توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل ندبه (نحو) ۴۳ اسلاید در PowerPoint دارای ۴۳ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل ندبه (نحو) ۴۳ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل ندبه (نحو) ۴۳ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل ندبه (نحو) ۴۳ اسلاید در PowerPoint

ندبه بر وزن “فُعْلَه ” مصدر از ماده‌ی ” ندب” و در لغت به معنای نوحه و زاری کردن است. (ندب المیت: بکی علیه.)

[۱] ابن منظور، ج۱۴، ص۸۷،ماده “ندب”، جمال الدین ابی الفضل، لسان العرب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۱۶هـق، چاپ اول.

فهرست مندرجات

۱ – در اصطلاح نحو
۲ – وجه نامگذاری
۳ – ارکان
۳.۱ – ادات
۳.۲ – مندوب
۴ – اعراب
۴.۱ – تغییر در آخر کلمه
۴.۲ – تغییر در “الف” ندبه
۵ – شرایط “مندوب”
۶ – اشکال “مندوب”
۷ – حکم مضاف به یای متکلم
۷.۱ – کاربرد “یا عبدَ” و “یا عبدِ”
۷.۲ – کاربرد “یا عبدیْ”
۷.۳ – کاربرد “یا عبدا”
۸ – در قرآن و حدیث
۹ – فهرست منابع
۱۰ – پانویس
۱۱ – منبع

در اصطلاح نحو

در اصطلاح نحو “ندبه” ندایی است که به شخصی که مصیبت ( مرگ ) به او رسیده، یا موضع درد و ناراحتی و یا سبب آن، متوجه می‌گردد.

[۲] حسن، عباس، ج۴، ص۸۰، النحوالوافی، تهران، آوند دانش، ۱۴۲۵هـق، چاپ اول.

[۳] ابن هشام الانصاری، جمال الدین بن یوسف و عبدالحمید، ج۱، ص۳۲۷، محیی الدین، سبیل الهدی علی شرح قطرالندی و بل الصدی، تحقیق عبدالجلیل العطا البکری، دمشق، مکتبه دارالفجر، ۱۴۲۲هـق، چاپ اول.

مانند جایی که مادری در غم از دست دادن فرزند خود می‌گوید: “وا حُسینا”.
متکلم در به‌کارگیری ساختار “ندبه” ممکن است اغراضی همچون “اعلام عظمت مندوب”، “اظهار اهمیت و شدت آن” و یا “اظهار ناتوانی از تحمل آنچه بر وی پیش آمده”، داشته باشد.

[۴] حسن، عباس، ج۴، ص۸۰، النحوالوافی، تهران، آوند دانش، ۱۴۲۵هـق، چاپ اول.

[۵] الصبان، محمدبن علی و الاشمونی، ج۳، ص۲۴۹، علی بن محمد بن عیسی و ابن مالک، محمد بن عبدالله بن مالک، حاشیه الصبان علی شرح الاشمونی علی الفیه ابن مالک، تحقیق طه عبدالرووف سعد، المکتبه التوفیقیه.

وجه نامگذاری

معنای لغوی “ندبه” (نوحه و زاری کردن) در معنای اصطلاحی آن لحاظ شده است؛ به این بیان که متکلم با توجه دادن ندای خود به شخصی که مصیبت بزرگ به او رسیده یا موضع درد و ناراحتی و یا سبب آن، در واقع نوعی نوحه سرایی و زاری کرده است.
بیان این نکته قابل توجه است که ندبه‌ی اصطلاحی از ترکیب حرف ندا و مندوب تشکیل می‌شود

[۶] حسن، عباس، ج۴، ص۸۰، النحوالوافی، تهران، آوند دانش، ۱۴۲۵هـق، چاپ اول.

اما نوحه و زاری ممکن است با ساختار و الفاظ دیگری همچون “تَفَجّعتُ علی زیدٍ”، محقق شود؛ از این رو “ندبه” در معنای لغوی اعمّ از “ندبه” در اصطلاح نحو خواهد بود.

[۷] الصبان، محمدبن علی و الاشمونی، ج۳، ص۲۴۹، علی بن محمد بن عیسی و ابن مالک، محمد بن عبدالله بن مالک، حاشیه الصبان علی شرح الاشمونی علی الفیه ابن مالک، تحقیق طه عبدالرووف سعد، المکتبه التوفیقیه.

ارکان

ندبه از دو رکن تشکیل شده است:

ادات

از میان حروف ندا ، تنها دو حرف در ندبه به کار می‌رود:
الف. وا
حرف “وا” اختصاص به ندبه داشته و کاربرد بیشتری دارد؛ مانند: «وا حُسیناه».
ب. یا
حرف “یا” اختصاص به ندبه نداشته و در صورتی که با منادای محض (غیر مندوب) اشتباه نشود، در ندبه به کار می‌رود؛ مانند ندبه‌ی مادری که در غم از دست دادن فرزند خود می‌گوید: «یا وَلدی لَهفی علیک»؛

[۸] الشرتونی، رشید، ج۴، ص۲۱۳، مبادی العربیه قسم النحو، قم، موسسه دار الذکر، ۱۴۱۷هـق، چاپ اول.

دراین مثال “یا” از ادات ندبه و “ولدی” اسم مندوب واقع شده است. این جمله با قرینه حالیه بیانگر ندبه است.
ذکر این نکته قابل توجه است که حذف “ادات ندبه” جایز نیست.

[۹] صفایی بوشهری، غلامعلی، ج۱، ص۱۹۷، بداءه النحو، قم، مدیریت حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، چاپ اول.

مندوب

مندوب لفظی است که پس از ادات ندبه واقع شده و بر دو گونه است:

[۱۰] حسن، عباس، ج۴، ص۸۱، النحوالوافی، تهران، آوند دانش، ۱۴۲۵هـق، چاپ اول.

الف. متفجّع‌علیه
“متفجّع‌علیه”، شخصی را گویند که مصیبت بزرگ ( مرگ ) به او رسیده و متکلم بر فقدان آن نوحه و زاری می‌کند؛ مانند: «وا مُحمّداه»؛ دراین مثال “مُحمّداه” متفجّع‌علیه است.
ب. متوجّع‌منه
“متوجع‌منه” بر دو گونه است:
۱. موضع و محل درد و ناراحتی؛ (بعضی از این نوع، به “متفجع‌له” تعبیر می‌کنند.)

[۱۱] الصبان، محمدبن علی و الاشمونی، ج۳، ص۲۴۹، علی بن محمد بن عیسی و ابن مالک، محمد بن عبدالله بن مالک، حاشیه الصبان علی شرح الاشمونی علی الفیه ابن مالک، تحقیق طه عبدالرووف سعد، المکتبه التوفیقیه.

مانند: «وا کَبداه»؛ در این مثال “کبد” موضع درد و ناراحتی است.
۲. سبب درد و ناراحتی؛ مانند: «وا فَقراه»؛ در این مثال ” فقر ” سبب درد و ناراحتی است.

اعراب

“مندوب” در اعراب و بنا، همان حکم منادا را دارد. به عنوان مثال در صورتی که “مندوب”، مفردِ معرفه باشد مبنی بر ضمّ است؛ همچون “زیدُ” در عبارت «وا زیدُ» و در صورتی که “مندوب”، مضاف یا شبه مضاف باشد، منصوب است؛ همچون “عبدَالله” در عبارت «وا عبدَاللّه».

[۱۲] جامی، عبدالرحمن بن احمد نورالدین، ج۱، ص۱۸۶، الفوائد الضیائیه، تحقیق اسامه طه الرفاعی، استانبول، دارالکتاب الاسلامی.

(بعضی عامل نصب محذوف را فعل “اندب” ذکر کرده‌اند.)

[۱۳] الشرتونی، رشید، ج۱، ص۲۱۴، مبادی العربیه قسم النحو، قم، موسسه دار الذکر، ۱۴۱۷هـق، چاپ اول.

با توجه به جواز الحاق “الف” ندبه به آخر “مندوب”، آنچه در اعراب “مندوب” اهمیت دارد، تغییراتی است که در صورت الحاق “الف” ندبه در آخر “مندوب” و حتی در خود “الف” ندبه ایجاد می‌شود. این تغییرات بر دو گونه است:

[۱۴] ابن هشام انصاری، جمال الدین بن یوسف و عبدالحمید، ج۳، ص۴۷، محیی الدین، اوضح المسالک الی الفیه ابن مالک و عده السالک الی تحقیق اوضح المسالک، جده، دارالطلائع.

تغییر در آخر کلمه

تغییر در آخر کلمه به صورت حذف و بر چهار گونه است:
الف. حذف آخر کلمه؛ مانند: «وا موساه»؛ دراین مثال “الف” مقصوره در لفظ “موسی” حذف گردیده و “الف” ندبه به آخر آن اضافه شده است.
ب. حذف تنوین؛ مانند: «وا مَن حَفَر بئرَ زمزَماه»؛ دراین مثال تنوین مکسور از آخر لفظ “زمزم ” حذف گردیده و “الف” ندبه به آخر آن اضافه شده است.
ج. حذف ضمّه؛ مانند: «وا زیداه»؛ دراین مثال ضمه از آخر”زید” حذف گردیده و “الف” ندبه به آخر آن اضافه شده است.
د. حذف کسره؛ مانند: «وا عبدَالملکاه»؛ دراین مثال کسره از آخر لفظ “عبدالملک” حذف گردیده و “الف” ندبه به آخر آن اضافه شده است.

تغییر در “الف” ندبه

تغییر در “الف” ندبه، با تبدیل آن با حرف دیگری است. این تبدیل بر دو گونه است:
الف. تبدیل به “یا”
در صورتی که حذف کسره از آخر کلمه ، سبب اشتباه شود، “الف” ندبه تبدیل به “یا” می‌شود؛ مانند : «وا غُلامکی»؛ دراین مثال لفظ “غلامکی” در ابتدا “غلامکِ” بوده است،