توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نفقه فرزندان بی‌سرپرست ۹۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نفقه فرزندان بی‌سرپرست ۹۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل نفقه فرزندان بی‌سرپرست ۹۴ اسلاید در PowerPoint :

نفقه کودکان بی‌سرپرست

نفقه کودکان بر پدر، اجداد پدری و نیز مادر و جدّات مادری با وجود تمکّن مالی، با رعایت الاقرب فالاقرب واجب است. ولی اگر کودک بی‌سرپرست در تمام طبقات نفقه، کسی را برای تأمین نفقه نداشته باشد، نفقه آنان بر مسلمانان به‌صورت واجب کفایی واجب است.
همچنین در اسلام پرداخت نفقه این‌گونه کودکان، از بیت المال به‌طور عام یا تحت عناوین خاص، پیش‌بینی شده و حکومت و حاکم اسلامی موظّف به تامین نفقه آنان هستند. در ذیل به اختصار به شرح این منابع می‌پردازیم.

فهرست مندرجات

۱ – زکات اموال
۲ – زکات فطره
۳ – انواع کفّارات
۳.۱ – کفّاره ظهار
۳.۲ – کفّاره قتل خطایی
۳.۳ – کفّاره افطار عمدی در ماه رمضان
۳.۴ – کفّاره حلف نذر و عهد
۳.۵ – کفّاره همبستر شدن در حال اعتکاف
۳.۶ – کفّاره حنث قسم
۳.۷ – کفاره قتل عمد
۴ – انفال
۴.۱ – فیء
۴.۲ – زمین‌های موات
۴.۳ – آبادی‌هایی که صاحب ندارد
۴.۴ – قلّه‌ها، وسط درّه‌ها و جنگل‌ها
۴.۵ – صفایا و قطایع
۴.۶ – غنائم به‌دست آمده مجاهدان بدون اذن امام
۵ – خراج و جزیه
۶ – خمس در‌آمدها
۷ – صدقات مستحبی
۸ – پانویس
۹ – منبع

زکات اموال

به اجماع فقها، فقرا و مساکین و ایتام در زمره اصناف مستحّق زکات می‌باشند و بر صاحبان اموال زکویه واجب است با پرداخت زکات به آنان، نفقه و دیگر نیاز آن‌ها را بر طرف سازند.

قرآن کریم در این‌باره می‌فرماید: زکات، مخصوص فقرا و مساکین و کارکنانی است که برای (جمع‌آوری) آن فعالیّت دارند. «اِنَّمَا الصَّدَقاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَساکینِ وَالْعامِلینَ عَلَیْهَا

[۱] توبه/سوره۹، آیه۶۰.

».

این آیه، با کلمه «انّما» که دلیل بر انحصار است، آغاز شده است، یعنی زکات اموال فقط برای اصنافی است که در آن بیان شده (از جمله فقرا و ایتام و مساکین) و برای غیر آنان نیست.

[۲] طوسی، محمد بن حسن، تفسیر التبیان، ج۵، ص۲۴۳.

[۳] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۵، ص۷۴.

هم‌چنین در روایتی از امام رضا (علیه‌السّلام) نقل شده که فرموده است: علّت وجوب زکات آن است که مخارج فقرا تامین گردد و در نتیجه، اموال اغنیا نیز محفوظ بماند و خداوند افراد سالم را مکلّف ساخته تا به آن‌ها که ناقص و ضعیف و زمین‌گیرند، کمک کنند، سپس آن حضرت به آیه‌ای از قرآن استشهاد نموده که می‌فرماید: به یقین شما در اموال و جسم و جانتان آزمایش خواهید شد «لَتُبْلَوُنَّ فی اَمْوالِکُمْ وَاَنْفُسِکُمْ

[۴] آل عمران/سوره۳، آیه۱۸۶.

» و در توضیح این آیه فرموده است: آزمایش در اموال به این است که، زکات آن‌را واجب فرموده و آزمایش در جسم و جان به این است که، در مشکلات و سختی‌ها، باید صبر نمود… و به آن‌ها که فقیر و ناتوانند، احسان و محبّت و کمک شود تا تقویت گردند و احساس ضعف ننمایند. «اَنَّ عِلَّهَ الزَّکَاهِ مِنْ اَجْلِ قُوتِ الْفُقَرَاءِ وَتَحْصِینِ اَمْوَالِ الْاَغْنِیَاءِ لِاَنَّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ کَلَّفَ اَهْلَ الصِّحَّهِ الْقِیَامَ بِشَاْنِ اَهْلِ الزَّمَانَهِ وَالْبَلْوَی…».

[۵] بروجردی، سیدحسین، جامع احادیث الشیعه، ج۸، ص۳۳، ح۳.

در روایت دیگری امام صادق (علیه‌السّلام) در توضیح حکمت وجوب زکات فرموده است: خداوند متعال، اغنیا و فقرا را در اموال، شریک یکدیگر قرار داده و آن‌ها حق ندارند اموال را مصرف غیر شرکاء خود قرار دهند. «اِنَّ اللهَ تَبَارَکَ وَتَعَالَی اَشْرَکَ بَیْنَ الْاَغْنِیَاءِ وَالْفُقَرَاءِ فِی الْاَمْوَالِ فَلَیْسَ لَهُمْ اَنْ یَصْرِفُوا اِلَی غَیْرِ شُرَکَائِهِمْ».

[۶] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۳، ص۵۴۵، ح۳.

[۷] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۹، ص۲۱۵، باب ۲ من ابواب المستحقین للزکاه، ح۴.

[۸] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۵، ص۳۳۰.

[۹] حکیم، سیدمحسن، مستمسک العروه الوثقی، ج۹، ص۱۷۵.

زکات فطره

مشهور میان فقیهان این است که، زکات فطره باید همانند زکات اموال مصرف گردد، بلکه افضل و بهتر این است که زکات فطره تنها مصرف فقرا، ایتام و مستمندان گردد.
برخی از فقها در این‌باره رعایت احتیاط را لازم دانسته‌اند.

[۱۰] خوانساری، سیداحمد، جامع المدارک، ج۲، ص۹۹.

در بعضی از روایات نیز بر این مساله تاکید شده است، مانند آن‌که از امام صادق (علیه‌السّلام) سؤال شده، برای چه کسانی حلال است زکات فطره بگیرند و مصرف نمایند؟ فرموده است: کسی که چیزی برای مصرف در اختیار ندارد. «قالَ: لِمَنْ لا یَجِدُ».

[۱۱] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۹، ص۳۵۸، باب ۱۴ من ابواب زکاه الفطره، ح۴.

در روایت دیگری نیز فرموده است: «مَنْ لا یَجِدُ شَیْئاً».

[۱۲] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۹، ص۳۵۸، باب ۱۴ من ابواب زکاه الفطره، ح۳.

انواع کفّارات

کفارات‌، جمع کفاره و در لغت از (کَفَرَ) به معنی پوشش، گرفته شد زیرا گناه را می‌پوشاند. به بیان دیگر، اسم است برای فعلی که به‌واسطه آن، خداوند گناه را از گناهکار می‌پوشاند و یا محو می‌نماید.

[۱۳] ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۵، ص۱۴۸.

و مقصود از آن در اصطلاح فقها، عبادتی است که غالباً سبب سقوط و یا تخفیف در مجازات می‌گردد.

[۱۴] شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، مسالک الافهام، ج۱۰، ص۵.

بعضی از فقها معتقدند، مقصود از کفاره در اصطلاح نیز همان معنی لغوی است.

[۱۵] خوانساری، سیداحمد، جامع المدارک، ج۵، ص۲.

و کفارات از سنخ مجازات‌ها نیستند، مجازات‌ها زواجر (بازدارنده) می‌باشند و کفارات جوابر هستند، یعنی جبران آلایش روح گناهکار در نقض پاره‌ای از قوانین شریعت را می‌نماید.

[۱۶] جعفری لنگرودی، محمدجعفر، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، ج۴، ص۳۰۳۳.

کفّاره ظهار

ظهار، مصدر ظاهر، از (ظَهَرَ) به معنی پشت گرفته شده و این بدان‌جهت است: که در کلماتی که بین زن و مرد ردّ و بدل می‌شده، این کلمه به‌کار می‌رفته، به این بیان: «اَنْتِ عَلیَّ کَظَهْرِ اُمّی» این جمله کنایه از این است که، مرد با گفتن آن، مجامعت و همبستر شدن با زن خود را بر خویش حرام می‌ساخته و عرب جاهلی آن‌را طلاق می‌دانسته.

[۱۷] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۳، ص۹۶.

در قرآن آمده است: کسانی که نسبت به همسران خود ظهار می‌کنند (به همسرانشان می‌گویند: اَنْت علّی کظهر امّی. یعنی تو نسبت به من به منزله مادرم هستی). سپس به گفته خود باز می‌گردند (از گفته خود نادم و پشیمان می‌شوند) باید پیش از آمیزش جنسی، آن‌ها با هم برده‌ای آزاد کنند … و هرکس توانایی بر آزادی برده نداشته باشد، باید دو ماه پی در پی قبل از آمیزش جنسی روزه بگیرد و از آنجا که بسیاری از مردم قادر به انجام کفّاره دوّم یعنی دو ماه متوالی روزه نیستند، جانشین دیگری برای آن ذکر شده است، می‌فرماید: و هر‌گاه کسی نتواند دو ماه متوالی روزه بگیرد، باید شصت مسکین را اطعام کند، «فَمَنْ لَمْ یَسْتَطِعْ فَاِطْعَامُ سِتِّینَ مِسْکِینًا

[۱۸] مجادله/سوره۵۸، آیه۴.

».

کفّاره قتل خطایی

در روایت صحیح از امام صادق (علیه‌السّلام) نقل شده که فرمود: اگر فردی، دیگری را از روی خطا به قتل رساند، باید دیه او را به اولیاء مقتول بپردازد و برده‌ای نیز آزاد نماید و اگر برده نیافت و یا نتوانست، شصت روز پی در پی روزه بگیرد و اگر قدرت بر انجام آن هم نداشت، شصت مسکین را هر کدام با یک مدّ طعام، اطعام کند، «فَانْ لَمْ یَسْتَطِعْ اِطْعَمَ سِتِّینَ مِسْکینًا مُدّاً مُدّاً».

[۱۹] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۲۲، ص۳۷۴، باب ۱۰ من ابواب الکفارات، ح۱.

کفّاره افطار عمدی در ماه رمضان

امام صادق (علیه‌السّلام) در مورد کسی که در ماه رمضان به عمد، روزه را افطار کرده است، می‌فرماید: باید برده آزاد کند یا شصت روز پی در پی روزه بگیرد و یا شصت نفر از مساکین را اطعام دهد و اگر قدرت این را نیز ندارد، به هر مقدار می‌تواند به فقرا صدقه دهد.

[۲۰] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۴، ص۱۰۱-۱۰۲، ح۱.

کفّاره حلف نذر و عهد

در این‌باره نیز روایاتی به مضامینی که در ذیل عناوین قبل ذکر گردیده، وارد شده است.

[۲۱] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۲۲، ص۳۹۴، باب ۲۳‌ ۲۴ من ابواب الکفارات، ح۷.

[۲۲] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۲۲، ص۳۹۵، باب ۲۳‌ ۲۴ من ابواب الکفارات، ح۱و۲.

کفّاره همبستر شدن در حال اعتکاف

دیدگاه مشهور فقها این است که، کفاره همبستر شدن در حال اعتکاف، همانند کفاره افطار عمدی در ماه رمضان می‌باشد.

[۲۳] بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضره، ج۱۳، ص۴۹۸.

[۲۴] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۳، ص۱۷۱.

[۲۵] خوانساری، سیداحمد، جامع المدارک، ج۵، ص۵-۶.

کفّاره حنث قسم

اگر فرد با آن‌چه برای انجام یا ترک آن، قسم خورده است، مخالفت نماید و قسمش را بشکند، باید کفاره بدهد و کفاره آن طبق دستور صریح قرآن کریم، چنین است: طعام دادن به ده فقیر یا ده نفر از آنان را لباس پوشاندن و یا یک برده را آزاد نمودن، و اگر قدرت بر انجام یکی از آن سه را ندارد، سه روز روزه گرفتن. «اِطْعَامُ عَشَرَهِ مَسَاکینَ مِنْ اَوْسَطِ ما تُطْعِمُونَ اَهْلِیکُمْ اَوْ کِسْوَتُهُمْ اَوْ تَحْرِیرُ رَقَبَهٍ فَمَنْ لَمْ یَجِدْ فَصِیَامُ ثَلاثَهِ اَیّامٍ

[۲۶] مائده/سوره۵، آیه۸۹.

»

روایاتی

[۲۷] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۷، ص۴۵۱-۴۵۲، ح۱.

نیز بر این حکم دلالت دارد و مکلّف در پرداخت آن، دارای اختیار می‌باشد و بدین‌جهت این قسم از کفارات را، کفاره مخیّره

[۲۸] طوسی، محمد بن حسن، المبسوط، ج۶، ص۲۰۷.

[۲۹] فخرالمحققین، محمد بن حسن، ایضاح الفوائد، ج۴، ص۷۸.

[۳۰] شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، مسالک الافهام، ج۱۰، ص۱۳.

[۳۱] خوانساری، سیداحمد، جامع المدارک، ج۵، ص۸.

نامیده‌اند.

کفاره قتل عمد

اگر فردی، انسان مؤمن را از روی عمد به قتل رساند، باید کفاره جمع بپردازد، یعنی برده را آزاد نماید و دو ماه پی در پی روزه بگیرد و شصت مسکین نیز طعام دهد.

روایات بسیاری در این‌باره وارد شده است، از جمله، از امام صادق (علیه‌السّلام) سؤال شد آیا کسی که فرد مؤمنی را عمداً بکشد، برای او توبه و بازگشت می‌باشد. فرمودند: اگر مؤمن را به دلیل این‌که مؤمن است، عمداً کشته است راهی برای توبه ندارد، ولی چنان‌چه به‌دلیل غضب یا هر علّت دیگری کشته باشد، توبه‌اش به این است که قصاص شود. او باید به نزد اولیای مقتول برود و بر گناه خویش اقرار نماید و آن‌ها اگر او را بخشیدند و قصاص نکردند، باید ضمن پرداخت دیه و آزاد نمودن برده و گرفتن روزه شصت روز پی در پی، و اطعام شصت مسکین، به درگاه الهی توبه نماید. «فَاِنْ عَفَوْا عَنْهُ فَلَمْ یَقْتُلُوهُ اَعْطَاهُمُ الدِّیَهَ وَاَعْتَقَ نَسَمَهً وَصَامَ شَهْرَیْنِ مُتَتَابِعَیْنِ وَاَطْعَمَ سِتِّینَ مِسْکِیناً تَوْبَهً اِلَی اللهِ عَزَّوَجَلَّ».

[۳۲] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۷، ص۲۷۶، ح۲.

نتیجه آن‌که؛ یکی از مصادیق مصرف در کلیّه کفارات، اطعام نمودن یا پوشاندن مساکین و فقرا و کودکان آن‌ها است. بنابراین کفّارات مختلف که ممکن است بسیاری از آن‌ها واجب شود در صورتی که مسلمانان به وظیفه خود عمل نمایند، می‌تواند در تامین نفقه کودکان بی‌سرپرست و ایتام و فقرا، سهم بسزایی داشته باشد.

انفال

از جمله اموال عمومی که می‌تواند منبع تامین نفقه کودکان بی‌سرپرست و مستمند قرار گیرد، انفال است.

انفال جمع نفل، در لغت به معنی غنیمت و بخشش

[۳۳] فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، ص۱۰۶۴.

[۳۴] فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۳، ص۳۲۵.

است و در اصطلاح به اموالی گفته می‌شود که اختصاص به وجود مقدس پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) دارد و بعد از او به امام معصوم (علیه‌السّلام)؛ و به این‌جهت انفال نامیده شده است، زیرا خداوند متعال آن‌را اضافه بر آن‌چه پیغمبر و امام (علیهم‌السّلام) در غنایم شریک می‌باشند به آنان بخشیده است که آنان این اموال را به هر صورت که مصلحت بدانند، مصرف می‌نمایند.

[۳۵] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۶، ص۱۱۵-۱۱۶.

[۳۶] فاضل مقداد، مقداد بن عبداللّه، التنقیح الرائع، ج۱، ص۳۴۲.

[۳۷] ابن فهد حلی، احمد بن محمد، المهذب البارع، ج۱، ص۵۶۵.

دیدگاه مشهور

[۳۸] طوسی، محمد بن حسن، المبسوط، ج۱، ص۲۶۳.

[۳۹] علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکره الفقها، ج۵، ص۴۳۹.

[۴۰] موسوی عاملی، سیدمحمد، مدارک الاحکام، ج۵، ص۴۱۳.

[۴۱] نراقی، ملااحمد، مستند الشیعه، ج۱۰، ص۱۳۹ .

[۴۲] خوانساری، سیداحمد، جامع المدارک، ج۲، ص۱۳۲.

فقها، انفال را حداقّل پنج یا شش قسم می‌داند:

فیء

سرزمینی که کفّار بدون جنگ و خونریزی، به حکومت اسلامی واگذار نمایند، اعمّ از این‌که اهالی آن سرزمین، آنجا را ترک نمایند یا خود به مسلمانان تحویل دهند، این نوع سرزمین را، فیء می‌نامند و به امام (علیه‌السّلام) تعلّق دارد.

محمد بن مسلم از امام صادق (علیه‌السّلام) نقل می‌کند که فرموده است: کلیّه اراضی که اهالیش آن‌را بدون خونریزی ترک گویند یا با مصالحه و مسالمت‌آمیز در اختیار مسلمانان قرار دهند، از فیء و انفال محسوب می‌شود و انفال از آنِ خدا و رسول اوست و رسول خدا به هر صورت که دوست بدارد، عمل خواهد کرد.

[۴۳] طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، ج۴، ص۱۳۳، ح۳۷۰.

[۴۴] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۹، ص۵۲۷، باب ۱، من ابواب الانفال، ح۱۰.

زمین‌های موات

اراضی موات زمین‌هایی است که استفاده بردن از آن به آباد نمودنش بستگی دارد و صاحب شناخته شده نداشته باشد، اعمّ از این‌که قبلاً مالک داشته و سپس فوت نموده و از بین رفته یا از اوّل مالک نداشته است. این‌گونه زمین‌ها از انفال است.

از امام صادق (علیه‌السّلام) در روایت صحیح نقل شده که فرموده‌اند: تمام زمین‌های موات و نهرهای بزرگ در اختیار پیغمبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌باشد و بعد از ایشان برای امام (علیه‌السّلام) است، به هرگونه که بخواهد در آن دخل و تصرّف می‌نماید. «وَکُلُّ اَرْضٍ خَرِبَهٍ وَبُطُونُ الْاَوْدِیَهِ فَهُوَ لِرَسُولِ اللهِ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) وَهُوَ لِلْاِمَامِ مِنْ بَعْدِهِ یَضَعُهُ حَیْثُ یَشَاءُ».

[۴۵] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۹، ص۵۲۳، باب ۱ من ابواب الانفال، ح۱.

آبادی‌هایی که صاحب ندارد

اراضی و روستاهای آباد نیز اگر بدون صاحب باشد به امام (علیه‌السّلام) تعلّق دارد. اسحاق بن عمّار می‌گوید: از امام صادق (علیه‌السّلام) از انفال سؤال کردم، فرمود: انفال، روستاهایی است که خراب شده و اهلش کوچ کرده‌اند، «هِیَ الْقُرَی الَّتِی قَدْ خ