توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نقش تاریخ در دانش رجال ۸۹ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نقش تاریخ در دانش رجال ۸۹ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل نقش تاریخ در دانش رجال ۸۹ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل نقش تاریخ در دانش رجال ۸۹ اسلاید در PowerPoint

دانش رجال از دانش‌های مقدماتی اجتهاد است. مجتهد برای رسیدن به سنت و سیره درست، سند حدیث را بررسی می‌کند و درباره درستی و نادرستی حدیثی که به آن استناد می‌جوید نظر می‌دهد.

فهرست مندرجات

۱ – اهمیت دیدگاه‌های رجالی
۲ – چند کار انجام شده در علم رجال
۳ – بهره وری از تاریخ‌
۳.۱ – دیدگاه شهید مطهری درباره آیت الله بروجردی
۴ – دو شخصیت مورد بررسی
۴.۱ – مصعب بن یزید انصاری‌
۴.۱.۱ – مصعب بن یزید انصاری کارگزار امیرالمؤمنین
۴.۱.۲ – مصعب بن یزید انصاری از معاصران امام صادق
۴.۱.۳ – دیدگاه‌های گوناگونی درباره مصعب بن یزید
۴.۱.۴ – نقد و بررسی دیدگاه‌ها
۵ – سند روایت مصعب درباره جزیه‌
۶ – دیدگاه شیخ طوسی درباره یحیی بن ابی الاشعث
۶.۱ – گفتار بلاذری در فتوح البلدان
۷ – نتیجه‌گیری
۸ – فهرست منابع
۹ – پانویس
۱۰ – منبع

اهمیت دیدگاه‌های رجالی

اختلاف فتوا در جاهایی به دیدگاه رجال فتوا دهنده برگشت دارد. بسا، حدیثی از نظر دانشمندی با ارزش و در خور استناد باشد و از آن حکمی استنباط شود و همان حدیث از دیدگاه دانشوری دیگر غیر در خور استناد. با یک مبنای رجالی، بسیاری از احادیث معتبر بنماید و با مبنائی دیگر، غیر معتبر. در مثل کسانی که بر این باورند تمام رجال کامل الزیارات ابن‌قولویه ، استوار و در خور اعتمادند، بسیاری از روایات نزد آن‌ها با ارزش و در خور اعتماد خواهد بود و این جاست که دیدگاه‌های رجالی اهمیت خود را نشان می‌دهد و مجتهدی شاید پاره‌ای از دیدگاه‌های پیشینیان را بپذیرد و یا خود به دیدگاه جدیدی برسد. درباره دانش رجال، ما نیازمند پژوهش‌های بیش‌تری هستیم، تا گونه گونی‌ها، اختلاف‌ها و نابسامانی‌های بسیاری که درباره اسناد روایات است، سامان دهیم و ناشناخته را کشف کنیم و پراکندگی‌ها را به یگانگی دگر سازیم و نقطه اشتراک‌ها را از یکدیگر باز شناسیم.

چند کار انجام شده در علم رجال

در دانش رجال، سه کار باید انجام گیرد:شناخت سلسله و طبقه راوی، آگاهی از شرح حال و زندگانی و رخدادهای زمان وی، آگاهی از جرح و تعدیل و اظهار نظری که علمای پیشین درباره راوی و یا سند روایتی داشته‌اند. طبقه‌شناسی به ما کمک می‌کند حدیث را از مرسل ، باز شناسیم و ترجمه و شرح حال ما را در شناخت راوی یاری می‌رساند، همان گونه که دیدگاه پیشینیان و کارشناسان می‌تواند ما را در اعتماد به راوی کمک کند. فقیهان به گونه معمول، برای بررسی سند و طبقه از دیدگاه‌های پیشینیان بهره می‌برند؛ اما کارهایی که انجام گرفته در خور نیستند. در زمینه طبقات رجال، از کتاب رجال شیخ طوسی که بگذریم، اردبیلی در «جامع الرواه»، آیت اللّه خوئی در «معجم رجال الحدیث» و جابلقی در «طرائف المقال» به گونه‌ای به بررسی این موضوع پرداخته‌اند؛ اما کامل به نظر نمی‌رسد؛اما کامل به نظر نمى‌رسد ؛ زیرا بیش‌ترین توجه به کتاب‌هاى چهار گانه روایى اصلى شیعه بوده و طبقه شمارى از راویان را باز شناسانده‌اند. آیت اللّه بروجردی در کتاب خویش، گرچه به بررسى کتاب‌هایى جز کتاب‌هاى چهار گانه نیز، پرداخته، اما به یک بررسى فراگیر، همه سویه و هماهنگ در این مسأله دست نزده و هنوز جاى پژوهش و کندو کاو، باقى است. ما می‌توانیم برای شناخت بیش‌تر رجال حدیث شیعه و بازشناسی طبقه آن‌ها از کتاب‌های تاریخی و حتی رجال اهل سنت بهره بریم. درست است که دیدگاه‌های علمای اهل سنت برای ما در خور پذیرش نیستند؛ اما شرح و روشنگری آنان درباره راویان در خور استفاده است.

بهره وری از تاریخ‌

دانش رجال و شرح حال نگاری را دو دانش جدای از هم دانسته‌اند که به گونه‌ای با هم هماهنگی دارند. در شرح حال دانشوران از یکدیگر جدا می‌شوند و در سخن از راویان حدیث این دو، یک هدف را پی می‌گیرند. شرح حال نگاری بخشی از دانش تاریخ است و در رجال به آن نیاز داریم. با استفاده از تاریخ می‌توانیم سند روایات و حتی در جاهایی محتوای آن‌ها را ارزیابی کنیم. اگر در بررسی سند روایات به تاریخ مراجعه کنیم، چه بسا که انسان‌های ناشناخته شناخته شوند و پوشیدگی‌ها و پیچیدگی‌ها روایات نیز، زدوده شود.

دیدگاه شهید مطهری درباره آیت الله بروجردی

شهید مطهری ، یکی از موفقیت‌های علمی آیت اللّه بروجردی را آگاهی وی از دانش رجال و شرح حال راوی و زمان و مکان و زندگی وی می‌داند: «گاه اتفاق می‌افتاد حدیثی طرح می‌شد و ابتداء یک معنی و مفهوم از آن به نظر می‌رسید، ولی بعد معظم له تشریح می‌کرد که این شخصی که این سؤال را از امام کرده، اهل فلان شهر یا فلان منطقه بوده و در آن‌جا مردم، تابع فتوای فلان فقیه از فقهای عامه بوده‌اند و فتوای آن فقیه این بوده است و چون آن شخص در آن محیط بود و آن فتوا در آن محیط شایع بوده…. وقتی که این جهات را تشریح می‌کرد و به اصطلاح روحیه راوی را تحلیل می‌کرد، می‌دیدیم که معنی و مفهوم سؤال و جواب عوض می‌شود و شکل دیگر به خود می‌گیرد.»

[۱] «مزایا و خدمات آیه اللّه بروجردی»

این نشان می‌دهد که بهره‌وری از تاریخ و رخدادهای زمان راوی و جای زندگی وی، ما را در فهم و درک معنای حدیث یاری می‌رساند و این امر برای مجتهد لازم است؛ زیرا:
۱. شاید کسی در برهه‌ای از زمان انسان شایسته‌ای باشد، اما بعد دچار مشکل شود و این درباره رجال حدیث کم نیست. کسانی در زمان حکومت امام علی (ع) کارگزار و یا فرمانده لشکر بودند و به همین جهت از دیدگاه شماری از رجال شناسان، استوان و مورد اعتماد شمرده شده‌اند؛ اما سپس به کژراهه رفته‌اند. طبیعی است که برای شناخت آنان باید به کتاب‌های تاریخی مراجعه کرد.
۲. مراجعه به تاریخ ، مجتهد را در شناخت عقائد راوی، و موضع گیری‌هایی که وی درباره رخدادهای تاریخی داشته، یاری می‌رساند. و از احادیثی که نقل کرده می‌توان شخصیت وی را ارزیابی کرد و حتی سفر های او را گمان بُرد و گرایش‌هاس عقیدتی وی را باز شناخت.
۳. از آن‌جا که بسیاری از کتاب‌های تاریخی مسندند، بهره‌مندی از سند این گونه اخبار ما را در شناخت بهتر راویان یاری می‌رساند. در پیش پاره‌ای از کتاب‌های رجالی به نام کتاب تاریخ نگاشته می‌شد، مانند «تاریخ کبیر» نگاشته بخاری صاحب صحیح که در آن به روایت راویان و جرح و تعدیل آنان پرداخته است. در بین هم‌روزگاران، علامه شوشتری در «قاموس الرجال» از کتاب‌ها تاریخی سود فراوان برده و پیروزی‌هایی نیز به دست آورده و پوشیدگی‌ها و پیچیدگی‌هایی را زدوده است.

دو شخصیت مورد بررسی

ما در این نوشتار، به شرح حال دو تن از راویان می‌پردازیم و با استفاده از کتاب‌های تاریخی، زندگی آنان را به گونه شفاف بیان می‌کنیم و پوشیدگی‌ها و پیچیدگی‌های پیرامون زندگی آنان را با کمک گرفتن از تاریخ، می‌زداییم.

مصعب بن یزید انصاری‌

در کتاب‌های روایی و رجالی، دو تن به نام مصعب بن یزید یاد شده است:
یکی یار و کارگزار امیرالمؤمنین (ع) و دیگری که روایت‌گر از امام صادق (ع) باواسطه. گروهی این دو را یکی دانسته‌اند و شماری گفته‌اند: چگونه می‌شود کسی در شمار یاران حضرت امیر (ع) باشد و از امام صادق (ع) با واسطه روایت کند؟و اینان نتیجه گرفته‌اند:مصعب بن یزید، نام دو شخص بوده که یکی در دوران حضرت امیر (ع) می‌زیسته و دیگری در دوران امام صادق (ع). برای روشن شدن موضوع، اکنون به روایات مصعب و شرح حال شماری از راویان از وی خواهیم پرداخت.

مصعب بن یزید انصاری کارگزار امیرالمؤمنین

مصعب بن یزید انصاری کارگزار امیرالمؤمنین (ع) :از وی یک روایت درباره چگونگی گرد آوری خراج و جزیه نقل شده است. این روایت را شیخ صدوق در «من با یحضره القیه» در باب خراج و جزیه چنین نقل می‌کند: مصعب بن یزید انصاری گوید: امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (ع)، مرا بر چهار روستای مدائن گمارد: بهقبا ذات، بَهر سیر، نهر جویر و نهر ملک و به من دستور داد: بر هر جریب زراعت انبوه، یک در هم و نیم و بر هر جریب متوسط یک درهم و بر هر جریب زراعت تُنک ۱۳ درهم خراج قرار دهم و بر هر جریب انگور و خرما ده درهم و بر باغ‌های دارای نخل و درخت، ده درهم. و دستور داد: هر درختی که از روستا دور است بر رهگذران و فرزندان راه قرار دهم و از آن خراج نگیرم.
و دستور داد:بر دهقان‌های اسب سوار که انگشتر طلا دارند، چهل و هشت درهم و بر میانه حالان و تاجران، بیست و چهار درهم و بر گروه‌های پایین جامعه و فقیر، دوازده درهم قرار دهم. من تمام آن‌ها را گرد آورده‌ام در یک سال به هیجده میلیون درهم رسید.»

[۲] شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۴۸_۴۹، تحقیق علی اکبر غفاری، انتشارات‌ اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین.

بخش نخست روایت، درباره دریافت خراج زمین و بخش پایانی آن، درباره دریافت جزیه، یا مالیات سرانه است. این سیره ، مبنای کار حکمرانان پسین قرار گرفت و فقیهان برابر آن فتوا دادند. این روایت را شیخ طوسی ، در تهذیب در باب «خراج و عماره الارضین»

[۳] شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج۲، ص۱۲۰، در التعارف، بیروت.

و در استبصار در باب مقدار جزیه نقل کرده و به توجیه آن پرداخته است.

[۴] شیخ طوسی، الاستبصار، ج۲، ص۵۳، دارالتعارف.

فقیهان در کتاب‌های فقهی نیز، به این روایت توجه داشته‌اند، ولی استفاده تعینی از آن نکرده‌اند.
شیخ طوسی در مبسوط، پس از این‌که بیان می‌کند:مقدار جزیه به اختیار امام (ع) است، می‌نویسد:
اصحاب ما روایت کرده‌اند، امیرالمؤمنین (ع) مقدار جزیه بر ثروت‌مندان را چهل و هشت درهم و بر گروه‌های میانی جامعه، بیست و چهار درهم و بر دیگران دوازده در هم قرار داد.

[۵] شیخ طوسی، المبسوط، ج۲، ص۳۸، مرتضوی، تهران.

علامه در قواعد الاحکام در نخستین فرع از فرع‌های احکام جزیه، به این حدیث پرداخته است.

[۶] علامه حلی، قواعد الاحکام، ج۱، ص۵۱۱، انتشارات اسلامی.

[۷] محقق کرکی، جامع المقاصد، ج۳، ص۴۵۳، تحقیق و نشر مؤسسه آل البیت، قم.

شیخ مفید در مقنعه این حدیث را از یونس بن ابراهیم از یحیی بن اشعث کندی از مصعب بن یزید انصاری نقل می‌کند.

[۸] شیخ مفید، المقنعه، ج۱، ص۲۷۵، انتشارات‌ اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین، قم.

ابن‌ادریس در سرائر،

[۹] ابن‌ادریس، السرائر، ج۱، ص۴۸۱، انتشارات اسلامی، قم.

از مفید روایت کرده است.
شیخ ماجد شیبانی در ردی که بر رساله خراجیه اردبیلی نگاشته

[۱۰] هفده رساله، از مجموعه تألیفات محقق‌ اردبیلی، ج۴، ص۳۷، چاپ کنگره اردبیلی.

به این روایت استناد می‌جوید.
این روایت، در وسائل الشیعه در باب «تقدیر جزیه»

[۱۱] شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۱۱۳، دار احیاء التراث العربی، بیروت.

آمده است.
در روض النضیر، شرح مسند زید بن علی بن الحسین ، روایت از مصعب بن یزید، نقل شده‌

[۱۲] حسین بن احمد سیاغی صنعانی، الروض النضیر، ج۲، ص۶۳۱، چاپ مصر.

و مقدار آن در کتاب‌های اهل سنت معیار قرار گرفته، گرچه آن را به دیگری نسبت داده‌اند.

[۱۳] ابن‌قدامه، المغنی، ج۹، ص۲۶۷، دار الفکر، بیروت.

مصعب بن یزید انصاری از معاصران امام صادق

مصعب بن یزید انصاری از معاصران امام صادق (ع) :در اسناد روایات و کتاب‌های رجالی، مصعب بن یزید یاد شده که با یک میانجی از امام صادق (ع) حدیث نقل کرده است.
۱. ثقه الاسلام کلینی ، در باب جیائ از کتاب «ایمان و کفر» اصول کافی از حسین بن محمد، از محمد بن احمد نهدی، از مصعب بن یزید، از عوام بن زبیر از امام صادق (ع) نقل می‌کند: کسی که کم رو باشد علمش اندک و سست است.

[۱۴] کلینی، اصول کافی، ج۲، ص۱۰۶، دارالکتب الاسلامیه، تهران.

۲. شیخ صدوق، در خصال درباره یاران مهدی حدیثی از یعقوب بن یزید، از مصعب بن یزید، از عوام بن زبیر از امام صادق (ع) نقل کرده است.

[۱۵] شیخ صدوق، الخصال، ج۱، ص۴۲۴، تحقیق علی اکبر غفاری، انتشارات اسلامی، قم.

۳. با توجه به روایت یعقوب بن یزید از مصعب، به نظر می‌رسد که مصعب در باب «حالات ائمه (ع) فی السنّ» که در اصول کافی آمده همین مصعب بن یزید است که با دو میانجی از امام صادق روایت می‌کند، با این سند: علی بن محمد و دیگری از سهل بن زیاد از یعقوب بن یزید از مصعب از مسعده از ابی بصیر از امام صادق (ع).

[۱۶] کلینی، اصول کافی، ج۱، ص۳۸۳، دارالکتب الاسلامیه، تهران.

۴. نجاشی برای مصعب بن یزید انصاری کتابی یاد می‌کند: محمد بن جعفر، احمد بن محمد بن سعید، محمد بن احمد قلانسی، علی بن حسن طویل، از مصعب بن یزید، از کتاب وی.

[۱۷] نجاشی، رجال النجاشی، ج۲، ص۳۷۰، تحقیق محمد جواد نائینی.

اگر ما آنچه را که نجاشی یاد کرد، با شخصی که در سه روایت پیشین آمده، یکی بدانیم، به این معنی خواهد بود که مصعب بن یزید انصاری از عوام بن زبیر و مسعده روایت می‌کند و محمد بن احمد نهدی و یعقوب ین یزید و علی بن حسن طویل از وی روایت می‌کنند.

دیدگاه‌های گوناگونی درباره مصعب بن یزید

با توجه به روایت صدوق در باب خراج و جزیه و آنچه نجاشی یاد کرده و سه روایتی که به آن اشاره شد، دیدگاه‌های گوناگونی درباره مصعب بن یزید پدید آمده است:
۱. برابر دیدگاه علامه حلّی ، یک مصعب بن یزید بیش‌تر نداریم و آن، همانا کارگزار حضرت امیر (ع) است.

[۱۸] سید ابوالقاسم خوئی، معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۱۷۳_۱۷۴.

۲. آیت الله خوئی در معجم رجال حدیث، عنوانی برای مصعب بن یزید انصاری، کارگزار امیرالمؤمنین (ع) قرار داده و سند شیخ صدوق را در مشیخه نقل و آن را سست شمرده و عنوانی مستقل برای آنچه در رجال نجاشی آمده قرار داده است.
وی، پس از نقل کلام علامه حلی، بر وی خرده می‌گیرد: مصعب بن یزید نام دو نفر است، وای او یک نفر پنداشته؛ زیرا یکی کارگزار حضرت امیر (ع) و دیگری کسی است که نجاشی از وی نام برده و نوشته: کتابی دارد که ابن‌عقده با دو میانجی از کتاب وی نقل کرده است.
حال، چگونه می‌شود احمد بن محمد بن سعید، در گذشته در سال ۳۳۳، از کارگزار امیرالمؤمنین (ع) با دو میانجی نقل کرده باشد؟ افزون بر این، اگر او کارگزار امیرالمؤمنین (ع)