توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

محمد بن حسن شیروانی

در این نوشتار سعی شده به معرّفی یکی از دانشوران اسلامی پرداخته شود؛ فرزانه‌ای که در گسترش فرهنگ «اجتهاد» نقش به‌سزایی داشته و دقّت و ژرف‌نگری‌اش، زبانزد بزرگان است. شهرت این عالم بزرگ «ملاّ پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint» است و به «مدقّق شیروانی» نیز معروف است.

فهرست مندرجات

۱ – ولادت و تحصیل
۲ – هجرت
۳ – ازدواج
۴ – در حریم نور
۵ – تکریم دانشمند
۶ – استادان
۷ – شاگردان
۷.۱ – ملاّمحمّدباقر مجلسی
۷.۲ – میر محمّدصالح خاتون‌آبادی
۷.۳ – آقا محمّداکمل اصفهانی
۷.۴ – میرزا عبدالله افندی اصفهانی
۷.۵ – حسن بلاغی نجفی
۷.۶ – سیّدصدرالدّین رضوی قمی همدانی
۷.۷ – محمّد بن عبدالفتّاح تنکابنی
۷.۸ – سیّدمحمّدباقر گیلانی
۷.۹ – شاگردان باواسطه
۸ – بحران در مراکز علمی
۹ – آثار ماندگار
۹.۱ – کتاب‌ها
۹.۲ – حواشی
۹.۳ – رساله‌ها
۹.۴ – شرح‌ها
۱۰ – ویژگی‌ها
۱۱ – سِرّ دلبران
۱۲ – عروج
۱۳ – لوح مزار
۱۴ – بازماندگان
۱۴.۱ – میرزا حیدرعلی شیروانی
۱۴.۱.۱ – جایگاه اجتماعی و معنوی
۱۴.۱.۲ – پیوند
۱۴.۲ – میرزا حیدرعلی
۱۴.۲.۱ – رحلت
۱۴.۲.۲ – تالیفات
۱۴.۲.۳ – در قاموس اندیشه
۱۵ – پانویس
۱۶ – منبع

ولادت و تحصیل

خطّه شیروان، (عدّه‌ای زادگاه وی را شیروانِ استان خراسان دانسته‌اند و برخی شروان کشور آذربایجان و منطقه قفقاز که در هر صورت، در آن زمان جزو شهرهای ایران بزرگ شمرده می‌شدند.

[۱] اعتمادالسلطنه، مطلع الشمس، جلد اوّل و دوم، ص۲۸۲.

[۲] امین، سیّدمحسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۴۳.

[۳] خوانساری، سیّدمحمّدباقر، روضات الجنّات، ج۷، ص۹۶.

) در سال ۱۰۳۳ هـ. ق. شاهد تولّد کودکی بود که خانواده متدیّنش نام نیکوی «محمّد» را برایش برگزیدند. وی پس از گذراندن خردسالی، پای به مکتب نهاده و به فراگیری قرآن و دانش‌های آن روزگار پرداخت. از آنجا که از هوش سرشاری برخوردار بود، مورد تشویق استاد و خانواده‌اش قرار گرفت و تحصیل را به خوبی پشت سر نهاد به همین علّت، با راهنمایی پدرش راهی حوزه علمیه شیروان شده و شروع به تحصیل علوم اسلامی نمود.

هجرت

نوجوان شیروانی پس از فراگیری مقدّمات، برای تکمیل دانش خود چاره‌ای جز هجرت نمی‌دید. در آن زمان، حوزه علمیه اصفهان پذیرای عالمان و طلاّب فراوانی بود زیرا تاسیس اوّلین حکومت گسترده شیعه (صفویه)، پایتخت شدن اصفهان و حمایت پادشاهان صفویه از اهل علم، باعث رونق گرفتن مباحث و محافل علمی شده و حوزه علمیه اصفهان مورد توجّه فرهیختگان قرار گرفت.

[۴] ر. ک: دوانی، علی، مفاخر اسلام، علی دوانی، ج۸.

[۵] ر. ک: پورامینی، محمّدباقر، صفویان نماد اقتدار ایران، ج۱ و ۲.

محمّد نیز چون بسیاری از طلاّب، زادگاهش را ترک کرد و به این شهر دانش پرور سفر نمود. وی در این مسیر، از شهرهای متعدّدی عبور کرد و از محضر برخی از دانشوران آن شهرها بهره‌مند شد.
او پس از ورود به اصفهان و مشاهده عظمت دینی و علمی آنجا، گویا گمشده خود را یافته بود. بنابراین، بیش از پیش در راه تحصیل معارف اسلامی و شیعی، تلاش می‌نمودبه طوری که پس از گذشت چند سال، فقه، اصول، تفسیر، حدیث، کلام، فلسفه، ریاضیات و نجوم را فراگرفت.
وی در اوّلین روزی که به مدرسه محقّق خوانساری وارد شد، استاد به تدریس شرح اشارات شیخ ابوعلی سینا مشغول بود. پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint پس از دقایقی، اشکالاتی مطرح ساخته و توجّه همگان را به خود جلب کرد.
طلاّب که تا آن روز ایشان را در جمع خود ندیده بودند، چشم به استادشان دوخته تا پاسخ وی را بشنوند. آقاحسین خوانساری نخست از نام و نشان او جویا شد وقتی میرزا خودش را معرّفی کرد، استاد چنین فرمود:
«من در سطح معلومات تو مطالعه نکرده‌ام امشب برای تو کتاب را مطالعه می‌کنم تا پاسخگوی سؤالات تو باشم.»

[۶] تنکابنی، محمد بن سلیمان، تذکره العلماء، ص۱۴۱-۱۴۲.

[۷] تنکابنی، محمد بن سلیمان، قصص العلماء، ص۲۶۶-۲۶۷.

آزاد‌اندیشی استاد و میدان دادن وی به شاگرد، سبب شد ملاّ میرزا (که خود در فلسفه پرمایه بود) نزد آقاحسین بماند و شاگردی کند.

[۸] مجلّه حوزه، ش ۸۹ و ۹۰، ص۱۳-۱۴.

پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint به دلیل ژرف‌نگری و تلاش شبانه‌روزی، در مدّت کوتاهی به مدارج عالی علمی راه یافت و با برگزاری جلسات پرسش و پاسخ و نگارش آثار علمی و تحقیقی، به عنوان «اندیشمندی صاحب‌نظر» شناخته شد؛ از این رو با لقب «مدقّق شیروانی» زبانزد محافل دینی و مذهبی شده و طلاّب زیادی در حوزه درسی وی شرکت نمودند.

[۹] اعتمادالسلطنه، مطلع الشمس، جاوّل و دوم، ص۶۸۱.

[۱۰] مقیمی، محمّداسماعیل، جغرافیای تاریخی شیروان، ص۲۵۲-۲۵۳.

ازدواج

ملاّ پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint که سالیانی چند، نزد مجلسی اوّل (ملاّ محمّدتقی) به یادگیری علوم مشغول بود، به سبب برخورداری از امتیازاتی چون: عبادت، تقوا، اخلاق نیک، علم و ژرف‌نگری مورد احترام و تکریم استادش قرار و گرفت سرانجام به افتخار دامادی وی نایل آمد و بر موقعیت دینی و اجتماعی اش افزوده گشت. (در همه منابع به این مسئله (دامادی خاندان مجلسی) اشاره شده است.)
بی‌گمان زندگی هر فردی، خواه ناخواه، با زندگی خانواده و بستگان همسر ارتباط دارداز این رو، نکاتی را می‌توان بیان داشت:
پدرزن شیروانی یعنی ملاّ محمّدتقی مجلسی اصفهانی (۱۰۰۳-۱۰۷۰ هـ. ق.) ، یکی از عالمان بزرگ شیعه است که از دانش فراوان وی افراد زیادی بهره‌مند شده‌اند. او دارای سه پسر و چهار دختر بود.
پسران دانشمندش عبارتند از: ملاّ عزیزالله (متوفّای ۱۰۷۴ هـ. ق.) ملاّ عبدالله (متوفّای ۱۰۸۴ هـ. ق.) و ملاّ محمّدباقر، معروف به «مجلسی دوم» (۱۰۳۷-۱۱۱۰ هـ. ق.). دامادهای فقیه و بزرگوارش عبارتند از: ملاّ محمّدصالح مازندرانی (متوفّای ۱۰۸۶ هـ. ق.) ملاّ محمّدعلی استرآبادی (۱۰۱۰-۱۰۹۴ هـ. ق.) پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint (1033-1098 هـ. ق.) و میرزا کمال‌الدّین محمّد فسایی (زنده در ۱۱۰۳ هـ. ق.). (برای آشنایی بیشتر،

[۱۱] ر. ک: دوانی، علی، مفاخر اسلام، ج۸.

[۱۲] ر. ک: دوانی، علی، علاّمه مجلسی بزرگمرد علم و دین.

[۱۳] ر. ک: مهدوی، سیّدمصلح‌الدّین، زندگینامه علاّمه مجلسی (همایش بزرگداشت علاّمه مجلسی)، ج۱.

[۱۴] ر. ک: نوری، میرزا حسین، فیض قدسی، ترجمه سیّد جعفر نبوی.

)
خاندان مجلسی و دیگر بستگان نسبی و سببی آنها، علاوه بر موقعیت ممتاز مردمی و اجتماعی، نزد حکومت و کارگزاران صفویه نیز از مقام و جایگاه والایی برخوردار بودند؛ لذا بخشی از رشد و تکامل علمی، اجتماعی و سیاسی پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint، مرهون وابستگی و پیوند فامیلی وی با خاندان مجلسی است.

در حریم نور

حوزه نوپا و جدیدالتّاسیس اصفهان، توانایی جذب همیشگی اهل علم را نداشت چرا که حوزه کهنسال نجف اشرف و آستانه مقدّس امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) هماره پذیرای دانشمندان بوده و قلب‌ها و‌اندیشه‌های طلاّب را سیراب و شکوفا می‌ساخت. به همین جهت، مدقّق شیروانی نیز همچون پدر زن گرامی‌اش (مولانا شیروانی در اصفهان به دامادی مجلسی اوّل رسید و… [سپس] به زیارت عتبات رفته و در نجف توطّن کرد.

[۱۵] نصرآبادی، محمدطاهر، تذکره نصرآبادی، ص۱۵۷.

) و دانشوران دیگر به عراق هجرت کرد تا با توسّل به امامان (علیهم‌السّلام) و سیر و سلوک، از سر چشمه‌های اخلاق، عرفان و دانش سیراب شود.
وی علاوه بر تحصیل در محضر فرهیختگان علم، به تدریس پرداخت و به نشر و گسترش معارف اهل بیت (علیهم‌السّلام) همّت ورزید.

[۱۶] حکیمیان، ابوالفتح، فهرست مشاهیر ایران، ج۲، ص۱۱۳.

تکریم دانشمند

در سال ۱۰۷۸ هـ. ق. پس از رحلت شاه عبّاس دوم، فرزندش صفی دوم بر تخت سلطنت نشست و او را «شاه سلیمان» نامیدند. وی پادشاهی عادل بود و به تعمیر و تذهیب قبّه مطهّر رضوی همّت گماشت.

[۱۷] قمی، شیخ عبّاس، فوائد الرضویه، ص۴۷۹-۴۸۲.

از جمله کارهای شایسته وی، دعوت از عالمان بزرگ عتبات عالیات و دیگر شهرها بودبه نحوی که عدّه‌ای به درخواست وی جواب مثبت داده و رهسپار اصفهان شدند.
شاه سلیمان به سبب آشنایی قبلی با موقعیت ممتاز پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint، از ایشان نیز دعوت کرد، چرا که حضور فقیهان جامع‌الشّرایطی چون میرزا، پایه‌های حکومت شیعی را تقویت نموده و ناهنجاری‌های اجتماعی (اخباری‌گری، تصوّف و غیره) را برطرف می‌ساخت.
مجتهد شیروانی در سال ۱۰۹۱ هـ. ق. به اصفهان مراجعت کرده

[۱۸] خاتون‌آبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السنین والاعوام، ص۵۳۶.

و از سوی حکومت صفویه، دانشمندان و مردم، مورد تجلیل و احترام شایانی قرار گرفت. حضور عالمان مهاجر در پایتخت و مسئله اسکان آنها، از جهت اقتصادی، مشکلاتی به همراه داشت از این رو شاه سلیمان علاوه بر اختصاص کمک و مساعدت‌های مالی مشکل مسکن برخی از دانشوران را حل نمود. وی برای سکونت پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint و خانواده‌اش در محلّه احمدآباد اصفهان خانه‌ای ساخته و به ایشان واگذار کرد.

[۱۹] نصرآبادی، محمدطاهر، تذکره نصرآبادی، ص۱۵۷.

[۲۰] قمی، شیخ عبّاس، فوائد الرضویه، ص۴۶۷-۴۶۸.

[۲۱] صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج۵ (بخش یکم)، ص۱۸۰.

[۲۲] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانه الادب، ج۵، ص۳۸۶-۳۸۷.

بدین ترتیب دگربار، مجلسِ درس، مناظره و موعظه میرزا پر رونق شده و پروانگان حریم معارف، از انوار گفتار و نوشتار آن فقیه، محدّث، متکلّم و دانشمند بزرگ بهره‌مند شدند.
اگر چه برخی از شاهان صفوی ستم‌پیشه بودند ولی حکومت آنان آثار خوبی نیز برای شیعیان در برداشته است، از جمله:
۱. ترویج شعائر و معارف اهل بیت (علیهم‌السّلام) توسط آنان.
۲. پشتیبانی از عالمان شیعه در جهت گسترش فرهنگ تشیّع.
۳. ایجاد زمینه ایفای نقش عالمان شیعه در امور سیاسی، قضایی و فرهنگی.
۴. مساعدت چشمگیر در تقویت مراکز علمی و دینی.
۵. جلوگیری از هجوم حکومت عثمانی و ازبک‌ها به شیعیان.

[۲۳] مجلّه حوزه، ش ۷۵، ص۱۳۷-۱۳۸.

در این بستر مناسب زمانی و مکانی، اقامت فقیهانی چون پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint، ثمرات گوناگونی در پی داشته که «تحکیم مکتب اهل بیت (علیهم‌السّلام)» را می‌توان مهم‌ترین ارمغان ماندگار این حضور مبارک، دانست.

استادان

پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint برای فراگیری علوم گوناگون، نزد بزرگان حوزه به شاگردی پرداخته است. در اینجا نام استادان برجسته او را یادآور می‌شویم:
۱. ملاّ محمّدتقی مجلسی، (۱۰۰۳-۱۰۷۰ هـ. ق.)
میرزا مدّت زیادی از محضر ایشان بهره‌مند شده و علاوه بر اخذ اجازه روایی، به افتخار دامادی استادش نیز رسیده بود.
۲. آقاحسین بن جمال‌الدّین، معروف به محقّق خوانساری (۱۰۱۶-۱۰۹۸ هـ. ق.) میرزا شاگرد ارشد و ممتاز مباحث فلسفی استادش بود

[۲۴] گزی اصفهانی، عبدالکریم، تذکره القبور، به کوشش ناصر باقری بیدهندی، ص۵۰.

[۲۵] کشمیری، محمدعلی، نجوم السماء، ص۱۹۲.

[۲۶] مجله حوزه، ش ۸۹ و ۹۰، ص۱۳-۱۴.

[۲۷] مجله حوزه، ش ۸۹ و ۹۰، ص۱۷۸.

از این رو هنگام درس، اشکالات زیادی مطرح می‌کرد و با محقّق خوانساری به مناظره علمی می‌پرداخت. وی کتاب‌های استادش را پس از مطالعه دقیق، نقد می‌نمود و در ردّ برخی از مطالب و نظرات ایشان رساله‌هایی می‌نگاشت و متقابلا محقّق خوانساری هم به دفع اشکالات شاگردش همّت می‌ورزید.

[۲۸] دوانی، علی، علاّمه مجلسی بزرگمرد علم و دین، ص۲۴۷.

[۲۹] دوانی، علی، علاّمه مجلسی بزرگمرد علم و دین، ص۴۵۹.

[۳۰] افندی اصفهانی، عبدالله، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ترجمه محمّدباقر ساعدی، ج۲، ص۶۳.

در این باره یکی از همشاگردی‌های میرزا می‌گوید: «استادمان آقاحسین خوانساری با آن فضل و کمال، از موشکافی‌ها و اشکالات فراوان میرزا در هنگام درس و مباحثه، گاهی ناراحت می‌شد.»

[۳۱] کشمیری، محمدعلی، نجوم السماء، ص۱۹۲ – ۱۹۳.

[۳۲] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانه الادب، ج۵، ص۳۸۶.

میرزا در بررسی کتاب‌های استادش می‌گفت:
«آنچه اوّل نوشته بود، بهتر از بسیاری از آنهاست که بعدها نوشت.»

[۳۳] دوانی، علی، مفاخر اسلام، ج۸، ص۱۰۲.

بیان این نکته نیز درخور اهمیّت است که میرزا، سرآمد شاگردان فلسفه خوانساری بوده

[۳۴] مهدوی، سیّدمصلح‌الدّین، زندگینامه علاّمه مجلسی، ج۱، ص۳۴۸.

و از ایشان اجازه روایی کسب کرده بود.

[۳۵] کشمیری، محمدعلی، نجوم السماء، ص۱۹۲.

شاگردان

برخی از دانش‌آموختگان مکتب پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint عبارتنداز:

ملاّمحمّدباقر مجلسی

ملاّمحمّدباقر مجلسی (۱۰۳۷-۱۱۱۰ هـ. ق). محمّدباقر، صاحب «بحارالانوار» برادر خانم پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint و شاگرد روایی وی نیز هست به طوری که در ۲۲ شعبان ۱۰۷۵ هـ. ق. اجازه نقل روایات «من لایحضره الفقیه» را از ایشان گرفته است.

[۳۶] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۰۵، ص۱۸۵ – ۱۸۶.

[۳۷] تهرانی، آقابزرگ، الذّریعه، ج۱۱، ص۲۴.

میر محمّدصالح خاتون‌آبادی

میرمحمّدصالح خاتون‌آبادی (۱۰۵۸-۱۱۱۶ هـ. ق.)
وی در کتاب «حدائق المقرّبین» خود می‌نویسد: «مولانا پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint (طیّب‌الله رمسه) که استاد این قاصر است و در خدمت او فنون حکمی و فقه و بعضی از کتب حدیث خوانده‌ام…»

[۳۸] حسینی، سیّداحمد، تلامذه العلاّمه المجلسی و المجازون منه، ص۱۱۰- ۱۱۱.

[۳۹] دوانی، علی، علاّمه مجلسی بزرگمرد علم و دین، ص۳۲۶.

[۴۰] دوانی، علی، علاّمه مجلسی بزرگمرد علم و دین، ص۳۶۹-۳۷۰.

[۴۱] دوانی، علی، مفاخر اسلام، ج۸، ص۳۵۳.

[۴۲] دوانی، علی، مفاخر اسلام، ج۸، ص۳۹۸ – ۳۹۹.

او ابتدا از شاگردان شیروانی به شمار می‌رفت و پس از رحلت ایشان، در حوزه درسی پدرزنش (مجلسی دوم) حاضر گردید.

[۴۳] دوانی، علی، علاّمه مجلسی بزرگمرد علم و دین، ص۳۷۰-۳۷۱.

[۴۴] دوانی، علی، مفاخر اسلام، ج۸، ص۴۰۰.

آقا محمّداکمل اصفهانی

آقا محمّداکمل اصفهانی، پدر علاّمه وحید بهبهانی (زنده در حدود ۱۱۳۵ هـ. ق.)
در متن اجازه‌نامه علاّمه بهبهانی به علاّمه سیّدمحمّدمهدی بحرالعلوم آمده است: «… منهم الوالد الماجد… عن اساتیذه الاعاظم و المشایخ و المشتهرین بین المشارق والمغارب المستغنین عن التعریف بالفضائل و المناقب مولانا میرزا محمّدشیروانی و الشیخ جعفر القاضی و مولانا محمّد شفیع استرابادی…».

[۴۵] دوانی، علی، وحید بهبهانی، ص۱۰۸.

[۴۶] دوانی، علی، وحید بهبهانی، ص۱۷۳ – ۱۷۴.

[۴۷] خوانساری، سیّدمحمّدباقر، روضات الجنّات، ج۲، ص۹۸.

[۴۸] حسینی، سیّداحمد، تلامذه العلامه المجلسی و المجازون منه، ص۷۸.

میرزا عبدالله افندی اصفهانی

میرزا عبدالله افندی اصفهانی (۱۰۶۶ ـ زنده در ۱۱۳۰ هـ. ق.)
نامبرده می‌گوید: «… قسمتی از تهذیب، شرح مختصر الاصول، شرح اشارات، اصول کافی و… از کتب متداوّل را نزد استاد علاّمه (پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint) (رحمه‌الله‌علیه) فرا گرفتم».

[۴۹] دوانی، علی، علاّمه مجلسی بزرگمرد علم ودین، ص۳۸۵.

[۵۰] دوانی، علی، مفاخر اسلام، ج۸، ص۴۱۳.

شایان ذکر است که میرزا عبدالله افندی اصفهانی برای چهار استادش القاب خاصّی قرار داده، که بدین قرار است:
از علاّمه محمّدباقر مجلسی به «استاد استناد»، از آقاحسین خوانساری به «استاد محقّق»، از ملاّ محمّدباقر سبزواری به «استاد فاضل» و از ملاّ پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint به «استاد علاّمه».
نویسنده روضات الجنات می‌گوید: «از این که وی از ملاّ میرزا تعبیر به «استاد علاّمه» کرده، استفاده می‌شود که پایه علمی معظّم له از دیگر استادانش برتر و والاتر بوده است».

[۵۱] خوانساری، سیّدمحمّدباقر، روضات الجنّات، ج۷، ص۹۴ – ۹۵.

[۵۲] افندی اصفهانی، عبدالله، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۱، ص۸.

[۵۳] افندی اصفهانی، عبدالله، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۱، ص۱۶.

حسن بلاغی نجفی

شیخ حسن بلاغی نجفی (زنده در ۱۱۰۴ هـ. ق.) .
وی در کتاب «تنقیح المقال» خود، که هنوز چاپ نشده، پس از تجلیل از استادش می‌گوید: «سوگند به جانم که او یگانه عصرش و یکتای روزگارش بود… وی شاگردان دانشمند و فاضلی دارد…»

[۵۴] خوانساری، سیّدمحمّدباقر، روضات الجنّات، ج۷، ص۹۵.

[۵۵] دوانی، علی، مفاخر اسلام، ج۸، ص۳۵۳ – ۳۵۴.

[۵۶] دوانی، علی، علاّمه مجلسی بزرگمرد علم و دین، ص۳۲۷.

سیّدصدرالدّین رضوی قمی همدانی

سیّدصدرالدّین رضوی قمی همدانی (متوفّای ۱۱۶۰ هـ. ق.)
وی ادبیات، معقول، فقه و اصول را از محضر پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint فراگرفت.

[۵۷] خوانساری، سیّدمحمّدباقر، روضات الجنّات، ج۴، ص۱۲۲-۱۲۳.

[۵۸] دوانی، علی، وحید بهبهانی، ص۱۵۰ـ۱۵۲.

[۵۹] ستارگان حرم، ج۶، مقاله «سیّد صدرالدّین رضوی.

محمّد بن عبدالفتّاح تنکابنی

مولی محمّد بن عبدالفتّاح تنکابنی (متوفّای ۱۱۲۴ هـ. ق.) معروف به «سراب».
وی به پیشنهاد استادش شیروانی، در ردّ کتاب آقاجمال خوانساری، رساله‌ای نوشته بود.

[۶۰] حسینی، سیّداحمد، تراجم الرّجال، ج۲، ص۶۱۳.

سیّدمحمّدباقر گیلانی

سیّدمحمّدباقر گیلانی (زنده در ۱۱۰۸ هـ. ق.)
یکی از کتاب‌های وی «مصباح النّجاه فی التّدیّن و النّجاح» است که آن را در سال ۱۱۰۸ هـ. ق. به اتمام رساند.

[۶۱] جعفریان، رسول، دین و سیاست در دوره صفوی، ص۱۵۵.

شاگردان باواسطه

در خصوص شاگردان با واسطه میرزا، به بیان دو نمونه بسنده می‌شود:
الف) محمّد بن سلیمان تنکابنی (۱۲۳۴-۱۳۰۲ هـ. ق.) ، در نقل سلسله مشایخ روایی‌اش می‌نویسد:
«… وایضاً ملاّ محمّد اکمل اجازه دارد از قطب کره ذکاوت و فطانت، مفخر ازکیا و مقتدای اتقیا، ملاّ میرزا شیروانی ـ شرّفه الله بشرافه قربه و ملاّ میرزا از مجلسی اوّل اجازه دارد».

[۶۲] تنکابنی، محمد بن سلیمان، تذکره العلماء، ۲۶۰- ۲۶۱.

ب) مرجع بزرگوار، آیت‌الله مرعشی نجفی از بانوی مجتهده اصفهانی (حاجیه خانم نصرت بیگم حسینی) اجازه نامه‌ای گرفته که در بین مشایخ اجازه روایی وی، نام پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint آمده است.

[۶۳] تهرانی، آقابزرگ، الاجازه الکبیره، ص۲۴۵ – ۲۴۶.

بحران در مراکز علمی

در قرن یازدهم هجری، پس از انتشار کتابی به نام «فوائد مدنیّه»، توسط یکی از عالمان اخباری (ملاّ محمّدامین استرآبادی)، بازار مباحثات علمی بسیار گرم شده بود و کمتر مدرسه‌ای بود که دو نگرش «اخباری» و «اصولی» را مطرح نکرده باشد.

[۶۴] ر. ک: دوانی، علی، مفاخراسلام، ص۴۶۱-۴۶۴.

شیوع مکتب اخباری، خسارات زیادی بر جامعه شیعی وارد کرده بود، لذا غلبه بر این بحران، وظیفه فقیهان عصر صفوی ه را سنگین‌تر می‌کرد. در پاسداشت تفکّر فقه استدلالی و اصولی، عالمانی چون: ملاّصالح مازندرانی، محقّق شیروانی و آقاحسین خوانساری

[۶۵] دوانی، علی، وحید بهبهانی، ص۶۹.

[۶۶] دوانی، علی، وحید بهبهانی، ص۱۵۳ – ۱۵۴.

نقش اساسی داشتند که داستان ذیل، بیانگر این ادّعاست:
ملاّخلیل قزوینی ـ از عالمان مشهور اخباری ـ بر این باور بود که:
الف) ترجیح بلامرجّح، جایز است.
ب) شکل اوّل، نتیجه نمی‌دهد زیرا مستلزم دور است، به جهت این که فهم صغرا و کبرا، موقوف است بر معرفت نتیجه و فهم نتیجه، موقوف است بر معرفت صغرا و کـبرا، و دور باطل است پس اسـتدلال به شکل اوّل، بـاطل خواهد بود.
شیوع و انتشار این نظریه، واکنش فقیهان را در پی داشت آقاحسین خوانساری نیز به ردّ و بطلان عقیده ملاّخلیل قزوینی پرداخته و طرفداران اخباری را به بن‌بست کشانید. ملاّخلیل به اصفهان آمد تا شخصاً به اشکالات اصولی‌ها پاسخ داده و در مناظره بر آنها پیروز شود…
پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint بعد از آشنایی با نام و انگیزه مسافرت وی، چنین پرسید:
شما بگویید چرا صغرا و کبرا، مستلزم «نتیجه» نیستند؟!
ملاّخلیل برای اثبات عقیده‌اش به استدلال پرداخت و بر حجّیت آن اصرار ورزید، پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در بطلان ادلّه وی گفت:
همین دلیل تو، مشتمل است بر صغرا، کبرا و نتیجه! مگر نه این است که شما صغرا و کبرا را مستلزم نتیجه نمی‌دانی؟ پس دلیل تو، طبق همان مذهب و عقیده‌ات، فاسد است!
ملاّخلیل بعد از دقایقی سکوت، از جلسه برخاسته و بدون دیدار و مناظره با محقّق خوانساری، به قزوین مراجعت کرد.

[۶۷] تنکابنی، محمد بن سلیمان، تذکره العلماء، ص۸۹ – ۹۰.

آثار ماندگار

یکی از راه‌های ترویج معارف اهل بیت (علیهم‌السّلام) و رشد جامعه اسلامی، نگارش کتاب است. پاورپوینت کامل میرزای شیروانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint که در فنون مختلف به مطالعه و پژوهش پرداخته بود، اندوخته‌ها، تجارب و نظرات خود را در مجموعه‌هایی گردآوری کرد که بیشتر آنها به زبان عربی است.

کتاب‌ها

۱. اثبات عصمه الائمه (علیهم‌السّلام)، تفسیر آیه (انّ الابرار لفی نعیم)
۲. اثبات النبوّه و الامامه
۳. الاجتهاد و الاخبار، (مصادر الانوار)
۴. الاحباط و التکفیر
۵. اصاله البرائه
۶. اصول دین (مباحث کلامی در توحید، نبوّت و امامت)، فارسی.
۷. انموذج العلوم
۸. الجبر و الاختیار
۹. الجمع بین الاخبار المتعارضه
۱۰. جیش اسامه، (رساله اسامه)
۱۱. دیوان شعر.

[۶۸] تهرانی، آقابزرگ، الذّریعه، ج۳، ص۱۱۴۰.

یکی از اشعار منسوب به وی چنین است:
یاد تو کنم، دلم پر از خون گردد • • • وین دیده اشک خیز، جیحون گردد
هرچند ز دیده اشک حسرت بارم • • • در سینه‌ام آتش غم افزون گردد

[۶۹] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانه الادب، ج۵، ص۳۸۸.

حواشی

شیروانی بر آثاری که ذکر می‌شود، حاشیه زده است:
۱. اثبات الواجب ملاّجلال دوان