توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نظم (ادبیات) ۴۲ اسلاید در PowerPoint دارای ۴۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نظم (ادبیات) ۴۲ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل نظم (ادبیات) ۴۲ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل نظم (ادبیات) ۴۲ اسلاید در PowerPoint

نظم در لغت، کلام موزون مقابل نثر تعریف شده است.

فهرست مندرجات

۱ – نظم
۱.۱ – نظم در لغت
۲ – در عرف اهل ادب
۳ – شعر و نظم از دیدگاه علمای علم بلاغت
۴ – شعر و نظم از دیدگاه ارسطو
۴.۱ – سخنی از ابوعلی سینا
۵ – تفاوت نظم با نثر
۵.۱ – دیدگاه جرجانی
۵.۲ – دیدگاه ابن اثیر
۵.۳ – دیدگاه جرجانی
۶ – شعر و نظم پیش از اسلام
۶.۱ – نمونه
۶.۲ – نتیجه
۷ – افول ادب فارسی
۸ – آغاز شعر فارسی
۸.۱ – پایه‌گذاران شعر فارسی
۸.۲ – شعرای دربار سامانی
۹ – کاربرد شعر
۱۰ – مدیحه‌سرایی
۱۱ – مرثیه
۱۲ – شعر اخلاقی
۱۳ – پانویس
۱۴ – منبع

نظم

نظم در لغت

نظم در لغت، کلام موزون مقابل نثر تعریف شده است.

[۱] لغت‌نامه ده‌خدا، ده‌خدا، ذیل واژه‌ی نظم.

در عرف اهل ادب

در عرف اهل ادب معمولا شعر و نظم به صورت دو تعبیر مختلف از مفهوم واحد به کار می‌رود.

شعر و نظم از دیدگاه علمای علم بلاغت

علمای علم بلاغت میان شعر و نظم تفاوت قائل هستند. شعر به معنی خاص کلمه ممکن است منظوم نباشد و هر نظمی نیز از مقوله‌ی شعر به حساب نیاید.

[۲] بدیع نو، محبتی، مهدی؛ تهران، سخن، ۱۳۸۰، ص۱۰۴.

شعر، معانی و مفاهیم خاص خود را دارد که البته در بیشتر موارد با مختصات لفظی کلام بیان می‌گردد، گاهی نیز می‌تواند، یا قیود ضوابط نظم را به تمام و کمال بپذیرد یا در آن به اقتضای معنی و مورد تغییراتی بدهد و تصرفاتی داشته باشد. در این صورت اگر نظم حاوی معانی و مفاهیم شعری نباشد، یا گاه از این حد نیز فراتر رفته معانی خاص نثر را به کار برد، نمی‌توان عنوان شعر را بر آن اطلاق کرد. مثلا با آثاری از قبیل “الفیه‌ی” ابن‌مالک یا “منظومه‌ی” حاج ملاهادی ‌سبزواری یا “نصاب ‌الصبیان” ابونصر فراهی که اولی در قواعد زبان عربی و دومی در فلسفه و سومی در لغات عربی و معادل فارسی آن است و هر سه آن از معانی خاص نثر به شمار می‌رود، نمی‌توان عنوان شعر به آن داد، تنها عنوان نظم بر آن‌ها صادق است، در مقابل، آثار زیادی از آثار منثور در ادب فارسی وجود دارد که از نظر مفهوم و موضوع از مقوله شعر شمرده می‌شود، در حالی‌که نام نثر بر آن اطلاق می‌کنیم.

[۳] انواع شعر، رستگار فسایی، منصور؛ شیراز، نوید شیراز، ۱۳۸۰، چ۲، ص۱۸.

شعر و نظم از دیدگاه ارسطو

ارسطو میان شعر و نظم فرق گذاشته است و اصل شعر را در معنی و مضمون آن می‌جوید. صورت شعر را که مقید به وزن و قواعد دیگر نظم است جزء ماهیت آن نمی‌شمارد و معتقد است که بسیاری از سخنان منظوم را که موضوع آن‌ها برای مثال پزشکی و علوم طبیعی است از جنس شعر نباید شمرد.

سخنی از ابوعلی سینا

ابوعلی‌ سینا در این باره می‌گوید: «اهل منطق را هیچ وزن تساوی و قافیه در نظر نیست؛ مگر این‌که ببیند که چگونه سخن خیال‌انگیز و شوراننده می‌شود».

[۴] انواع شعر، رستگار فسایی، منصور؛ شیراز، نوید شیراز، ۱۳۸۰، چ۲، ص۲۳.

تفاوت نظم با نثر

علما و قدمای اهل ادب در تعریف نظم گفته‌اند: «کلامی است موزون و مقفی که دارای معنی باشد.» این تعریف نظم است در مقابل نثر. نثر را معمولا نقطه مقابل نظم تعریف می‌کنند و می‌گویند کلامی است غیر منظوم یا آزاد از قیود نظم یا سخن بی‌وزن و قافیه.
با توجه به آن‌چه در مورد تفاوت نظم و نثر در بالا گفته شد، می‌توان گفت: وزن و قافیه و دیگر قیود لفظی تا حدودی، تنها می‌تواند فصل ممیز نظم و نثر به شمار آید؛ اما در میان شعر و نثر روابط لفظی و معنوی زیادی وجود دارد که آن دو را به یکدیگر پیوند می‌دهد؛ حتی در مسیر تحول و تکامل مراحلی از وزن، درجاتی از قافیه نیز در نثر به کار می‌رود، در این صورت نظم ممکن است شعر باشد یا نباشد و نثر نیز در مراحل تطور می‌تواند هم از جنبه‌ی لفظی به نظم و هم از نظر معنی و مفهوم به شعر تا آن‌جا نزدیک ‌شود که تنها وزن عروضی، این دو نوع کلام را از هم متمایز کند.

[۵] فن نثر، خطیبی، حسین؛ تهران، زوار، ۱۳۴۹، ص۳۵.

دیدگاه جرجانی

“جرجانی” صفت منظوم را برای نظم و نثر به کار می‌برد و از آن حیث میان آن دو تفاوتی قائل نیست. او در “دلایل‌الاعجاز” می‌گوید: “هیچ کلامی منظوم شمرده نمی‌شود مگر آن‌که در آن معانی به یکدیگر مرتبط و متصل باشند؛” در جای دیگری می‌گوید: “از نظم در کلام، مقصود تنها این نیست که الفاظ در پی هم آیند بلکه باید معانی با نظم فکری و منطقی به یکدیگر بپیوندند.”

خلاصه این‌که بین نظم و نثر از جهت انتخاب لفظ و شرایط آن تناسب و مشابهتی موجود است که آن شرایط و حدود را ذوق شاعر یا نویسنده تعیین می‌کند. در مقایسه بین نظم و نثر می‌توان گفت تنها تفاوتی که از نظر لفظ بین آن‌ها وجود دارد، محدود بودن دامنه‌ی نظم به قیود خاص خود و آزادی و وسعت میدان نثر است و همین محدودیت است که در هر زبانی الفاظ و تعبیرات و ترکیبات خاصی در نظم ایجاد می‌کند که آن‌ را از نثر متمایز می‌کند.

دیدگاه ابن اثیر

“ابن‌ اثیر” در همین مورد می‌گوید: “تمامی الفاظی که در کلام منثور به کار می‌رود در نظم نیز می‌توان به کار برد لیکن تمام الفاظی که در نظم استعمال می‌شود در نثر مورد استعمال ندارد.”

[۶] المسائل السایر، ابن اثیر؛ مصحح: محیی‌الدین، بیروت، المکتبه العصریه، ۱۴۲۰، صص۹۹ و ۱۰۰.

دیدگاه جرجانی

“عبدالقاهر جرجانی” از دانشمندان علم بلاغت در کتاب “دلائل الاعجاز” صفت منظوم را برای نثر و نظم هر دو به کار می‌برد و می‌گوید: آن‌چه در نظم به کار می‌رود در نثر مورد استعمال ندارد.

[۷] اسرارالبلاغه، جرجانی، عبدالقاهر؛ مترجم هورتیر، بیروت، دارالمسیره، ۱۴۰۳، صص۵۰ تا ۶۵.

شعر و نظم پیش از اسلام

از ادبیات کهن پیش از اسلام تنها بخش‌های پنج‌گانه اوستا یعنی “گاهان” بر جای مانده است. گاهان در اوستا به معنی “سرود” است. سراینده‌ی این سرودها خود زرتشت است که به خط پهلوی اوستایی است، که جمع‌آوری و نگه‌داشت این سروده‌ها در زمان اشکانیان یعنی بعد از بازگشت ایرانیان به قدرت صورت گرفت.

[۸] شعر در ایران پیش از اسلام، ابوالقاسمی، محسن؛ تهران، بنیاد اندیشه‌ی اسلامی، ۱۳۷۴، چ اول، ص۳۴.

نمونه

از میان این سروده‌ها و منظومه‌ها می‌توان به کتاب‌های “بندهشن”، “درخت آسوریک” و “یادگار زریران” که نظم آن به زبان پهلوی ساسانی است، اشاره کرد.

نتیجه

نتیجه این‌که ایرانیان پیش از اسلام نیز شعر داشته‌اند، اما بسیاری از این اشعار بعد از اسلام از بین رفت. در پی پیر