توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نقش تربیتی نماز ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نقش تربیتی نماز ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل نقش تربیتی نماز ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

آثار تربیتی نماز

نماز، یکی از فروع دین اسلام بوده و عبادتی است که‌ پنج بار در روز با شرایط خاص بر مسلمانان واجب شده است. این فریضه الهی باعث رهایی از خودمحوری و خودشیفتگی می‌شود و روحیه مردم‌گرایی را در انسان زنده می‌کند. نماز موجب تنزیه وجدان اخلاقی می‌شود به این صورت که یکی از مظاهر وجدان اخلاقی احساس گناه است و نماز باعث آمرزش گناهان می‌گردد.

این عبادت واجب انسان را از سر خم‌کردن در برابر غیر خدا باز می‌دارد و عزت نفس را در انسان تثبیت می‌کند. نماز، پشتیبان قوی و نیرومندی است که نمازگزار را در پناه خود می‌گیرد و او را از مخاطرات و تهدیدها، محافظت می‌نماید.

غیر از مواردی که ذکر شد آثار تربیتی فراوانی بر نماز مترتب است. در این مقاله به برخی از آن اشاره می‌کنیم.

فهرست مندرجات

۱ – مقدمه
۲ – تأثیر نماز در رهایی از خودمحوری
۳ – تقویت روح مردم‌گرا
۴ – تنزیه وجدان اخلاقی
۵ – تثبیت عزت نفس
۶ – تبیین راه زندگی
۷ – شور و گرمایی درونی
۸ – تکیه‌گاهی مطمئن و استوار
۹ – تعادل پایدار
۱۰ – معرفت شهودی
۱۱ – معنا بخشیدن به زندگی
۱۱.۱ – عامل شادابی روزانه
۱۲ – سپر دفاعی
۱۳ – تقویت مسئولیت اجتماعی
۱۳.۱ – روایت پیامبر و علی‌ بن‌ مهزیار
۱۳.۲ – روایت امام صادق
۱۴ – تلقین ارزش‌ها
۱۵ – ایفای مسؤولیت الهی
۱۶ – کارخانه‌ انسان‌سازی
۱۷ – شکل ظاهری و باطنی انسان
۱۸ – پانویس
۱۹ – منبع

مقدمه

اگر به فرآیند رشد گیاه بنگریم و فیلمی که از مراحل تکوین رشد آن تهیه شده است را با سرعت زیاد ملاحظه نماییم، یکی از زیباترین و شگفت انگیزترین رویدادهای خلقت را در مقابل دیدگانمان خواهیم دید.

گیاه تا زمانی که به صورت دانه یا هسته اولیه در دل خاک پنهان است، گویی هنوز سفر رشد را آغاز ننموده است ولی هنگامی که بستر خاک و زمین را ترک گفت و جوانه ظریف و نورسته آن، از دل خاک سر برآورد و روی به آسمان لایتناهی کرد، رشد واقعی‌اش را آغاز می‌کند و به آنجا می‌رسد که در پرتو اشعه حیات‌بخش خورشید و قطرات زلال باران، از یک دانه آن، هفتصد دانه به اذن خدای تعالی، ثمر حاصل می‌شود.

«مثل الّذین ینفقون اموالهم فی سبیل اللَّه کمثل حبّه انبتت سبع سنابل فی کلّ سنبله مائه حبّه واللَّه یضاعف لمن یشاء واللَّه واسع علیم؛

[۱] بقره/سوره۲، آیه۲۶۱.

کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می‌کنند، همانند بذری هستند که هفت خوشه برویاند، که در هر خوشه، یکصد دانه باشد، و خداوند آن را برای هر کس بخواهد (و شایستگی داشته باشد)، دو یا چند برابر می‌کند، و خدا (از نظر قدرت و رحمت) وسیع، و (به همه چیز) داناست».

داستان رشد و تعالی آدمی نیز همین‌سان می‌باشد، او تا زمانی که پایبند خویش است و دغدغه ماندن در خاک دارد، رشدش متوقف می‌شود ولی همین که سر از لاک فردیت بیرون آورد و به آسمان نگریست، رشد و ترقی پیدا می‌کند. وی به میزانی که از خاک، فاصله می‌گیرد، به افلاک نزدیک می‌شود و به‌اندازه‌ای که از فرش (زمین) دور شود به عرش روی می‌آورد.

در مکتب «روانشناسی کمال» نظریه‌ای با عنوان «شخصیت از خود فرآرونده» مطرح است و “دوآن شولتس” در تبیین نظریه مذکور می‌گوید: شخصیت آدمی، زمانی به کمال می‌رسد که از دایره تنگ و محدود “خود” رها و آزاد شود تا بتواند به مرزهای بالندگی شخصیت دست یابد.

[۲] شولتس، دوآن، روانشناسی کمال، ترجمه گیتی خوشدل، ص۲۱۴.

در تایید این سخن، رویکرد “اریک فروم”، روانکار و منتقد اجتماعی معاصر قابل تعمق است، وی معتقد است: تراژدی عصر ما این است که آن‌چنان گرفتار”خود شیفتگی” هستیم که مجالی پیدا نمی‌کنیم تا به چیزهایی که فراتر از “من” و”ما” است بیندیشیم.

نمونه بارز آن، انتظاری است که غالب افراد از دیگران دارند تا بدان‌ها محبت کنند، ولی خود حاضر نیستند، گامی برای ارائه محبت به دیگران بردارند و این، تجلی همان “خودمحوری” و “خودشیفتگی” انسان عصر جدید است.

[۳] فروم، اریک، هنر عشق ورزیدن، ترجمه پوری سلطانی، ص۷۴.

تأثیر نماز در رهایی از خودمحوری

نماز، این زیباترین پیوند انسان زمینی و معبود آسمانی، برکه با برکتی است که انسان را از “خود” فراتر می‌برد و او را به رشدها و عظمت‌ها می‌رساند. زیرا روح نماز، زمانی حاصل می‌شود که آدمی، تمام توجه و دقت خود را معطوف به پروردگار و راز سخن‌گفتن با وی نماید و از “خود” و”خودی” رها شود.
معنای حضور قلب در نماز نیز این است که نمازگزار، جز معبود و یاد او را در قلب خود راه ندهد، زیرا قلب مؤمن عرش خدای رحمن است و بیگانه را نباید در خانه راه داد.

در حدیث آمده است که از نماز، آن میزان پذیرفته می‌شود که با حضور قلب همراه باشد.

[۴] اسلامی جهرمی، محمود، مصابیح الدجی، ص۷۸۲.

چنان‌چه انسان در نماز بتواند با مراقبه، قلب و فکر خود را متوجه خالق سازد، زمینه‌ای خواهد یافت تا در غیر نماز نیز از حصار تنگ و بسته خودخواهی، خودپرستی و خودشیفتگی آسوده و رها گردد و آنگاه شاهد رشد و بالندگی خویش باشد.

تقویت روح مردم‌گرا

از خصیصه‌های نماز، “مفهوم جایگزین‌ناپذیر” عباراتی است که در سوره حمد، مورد مداقه قرار می‌دهیم. همان‌گونه که آگاهی داریم، هیچ سوره‌ای را نمی‌توان، جایگزین سوره حمد نمود ولی به جای سوره توحید، می‌توان سوره دیگری را انتخاب کرد. در برخی عبارات سوره حمد، از ضمیر”جمع” به جای”مفرد” استفاده می‌شود، نظیر «فقط تو را می‌پرستیم و از تو یاری می‌طلبیم».

«ما را به راه راست هدایت کن»، روح حاکم بر این عبارات، روح جمع‌گرایی و”مردم‌گرایی” است، به این معنا که نمازگزار، تنها برای خود و به نفع خود، چیزی را از خداوند درخواست نمی‌کند، بلکه او برای “همه” می‌طلبید و درباره همه از درگاه خداوند، آرمانی چون «صراط مستقیم» و توفیق گام‌نهادن در آن را می‌طلبد.

در حدیث آمده است: رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) مشغول نماز بود که شنید مردی در نماز خود می‌گوید: پروردگارا، تنها من و محمد (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) را مشمول رحمت خود قرار ده و جز ما دو نفر بر هیچ‌کس رحم نکن، پیامبر اسلام (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) پس از آن که نماز خود را به پایان برد، رو به او کرد و فرمود: (چرا) تو یک چیز وسیع را محدود ساختی، یعنی چرا همه مسلمانان را دعا نمی‌کنی و رحمت خدا را به من و خودت اختصاص می‌دهی؟

[۵] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۴، ص۳۷۰.

این فرازها، از دو جهت به”روح مردم‌گرا” متوجه است، ابتدا اینکه دقت در معانی آن، بینشی به آدمی می‌دهد که شیوه زندگیش را نه بر اساس «تفرد»، بلکه بر مبنای «تجمع» و «وحدت با دیگران» تنظیم و تدوین کند و از سوی دیگر، چنین آموزش می‌دهد که در دعا آیینی را رعایت کند که برای”خود و دیگران” بخواهد و نه صرفاً برای”خود” و برای”دیگران”، “بیش” و”پیش” از”خود” بخواهد.

تنزیه وجدان اخلاقی

وجدان از ریشه لغوی «وجد» به معنای”یافتن” آمده است. به این معنا که آدمی پاره‌ای از امور را در باطنش به خودی خود می‌یابد و نیاز به اکتساب آن از منبع دیگری ندارد، نظیر “احساس عدالتخواهی” و”ظلم‌ستیزی” و گرایش به “خیر اخلاقی” و امثال آنها که در همه انسان‌ها، عمومیت دارد.

از جمله مظاهر وجدان اخلاقی احساس گناه ناشی از ارتکاب خطاست که بلافاصله پس از عمل، وجدان را فرا راه هدف قرار می‌دهد تا او را به توبه و جبران خطا وادارد.
امروزه غالب مکاتب روانشناسی با احساس گناه به مبارزه برمی‌خیزند و آن را منافی رشد و تعالی شخصیت می‌دانند. از سوی دیگر تقویت چنین احساسی نیز به مصلحت فرد نمی‌باشد. زیرا امکان بازگشت به شخصیت سالم و رشید را از آدمی می‌گیرد.
ولیکن حد متعادل میان این دو، پسندیده و مطلوب است به این معنا که احساس گناه متناسب با عمل لازم است و در خطاکار ایجاد شده تا او را برای ترک آن و جبران مافات برانگیزد.

از عواملی که موجب آمرزش گناهان و بالنتیجه رفع احساس گناه فرد می‌شود، نماز است، و این امر زمینه‌ای برای پاکسازی وجدان اخلاقی، محسوب می‌شود.
در کلامی گهربار از حضرت علی (علیه‌السّلام) آمده است: «نماز گناهان را همچون برگ درختان می‌ریزد»

[۶] امام علی (علیه‌السّلام)، نهج البلاغه، خطبه۱۹۹، ص۲۱۳.

آمده است که مردی خدمت پیامبر اکرم (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) شرفیاب شد و عرض کرد: «ای رسول خدا، گناهانم بسیار و اعمال نیک من ‌اندک است چه کنم؟ حضرت فرمود: بسیار سجده کن، زیرا سجده گناهان را می‌ریزد، چنان‌که باد برگ درخت را می‌ریزد.»

[۷] محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۴، ص۳۰۰.

حکایت زیر، مؤید تاثیر نماز در تنزیه وجدان اخلاقی است: «جوانی از انصار نمازهای یومیه را با پیامبر اکرم (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) به جماعت می‌خواند و بسیاری از گناهان را نیز، مرتکب می‌شد. چون حال او را برای رسول خدا تعریف کردند، حضرت فرمود: به زودی نمازش او را از گناهانش باز می‌دارد.
چیزی نگذشت که آن جوان توفیق توبه یافت و از صحابه زاهد شد آن گاه رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: من نگفتم که نمازش او را از گناهانش باز می‌دارد

[۸] دیلمی، حسین، هزار و یک نکته درباره نماز، ص۱۰۳.

».

تثبیت عزت نفس

ارزشمندترین گوهر وجود آدمی، احساس کرامت و عزت نفس است. زیرا اصل و اساس خلقت آدمی، بر مبنای فرموده الهی «و لقد کرمنا بنی آدم»، زیرا چنین تدبیر گردیده که انسان‌ها، جایگاه واقعی خویش را بیابند و آن را به رایگان از کف ندهند.

در حدیث آمده است که «الصلوه قربان کل تقی» یعنی نماز، مایه نزدیک شدن هر پرهیزکاری به خدا است. از یک سوی نمازگزار به وسیله نیایش به خداوند تقرب جسته و به همین جهت منزلت و رفعت مقام می‌یابد و از سوی دیگر لازمه قبولی نماز، بریدن از «ما سوی الله» است یعنی کوچکترین احساس نیازی به غیر خدا نداشته باشد و فقط به درگاه خداوند التجا نماید.

آورده‌اند که: نماز و عبادت، انسان را مستجاب الدعوه می‌کند، زیرا نماز پیمان خداست «الصلوه عهد الله» و هر کس به پیمان خدا وفا کند، خداوند هم به پیمان او وفادار است «اوفوا بعهدی اوف بعهدکم

[۹] دیلمی، حسین، هزار و یک نکته درباره نماز، ص۲۱۶.

».

آیت الله جوادی آملی در تبیین فلسفه انقلاب اسلامی، تعبیر زیبا و محکمی دارند، ایشان می‌گویند: انقلاب برای این نبود که انسان‌ها از بندگی حق آزاد شوند، ما انقلاب نکردیم برای این که از عبادت خدا آزاد بشویم، ما بنده‌ایم. انقلاب کردیم برای این که جز خدای سبحان کسی بر ما مسلط نشود

[۱۰] جوادی آملی، عبدالله، اسرار عبادات، ص۱۴۸.

.

اگر آدمی حقیقت آیه «ایاک نعبد و ایاک نستعین؛

[۱۱] فاتحه/سوره۱، آیه۵.

تنها تو را می‌پرستیم و تنها از تو یاری می‌جوییم» را در نماز درک کند، گردن در برابر غیر خدا خم نخواهد کرد و لو به بهای از دست دادن جان حاضر به عبودیت در مقابل غیر معبود نخواهد بود. هر که پیمان با هوالموجود بست گردنش از قید هر معبود رست.

تبیین راه زندگی

بی تردید به شمار آدمیان، راه‌های مختلف و متنوع زندگی نیز وجود دارد. زیرا هر کسی، به اقتضای فرهنگ، باورها، بینش‌ها و برداشت‌هایش از هستی، راه و رسم خاصی در زندگی دارد، ولی آن‌چه که می‌توان با قاطعیت اظهار نمود، میزان و درجه یقین افراد به درستی راهی است که در زندگی برگزیده‌اند، زیرا اگر همه انسان‌ها رضایت از زندگی‌شان، حاصل می‌شد، شاهد ظهور پدیده‌های متزاید و رو به رشد افسردگی‌ها، پریشانی‌ها، خودکشی‌ها و نظایر آنها نمی‌بودیم.

چنانچه علیرغم تنوع بی‌نظیر راه‌های زندگی، انسان مطمئن و معتمد به این واقعیت باشد که در راه خدا گام برمی‌دارد و خدا از عمل او راضی است، تمامی تردیدها و نگرانی‌ها برطرف شده و نوعی آرامش، حاصل می‌شود. نمازگزار با یقین به این مطلب که عبادت، جوهره، دین است و نماز ستون دین می‌باشد و او قادر است با انجام فرضیه نماز، رضایت پروردگار را جلب نماید، نوعی اطمینان و آرامش برایش حاصل می‌شود.

دلیل آن هم به روشنی در یک جمله، قابل تبیین است. اگر به نماز و در پرتو نماز می‌توان در جلب رضای حق تعالی کوشید، دیگر از کم و زیاد زندگی نباید هراس به خود راه داد زیرا او اگر از آدمی راضی شود، در حقیقت فرد به خیر کثیر دست یافته است زیرا قرآن فرموده است: «و رضوان من الله اکبر؛

[۱۲] توبه/سوره۹، آیه۷۲.

(جلب) رضای پروردگار از هر چیز بزرگتر و برتر است».

از سوی دیگر، نماز راهی روشن در جهانی تاریک است و نمازگزار علی‌رغم تعدد و تنوع راه‌های زندگی به درستی می‌داند که در چه مسیری گام برمی‌دارد، و نوعی قاطعیت و یقین در انتخاب راه پیدا می‌کند که قادر است بر سختی‌های ناشی از طولانی بودن راه حق، غلبه نماید.

نماز، مصباح هدایت در جهان آشفته و متزلزل امروز است زیرا اگر آشفتگی رو به تزاید جوامع بشری از این هم فراتر رود، قادر نخواهد بود که تعادل نمازگزار و انسان واصل به حق را بر هم زند زیرا نماز داربست محکم آدمی و تکیه‌گاه نیرومند و عظیمی در برابر تندبادهای زندگی است.

شور و گرمایی درونی

از پیامدهای مؤثر نماز و ارتباط با خدا، ایجاد نوعی حرارت باطنی و گرمای خاص درونی است که متناسب با میزان حضور قلب و عمق توجه نمازگزار، در وی به وجود می‌آید. و منشا آن انگیزه پاک و خالص برای محبت به پروردگار و ارتباط با خداست که در پرتو مرور زمان و مراقبه لازم، مبدل به عشق الهی می‌شود که قرآن نیز می‌فرماید: «و الذین آمنوا اشد حُباً لله؛

[۱۳] بقره/سوره۲، آیه۱۶۵.

و آنانیکه ایمان آوردند، در دوستی خدا سخت‌ترند». اینک از باب نمونه، به دو مورد ذیل اشاره می‌شود.

«یکی از همسفران مرحوم حاج محمدصادق تخت فولادی نقل می‌کند در سفر بیت‌الله الحرام، از اصفهان حرکت کرده و نزدیک شیراز در کاروان‌سرایی فرود آمدیم، هوا سرد و برفی بود. مرحوم حاجی روی سکوی در ورودی کاروانسرا، بیرون از سرا، زیراندازی را افکندند و نشستند، سایر کاروانیان عرض کردند، هوا سرد است و اینجا گذرگاه حیوانات است، بهتر است که به داخل کاروانسرا تشریف بیاورید.

ولی ایشان فرمودند در داخل کاروانسرا آب نیست ولی اینجا جوی آبی‌ست و برای من بهتر است. همراه ایشان می‌گوید من نگرانی کاروانیان را از سردی هوا و خطر حیوانات به اطلاع ایشان رساندم. ایشان سر از زانو برداشت و گفت: دستت را به سینه من نزدیک کن. همسفر ایشان گفت: به محض اینکه دستم را به سینه ایشان نزدیک کردم، گویی به دیگ جوشانی دست کرده‌ام و از شدت حرارت، احساس تالم کردم.

حاجی فرمود به اینها بگو آیا ذکر خداوند به‌اندازه ده سیخ ذغال گرمی نمی‌دهد؟ اما در مورد حیوانات درنده هم تا خواست خداوند نباشد زیانی نمی‌رساند، هر چه شود به اذن حق و اراده اوست، من در زمین و آسمان‌ها از حیوانات نمی‌ترسم

[۱۴] مقدادی اصفهانی، علی، نشان از بی‌نشان‌ها، ج۱، ص۳۸- ۳۹.

».

مورد دیگر را «ریچارد رالی» در کتاب خود به نام «من در خواب و قلبم بیدار است»، اینگونه نقل می‌کند: من در نمازخانه‌ای نشستم و در همان حین که از لذت دعا و مراقبه بهرمند می‌شدم، بناگاه در‌ اندرونم، گرمایی خوشایند و غریب، احساس می‌کردم. تا مدت‌های مدید حیران بودم که این گرما از کجا می‌آید، تا به تجربه آموختم که از جانب خالق است نه مخلوق و از آن پس، آن را دل‌انگیزتر و سرشار از حرارت یافتم.

[۱۵] پترسون، مایکل، عقل و اعتقاد دینی، درآمدی بر فلسفه دین، ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، ص۳۹.

تکیه‌گاهی مطمئن و استوار

دنیایی که ما را احاطه نموده، از روند پیچیده دایم‌التزایدی تبعیت می‌کند که به مرور زمان، مشکلاتی خاص را برای انسان به همراه آورده و گذشت زمان به آن مدد نموده و بار روانی این قبیل مشکلات مضاعف می‌شود و آدمی در مواجهه خویش با چنین دنیایی، خود را بیش از پیش ناتوان، ضعیف و آسیب‌پذیر، احساس می‌کند.
شتاب روند زندگی و تغییرات سریعی که در این مجموعه حادث می‌گردد، بر ناتوانی فرد می‌افزاید و نیاز او را به داشتن تکیه گاهی محکم و تزلزل‌ناپذیر، روز افزون می‌سازد.

نماز، چنین پشتیبان قوی و نیرومندی است که نمازگزار را در پناه خود می‌گیرد و او را از مخاطرات و تهدیدها، محافظت می‌کند، زیرا هم از حیث ارتباط کلامی با خداوند، نماز، تجلی یاری خواستن از پروردگار است و نمازگزار با ادای عبارت قرآنی «ایاک نعبد و ایاک نستعین» هم بر پرستش معبود، تاکید می‌ورزد و هم بر یاری خواستن از ذات لایزال آن محبوب اصرار می‌نماید.

و علاوه بر آن، از جهت ارتباط روحی و روانی با خداوند، چون خود را در پیشگاه با عظمتش می‌یابد، احساس ارتباط، اتصال و در نهایت اطمینان از حمایت و پشتیبانی آن ذات مقدس پیدا می‌کند.
بر همین اساس است که قرآن کریم توصیه می‌فرماید که «از صبر و نماز، یاری و استعانت جویید

[۱۶] بقره/سوره۲، آیه۱۵۳.

». و رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمودند: «هر گاه کار بر پیامبران الهی سخت می‌شد و بیمناک و‌ اندوهگین می‌شدند به نماز پناه می‌بردند.

[۱۷] دیلمی، حسین، هزار و یک نکته درباره نماز، ص۲۳۱.

»

نابغه شرق، شیخ الرئیس ابوعلی سینا نیز می‌گوید: «هر زمان برایم مشکلی علمی پیش می‌آمد و از حل آن عاجز می‌ماندم، به مسجد شهر می‌رفتم و دو رکعت نماز به جا می‌آوردم. سپس از خداوند می‌خواستم مرا به وسیله نور آن نماز یاری دهد تا گره از مشکلم باز کند، پس از ادای آن دو رکعت، راه حل مشکل برایم آسان می‌شد و به آنچه می‌خواستم می‌رسیدم

[۱۸] دیلمی، حسین، هزار و یک نکته درباره نماز، ص۲۶۲.

».

تعادل پایدار

آدمی در مصاف با زندگی و رویدادهای آن، واکنش‌های متفاوتی از خود نشان می‌دهد، که بعضاً با حفظ تسلط و کنترل موقعیت، آنها را به گونه‌ای حل می‌کند و در مواردی دیگر، از موقعیت مذکور، متاثر شده و تحت‌الشعاع آن قرار می‌گیرد و به اصطلاح، تعادل خود را از دست می‌دهد و برای دستیابی به تعادل مجدد، نیاز به زمان مقتضی و ابتکار مناسب دارد.

در حدیثی از رسول اکرم (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) چنین آمده است: «دل فرزند آدم هم‌چون گنجشک است و هر روز هفت بار دگرگون می‌شود.

[۱۹] تنکابنی، فرید، راهنمای انسانیت، ترجمه موضوعی نهج الفصاحه، سخنان حضرت محمد (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)، ص۵۲۹.

و یا در روایتی دیگر فرمودند: «دل مانند ریشه‌ای در بیابانی به درختی آویخته که باد پیوسته آن را زیر، و رو می‌کند

[۲۰] تنکابنی، فرید، راهنمای انسانیت، ترجمه موضوعی نهج الفصاحه، سخنان حضرت محمد (صلّی‌الله‌علیه‌وله)، ص۵۲۹.

».

نماز، چون موجب تقویت قلب نمازگزار است، تعادل درون او را حفظ نموده و آن را پایدار می‌سازد. در شرح حال امیرالمؤمنان حضرت علی (علیه‌السّلام) آمده است که در جنگ صفین، در یکی از سخت‌ترین شب‌های نبرد که به نام «لیله الهریر» معروف است فرشی برای آن حضرت گستردند و امام (علیه‌السّلام) بر روی آن مشغول نماز شدند.

در حالی که تیرهای بسیاری از اطراف و چپ و راست او می‌گذشت و هرگز تزلزلی در او ایجاد نمی‌کرد، آن حضرت از جایش تکان نخورد تا آن که نمازش را به پایان رساند

[۲۱] دیلمی، حسین، هزار و یک نکته درباره نماز، ص۲۰ – ۲۱.

». آری علی (علیه‌السّلام) در چنین شرایطی که دهشت‌انگیز بود، با قلبی آرام به نماز ایستاد و درس پایبندی به نماز و اهمیت آن را به جهانیان آموخت.

معرفت شهودی

جهان‌بینی الهی، مبتنی بر غیب و شهود است و هر یک را مراتبی است (عالم الغیب و الشهاده). برخی از بزرگان معتقدند که: «اساس راز نماز در شهود عینی نمازگزار نهفته است و یا به عبارت دیگر اوج راز نماز در شهود خداوند مکنون است. «و اعبد ربک حتی یاتیک الیقین»، و از محدوده «لا حول و لا قوه الا بالله» گذشتن و مرحله «لا اله الا الله» را پیمودن، به ذروه «لا هو الا هو» رسیدن است، و معنای توحید نام «قطع» توجه به غیر خدا نیست، زیرا قطع توجه به نوبه توجه و التفات است، بلکه «انقطاع» توجه به غیر است و برای اینکه این «انقطاع» هم دیده نشود، کمال انقطاع، مطلوب موحدان ناب می‌باشد، به طوری که نه تنها غیر حق دیده نشود و این فقط در متن عبارت، مخصوصاً نماز، تعبیه شده است.

[۲۲] خمینی، سید‌روح‌الله، سر الصلوه، ص۱۰.

امام راحل نیز در بحث از راز نماز و در ضمن نامه عرفانی خویش به فرزند گرامی‌شان آورده‌اند:

«پسرم، سعی کن که به این پیروزی دست یابی، یا دست به بعض مراحل آن. همت کن و از هواهای نفسانی که حد و حصر ندارد، بکاه و از خدای متعال جل و علاء استمداد کن که بی مدد او کس به جایی نرسد و نماز این معراج عارفان و سفر عاشقان، راه وصول به این مقصد است و اگر توفیق یابی و یابیم به تحقق یک رکعت آن و مشاهده انوار مکنون در آن و اسرار مرموز آن، و لو به قدر طاقت خویش، شمه‌ای از مقصد و مقصود اولیای خدا را استشمام نمودیم و دورنمایی از صلاه معراج سید انبیاء و عرفا (علیه‌وعلیهم‌وعلی‌آله‌الصلوه‌والسلام) را مشاهده کردیم.»

[۲۳] خمینی، سیدروح‌الله، سر الصلوه، ص۳۹.

معنا

 اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی، به دوستانتان معرفی کنید.

  راهنمای خرید:

• همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
• ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
• در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.