مهسا فایل |
سایت دانلود فایل پاورپوینت کامل نهضت جنگل ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint
در حال بارگذاری
توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد
پاورپوینت کامل نهضت جنگل ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است
شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.
لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نهضت جنگل ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن پاورپوینت کامل نهضت جنگل ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :
پاورپوینت کامل نهضت جنگل ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint
جنگل، نهضت، نهضتی به رهبری کوچک خانِ جنگلی در منطقه گیلان و مازندران برضد استبداد داخلی و استعمار خارجی بود.
فهرست مندرجات
۱ – شناخت اجمالی
۲ – دوره اول (رجب ۱۳۳۳ شعبان ۱۳۳۸/اردیبهشت ۱۲۹۹)
۳ – اهداف
۴ – مجاهدین
۵ – راههای تأمین هزینهها
۶ – گسترش و تقویت
۷ – مقابله با روسها
۸ – همکاری انورپاشا با نهضت
۹ – اقدامات میرزاکوچکخان برای تشکیل و تقویت نیروها
۱۰ – خروج روسها
۱۱ – تصرف رشت توسط انگلیسیها
۱۲ – مفاد پیمان انگلیسیها با سران جنگل
۱۳ – جدایی مجاهدان کسما از میرزا
۱۴ – سر گیری حملات انگلیسیها و عقب نشینی تا فامنات
۱۵ – اندیشه برقراری نظام جمهوری در ایران
۱۶ – سازش فی مابین
۱۷ – نشر افکار و آراینهضت
۱۸ – دوره دوم (۲۹ شعبان۱۳۳۸/ ۲۸ اردیبهشت۱۲۹۹ ۱۱ آذر ۱۳۰۰)
۱۹ – مرحله اول و تصرف شهر،توسط ارتش سرخ
۲۰ – تصویب مرامنامه و مفاد آن
۲۱ – توافق میرزا و فرمانده ارتش سرخ
۲۲ – اعلام حکومت موقت جمهوری
۲۳ – تفاوت دوره اول و دوم نهضت
۲۴ – علاقه ایران به دوستی با روسها
۲۵ – شکست ائتلاف
۲۶ – علل شکست
۲۷ – مرحله دوم و دولت جدید
۲۸ – شکست کودتا
۲۹ – قطع شدن رابطه میرزا با شوروی
۳۰ – شکست دولت ائتلافی
۳۱ – مرحله سوم و توافق میرزا با حیدر خان
۳۲ – شکست احسانالله خان
۳۳ – تشکیل دولت جمهوری شورایی گیلان
۳۴ – اختلاف بین سران نهضت
۳۵ – تصرف گیلان توسط دولت مرکزی
۳۶ – سرانجام پاورپوینت کامل نهضت جنگل ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint
۳۷ – فهرست منابع
۳۸ – پانویس
۳۹ – منبع
شناخت اجمالی
نهضت جنگل از نظر سیاسی، اجتماعی و ترکیب رهبری به دو دوره تقسیم میشود: دوره نخست با عزیمت میرزا کوچک خان به گیلان ( رجب ۱۳۳۳/ خرداد ۱۲۹۴) آغاز شد و با توقف مخاصمات جنگی و انحلال کمیته اتحاد اسلام پایان یافت. ( شعبان ۱۳۳۸/ اردیبهشت۱۲۹۹).
دوره دوم با ورود ارتش سرخ شوروی به ایران (۲۹ شعبان۱۳۳۸/ ۲۸ اردیبهشت۱۲۹۹) شروع شد و با شکست نظامی جنگل و شهادت میرزا کوچک خان (۱۱ آذر ۱۳۰۰) به پایان رسید.
دوره دوم سه مرحله داشت: مرحله اول، توافق نمایندگان جنگل با نمایندگان دولت شوروی (نهمادّه انزلی) و تشکیل حکومت موقت جمهوری؛ مرحله دوم، کودتای حزبکمونیست بر ضد میرزا و تشکیل دولت ائتلافی احساناللّه خان با نمایندگان دولت شوروی و حزب کمونیست ایران؛ و مرحله سوم، ورود حیدرخان عمو اوغلی به ایران و تشکیل دولت جمهوری شورایی گیلان.
دوره اول (رجب ۱۳۳۳ـ شعبان ۱۳۳۸/اردیبهشت ۱۲۹۹)
در دومین سال جنگ جهانی اول، جنبشی مردمی در گیلان به رهبری میرزا کوچک خان بر ضد تجاوز نیروهای خارجی، ظلم اربابان در حق رعایا، فقر و بیکاری و فقدان امنیت شکل گرفت.
میرزا کوچک خان با تنی چند از افراد وابسته به اتحاد اسلام در تهران تماس گرفت و قرار شد کانون ثابتی برای مبارزه با متجاوزان به وجود آید.
نخستین پایگاه عملیاتی در جنگل تولم(سه فرسخی شمالغربی رشت) تأسیس شد و در شوال ۱۳۳۳ عملیات خود را بر ضد نیروهای اشغالگر و متجاوزان به دهقانان آغاز کرد
[۱] احمد مدنی، جنبش جنگل و میرزا کوچکخان، ج۱، ص۴۲ـ۴۳، چاپ محمدتقی میرابوالقاسمی، تهران۱۳۷۷ ش.
[۲] محمدعلی گیلک، تاریخ انقلاب جنگل، ج۱، ص۱۷ـ ۱۸، رشت۱۳۷۱ ش.
[۳] ابراهیم فخرائی، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، سال۱، ش۲۸، ۱۵ جمادیالاخره۱۳۳۶، ص۲،تهران۱۳۶۶ ش.
اهداف
هدفهای عمده نهضت جنگل چنین بود: اخراج نیروهای بیگانه و حمایت از استقلال کامل کشور، برقراری امنیت، رفع بی عدالت و مبارزه با خودکامگی و استبداد ، اصلاحات اساسی و رفع فساد در تشکیلات دولتی بود.
[۴] ابراهیم فخرائی، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، سال۱،ص۱-۲،تهران۱۳۶۶ ش.
[۵] ابراهیم فخرائی، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، ج۱، ص۲، تهران۱۳۶۶ ش.
مجاهدین
نخستین دسته مجاهدان هفت تن بودند که به تدریج افزایش یافتند.
پس از مدتی احسان اللّه خان دوستدار (از اعضای کمیته مجازات در تهران) و خالوقربان هرسینی ، با تعدادی از کردهای مجاهد نیز به نهضت پیوستند.
اعضای هیئتِ رهبری و مجاهدین اولیه نهضت، به طور عمده، عدهای خرده مالک و پیشهور جزء بودند.
با توسعه نهضت، افسران تعلیم یافته و آشنا به فنون نظامی به نهضت پیوستند (با توصیه کلنل محمدتقی خان پسیان) و در مراحل بعدی بیست افسر اتریشی و عثمانی به تربیت مجاهدان جنگل پرداختند.
[۶] اسماعیل جنگلی، قیام جنگل: یادداشتهای میرزا اسماعیل جنگلی خواهرزاده میرزا کوچکخان، ج۱، ص۶۶، چاپ اسماعیل رائین،) تهران (۱۳۵۷ ش.
[۷] ابراهیم فخرائی، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، ج۱، ص۵۲، تهران۱۳۶۶ ش.
[۸] ابراهیم فخرائی، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، ج۱، ص۵۵، تهران۱۳۶۶ ش.
[۹] احمدعلی سپهر، ایران در جنگ بزرگ: ۱۹۱۸ـ۱۹۱۴، ج۱، ص۳۸۶، تهران۱۳۳۶ ش.
راههای تأمین هزینهها
هزینههای نهضت با کمکهای مالی برخی تاجران و زمینداران کوچک منطقه و دریافت عشریه تأمین میشد (از ۱۳۳۶ به گرفتن عشریه اقدام کردند).
همچنین با حمله به انبار سلاح روسها بخشیاز نیازهای مهمات جنگی خود را تأمین میکردند.
[۱۰] بهاءالدین املشی، گوشههائی از تاریخ گیلان، ج۱، ص۲۰۷،) به کوشش محمدهادی میزاناملشی (،) بیجا (۱۳۵۲ ش.
[۱۱] صادق کوچکپور، نهضت جنگل و اوضاع فرهنگیـ اجتماعی گیلان و قزوین، ج۱، ص۹ـ۱۰، به کوشش محمدتقی میرابوالقاسمی، رشت ۱۳۶۹ ش.
[۱۲] محمدتقی میرابوالقاسمی، دکتر حشمت و اندیشه اتحاد اسلام در جنبش جنگل، ج۱، ص۴۷ و پانویس۱، تهران ۱۳۷۸ ش.
[۱۳] نهضت جنگل و اتحاد اسلام: اسناد محرمانه و گزارشها، به کوشش فتحاللّه کشاورز، ج۱، ص۱۱۷ـ۱۱۹، تهران: سازمان اسناد ملیایران، ۱۳۷۱ ش.
گسترش و تقویت
هیئت اتحاد اسلام در رشت در واقع هسته رهبری و مرکز ثقل تصمیمگیریهای سیاسی، اداری، اجتماعی و نظامی نهضت جنگل بود و بر حفظ استقلال ایران اصرار داشت.
نهضت به تدریج سازماننظامیـ سیاسی نیرومندی شد که کانون خطری برای نیروهای بیگانه، زمینداران بزرگ و دولتمرکزی به شمار میرفت.
دو حزب دموکرات و اتفاق و ترقی در رشت، از حامیان نهضت بودند و عدهای از اعضای آن بعدها به نهضت ملحق شدند.
[۱۴] ابراهیم فخرائی، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، ج۱، ص۶۷، تهران۱۳۶۶ ش.
گسترش نهضت در میان دهقانان و حمایت آنان از مجاهدان جنگل سبب وحشت مالکان بزرگ گیلان از یک سو و کنسولگری روسیه از سوی دیگر شد.
ازاینرو، فرماندار گیلان گروهی را برای یافتن محل اجتماع جنگلیها اعزام کرد که به سبب همکاری نکردن دهقانان، موفق نشدند.
گروههای اعزامی بعدی نیز شکست خوردند و با این شکست، قوا و روحیه مجاهدان جنگل تقویت شد.
[۱۵] اسماعیل جنگلی، قیام جنگل: یادداشتهای میرزا اسماعیل جنگلی خواهرزاده میرزا کوچکخان، ج۱، ص۶۲ـ۶۳، چاپ اسماعیل رائین،) تهران (۱۳۵۷ ش.
[۱۶] بهاءالدین املشی، گوشههائی از تاریخ گیلان، ج۱، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳،) به کوشش محمدهادی میزاناملشی (،) بیجا (۱۳۵۲ ش.
[۱۷] بهاءالدین املشی، گوشههائی از تاریخ گیلان، ج۱، ص۲۱۵،) به کوشش محمدهادی میزاناملشی (،) بیجا (۱۳۵۲ ش.
[۱۸] ابراهیم فخرائی، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، ج۱، ص۶۳ـ ۷۴، تهران۱۳۶۶ ش.
[۱۹] نهضت جنگل و اتحاد اسلام: اسناد محرمانه و گزارشها، به کوشش فتحاللّه کشاورز، ج۱، ص۴ـ۶، تهران: سازمان اسناد ملیایران، ۱۳۷۱ ش.
مقابله با روسها
روسها که در صدد دفع جنگلیها بودند، در پی شکست نیروهایایرانی، قزاقها را برای سرکوب آنان روانه کردند.
این نخستین رویارویی مجاهدان جنگل با روسها بود که به پیروزی مجاهدان انجامید.
مجاهدان پس از چند درگیری با نیروهایدولتی و روسها، فومنات و کسما را تصرف و آنجا را مرکز سازمانی و گوراب زرمیخ فومن (پنج فرسخی رشت)را مرکز نظامی خود کردند.
[۲۰] احمد مدنی، جنبش جنگل و میرزا کوچکخان، ج۱، ص۴۶ـ۴۷، چاپ محمدتقی میرابوالقاسمی، تهران۱۳۷۷ ش.
[۲۱] محمدحسن صبوری دیلمی، نگاهی از درون به انقلاب مسلحانه جنگل، ج۱، ص۳۱ـ۳۲، تهران۱۳۵۸ ش.
[۲۲] ابراهیم فخرائی، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، ج۱، ص۷۶ـ ۷۷، تهران۱۳۶۶ ش.
در این ضمن، دولت مرکزی مذاکره با سران نهضت را آغاز کرد که در نتیجه ادامه تجاوز روسها، بینتیجه ماند.
همکاری انورپاشا با نهضت
بازتاب نهضت جنگل در خارج از مرزهای ایران ، انورپاشا (حامی ترکهای جوان و فرمانده ارتشعثمانیدر جنگ با روسیه و انگلستان) را بر آن داشت تا با اعزام افسران عثمانی و ارسال مهمات جنگی، با مجاهدانجنگل همکاری کند.
[۲۳] ابراهیم فخرائی، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، ج۱، ص۹۰ـ۹۱، تهران۱۳۶۶ ش.
اقدامات میرزاکوچکخان برای تشکیل و تقویت نیروها
میرزاکوچک خان ، پس از استقرار تشکیلات نظامی در گوراب زرمیخ، هریک از سران جنگل را مسئول بخشی از امور اداری، مالی و نظامی کرد.
همچنین با ایجاد مدرسه نظام بسیاری از جوانان داوطلب خدمت، تحت سرپرستی افسران ایرانی و چند افسر آلمانی و اتریشی به تحصیل مشغول شدند.
هیئتهایی نیز مأمور تهیه پوشاک وطنی شدند و با تشویق صنعتگران محلی، کارگاههایی در حوزه فومن تأسیس کردند که به تولید پوشاک سربازان میپرداخت.
[۲۴] اسماعیل جنگلی، قیام جنگل: یادداشتهای میرزا اسماعیل جنگلی خواهرزاده میرزا کوچکخان، ج۱، ص۶۶، چاپ اسماعیل رائین،) تهران (۱۳۵۷ ش.
در کسما نیز، زیر نظر حاجیاحمد کسمایی ، چهار اداره وجود داشت: کمیته اتحاد اسلام، کمیسیونجنگ، امور داخله و حکومتی.
[۲۵] محمدحسن صبوری دیلمی، نگاهی از درون به انقلاب مسلحانه جنگل، ج۱، ص۵۳، تهران۱۳۵۸ ش.
[۲۶] بهاءالدین املشی، گوشههائی از تاریخ گیلان، ج۱، ص۲۲۰ـ۲۲۱،) به کوشش محمدهادی میزاناملشی (،) بیجا (۱۳۵۲ ش.
کمیته اتحاد اسلام، در واقع همانهیئتاتحاد اسلام بود که در آغاز، بیشتر اعضای آن از روحانیان بودند ولی پس از چندی به کمیته تبدیل شد و بیشتر اعضا غیر روحانی بودند.
[۲۷] ابراهیم فخرائی، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، ج۱، ص۹۶، تهران۱۳۶۶ ش.
[۲۸] بهاءالدین املشی، گوشههائی از تاریخ گیلان، ج۱، ص۲۲۳ـ ۲۲۴،) به کوشش محمدهادی میزاناملشی (،) بیجا (۱۳۵۲ ش.
خروج روسها
پس از انقلاب ۱۹۱۷ روسیه، دولت انقلابی دستور بازگشت نیروهایروسی را صادر کرد.
در این میان انگلیسیها نیز خواهانعبور سربازانانگلیسی به طرف قفقاز شدند.
میرزاکوچک خان عبور سربازان روسی را منوط به تحویل سلاحکرد و مسئلهعبور نیروهای انگلیسی را به نظر کمیته اتحاد اسلام ارجاع داد
[۲۹] بازیل نیکیتین، ایرانی که من شناختهام، ج۱، ص۲۸۹ـ۳۰۲، ترجمه علیمحمد فرهوشی، تهران۱۳۲۹ ش.
[۳۰] نهضت جنگل به روایت اسناد وزارت امورخارجه، به کوشش رقیه سادات عظیمی،ص۷۲، تهران: وزارت امورخارجه، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، ۱۳۷۷ ش
در پی خروج روسها، قوای جنگل کاملاً به رشت مسلط شد و مراکز اداری و راههای ارتباطی گیلان را در اختیار گرفت.
[۳۱] محمدعلی گیلک، تاریخ انقلاب جنگل، ج۱، ص۴۵ـ۵۰، رشت۱۳۷۱ ش.
تصرف رشت توسط انگلیسیها
در ۱۳۳۶/ ۱۹۱۸ (اواخر جنگ جهانی اول) انگلیسیها به مجاهدان حمله و رشت را تصرف کردند.
در این حمله، روسها نیز شرکت داشتند
[۳۲] نهضت جنگل به روایت اسناد وزارت امورخارجه، به کوشش رقیه سادات عظیمی،ص۱۰۹-۱۱۸، تهران: وزارت امورخارجه، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، ۱۳۷۷ ش
[۳۳] سرپرسی مولزورث سایکس، تاریخ ایران، ترجمه محمدتقی فخرداعی گیلانی، ج۲،ص۶۸۸، تهران۱۳۷۰ ش
[۳۴] لیونل چارلز دنسترویل، امپریالیسم انگلیس در ایران و قفقاز ، ترجمه حسین انصاری، ص۲۲۰به بعد،تهران ۱۳۵۷ ش
در ۶ ذیقعده ۱۳۳۶/ ۱۴ اوت۱۹۱۸ انگلیسیها با سرانجنگل پیمان متارکهجنگ بستند.
مفاد پیمان انگلیسیها با سران جنگل
این پیمان در ۸ مادّه تنظیم شد و مفاد اصلیاش تعهد کمیته اتحاد اسلام بر مستقر نکردن نیروی مسلح در مسیر انزلی ـ قزوین ، دخالت نکردن انگلیس در امور داخلی ایران ، مبادله اسیران و تأمین خواربار برای نیروهای انگلیسی مستقر در گیلان از سوی کمیته اتحاد اسلام بود.
[۳۵] محمدعلی گیلک، تاریخ انقلاب جنگل، ج۱، ص۱۸۶ـ ۱۸۸، رشت۱۳۷۱ ش.
[۳۶] ابراهیم فخرائی، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، ج۱، ص۱۳۹ـ۱۴۰، تهران۱۳۶۶ ش.
[۳۷] ابراهیم فخرائی، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، ج۱، ص۱۵۳ـ ۱۵۵، تهران۱۳۶۶ ش.
جدایی مجاهدان کسما از میرزا
انگلیسیها، که همچنان در پی سرکوب نهضت جنگل بودند، پس از روی کارآمدن دولت وثوقالدوله (۱۳۳۶/ ۱۹۱۸) اهداف خود را از طریق دولت وی دنبال کردند.
وثوقالدوله برای تطمیع میرزاکوچک خان ، حکومت گیلان را به او پیشنهاد کرد که با مخالفت میرزا روبهرو شد.
در این میان اختلاف حاجی احمد کسمایی با میرزا، انگلیسیها را به اهدافشان نزدیکتر کرد.
تیرگی روابط آن دو به جدایی مجاهدان کسما از میرزا انجامید.
کسمایی به فکر سازش افتاد و با اخذ اماننامه از دولت وثوقالدوله، برای مقابله با میرزا و نهضت جنگل به همکاری با دولت پرداخت.
[۳۸] نهضت جنگل و اتحاد اسلام: اسناد محرمانه و گزارشها، به کوشش فتحاللّه کشاورز، ج۱، ص۱۲۰، تهران: سازمان اسناد ملیایران، ۱۳۷۱ ش.
[۳۹] محمدعلی گیلک، تاریخ انقلاب جنگل، ج۱، ص۱۹۱ـ۱۹۲، رشت۱۳۷۱ ش.
[۴۰] اسماعیل جنگلی، قیام جنگل: یادداشتهای میرزا اسماعیل جنگلی خواهرزاده میرزا کوچکخان، ج۱، ص۱۱۰، چاپ اسماعیل رائین،) تهران (۱۳۵۷ ش.
[۴۱] اسماعیل جنگلی، قیام جنگل: یادداشتهای میرزا اسماعیل جنگلی خواهرزاده میرزا کوچکخان، ج۱، ص۱۱۶ـ ۱۱۷، چاپ اسماعیل رائین،) تهران (۱۳۵۷ ش.
[۴۲] محمدحسن صبوری دیلمی، نگاهی از درون به انقلاب مسلحانه جنگل، ج۱، صـ۹۱، تهران۱۳۵۸ ش.
سر گیری حملات انگلیسیها و عقب نشینی تا فامنات
پس از شکاف میان مجاهدان جنگل، رئیس اداره سیاسی انگلیس در ایران پیمان متارکه را لغو و با ارسال نامهای به میرزا، مهلت پنجروزه را برای اطاعت از دولت یا خروج از ایران تعیین کرد.
[۴۳] احمد مدنی، جنبش جنگل و میرزا کوچکخان، ج۱، ص۶۳، چاپ محمدتقی میرابوالقاسمی، تهران۱۳۷۷ ش.
[۴۴] محمدعلی گیلک، تاریخ انقلاب جنگل، ج۱، ص۱۹۳ـ۱۹۷، رشت۱۳۷۱ ش.
با آغاز حملات انگلیسیها، میرزا و مجاهدان راهی شرق گیلان شدند.
میرزا برای اینکه مردم دچار آسیب نشوند، از جنگ خودداری کرد و این در حالی بود که قوای دولت و نیروهای انگلیسی در تعقیب آنان بودند و بسیاری از مجاهدان نیز، به دلیل خستگی و گرسنگی، آنان را ترک کرده بودند.
[۴۵] ابراهیم فخرائی، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، ج۱، ص۱۷۴ـ ۱۷۷، تهران۱۳۶۶ ش.
[۴۶] محمدعلی گیلک، تاریخ انقلاب جنگل، ج۱، ص۱۹۸ به بعد، رشت۱۳۷۱ ش.
[۴۷] خاچاطور میناسیان، «ارامنه گیلان در نهضت جنگل»، ج۱، ص۳۸۱، ترجمه گریگور قازاریان، با توضیحات علی فروحی، آینده، سال۱۸، ش۷ـ۱۲ (مهر ـ اسفند ۱۳۷۱).
دکتر حشمت نیز، که از ادامه مبارزه خسته شده بود، با اتکا به وعده فرمانده قزاقها، با تعدادی از یارانش تسلیم قوای دولتیشد ولی وی را، به اتهامجنگ با دولت مرکزی، پناه دادن به جنگلیها، اندیشه تجزیه طلبی و مخالفت با نظامسلطنتی، در ۱۱ شعبان ۱۳۳۷ در رشت به دار آویختند.
[۴۸] صادق کوچکپور، نهضت جنگل و اوضاع فرهنگیـ اجتماعی گیلان و قزوین، ج۱، ص۱۸ـ۲۳، به کوشش محمدتقی میرابوالقاسمی، رشت ۱۳۶۹ ش.
[۴۹] محمدحسن صبوری دیلمی، نگاهی از درون به انقلاب مسلحانه جنگل، ج۱، ص۱۰۸ـ۱۱۴، تهران۱۳۵۸ ش.
[۵۰] نهضت جنگل و اتحاد اسلام: اسناد محرمانه و گزارشها، به کوشش فتحاللّه کشاورز، ج۱، ص۳۳۵ ـ ۳۳۷، تهران: سازمان اسناد ملیایران، ۱۳۷۱ ش.
[۵۱] محمدتقی میرابوالقاسمی، دکتر حشمت و اندیشه اتحاد اسلام در جنبش جنگل، ج۱، ص۱۱۳، تهران ۱۳۷۸ ش.
میرزا و هشت تن از مجاهدان به سوی پایگاه اولیه شان، فومنات، عقبنشینی کردند.
اندیشه برقراری نظام جمهوری در ایران
رئیس آتریاد تهران، با ارسال نامهای به میرزا درصدد تطمیع وی برآمد ولی میرزا در پاسخ، از برقراری نظام جمهوری در ایران سخن گفت که نشانه حرکت جدید رهبری نهضت بود.
[۵۲] محمدعلی گیلک، تاریخ انقلاب جنگل، ج۱، ص۲۳۸ـ ۲۴۱، رشت۱۳۷۱ ش.
[۵۳] اسماعیل جنگلی، قیام جنگل: یادداشتهای میرزا اسماعیل جنگلی خواهرزاده میرزا کوچکخان، ج۱، ص۱۲۲ـ۱۲۶، چاپ اسماعیل رائین،) تهران (۱۳۵۷ ش.
[۵۴] ابراهیم فخرائی، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، ج۱، ص۲۰۹ـ ۲۲۰، تهران۱۳۶۶ ش.
این سند ثابت میکند که چنین اندیشهای قبل از ورود ارتش سرخ شوروی و حزب عدالت به گیلان شکل گرفته بود.
سازش فی مابین
انگلیسیها به دلیل نگرانی از پیشروی بولشویکها به سوی قفقاز از یک سو و عدم موفقیت دولت مرکزی در سرکوب نهضتاز سویدیگر، درصدد سازش با مجاهدان جنگل برآمدند و احمد آذری، کفیل حکومت گیلان ، را با وساطت عدهای از بزرگان گیلان مأمور مذاکره با میرزا کردند.
در ۱۳۳۸ طی مذاکرات فیمابین، موافقت شد که چون دولت وثوقالدوله (عاقد قرارداد ۱۹۱۹ با انگلیسیها) در غیاب مجلس، صلاحیت مداخله در امور ایران را ندارد، تا افتتاح مجلس شورای ملی (مجلس دوره چهارم) و معلوم شدن تکلیف قرارداد، صلح میان طرفین برقرار شود و دولت متعرض مجاهدان جنگل نگردد.
[۵۵] اسماعیل جنگلی، قیام جنگل: یادداشتهای میرزا اسماعیل جنگلی خواهرزاده میرزا کوچکخان، ج۱، ص۱۲۶ـ۱۲۷، چاپ اسماعیل رائین،) تهران (۱۳۵۷ ش.
[۵۶] محمدعلی گیلک، تاریخ انقلاب جنگل، ج۱، ص۲۵۸ـ۲۶۱، رشت۱۳۷۱ ش.
[۵۷] نهضت جنگل و اتحاد اسلام: اسناد محرمانه و گزارشها، به کوشش فتحاللّه کشاورز، ج۱، ص۱۴۳ـ۱۴۵، تهران: سازمان اسناد ملیایران، ۱۳۷۱ ش.
نشر افکار و آراینهضت
در دوره نخستنهضت، روزنامه جنگل، ناشر افکار و آراینهضت، در شعبان۱۳۳۵ به صورت هفتگی با مدیریت غلامحسین نویدی و حسین کسمایی به مدت دو سالمنتشر میشد.
در ۱۳۳۸ نیز ظاهراً چند شمارهای از آن انتشار یافت.
[۵۸] ابراهیم فخرائی، ج۱، ص۱۴۸، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، تهران۱۳۶۶ ش.
[۵۹] ابراهیم فخرائی، ج۱، ص۱۴۱ـ۱۴۲، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، تهران۱۳۶۶ ش.
[۶۰] محمد صدرهاشمی، تاریخ جراید و مجلات ایران، ج۲، ص۱۷۲، اصفهان۱۳۶۳ـ ۱۳۶۴ ش.
دوره دوم (۲۹ شعبان۱۳۳۸/ ۲۸ اردیبهشت۱۲۹۹ ـ ۱۱ آذر ۱۳۰۰)
در ۱۱ شعبان ۱۳۳۸ کمیته حزب کمونیست روسیه، با ارسال نامهای از لنکران به میرزا، آمادگی کمیته لنکران را برای حمایت از مبارزان جنگلی اعلام کرد.
پیش از آن نیز نمایندگانی از سازمانهای انقلابی کمونیستی روسیه برای اعزام نیروی کمکی اعلام آمادگی کرده بودند.
مرحله اول و تصرف شهر،توسط ارتش سرخ
میرزا، که مخالف ورود قوای خارجی به ایران بود، برای اطلاع از آرای آنان عازم لنکران شد ولی زمانی به آنجا رسید که ارتش سرخ منطقه را ترک کرده بود و وی بدون اخذ نتیجه به گیلان بازگشت.
[۶۱] محمدعلی گیلک، ج۱، ص۲۴۲ـ۲۴۵و۲۴۹، تاریخ انقلاب جنگل، رشت۱۳۷۱ ش.
[۶۲] احمد مدنی، جنبش جنگل و میرزا کوچکخان، ج۱، ص۷۰ـ۷۴، چاپ محمدتقی میرابوالقاسمی، تهران۱۳۷۷ ش.
[۶۳] ابراهیم فخرائی، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، ج۱، ص۲۲۵ـ ۲۳۰، تهران۱۳۶۶ ش.
[۶۴] اسماعیل جنگلی، قیام جنگل: یادداشتهای میرزا اسماعیل جنگلی خواهرزاده میرزا کوچکخان، ج۱، ص۱۲۸ـ۱۳۳، چاپ اسماعیل رائین،) تهران (۱۳۵۷ ش.
در ۲۹ شعبان۱۳۳۸/ ۱۸ مه۱۹۲۰، ناوگان ارتش سرخ به بهانه تعقیب روسهای ضد انقلاب وارد انزلی شد و شهر را تصرف کرد.
هرچند میرزا و یارانش در همکاری با ارتش سرخ تردید داشتند ولی امیدوار بودند بتوانند از شرایط جدید برای مبارزه با انگلستان استفاده کنند.
[۶۵] برگهای جنگل: نامههای رشت و اسناد نهضت جنگل، به کوشش ایرج افشار، ج۱، ص۱۹۳ـ ۱۹۵، تهران: فرزانروز، ۱۳۸۰ ش.
[۶۶] محمدحسن صبوری دیلمی، نگاهی از درون به انقلاب مسلحانه جنگل، ج۱، ص۱۵۳ـ۱۵۴، تهران۱۳۵۸ ش.
[۶۷] محمدعلی منشور گرکانی، سیاست دولت شوروی در ایران از ۱۲۹۶ تا ۱۳۰۶، ج۱، ص۳۸، ج۱، تهران۱۳۲۶ ش.
تصویب مرامنامه و مفاد آن
پساز ورود روسها، مجاهدان جنگل در کنگرهای در کُما، مشی آینده نهضت جنگل را در جهت منافع جامعه تعیین کردند و خود را اجتماعیون نامیدند و مرامنامهای سی و چهار مادّهای تصویب کردند که مهمترین نکات آنعبارت بود از: کسب آزادی و نجات طبقات زحمتکش، در اختیار گرفتن حاکمیت از سوی نمایندگان مردم و مسئولیت قوه مجریه در قبال منتخبین مردم، تساوی زن و مرد در حقوقمدنی و اجتماعی، انفکاک روحانیت از امور سیاسی، رایگان بودن آموزش، ملیشدن جنگلها ، ممنوعیت کار برای کودکان زیر چهاردهسال و آزادی انتخابات برای همه مردم.
[۶۸] محمدعلی گیلک، تاریخ انقلاب جنگل، ج۱، ص۵۲۷ ـ۵۲۹، رشت۱۳۷۱ ش.
[۶۹] ابراهیم فخرائی، سردار جنگل: میرزا کوچکخان، ج۱، ص۵۶ ـ ۵۸، تهران۱۳۶۶ ش.
توافق میرزا و فرمانده ارتش سرخ
میرزا به دعوت فرمانده ارتش سرخ شوروی وارد انزلی شد.
طی مذاکرات، طرفین در این موارد به توافق رسیدند (موافقت نامه نه مادّهای): عدم اجرای اصول کمونیسم از حیث مصادره و ضبط اموال و الغای مالکیت و منع تبلیغات ، تأسیس جمهوری انقلابی موقت پس از ورود به تهران و تأسیس مجلس مبعوثان (هر نوع حکومتی که نمایندگان ملت بپذیرند)، مداخله نکردن روسها در این حکومت، وارد نشدن قشون روسیه (افزون بر قوای موجود) بدون اجازه حکومت، تأمین مخارج قشون به وسیله جمهوری ایران، فروش مهمات و اسلحه به جمهوری، تحویل کالاهای ضبط شده تجار ایرانی در بادکوبه، و واگذار کردن کلیه مؤسساتت جاری روسیه در ایران به حکومت جمهوری.
[۷۰] اسماعیل جنگلی، قیام جنگل: یادداشتهای میرزا اسماعیل جنگلی خواهرزاده میرزا کوچکخان، ج۱، ص۱۳۷ـ۱۳۹، چاپ اسماعیل رائین،) تهران (۱۳۵۷ ش.
[۷۱] محمدعلی گیلک، تاریخ انقلاب جنگل، ج۱، ص۲۷۲ـ۲۷۳، رشت۱۳۷۱ ش.
نکته مهم در این موافقتنامه، تلاش برای تشکیل جمهوری ایران بود و نه جمهوری گیلان.
اعلام حکومت موقت جمهوری
سران جنگل پس از ورود به رشت ، در ۱۸ رمضان ۱۳۳۸ اعلامیهای به نام «جمعیت انقلاب سرخ ایران» صادر کردند که در آن ضمن اشاره به ورود نهضت با «استعانت اصول حقه سوسیالیستی برای نجات ایرانی» به مرحله انقلاب سرخ، اصول سلطنت را ملغا و حکومت موقت جمهوری را اعلام و بر حفظ شعائر اسلامی تأکید ورزیدند.
[۷۲] جنبش میرزا کوچکخان بنابر گزارشهای سفارت انگلیس در تهران، گردآورنده و مترجم غلامحسین میرزا صالح، ج۱، ص۳ـ ۷، تهران: نشر تاریخ ایران، ۱۳۶۹ ش.
[۷۳] گریگور یقیکیان، شوروی و جنبش جنگل، ج۱، ص۷۷ـ۸۶، به کوشش برزویه دهگان،) تهران) ۱۳۶۳ ش.
[۷۴] محمدعلی گیلک، تاریخ انقلاب جنگل، ج۱، ص۲۷۵ـ۲۸۰، رشت۱۳۷۱ ش.
تفاوت دوره اول و دوم نهضت
متن اعلامیههای حکومت موقت جمهوری و مرامنامه در دوره دوم نهضت با برنامه اولیه مجاهدان جنگل در دوره نخست کاملاً متفاوت بود.
در دوره اول، قانون اساسی و «اطاعت از سلطان مشروطه خواه» و مشروطه سلطنت تأکید میشد
[۷۵] برگهای جنگل: نامههای رشت و اسناد نهضت جنگل، به کوشش ایرج افشار، سال۱، ش۵، شوال۱۳۳۵، ص۵، تهران: فرزانروز، ۱۳۸۰ ش.
[۷۶] برگهای جنگل: نامههای رشت و اسناد نهضت جنگل، به کوشش ایرج افشار،سال۱، ش۲۷، ۷ جمادیالاخره۱۳۳۶، ص۱ـ۴، تهران: فرزانروز، ۱۳۸۰ ش .
[۷۷] برگهای جنگل: نامههای رشت و اسناد
- همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
- ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
