توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل میثاق فطری ۹۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل میثاق فطری ۹۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل میثاق فطری ۹۰ اسلاید در PowerPoint :

عالم ذر

آیا جهانی پیش از این جهان به نام عالم «ذر» داشته‌ایم؟ آیا قرآن به مسئله عالم ذر اشاره‌ای دارد؟ و آیا روایاتی در این زمینه وارد شده است؟

فهرست مندرجات

۱ – عالم ذر در قرآن
۱.۱ – نکات موجود در آیه
۲ – نظر مرحوم صدوق
۲.۱ – حدیث اول
۲.۲ – حدیث دوم
۲.۳ – حدیث سوم
۳ – عقیده حشویه
۳.۱ – دیدگاه فخر رازی
۳.۲ – حدیث اول
۳.۳ – حدیث دوم
۳.۴ – حدیث سوم
۳.۵ – حدیث چهارم
۴ – عالم ذر در روایات شیعه
۴.۱ – روایت اول
۴.۲ – روایت دوم
۴.۳ – روایت سوم
۵ – نظریه علامه مجلسی پیرامون روایات عالم ذر
۵.۱ – اقوال مختلف
۵.۱.۱ – قول اول
۵.۱.۲ – قول دوم
۵.۱.۳ – قول سوم
۵.۱.۴ – قول چهارم
۵.۱.۵ – نظر مختار علامه
۶ – دلائل منکرین عالم ذر
۶.۱ – دلیل اول
۶.۱.۱ – عمده اشکال منکرین عالم ذر
۶.۲ – دلیل دوم
۶.۳ – دلیل سوم
۶.۴ – دلیل چهارم
۶.۴.۱ – دیدگاه حسن بصری
۶.۴.۲ – دیدگاه سید مرتضی
۶.۴.۳ – دیدگاه شیخ مفید
۶.۴.۴ – دیدگاه شیخ طوسی
۶.۴.۵ – دیدگاه ابن شهر آشوب
۷ – عقیده استاد پیرامون عالم ذر
۸ – پانویس
۹ – منبع

عالم ذر در قرآن

در قرآن کریم به مسئله عالم ذر اشاره شده است. در سوره اعراف چنین آمده است:
«وَإِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنی‌ آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلى‌ أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ قالُوا بَلى‌ شَهِدْنا أَنْ تَقُولُوا یَوْمَ الْقِیامَهِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هذا غافِلینَ أَوْ تَقُولُوا إِنَّما أَشْرَکَ آباؤُنا مِنْ قَبْلُ وَ کُنَّا ذُرِّیَّهً مِنْ بَعْدِهِمْ أَ فَتُهْلِکُنا بِما فَعَلَ الْمُبْطِلُون‌ وَ کَذلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ وَ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُون»«ای پیامبر! به خاطر بیاورید هنگامی که پروردگارت از پشت و صلب فرزندان آدم نسل آنان را برگرفت و آنان را گواه بر خویشتن ساخت و فرمود: «آیا من پروردگار شما نیستم؟» گفتند: «آری گواهی می‌دهیم» چنین کرد تا مبادا روز قیامت بگویید ما از پیمان فطری توحید بی خبر بودیم یا بگویید پدرانمان پیش از ما شرک ورزیدند ما هم فرزندانی پس از آنان بودیم (و چاره‌ای جز پیروی از آنان نداشتیم). آیا ما را به آنچه باطل گرایان انجام داده‌اند مجازات می‌کنی؟ البته این گونه آیات را مشروحاً بیان می‌کنیم باشد به سوی حق بازگردند.»

[۱] اعراف/سوره۷، آیه۱۷۴-۱۷۲.

نکات موجود در آیه

۱- فلسفه اخذ پیمان از بنی نوع بشر به ربوبیت پروردگار در عالم ذر به خاطر این است که در روز قیامت نگویند ما از مسئله توحید غافل بودیم و یا این که عذر بیاورند و بگویند چون پدران ما راه شرک را پیمودند ما هم فرزندان آن‌ها بودم و چاره‌ای جز پیروی نداشتیم.
۲- « ذریه » از کلمه «ذر» گرفته شده است. «ذر» به معنای آن اشیاء و ذرات پخش شده را گویند.
مثلاً ذراتی را که در شعاع خورشید دیده می‌شود «ذر» اطلاق می‌گردد. زیرا آن قدر ریزند و در هوا منتشرند که فقط وقتی که آفتاب از روزنه‌ای بر آن‌ها بتابد نمایان می‌شوند و به خاطر ریز بودن جاذبه زمین نمی‌تواند آن‌ها را جذب کند. («ذریه» از ماده «ذر» است برخلاف قیاس مثل «سُریه» که از «سِرْ» گرفته شده است.)
۳- آیه به یک حقیقت مسلّمی اشاره می‌کند و آن گواه گرفتن مردم بر خویشتن است. لذا این مسلّم است که در یک مرحله‌ای از آفرینش انسان مسئله گواه گرفتن بر خویشتن واقع شده است. لکن محدثین و محققین در این باره اختلاف کرده‌اند.

نظر مرحوم صدوق

عده‌ای از محدثین معتقدند که آن مرحله‌ای را که خداوند از انسان‌ها بر خویشتن گواه گرفت مرحله خلقت ارواح قبل از اجساد است. و دلیل آن‌ها اخباری است که در خلقت ارواح قبل از اجساد وارد شده است.
مرحوم صدوق همین قول را اختیار کرده و اخباری را نیز در این زمینه بیان داشته است.

حدیث اول

در حدیثی از امیر المومنین علیه السلام آمده است:
«إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ الْأَرْوَاحَ قَبْلَ‌ الْأَبْدَانِ‌ بِأَلْفَیْ‌ عَام‌»

[۲] صفار قمی، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ج ۱، ص ۱۰۸.

[۳] مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۶۱، ص۱۴۳.

«ارواح دو هزار سال پیش از اجسام آفریده شده است.»

حدیث دوم

در حدیثی دیگر از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم می‌فرماید:
«إِنَّ أَوَّلَ مَا أَبْدَعَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى هِیَ النُّفُوسُ‌ الْمُقَدَّسَهُ الْمُطَهَّرَهُ، فَأَنْطَقَهَا بِتَوْحِیدِهِ، ثُمَّ خَلَقَ بَعْدَ ذَلِکَ سَائِرَ خَلْقِه‌» «اول چیزی که خداوند خلق کرد و آفرید نفوس مقدسه و ذوات مطره است. پس آن‌ها را به توحید الهی به سخن واداشت سپس شروع به خلقت دیگر موجودات نمود.»

[۴] صدوق، محمد بن علی، الاعتقادات، ص۴۷.

[۵] مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۲۴۹، ص ۶.

حدیث سوم

عیاشی از زراره و حمران از قول امام باقر علیه‌السّلام و امام صادق علیه‌السّلام روایت کرده است که: «إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ الْخَلْقَ وَ هِیَ‌ أَظِلَّهٌ فَأَرْسَلَ رَسُولَهُ مُحَمَّداً ص فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ بِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ کَذَّبَهُ ثُمَّ بَعَثَهُ فِی الْخَلْقِ الْآخَرِ فَآمَنَ بِهِ مَنْ کَانَ آمَنَ بِهِ فِی الْأَظِلَّهِ وَ جَحَدَهُ مَنْ جَحَدَ بِهِ یَوْمَئِذٍ فَقَالَ‌ فَما کانُوا لِیُؤْمِنُوا بِما کَذَّبُوا بِهِ مِنْ قَبْل‌»«خدا خلق را به صورت سایه آفرید، آنگاه رسول خود محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را فرستاد. بعضی ایمان آوردند و بعضی تکذیبش کردند، آن گاه پیغمبر را در آفرینش دیگر مبعوث کرد، آنهایی که در آن جا به او ایمان آورده بودند ایمان آوردند و آن‌هایی که در آن روز انکارش کردند در اینجا نیز انکارش کردند و خدا فرمود: «فما کانوا لیؤمنوا بما کذبوا به من قبل.»

[۶] عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، ج ۲، ص ۱۲۶.

[۷] مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۵، ص۲۵۹.

[۸] یونس/سوره۱۰، آیه۷۴.

پس ظاهر روایات این است که عهد و پیمان و ایمان و کفر در روز اول همان وقتی که ارواح در ازل خلق شده‌اند گرفته شده است.

عقیده حشویه

بیشتر محدثین که غالب آن‌ها از حشویه عامه هستند، معتقدند که خداوند فرزندان آدم را تا پایان دنیا به صورت ذرات کوچک از ذریه پشت آدم خارج نمود و فضا را پر کردند در حالی که دارای عقل و شعور و قادر به تکلم و سخن گفتن بودند، خداوند آن‌ها را مخاطب قرار داد و بر وحدانیت خود اقرار و اعتراف گرفت.

دیدگاه فخر رازی

فخر رازی این قول را به قدمای و اهل تفسیر و اهل حدیث نسبت داده است و روایاتی را در این زمینه متذکر شده است. این روایات از طریق اهل سنت بوی جبر و از طریق اهل شیعه جبر فهمیده نمی‌شود.

[۹] فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر، ج۱۵، ص۳۹۸.

حدیث اول

«أَنَّ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ، سُئِلَ عَنْ هَذِهِ الْآیَهِ {وَإِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنِی آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ} (الأعراف: ۱۷۲) فَقَالَ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقُولُ: إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ آدَمَ، ثُمَّ مَسَحَ ظَهْرَهُ بِیَمِینِهِ، فَاسْتَخْرَجَ مِنْهُ ذُرِّیَّهً فَقَالَ: خَلَقْتُ هَؤُلَاءِ لِلْجَنَّهِ وَبِعَمَلِ أَهْلِ الْجَنَّهِ یَعْمَلُونَ، ثُمَّ مَسَحَ ظَهْرَهُ فَاسْتَخْرَجَ مِنْهُ ذُرِّیَّهً فَقَالَ: خَلَقْتُ هَؤُلَاءِ لِلنَّارِ وَبِعَمَلِ أَهْلِ النَّارِ یَعْمَلُونَ، فَقَالَ رَجُلٌ: یَا رَسُولَ اللَّهِ، فَفِیمَ الْعَمَلُ؟ قَالَ: إِنَّ اللَّهَ إِذَا خَلَقَ الْعَبْدَ لِلْجَنَّهِ اسْتَعْمَلَهُ بِعَمَلِ أَهْلِ الْجَنَّهِ حَتَّى یَمُوتَ عَلَى عَمَلِ أَهْلِ الْجَنَّهِ فَیَدْخُلَ الْجَنَّهَ، وَإِذَا خَلَقَ الْعَبْدَ لِلنَّارِ اسْتَعْمَلَهُ بِعَمَلِ أَهْلِ النَّارِ حَتَّى یَمُوتَ عَلَى عَمَلِ أَهْلِ النَّارِ فَیَدْخُلَ النَّارَ هَذَا حَدِیثٌ صَحِیحٌ عَلَى شَرْطِ الشَّیْخَیْنِ وَلَمْ یُخَرِّجَاهُ- على شرط البخاری ومسلم»«از عمر بن خطاب در تفسیر آیه «و اذ اخذ ربک من بنی آدم من ظهور هم ذریتهم….» سئوال شد. گفت: از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم شنیدم که فرمود: خداوند آدم را خلق کرد و بعد با دست خود بر پشت او کشید، عده‌ای را از صلب آدم بیرون آورد و گفت: اینها را برای بهشت آفریدم و در دنیا کارهای اهل بهشت را انجام می‌دهند. دوباره خداوند دست بر پشت آدم کشید و ذریه‌ای استخراج نمود سپس فرمود: اینها را برای جهنم آفریده‌ام. لذا اینها در دنیا کارهای اهل جهنم را انجام می‌دهند. شخصی پرسید: ‌ای رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ما بر چه پایه و اساس عمل کنیم؟ فرمود: خداوند وقتی که بندگان را برای بهشت خلق کرد آن‌ها را به عمل اهل بهشت مشغول می‌سازد تا مرگ آن‌ها فرا رسد آن وقت داخل بهشت می‌شوند.»

[۱۰] حاکم نیشاپوری، محمد بن عبد الله، المستدرک علی الصحیحین، ج ۲، ص ۵۹۳، حدیث:۴۰۰۱.

[۱۱] طبری، محمد بن جریر، جامع البیان، ج۱۳، ص۲۳۴.

[۱۲] سیوطی، جلال الدین، در المنثور، ج۳، ص۶۰۱.

حدیث دوم

از عمر بن خطاب نقل شده که گفت:«سَأَلْتُ النَّبِیَّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَنْهُ کَمَا سَأَلْتَنِی، خَلَقَ اللَّهُ آدَمَ بِیَدِهِ، وَنَفَخَ فِیهِ مِنْ رُوحِهِ، ثُمَّ أَجْلَسَهُ فَمَسَحَ ظَهْرَهُ بِیَدِهِ الْیُمْنَى، فَأَخْرَجَ ذَرْأً، فَقَالَ: ذَرْءٌ ذَرَأْتُهُمْ لِلْجَنَّهِ، ثُمَّ مَسَحَ ظَهْرَهُ بِیَدِهِ الْأُخْرَى، وَکِلْتَا یَدَیْهِ یَمِینٌ، فَقَالَ: ذَرْءٌ ذَرَأْتُهُمْ لِلنَّارِ، یَعْمَلُونَ فِیمَا شِئْتُ مِنْ عَمَلٍ، ثُمَّ أَخْتِمُ لَهُمْ بِأَسْوَإِ أَعْمَالِهِمْ فَأُدْخِلُهُمُ النَّارَ» «خداوند آدم را با دست خود آفریده و روح خود را در او دمید، سپس آدم را نشاند و با دست راست کمر آدم را لمس کرد و بهشتیان سفید رنگی از آن بیرون آمدند و بعد با دست چپ کمر آدم را لمس کرد و دوزخیان سیاه رنگی خارج گردید و فرمود: آن طوری که من می‌خواهم اینها عمل می‌کنند.»

[۱۳] طبری، محمد بن جریر، جامع البیان، ج۱۳، ص۲۳۶.

[۱۴] سیوطی، جلال الدین، در المنثور، ج۳، ص۶۰۰.

حدیث سوم

از ابن عباس روایت شده که در ذیل آیه شریفه «اذ اخذ ربک من بنی آدم من ظهورهم ذریتهم…» گفته‌اند:
«إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ ضَرَبَ مَنْکِبَهُ الْأَیْمَنَ، أَیْ آدَمُ، فَخَرَجَتْ کُلُّ نَفْسٍ مَخْلُوقَهٍ لِلْجَنَّهِ بَیْضَاءَ نَقِیَّهً، فَقَالَ: هَؤُلَاءِ أَهْلُ الْجَنَّهِ، ثُمَّ ضَرَبَ مَنْکِبَهُ الْأَیْسَرَ فَخَرَجَتْ کُلُّ نَفْسٍ مَخْلُوقَهٍ لِلنَّارِ سَوْدَاءَ، فَقَالَ: هَؤُلَاءِ أَهْلُ النَّارِ» «خداوند روی شانه راست آدم کوبید و ذراری او به صورت ذرات سفید بیرون آمدند و فرمود: شما اهل بهشت هستید. سپس به شانه چپ آدم لمس کرد ذریه او به صورت ذرات سیاه بیرون آمدند و فرمود: شما اهل جهنم هستید.»

[۱۵] ابن بطه العکبری، جعفر بن محمد، الإبانه الکبری، ج ۳، ص ۳۱۸.

[۱۶] طبری، محمد بن جریر، جامع البیان، ج۱۳، ص۲۳۷.

حدیث چهارم

در روایت دیگری ابن عباس از طرق اهل سنت نقل می‌کند:«لَمَّا خَلَقَ اللَّهُ آدَمَ، أَخَذَ ذُرِّیَّتَهُ مِنْ ظَهْرِهِ مِثْلَ الذَّرِّ، فَقَبَضَ قَبْضَتَیْنِ، فَقَالَ لِأَصْحَابِ الْیَمِینِ ادْخُلُوا الْجَنَّهَ بِسَلَامٍ، وَقَالَ لِلْآخَرِینَ: ادْخُلُوا النَّارَ وَلَا أُبَالِی»«وقتی خداوند آدم را خلق کرد ذریه او را از پشت او بیرون آورد. همچون ذرات، تعدادی از آن‌ها را با دست راست و تعدادی را با دست چپ گرفت آن‌هایی که به دست راست گرفته بود گفت: اینها را برای بهشت آفریدم، و آن‌هایی را که با دست چپ گرفته بود. گفت اینها را برای جهنم خلق کرده‌ام و از کسی هم باکی ندارم.»

[۱۷] طبری، محمد بن جریر، جامع البیان، ج۱۳، ص۲۲۷.

عالم ذر در روایات شیعه

همان گونه که گفته شد از روایاتی که از طرق اهل سنت درباره با عالم «ذر» رسیده جبر فهمیده می‌شود اما از همان روایات از طرق شیعه و امامیه «جبر» فهمیده نمی‌شود.

روایت اول

«عن زاره قال: سئلت ابا جعفر امام باقر علیه‌السّلام عن الایه «و اذ اخذ ربک من بنی ادم من ظهورهم ذریتهم…» قال: أَخْرَجَ مِنْ‌ ظَهْرِ آدَمَ‌ ذُرِّیَّتَهُ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَهِ فَخَرَجُوا کَالذَّرِّ فَعَرَّفَهُمْ وَ أَرَاهُمْ نَفْسَهُ وَ لَوْ لَا ذَلِکَ لَمْ یَعْرِفْ أَحَدٌ رَبَّه‌»«زراره می‌گوید: از امام باقر علیه‌السّلام معنای آیه «و اذ اخذ ربک من بنی ادم…» پرسیدم: حضرت فرمود: خداوند از پشت آدم ذریه اش را تا روز قیامت بیرون آورد، و ایشان مانند ذره‌ها بیرون آمدند، خداوند خود را به ایشان شناسانید و نشان داد، اگر این نبود احدی پروردگار خود را نمی‌شناخت.»

[۱۸] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۲، ص ۱۳.

[۱۹] عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، ج۲، ص۴۰.

روایت دوم

از امام باقر علیه‌السّلام روایت شده است که فرمود:«ثَبَتَتِ‌ الْمَعْرِفَهُ وَ نَسُوا الْمُوَقَّتَ وَ سَیَذْکُرُونَهُ یَوْماً وَ لَوْ لَا ذَلِکَ لَمْ یَدْرِ أَحَدٌ مَنْ خَالِقُهُ وَ لَا مَنْ رَازِقُه‌»«از آن خاطرات معرفت در دلها بجای ماند ولکن سایر خصوصیات موقف فراموش شد، و روزی خواهد آمد که دوباره یادشان بیاید، و اگر این معنا نبود احدی از مردم نمی‌فهمید که آفریدگارش و روزی دهنده اش کیست».

[۲۰] شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، ص ۱۱۸.

[۲۱] عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، ج۲، ص۴۰.

روایت سوم

از امام حسن عسکری روایت شده که درباره عالم ذر فرمود:«ثبتت المعرفه و نسوا الموقف و سیذکرونه و لولا ذالک لم من خالقه و لا من رازقه…»«از آن خاطرات معرفت در دلها بجای ماند ولکن سایر خصوصیات موقف فراموش شد، و روزی خواهد آمد که دوباره یادشان بیاید، و اگر این معنا نبود احدی از مردم نمی‌فهمید که آفریدگارش و روزی دهنده اش کیست».

[۲۲] اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه، ج۳، ص۲۱۵.

[۲۳] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۵، ص۲۶۰.

نظریه علامه مجلسی پیرامون روای

 اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی، به دوستانتان معرفی کنید.

  راهنمای خرید:

• همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
• ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
• در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.