توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نقد تصوف اهل سنت ۶۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نقد تصوف اهل سنت ۶۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل نقد تصوف اهل سنت ۶۴ اسلاید در PowerPoint :

نقد اهل تسنن از تصوف

گسترش دامن تصوف، به‌ویژه از سد ۳ق/۹م، هم به این جریان اعتقادی ـ اجتماعی تشخص بیشتری داد و هم انتقادهایی را از جانب علما، اهل شریعت و خود صوفیه برانگیخت و در سده‌های اخیر نیز از سوی محققان و نویسندگان، از منظر اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نقدهایی را متوجه این جریان کرد.

فهرست مندرجات

۱ – صوفیان فقیه
۲ – مباحث ناخوشایند فقها
۳ – قتل حلاج
۴ – اولین کتاب ضد تصوف
۵ – مخالفان مشهور
۵.۱ – احمد بن حنبل
۵.۲ – ابن جوزی
۵.۳ – ابن تیمیه
۵.۴ – ابن قیم جوزیه
۶ – موارد مخالفت
۷ – اقسام گروه‌های مخالف
۷.۱ – قائلین به تصوف خوب و بد
۷.۲ – سلفیه و وهابیه
۸ – فهرست منابع
۹ – پانویس
۱۰ – منبع

صوفیان فقیه

به رغم وقایع ناگواری که در اواخر سد ۳ق/۹م برای گروهی از صوفیه پیش آمد، و با وجود قتل فجیع حلاج به تحریک فقیهان در اوایل سد ۴ق، صوفیان تا آن زمان، مانند فقیهان و محدثان از عالمان دین محسوب می‌شدند و مشایخ بزرگ آنان چون حسن بصری (د ۱۱۰ق)، سفیان ثوری (د ۱۶۱ق)، حارث محاسبی (د ۲۴۳ق)، حمدون قصّار (د ۲۷۱ق)، ابوسعید خرّاز (د ۲۸۶ق)، ابوحمز بغدادی (د ۲۸۹ق)، عمر بن عثمان مکی (د ۲۹۶ق) و جنید بغدادی (د ۲۹۷ق) فقاهت و تصوف را با هم جمع کرده بودند.

[۱] جامی، عبدالرحمان، ج۱، ص۴۸، نفحات الانس، به کوشش محمود عابدی، تهران، ۱۳۷۰ش.

[۲] جامی، عبدالرحمان، ج۱، ص۵۹، نفحات الانس، به کوشش محمود عابدی، تهران، ۱۳۷۰ش.

[۳] جامی، عبدالرحمان، ج۱، ص۷۹، نفحات الانس، به کوشش محمود عابدی، تهران، ۱۳۷۰ش.

[۴] بن عامر، توفیق، ج۱، ص۲۳، مواقف الفقهاء من الصوفیه فی الفکر الاسلامـی، حولیات الجامعه التونسیه فی خدمه الثقافه العربیه، تونس، ۱۹۹۵م، شم‌ ۳۹.

[۵] کامل، عمر، ج۱، ص۱۵۲، التصوف بین الافراط و التفریط، بیروت، ۱۴۲۲ق.

گاه نیز صوفیان در مجالس فقیهان حاضر می‌شدند و در مسائل فقهی با هم به گفت‌وگو می‌پرداختند.
تا این زمان کلم صوفی مرادف با زاهد و عابد بود و صوفیان از جمل اهل سنت و جماعت شمرده می‌شدند. در کتاب‌های ملل و نحل، حتی تا اوایل سد ۵ ق، از صوفیان به عنوان گروهی مستقل یاد نشده است.

[۶] بن عامر، توفیق، ج۱، ص۸-۱۰، مواقف الفقهاء من الصوفیه فی الفکر الاسلامـی، حولیات الجامعه التونسیه فی خدمه الثقافه العربیه، تونس، ۱۹۹۵م، شم‌ ۳۹.

[۷] ابن حزم، علی، ج۲، ص۱۱۴، الفصل، قاهره، ۱۳۱۷-۱۳۲۰ق.

[۸] بغدادی، عبدالقاهر، ج۱، ص۳۱۷، الفرق بین الفرق، به کوشش محمد محیی‌الدین عبدالحمید، قاهره، مکتبه محمدعلی صبیح و اولاده.

مباحث ناخوشایند فقها

از اواخر سد ۳ق، رفته رفته مباحثی دربار توحید، عشق و سرّ در حلق درس صوفیانی چون سری سقطی (د ۲۵۳ق)، یحیی بن مُعاذ (د ۲۸۵ق)، ابوحمز بغدادی، ابوالحسین نوری (د ۲۹۵ق)، ابوسعید خراز و جنید مطرح شد که به مذاق فقیهان خوش نمی‌آمد.
اعتقاد صوفیان به ترجیح عزوبت، تفویض امر به خداوند، عزلت از خلق و ایجاد زاویه‌ها نیز حساسیت گروهی از فقیهان را برانگیخت.
سخنان صوفیان در باب نسبت خالق و مخلوق، از سوی فقیهان به تشبیه، حلول و اتحاد تعبیر شد و به دنبال آن به آزار صوفیانی مانند ابوسعید خراز، ذوالنون مصری (د ۲۴۵ق)، محمد بن عیسی (د ۲۷۹ق)، سهل بن عبدالله تستری (د ۲۸۳ق) و احمد بن عطا (مق‌ ۳۰۹ق) پرداختند.

[۹] بن عامر، توفیق، ج۱، ص۱۱-۲۱، مواقف الفقهاء من الصوفیه فی الفکر الاسلامـی، حولیات الجامعه التونسیه فی خدمه الثقافه العربیه، تونس، ۱۹۹۵م، شم‌ ۳۹.

[۱۰] تلبیس ابلیس، ص۴۲۰، ابن جوزی، عبدالرحمان، تلبیس ابلیس، به کوشش خیرالدین علی، بیروت، دارالوعی العربی.

در اواخر سد ۳ق، عبدالله بن احمد بن محمد باهلی، معروف به غلام خلیل (د ۲۷۵ق) که خود صوفی بود، اما طریق مشایخ بغداد را تندروی تلقی می‌کرد، ابوالحسین نوری را به سبب آن‌که دم از عشق الاهی می‌زد، زندیق و مستوجب قتل شمرد و تمام یاران جنید را تبهکار خواند و به زندقه منسوب داشت.

[۱۱] هجویری، علی، ج۱، ص۲۸۶-۲۸۸، کشف المحجوب، به کوشش محمود عابدی، تهران، ۱۳۸۳ش.

[۱۲] زرین‌کوب، عبدالحسین، ج۱، ص۱۲۷-۱۲۸، جست‌وجو در تصوف ایران، تهران، ۱۳۶۳ش.

این ماجرا که ابوالحسین نوری آن را «محنت صوفیان» نامید،

[۱۳] جامی، عبدالرحمان، ج۱، ص۷۸، نفحات الانس، به کوشش محمود عابدی، تهران، ۱۳۷۰ش.

چنان‌که از تذکره الاولیای عطار بر می‌آید، با ایثار متهمان و پیشی جستن آنان در قبول مرگ، و منصرف شدن خلیفه از مجازات آنان خاتمه یافت.

[۱۴] عطار نیشابوری، فریدالدین، ج۱، ص۴۶۶-۴۶۷، تذکره الاولیاء، به کوشش محمد استعلامی، تهران، ۱۳۶۰ش.

قتل حلاج

در اوایل سد ۴ق/۱۰م شدیدترین برخورد با صوفیان، در جریان محاکمه و سپس قتل حلاج (۳۰۹ق) رخ نمود.
یکی از اتهام‌های وارد شده به او، اِعمال سحر بود و مدعیان، سفر او به هندوستان را نیز برای یادگیری فنون ساحری وانمود می‌کردند.

[۱۵] ماسینیون، لوئی، ج۱، ص۹۴-۹۷، مصائب حلاج، ترجم ضیاءالدین دهشیری، تهران، ۱۳۶۲ش.

[۱۶] ماسینیون، لوئی، ج۱، ص۲۵۸-۲۶۰، مصائب حلاج، ترجم ضیاءالدین دهشیری، تهران، ۱۳۶۲ش.

دعوی ربوبیت و عشق الاهی نیز از دیگر اتهامات او بود. مخالفان حلاج ادعای عشق الاهی را با نوعی زندقه مرتبط می‌دانستند و آن را از مقول دعاوی مانوی، و مبنی بر تصور وجود جزء الاهی در انسان و انجذاب اجزاء نور به مرکز به شمار می‌آوردند.

[۱۷] زرین‌کوب، عبدالحسین، ج۱، ص۱۴۶-۱۴۷، جست‌وجو در تصوف ایران، تهران، ۱۳۶۳ش.

[۱۸] ماسینیون، لوئی، ج۱، ص۱۵۲-۱۷۲، مصائب حلاج، ترجم ضیاءالدین دهشیری، تهران، ۱۳۶۲ش.

[۱۹] ماسینیون، لوئی، ج۱، ص۱۷۶-۲۰۷، مصائب حلاج، ترجم ضیاءالدین دهشیری، تهران، ۱۳۶۲ش.

اما مهم‌ترین دلیل فقیهان بر وجوب قتل حلاج، اتهام او در تبدیل حج بود.
بنابر برخی شواهد، او به یاران خود تعلیم داده بود که در صورت ناتوانی از گزاردن حج واجب، در خان خود محرابی برآورند و با آدابی خاص، تطهیر و احرام و طواف انجام دهند.
این رأی که جنب فقهی و سیاسی روشن‌تری داشت، هم اساس دین را در هم می‌ریخت و هم حلاج را به قرامطه و زنادقه، هر دو، منسوب می‌داشت.

[۲۰] ماسینیون، لوئی، ج۱، ص۲۸۳-۲۸۷، مصائب حلاج، ترجم ضیاءالدین دهشیری، تهران، ۱۳۶۲ش.

[۲۱] زرین‌کوب، عبدالحسین، ج۱، ص۱۴۸-۱۴۹، جست‌وجو در تصوف ایران، تهران، ۱۳۶۳ش.

اولین کتاب ضد تصوف

گویا اولین کتابی که در سد ۴ق بر ضد صوفیان نوشته شد، التنبیه والرد علی اهل الاهواء و البِدَع، اثر ابوالحسین ملطی (د ۳۷۷ق) باشد.
در این کتاب، وی با تندترین عبارات به صوفیه تاخت و آنان را متهم کرد که به بهان محبت و ادعای خُلَّت به اباحه گرویده‌اند. وی بدون ذکر نام صوفیان، از گروهی اباحیان به نام روحانیه یاد می‌کند که می‌پندارند ارواحشان در ملکوت سیر می‌کنند و بهشت را می‌بینند.

[۲۲] ملطی، محمد، ج۱، ص۹۲-۹۳، التنبیه و الرد علی اهل الاهواء و البدع، به کوشش محمد زاهد کوثری، دمشق، ۱۳۶۸ق.

[۲۳] بدوی، عبدالرحمان، ج۱، ص۹۳-۹۵، تاریخ تصوف اسلامی: از آغاز تا پایان سد دوم هجری، ترجم محمودرضا افتخارزاده، قم، ۱۳۷۵ش.

[۲۴] مایل هروی، نجیب، ج۱، ص۱۲-۱۳، مقدمه بر مناقب الصوفی منصور عبادی، تهران، ۱۳۶۳ش.

مخالفان مشهور

احمد بن حنبل

برخی بر این باورند که احمد بن حنبل نخستین کسی است که به انتقاد از صوفیه پرداخته، و بیشترین حملات از جانب مذهب حنبلی به برخی از صوفیان صورت گرفته است.

[۲۵] بن عامر، توفیق، ج۱، ص۳۷، مواقف الفقهاء من الصوفیه فی الفکر الاسلامـی، حولیات الجامعه التونسیه فی خدمه الثقافه العربیه، تونس، ۱۹۹۵م، شم‌ ۳۹.

از این‌رو شگفت نیست که مهم‌ترین منتقدان اهل سنت در سده‌های ۶-۸ ق، یعنی ابوالفرج عبدالرحمان ابن جوزی (د ۵۹۷ ق)، ابن تیمیه (د ۷۲۸ق) و ابن قیم جوزیه (د ۷۵۱ق) همگی از پیروان مذهب حنبلی بوده‌اند.

ابن جوزی

از این میان ابن جوزی بخش بزرگی از کتاب معروف خود تلبیس ابلیس

[۲۶] تلبیس ابلیس، ص ۱۸۱-۴۲۷، ابن جوزی، عبدالرحمان، تلبیس ابلیس، به کوشش خیرالدین علی، بیروت، دارالوعی العربی.

را به نقد آراء، آداب و رفتار صوفیان اختصاص داده است و برخی از محققان معتقدند که در این زمینه، وی متأثر از آثار محمد غزالی به ویژه رسال فارسی «حماقت اهل اباحت» بوده است.

[۲۷] پورجوادی، نصرالله، ج۱، ص۱۴۸-۲۰۹، دو مجدد: پژوهش‌هایی دربار محمد غزالی و فخررازی، تهران، ۱۳۸۱ش.

از دید او مهم‌ترین خدع شیطان با صوفیان، بازداشتن آنان از علم، و وانمودن عمل به عنوان مقصود اصلی است و تمامی بدعت‌ها و گمراهی‌های آنان از همین امر ناشی می‌شود.
به باور او، ترک کسب و کار، پوشیدن خرقه و مرقعه ــ که حکم لباس شهرت را دارد ــ رواج سماع غنا، رقص و وجد، نظر به اَحداث (بُرنایان) ــ که محکم‌ترین ریسمانی است که شیطان با آن صوفیه را صید می‌کند ــ عزلت‌گزینی، فرق نهادن میان شریعت و حقیقت، و تفوّه به شطح و دعوی‌های گستاخانه ــ که نتیج اعتقاد به حلول و اتحاد و ادعای عشق الاهی است ــ همگی از جمله تلبیس‌های ابلیس با صوفیان است.

[۲۸] یوسف‌پور، محمدکاظم، ج۱، ص۵۲-۵۷، نقد صوفی، تهران، ۱۳۸۰ش.

اگرچه وی در کتاب دیگری با عنوان صید الخاطر (برای نمونه، به این منبع رجوع کنید

[۲۹] ابن جوزی، عبدالرحمان، ج۱، ص۱۱۷-۱۱۸، صیدالخاطر، به کوشش سیدجمیلی، بیروت، ۱۴۰۶ق.

[۳۰] ابن جوزی، عبدالرحمان، ج۱، ص۱۴۶، صیدالخاطر، به کوشش سیدجمیلی، بیروت، ۱۴۰۶ق.

[۳۱] ابن جوزی، عبدالرحمان، ج۱، ص۲۶۵، صیدالخاطر، به کوشش سیدجمیلی، بیروت، ۱۴۰۶ق.

[۳۲] ابن جوزی، عبدالرحمان، صیدالخاطر، ج۱، ص۳۰۰-۳۰۱، جم، به کوشش سیدجمیلی، بیروت، ۱۴۰۶ق.

) نیز به نکوهش صوفیه پرداخته است، اما مخالفان صوفیه از تلبیس ابلیس او استقبال بیشتری کرده‌اند.

[۳۳] مقدمه بر تلبیس ابلیس، ص۳، علی، خیرالدین، مقدمه بر تلبیس ابلیس.

با این‌حال وی مشایخ اولی صوفیه را «سلف صالح» می‌داند و از جمل بدعت‌گذاران نمی‌شمارد.

[۳۴] طبلاوی، م