توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نقش عقل و حس در تصورات ۴۸ اسلاید در PowerPoint دارای ۴۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نقش عقل و حس در تصورات ۴۸ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل نقش عقل و حس در تصورات ۴۸ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل نقش عقل و حس در تصورات ۴۸ اسلاید در PowerPoint

نقش حس در تصورات خیلی واضح و روشن هست که با احساسات تصورات حاصل می‌شود اما جایگاه عقل در تصورات مانند حس نیست ولی جدای از او هم نیست.

فهرست مندرجات

۱ – اصالت عقل یا حس در تصورات
۱.۱ – دسته اول
۱.۲ – دسته دوم
۲ – نقد
۲.۱ – نقد اول
۲.۲ – نقد دوم
۲.۳ – نقد سوم
۲.۴ – نقد چهارم و پنجم
۳ – تحقیق در مسئله
۳.۱ – چگونگی پیدایش مفاهیم کلی
۳.۲ – التفات ذهن به قدرت درونی
۳.۳ – حمل مفاهیم بر اشیاء خارجی
۳.۴ – سنجش شؤون نفس با خود نفس
۴ – خلاصه
۵ – پانویس
۶ – منبع

اصالت عقل یا حس در تصورات

فلاسفه غربی در مقام تبیین پیدایش تصورات بر دو دسته تقسیم می‌شوند

دسته اول

یک دسته معتقدند که عقل خود به خود یک سلسله از مفاهیم را درک می‌کند بدون اینکه نیازی به حس داشته باشد چنانکه دکارت درباره مفاهیم خدا و نفس از امور غیر مادی و درباره امتداد و شکل از امور مادی معتقد بود و این‌گونه صفات مادیات را که مستقیما از حس دریافت نمی‌شود کیفیات اولیه می‌نامید در مقابل اوصافی از قبیل رنگ و بوی و مزه که از راه حواس درک می‌شوند و آنها را کیفیات ثانویه می‌خواند و به این صورت نوعی اصالت برای عقل قائل می‌شد و از سوی دیگر درک کیفیات ثانویه را که با مشارکت‌ حواس حاصل می‌شود خطابردار و غیر قابل اعتماد می‌شمرد و بدین ترتیب نوعی دیگر هم از اصالت برای عقل اثبات می‌کرد که مربوط به بحث ارزش شناخت است. همچنین کانت ‌یک سلسله از مفاهیم را به عنوان ما تقدم یا قبل از تجربه به ذهن نسبت می‌داد و از جمله مفهوم زمان و مکان را مربوط به مرتبه حساسیت و مقولات دوازده‌گانه را مربوط به مرتبه فاهمه می‌دانست و درک این مفاهیم را خاصیت ذاتی و فطری ذهن به حساب می‌آورد.

دسته دوم

دسته دیگر معتقدند که ذهن انسان مانند لوح ساده‌ای آفریده شده که هیچ نقشی در آن وجود ندارد و تماس با موجودات خارجی که به وسیله‌ اندام‌های حسی انجام می‌گیرد موجب پیدایش عکس‌ها و نقش‌هایی در آن می‌شود و به این صورت ادراکات مختلف پدید می‌آید چنان‌که از اپیکور نقل شده که چیزی در عقل نیست مگر اینکه قبلا در حس بوده است و عین همین عبارت را جان لاک فیلسوف تجربی انگلیسی تکرار کرده است. اما سخنان ایشان درباره پیدایش مفاهیم عقلی متفاوت است و ظاهر بعضی از آنها این است که ادراک حسی به وسیله عقل دست‌کاری می‌شود و تغییر شکل می‌یابد و تبدیل به ادراک عقلی می‌گردد همان‌گونه که نجار قطعات چوب را می‌برد و به شکل‌های گوناگون درمی‌آورد و از آنها میز و صندلی و درب و پنجره می‌سازد پس مفاهیم عقلی همان صورت‌های حسی تغییر شکل یافته است و بعضی دیگر از سخنانشان قابل چنین توجیهی هست که ادراک حسی مایه و زمینه ادراک عقلی را فراهم می‌کند نه اینکه صورت حسی حقیقه تبدیل به مفهوم عقلی گردد. تجربه‌گرایان افراطی مانند پوزیتویست‌ها اساسا منکر وجود مفاهیم عقلی هستند و آنها را به صورت الفاظ ذهنی تفسیر می‌کنند. از سوی دیگر بعضی از تجربه‌گرایان مانند کندیاک فرانسوی تجربه‌ای را که موجب پیدایش مفاهیم ذهنی می‌شود منحصر به تجربه حسی می‌دانند در حالی که بعضی دیگر مانند جان لاک انگلیسی آن را به تجربه‌های درونی هم توسعه می‌دهند و در این میان بارکلی وضع استثنائی دارد و تجربه را منحصر به تجربه درونی می‌داند زیرا وجود اشیاء مادی را انکار می‌کند و بر این اساس دیگر جایی برای تجربه حسی باقی نمی‌ماند. باید اضافه کنیم که بسیاری از تجربه‌گرایان مخصوصا کسانی که تجربه را شامل تجربه‌های درونی هم می‌دانند حوزه شناخت را منحصر به مادیات نمی‌کنند و امور ماوراء طبیعی را هم به وسیله عقل اثبات می‌کنند هر چند بر اساس اصالت‌ حس و وابستگی کامل ادراکات عقلی به ادراکات حسی چنین اعتقادی چندان منطقی نیست چنانکه نفی ما وراء طبیعت هم بی‌دلیل است و از این روی هیوم که به این نکته پی برده بود اموری را که مستقیما مورد تجربه واقع نمی‌شوند مشکوک تلقی کرد.

[۱] ایدئولوژی تطبیقی درس یازدهم و دوازدهم.

نقد

روشن است که نقد تفصیلی و گسترده هر دو مشرب نیازمند به کتاب مستقل و پر حجمی است که سخنان هر صاحب‌نظری جداگانه نقل و بررسی شود و چنین کاری با وضع این کتاب مناسب نیست از این روی به نقد مختصری از اصل نظرات بدون در نظر گرفتن ویژگی‌های هر قول بسنده می‌کنیم:

نقد اول

فرض اینکه عقل از آغاز وجود دارای مفاهیم خاصی باشد و با آنها سرشته شده باشد یا پس از چندی خود بخود و بدون تاثیر هیچ عامل دیگری به درک آنها نائل شود فرض قابل قبولی نیست و وجدان هر انسان آگاهی آنرا تکذیب می‌کند خواه مفاهیم مفروض مربوط به مادیات باشند یا مربوط به مجردات و یا قابل صدق بر هر دو دسته.

نقد دوم

با فرض اینکه یک سلسله مفاهیم لازمه سرشت و فطرت عقل باشد نمی‌توان واقع‌نمایی آنها را اثبات کرد و حداکثر می‌توان گفت که فلان مطلب مقتضای فطرت عقل است و جای چنین احتمالی باقی می‌ماند که اگر عقل طور دیگری آفریده شده بود مطالب را بگونه‌ای دیگر درک می‌کرد. برای جبران این نقیصه است که دکارت به حکمت ‌خدا تمسک می‌کند و می‌گوید اگر خدا این مفاهیم را بر خلاف واقع و حقیقت در سرشت عقل نهاده بود لازمه‌اش این بود که فریب‌کار باشد. ولی روشن است که صفات خدای متعال و عدم فریب‌کاری او هم باید با دلیل عقلی اثبات شود و اگر ادراک عقلی ضمانت صحتی نداشته باشد اساس این دلیل هم فرو می‌ریزد و تضمین صحت آن از راه دلیل مستلزم دور است.

نقد سوم

و اما فرض اینکه مفاهیم عقلی از تغییر شکل صورت‌های حسی پدید می‌آید مستلزم این است که صورتی که تغییر شکل می‌یابد و تبدیل به مفهوم عقل می‌شود دیگر به شکل اولش باقی نماند در حالی که می‌بینیم همراه و همزمان با پیدایش مفاهیم کلی در ذهن صورت‌های حسی و خیالی هم به حال خودشان باقی هستند افزون بر این تغییر شکل و تبدیل و تبدل مخصوص موجودات مادی است و چنانکه در جای خودش ثابت ‌خواهد شد صورت‌های ادراکی مجرد هستند.

نقد چهارم و پنجم

بسیاری از مفاهیم عقلی مانند مفهوم علت و معلول اصلا صورت حسی و خیالی ندارند تا گفته شود که از تغییر شکل صورت‌های حسی پدید آمده‌اند.
و اما فرض اینکه صورت‌های حسی مایه و زمینه مفاهیم عقلی را فراهم می‌کنند و حقیقه تبدیل به آنها نمی‌شوند هر چند کم اشکال‌تر و به حقیقت نزدیک‌تر است و می‌تواند در مورد بخشی از مفاهیم ماهوی پذیرفته شود ولی منحصر کردن زمینه مفاهیم عقلی به ادراکات حسی صحیح نیست و مثلا در مورد مفاهیم فلسفی نمی‌توان گفت که از تجرید و تعمیم ادراکات حسی به دست می‌آیند زیرا چنانکه اشاره شد در ازاء این مفاهیم هیچ ادراک حسی و خیالی وجود ندارد.

تحقیق در مسئله

برای روشن شدن نقش حقیقی حس و عقل در تصورات نگاهی به انواع مفاهیم و کیفیت پیدایش آنها در ذهن می‌افکنیم. هنگامی که چشم به منظره زیبای باغچه می‌گشاییم رنگ‌های مختلف گل‌ها و برگ‌ها توجه ما را جلب می‌کند و صورت‌های ادراکی گوناگونی در ذهن ما نقش می‌بندد و با بستن چشم دیگر آن رنگ‌های زیبا و خیره‌کننده را نمی‌بینیم و این همان ادراک حسی است که با قطع ارتباط با خارج از بین می‌رود اما می‌توانیم همان گل‌ها را در ذهن خودمان تصور کنیم و آن منظره زیبا را به خاطر بیاوریم و این همان ادراک خیالی است. غیر از این صورت‌های حسی و خیالی که نمایشگر اشیاء خاص و