توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نیک انگاری ۹۳ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۳ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نیک انگاری ۹۳ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل نیک انگاری ۹۳ اسلاید در PowerPoint :

حسن ظن

حُسنِ ظَنّ، از صفات نیک و پسندیده اخلاقی، به معنای خوش‌بینی و گمان‌نیک در حق دیگران، در برابرِ سوءظن به معنای بدبینی و بدگمانی به دیگران.

فهرست مندرجات

۱ – اصطلاح قرآنی
۲ – از منظر قرآن
۲.۱ – علت حرمت
۲.۲ – محدوه حکم
۳ – از منظر روایات
۳.۱ – صفای درون
۳.۲ – وظیفه مومن
۳.۳ – مصداق ظلم
۳.۴ – روا و ناروا
۳.۵ – رجا و امید
۳.۶ – مواضع تهمت
۳.۷ – موارد احتیاط
۴ – در کتب اخلاقی
۴.۱ – موجبات علو
۴.۲ – سبب بازماندن
۴.۳ – منشا بدگمانی
۴.۴ – گناه قلب
۴.۵ – علت تحریم
۴.۶ – اثرات و درمان
۵ – در کلام امام علی
۵.۱ – حسن نیت
۵.۲ – آسان گیری
۵.۳ – رهایی از گناه
۵.۴ – گرایش به جامعه
۵.۵ – سلامتی دین
۵.۶ – آرامش دل
۵.۷ – گره گشایی
۵.۸ – کامروایی
۵.۹ – کاهش اندوه
۵.۱۰ – جلب محبت
۵.۱۱ – بهشت
۶ – اقسام
۶.۱ – نسبت به خداوند
۶.۲ – نسبت به هستی
۶.۳ – میان افراد
۷ – طرق دستیابی
۷.۱ – پرستش نیکو
۷.۲ – ترک سوء ظن
۷.۳ – تامل در داوری
۷.۴ – باور توحیدی
۷.۵ – نیک پنداری
۷.۶ – نیکوکاری
۸ – فهرست منابع
۹ – پانویس
۱۰ – منبع

اصطلاح قرآنی

در قرآن کریم این دو اصطلاح دقیقاً به همین شکل نیامده، اما در آیه ۱۲ سوره نور به «ظنّ خیر» و در برابر آن، در دو آیه ۶ و ۱۲ سوره فتح ، به «ظنّ سَوْء» (گمان بد یا ناپسند) اشاره شده است که تقریباً همان معانی را می‌رساند.
در دیگر کاربردهای قرآنیِ واژه ظَنّ و مشتقات آن نیز، باتوجه به قرائن، می توان در مواردی معنا و مفهوم دو اصطلاح یاد شده را بر آن‌ها حمل نمود.

[۱] حج/سوره۲۲، آیه۱۵.

[۲] احزاب/سوره۳۳، آیه۱۰.

[۳] حُجُرات/سوره۴۹، آیه۱۲.

از منظر قرآن

بنابر تصریح قرآن کریم،

[۴] نور/سوره۲۴، آیه۱۲.

مؤمنان باید به یکدیگر حسن ظن داشته باشند.
به نوشته مفسران، مؤمنان نباید به گفتار کسی که با تهمت زدن به دیگران باعث بدگمانی مؤمنان به یکدیگر می‌شود، وقعی بنهند، زیرا اصل بر این است که همگان به دور از زشتیها و بر طریق عدالت‌اند، مگر این‌که خلاف آن به صورت یقینی ثابت شود.

[۵] محمدبن حسن طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۷، ص۴۱۶، ذیل آیه، چاپ احمد حبیب قصیرعاملی، بیروت.

[۶] محمدبن عمر فخررازی، التفسیر الکبیر او مفاتیح‌الغیب، ج۲۳، ص۱۷۸، ذیل آیه، بیروت ۱۴۲۱/۲۰۰۰.

[۷] محمد حسین طباطبائی، المیزان فی تفسیر القرآن، ذیل آیه.

بر همین اساس، فقیهان و اصولیانْ اصالتِ صحتِ عملِ غیر ( اصاله الصحه ) را اصلی متفقٌ علیه که در همه ابواب عبادات و معاملات جاری است، پذیرفته‌اند.

[۸] مرتضی بن محمدامین انصاری، فرائدالاصول، ج۳، ص۳۴۵، قم ۱۴۱۹.

[۹] محمدتقی بروجردی، نهایهالافکار، ج۴، قسم ۲، ص۷۸، تقریرات درس آیت‌اللّه عراقی، قم: مؤسسه النشر الاسلامی، (۱۳۶۴ش).

[۱۰] ناصر مکارم‌شیرازی، القواعدالفقهیه، ج۱، ص۱۱۱ ۱۱۸، قم ۱۴۱۱.

علت حرمت

به نوشته فخررازی ،

[۱۱] محمدبن عمر فخررازی، التفسیر الکبیر او مفاتیح‌الغیب، ج۲۸، ص۱۳۴، ذیل حجرات:۱۲، بیروت ۱۴۲۱/۲۰۰۰.

دلیل نهی قرآن از سوءظن ورزیدن مؤمنان به یکدیگر آن است که این رذیلت اخلاقی باعث بروز رذیلتهای دیگری می‌شود که برخی از آن‌ها در آیه یازدهم سوره حجرات بیان شده است.
از سوی دیگر به نظر شیخ‌طوسی ،

[۱۲] محمدبن حسن طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۹، ص۳۵۰، ذیل حجرات:۱۲، چاپ احمد حبیب قصیرعاملی، بیروت.

خداوند در این آیه گمان ورزیدنی را نهی کرده است که صاحب آن با این‌که می‌تواند، برای اطمینان از صحت آن، به تحقیق بپردازد، چنین نکند و به همان گمانی که راهی به علم و یقین نبرده است، عمل نماید.

محدوه حکم

در عین حال، گفته شده است که سوءظن نهی شده در این آیه نسبت به اهل خیر است وگرنه بدگمانی به اهل فسق قبحی ندارد.

[۱۳] ابن‌جوزی، زادالمسیر فی علم التفسیر، ذیل آیه، چاپ محمدبن عبدالرحمان عبداللّه، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.

[۱۴] محمدبن احمد قرطبی، الجامع‌لاحکام القرآن، ج۱۶، ص۳۳۲، ذیل آیه، بیروت:دارالفکر.

میان مفسران اختلاف هست که آیا سوءظنِ نهی شده، باید به زبان جاری شود یا حتی اگر در قلب نیز باشد، مشمول این نهی قرار می‌گیرد.

[۱۵] ابن‌جوزی، زادالمسیر فی علم التفسیر، ذیل آیه، چاپ محمدبن عبدالرحمان عبداللّه، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.

قرطبی

[۱۶] محمدبن احمد قرطبی، الجامع‌لاحکام القرآن، ذیل آیه، بیروت: دارالفکر.

نوشته است که به عقیده برخی، منظور از ظن در این آیه تهمت است؛ لذا به‌نظر می‌رسد ابن‌جوزی،

[۱۷] ابن‌جوزی، زادالمسیر فی علم التفسیر، ذیل آیه، چاپ محمدبن عبدالرحمان عبداللّه، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.

آنگاه که سوءظن به خدا و مؤمنان را حرام و حسن‌ظن به آنان را واجب دانسته، به همین رأی نظر داشته است.

از منظر روایات

در احادیث مطالب متنوعی درباره حسن‌ظن و سوءظن و ریشه‌ها و پیامدهای آن آمده است؛ از جمله این‌که بنابر حدیثی از رسول خدا صلی اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم، حُسنِ ظن به خدا ، از حسن عبادت آدمی ناشی می‌شود

[۱۸] مسعودبن عیسی ورّام، تنبیه الخواطر و نزههالنواظر المعروف بمجموعه ورّام، ج۱، ص۵۲، (چاپ علی اصغر حامد)، تهران ۱۳۷۶.

و ایمان و سلامت درون خاستگاه آن است.

[۱۹] مصباح الشریعه، (منسوب به) امام جعفرصادق (ع)، ج۱، ص۱۷۳، بیروت:مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۰/۱۹۸۰.

صفای درون

طبق روایتی از امام صادق علیه‌السلام، داراشدن صفای درونی و قلبی از پیامدهای تخلّق به این خوی نیکوست و همچنین سبب می‌شود که آدمی با دیده احترام و تواضع به دیگران بنگرد.

[۲۰] مصباح الشریعه، (منسوب به) امام جعفرصادق (ع)، ج۱، ص۱۷۳، بیروت:مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۰/۱۹۸۰.

شاید از همین‌رو باشد که در ادعیه آراسته شدن به این خوی از خدا خواسته شده است

[۲۱] علی بن حسین (ع)، امام چهارم، ج۱، ص۱۸۲، الصحیفهالسجادیه، چاپ محمدباقر موحدی ابطحی، قم ۱۴۱۱.

[۲۲] محمدبن حسن طوسی، مصباح المتهجّد، ج۱، ص۴۲، بیروت ۱۴۱۱/۱۹۹۱.

[۲۳] محمدبن حسن طوسی، مصباح المتهجّد، ج۱، ص۳۲۵، بیروت ۱۴۱۱/۱۹۹۱.

و جملگی امامان شیعه ، پیروان خود را به خوش‌گمانی به دیگران فراخوانده و از بدگمانی بازداشته‌اند.

[۲۴] علی بن ابیطالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم.

[۲۵] حسین‌بن محمد حلوانی، نزههالناظر و تنبیه‌الخاطر، ج۱، ص۱۰۹، قم ۱۴۰۸.

[۲۶] ابن‌طاووس، کشف المَحَجَّه لثمره المُهْجَه، ج۱، ص۱۶۷، نجف ۱۳۷۰/۱۹۵۱.

[۲۷] علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۱۰، ص۱۰۳.

[۲۸] علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۷۲، ص۱۹۵.

حتی بنابر حدیثی نبوی، بدگمانی به مؤمن، یکی از سه خصلتی است که خداوند حرام کرده است.

[۲۹] مسعودبن عیسی ورّام، تنبیه الخواطر و نزههالنواظر المعروف بمجموعه ورّام، ج۱، ص۵۲، (چاپ علی اصغر حامد)، تهران ۱۳۷۶.

وظیفه مومن

از دیگر سو، بنابر سخنی از علی علیه‌السلام، آدمی نه تنها باید از بدبینی مؤمنان به خود بیم داشته باشد،

[۳۰] مسعودبن عیسی ورّام، تنبیه الخواطر و نزههالنواظر المعروف بمجموعه ورّام، ج۱، ص۵۲، (چاپ علی اصغر حامد)، تهران ۱۳۷۶.

بلکه باید بکوشد خوش‌گمانی دیگران به او از میان نرود

[۳۱] علی بن ابیطالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، حکمت ۲۴۸، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم.

از جمله این‌که حاکمان باید با احسان به مردم موجبات برقراریِ حسن ظن دوجانبه را فراهم آورند.

[۳۲] علی بن ابیطالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، نامه ۵۳، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم.

مصداق ظلم

با همه اینها، طبق حدیثی از علی علیه‌السلام، در صورت غلبه فساد بر جامعه، جایی برای حسن‌ظن نمی‌ماند؛ برعکس، در حالتی که صلاح بر جامعه حاکم باشد، سوءظن از مصادیق ظلم است

[۳۳] علی بن ابیطالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، حکمت ۱۱۳چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم.

روایتی از امام هادی علیه‌السلام نیز در این باره وجود دارد.

[۳۴] علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۷۲، ص۱۹۷.

روا و ناروا

همچنین بنابر حدیثی دیگر از علی علیه‌السلام، از زمانهایی که حسن‌ظن روا نیست، هنگام گزینش کارگزاران حکومتی است.

[۳۵] علی بن ابیطالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، نامه ۵۳، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم.

بنابر احادیث، حسن ظن به خدا بالاتر از همه عبادتهاست.

[۳۶] علی بن حسام‌الدین متقی، کنزالعُمّال فی سنن الاقوال و الافعال، ج۳، ص۱۳۴، چاپ بکری حیّانی و صفوه سقا، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.

[۳۷] علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۵۱، ص۲۵۸.

از همین روست که مردم برای نیل به این صفت سخت تشویق و ترغیب شده‌اند و این صفت در شمار حاجتهایی آمده است که پیشوایان دین، در دعاهای خویش، از درگاه خدا مسئلت کرده‌اند

[۳۸] محمد بن یعقوب کلینی، اصول الکافی، ج۴، ص۴۳۳.

[۳۹] ابن‌بابویه، عیون اخبارالرضا، ج۲، ص۳ـ۴، چاپ مهدی لاجوردی، قم ۱۳۶۳ش.

[۴۰] علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۸۲، ص۲۳۱.

[۴۱] علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۸۷، ص۳۰.

[۴۲] علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۸۸، ص۸۱.

و خیر دنیا و آخرت

[۴۳] محمد بن یعقوب کلینی، اصول الکافی، ج۲، ص۷۲.

و نیل بهشت

[۴۴] محمدبن حسن فتال نیشابوری، روضهالواعظین، ج۲، ص۵۰۳، نجف ۱۳۸۶/۱۹۶۶، چاپ افست قم ۱۳۶۸ش.

را از ثمرات آن دانسته‌اند.

رجا و امید

طبق احادیث ، حسن‌ظن به خدا به معنای امید نبستن به غیر خدا و ترس از گناهان خویشتن،

[۴۵] علی بن حسام‌الدین متقی، کنزالعُمّال فی سنن الاقوال و الافعال، ج۳، ص۷۰۴، چاپ بکری حیّانی و صفوه سقا، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.

[۴۶] حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۲۳۰.

با مفهوم رجا معنایی تقریباً یکسان دارد.

[۴۷] علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۶۷، ص۳۹۹.

شاید از همین‌روست که در برخی کتابهای اخلاقی و عرفانی، ذیل بحث رجا مطالبی ذکر شده که ناظر به موضوع حسن ظن به خداوند است

[۴۸] ابوطالب مکی، کتاب قوت‌القلوب فی معامله المحبوب و وصف طریق المرید الی مقام التوحید، ج۱، ص۲۱۷ـ۲۲۱، قاهره ۱۳۱۰، چاپ افست بیروت.

[۴۹] عبدالکریم‌بن هوازن قشیری، الرساله القشیریه، ج۱، ص۲۰۲، چاپ معروف زریق و علی عبدالحمید بلطه‌جی، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.

[۵۰] محمدبن محمد غزالی، احیاء علوم‌الدین، ج۴، ص۱۴۵، بیروت: دارالندوه الجدیده.

[۵۱] محمدبن حسن فتال نیشابوری، روضهالواعظین، ج۲، ص۵۰۱ـ۵۰۳، نجف ۱۳۸۶/۱۹۶۶، چاپ افست قم ۱۳۶۸ش.

مواضع تهمت

مُفاد برخی احادیث، در عین حال که مؤمنان را از سوءظن و بدگمانی به یکدیگر بازمی دارد،

[۵۲] محمد بن یعقوب کلینی، اصول الکافی، ج۲، ص۳۶۲.

[۵۳] ابن‌بابویه، کتاب الخصال، ج۲، ص۶۲۴، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۳۶۲ش.

[۵۴] علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۷۲، ص۱۹۴ ۲۰۲.

از آنان می‌خواهد از کارهایی که سوءظن دیگران را برمی انگیزد، خودداری کنند تا رذیلت اخلاقی تهمت ، که از نتایج سوءظن است، فراگیر نشود

[۵۵] علی بن ابیطالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، حکمت ۱۵۹، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم.

[۵۶] محمدمهدی بن ابی ذر نراقی، جامع‌السعادات، ج۱، ص۳۱۸، چاپ محمد کلانتر، نجف ۱۳۸۷/ ۱۹۶۷، چاپ افست بیروت.

موارد احتیاط

با این حال مطابق برخی گزارشها، گاهی انسان برای احتیاط و دوراندیشی

[۵۷] محمدعبدالرووف‌بن تاج‌العارفین مُناوی، فیض‌القدیر: شرح الجامع الصغیر من احادیث البشیر النذیر، ج۳، ص۵۴۶، چاپ احمد عبدالسلام، بیروت ۱۴۱۵/۱۹۹۴.

و حفظ آبرو و مال خویش

[۵۸] علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۷۴، ص۱۵۸.

باید به دیگران بدگمان باشد؛ لذا به نظر میرسد که سوءظن در این مورد مذموم نیست.

[۵۹] ابن‌جوزی، زادالمسیر فی علم التفسیر، ذیل حجرات: ۱۲، چاپ محمدبن عبدالرحمان عبداللّه، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.

[۶۰] محمدعبدالرووف‌بن تاج‌العارفین مُناوی، فیض‌القدیر: شرح الجامع الصغیر من احادیث البشیر النذیر، ج۳، ص۵۴۶، چاپ احمد عبدالسلام، بیروت ۱۴۱۵/۱۹۹۴.

همچنین به مؤمنان توصیه شده است که در به‌جا آوردن حق بندگی خدا، به خود سوءظن داشته باشند.

[۶۱] علی بن ابیطالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، خطبه ۱۷۶، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم.

در کتب اخلاقی

حسن‌ظن و نقطه مقابل آن، سوءظن، در منابع اخلاقی و عرفانی به مناسبتهای گوناگون، بحث و بررسی شده است.

موجبات علو

به نوشته ابوطالب مکّی،

[۶۲] ابوطالب مکی، کتاب قوت‌القلوب فی معامله المحبوب و وصف طریق المرید الی مقام التوحید، ج۱، ص۲۱۹، قاهره ۱۳۱۰، چاپ افست بیروت.

علوّ سالک در مقام محبت ، با میزان امیدواری و حسن‌ظن او به خدا رابطه مستقیم دارد.
وی از نشانه‌های مؤمنان را سوءظن داشتن به خود و خوش‌گمان بودن به دیگران میداند و عکس این حالت را سزاوار منافقان می‌شمارد.

[۶۳] ابوطالب مکی، کتاب قوت‌القلوب فی معامله المحبوب و وصف طریق المرید الی مقام التوحید، ج۱، ص۲۱۷، قاهره ۱۳۱۰، چاپ افست بیروت.

سبب بازماندن

ژنده‌پیل

[۶۴] احمدبن ابوالحسن ژنده‌پیل، روضه المذنبین و جنه المشتاقین، ج۱، ص۹۴، چاپ علی فاضل، (تهران) ۱۳۵۵ش.

بازماندن سالک از طی طریق کمال را ناشی از حسن‌ظن و اعتماد مطلق به خود و سوءظن به خدا می‌داند که به بروز رذیلت اخلاقیِ عُجب می‌انجامد.
به نظر می‌رسد سوءظن آدمی به خداوند، از نداشتن معرفتِ صحیح به آن ذاتِ حکیم و قادر مطلق نشئت می‌گیرد.

[۶۵] فخرالدین‌بن محمد طریحی، مجمع‌البحرین، ذیل «ظنن»، چاپ احمد حسینی، تهران ۱۳۶۲ش.

منشا بدگمانی

از سوی دیگر، نراقی

[۶۶] محمدمهدی بن ابی ذر نراقی، جامع‌السعادات، ج۱، ص۳۱۶، چاپ محمد کلانتر، نجف ۱۳۸۷/ ۱۹۶۷، چاپ افست بیروت.

سوءظن را از رذایل و منشأ آن را قوه غضبیّه می‌داند و به باور وی، چنان‌که حسن‌ظن ریشه در قوّت و ثبات نفس آدمی دارد، سوءظن از جُبن و ضعف نفس سرچشمه می‌گیرد.

گناه قلب

حارث محاسبی

[۶۷] حارث محاسبی، الوصایا، ج۱، ص۱۵۱، چاپ عبدالقادر احمد عطا، (قاهره ۱۳۸۴/ ۱۹۶۵).

نیز سوءظن را از گناهان قلب می‌شمرد و پس از او غزالی

[۶۸] محمدبن محمد غزالی، احیاء علوم‌الدین، ج۳، ص۱۵۰، بیروت: دارالندوه الجدیده.

آن را غیبت با قلب و همانند غیبت با زبان، حرام می‌شمارد.

علت تحریم

در سبب تحریم سوءظن هم برخی آورده‌اند که چون فقط خدا از اسرار انسانها آگاه است، بنابراین کسی را شایستگی آن نیست که در وجود کس دیگری به امر سوء و زشتی معتقد شود، مگر آن‌که آن زشتی بر او عیان شود و قابل تأویل به خیر هم نباشد.

[۶۹] محمدبن محمد غزالی، احیاء علوم‌الدین، ج۳، ص۱۵۰، بیروت: دارالندوه الجدیده.

[۷۰] زین