توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

تاک

تاک، یا پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint، رَز، درخت انگور، از تیر vitaceae و با نام علمی vitis vinifera است. این گیاه حالت بوته‌ای و رونده دارد و دارای پیچک در مقابل بعضی از برگ‌ها می‌باشد. ایران یکی از کشورهای تولید‌کننده انگور است.

فهرست مندرجات

۱ – کلیات و اصطلاحات
۲ – خاستگاه
۳ – گستره تاریخی و جغرافیایی در ایران
۴ – تاک‌داری
۵ – اجزاء تاک و ارزش آن‌ها
۵.۱ – ریشه
۵.۲ – برگ و پیچک
۵.۳ – گریه یا اشک تاک
۵.۴ – جوانه و شکوفه
۵.۵ – غوره
۵.۶ – انگور
۶ – ارزش غذایی و درمانی انگور
۷ – انواع انگور
۸ – نگاهداشت
۹ – هسته انگور
۱۰ – شیره یا آب انگور
۱۱ – سرکه
۱۲ – شراب
۱۳ – پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPointیز
۱۴ – تاک در ادبیات و فرهنگ مردم
۱۵ – تاک در عرصه هنر اسلامی
۱۶ – تعبیر خواب تاک
۱۷ – فهرست منابع
۱۸ – پانویس
۱۹ – منبع

کلیات و اصطلاحات

در بیش‌تر فرهنگ‌های لغت، واژ تاک صرفاً برای نامیدن درخت انگور و شاخی که بر آن انگور می‌روید،

[۱] بر‌هان، قاطع، محمدحسین ابن خلف تبریزی، ج۱، ص۱، به کوشش محمد معین، تهران، ۱۳۷۶ش.

[۲] آنندراج، محمد پادشاه، به کوشش محمد دبیرسیاقی، ج۱، ص۱، تهران، ۱۳۳۶ش.

[۳] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۱.

[۴] نخجوانی، محمد بن هندوشاه، صحاح الفرس، ج۱، ص۱، به کوشش عبدالعلی طاعتی، تهران، ۱۳۵۵ش.

و گاهی با تسامح، برای هرگونه درخت میوه نیز، به کار رفته است.

[۵] اوبهی هروی، حافظ سلطانعلی، ج۱، ص۱، ذیل واژه، تحفهالاحباب، به کوشش فریدون تقی‌زاد طوسی و نصرت‌الزمان ریاضی هروی، مشهد، ۱۳۶۵ش.

نام این‌درخت در لاتینی vitis vinifera، عربی «عِنَب»، آشوری بابلی «اِنْبو (کرم)»، عبری «عنَب»، آرامی «عنْبْتا» آمده است.

[۶] ولفنسن، ا، تاریخ اللغات السامیه، ج۱، ص۲۹۰، بیروت، ۱۹۸۰م.

همچنین در زبان عربی به صورت کَرْم و گاه کرم الشراب نیز آمده است که آن را با صفت‌های دشتی، کوهی و بستانی مشخص می‌کردند. به گفت بیرونی: عرب یکی از انواع آن را کرم البَرّی گوید که همان تاک دشتی است و پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPointیز معپاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPointلاً از این نوع به دست می‌آید.

[۷] بیرونی، ابوریحان، صیدنه، ج۲، ص۵۸۷، ترجم ابوبکر بن علی بن عثمان کاسانی، به کوشش منوچهرستوده و ایرج افشار، تهران، ۱۳۵۸ش.

در متن‌های کهن از این گیاه، با نام‌های سپیدتاک و سیاه‌تاک، و نام‌های دیگر، یاد شده است.

[۸] بیرونی، ابوریحان، صیدنه، ج۱، ص۵۱۳، ترجم ابوبکربن علی بن عثمان کاسانی، به کوشش منوچهرستوده و ایرج افشار، تهران، ۱۳۵۸ش.

[۹] بیرونی، ابوریحان، صیدنه، ج۲، ص۵۸۹، ترجم ابوبکربن علی بن عثمان کاسانی، به کوشش منوچهرستوده و ایرج افشار، تهران، ۱۳۵۸ش.

گیا‌هان تیر پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint غالباً درختچه‌هایی بالارونده هستند که با داشتن پیچک، از درختان مجاور یا دیگر تکیه‌گاه‌ها بالا می‌روند. انواع علفی با ساق راست، و حتی به صورت درخت نیز در میان این گیاه یافت می‌شود.

[۱۰] زرگری، علی، گیا‌هان دارویی، ج۱، ص۳۳۱، تهران، ۱۳۴۵ش.

خاستگاه

تاک از کهن‌ترین گیا‌هان کشت شده در جهان است که خاستگاه آن را هپاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPointاره در شرق جست‌وجو می‌کنند.

[۱۱] Laufer، B، ج۱، ص۲۲۰، Sino-Iranica، Taipei، ۱۹۶۷.

متون دینی مشرق زمین روایت‌های مختلفی دربار چگونگی پیدایش و خاستگاه آن آورد‌ه‌اند؛ در عهد عتیق برای نخستین‌بار از حضرت نوح (علیه‌السّلام) به عنوان کسی که به کاشت تاک و ایجاد تاکستان دست زد، یاد شده است.

[۱۲] ‌هاکس، جیمز، قاپاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPointس کتـاب مقدس، ج۱، ص۲۴۳، بیروت، ۱۹۲۸م.

در روایت‌های دینی ایرانی آمده است که در آغاز آفرینش و پس از مرگ نخستین جانور ــ پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPointسوم به گاو یکتا آفریده ــ در ایرانویج (کانون‌ جهان‌ ایرانی) و برکنار رود اساطیری دائیتی، از تن او گیا‌هان گوناگونی پدید آمد که تاک ازجمل آن‌ها بود.

[۱۳] بندهش، ترجم مهرداد ب‌هار، ج۱، ص۸۶- ۸۸، تهران، ۱۳۶۹ش.

امروزه پژوهشگران زادبوم اصلی و کهن‌ترین مرکز پیدایش تاک را ناحی قفقاز جنوبی (ارمنستان) می‌دانند که این پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPointضوع با روایت عهد عتیق دربار کاشت نخستین تاک به دست حضرت نوح و در نزدیکی کوه آرارات نزدیک است.

[۱۴] Laufer، B، ج۱، ص۲۲۰، Sino-Iranica، Taipei، ۱۹۶۷.

با این‌همه، کهن‌ترین شواهد باستان‌شناختی دربار خاستگاه تاک به بین‌النهرین و مصر اشاره دارند:
در این سرزمین انگور و شراب از روزگار کهن و از هزار ۴ یا هزار ۳ق‌م، در عهد سلسله‌های اول و دوم، شناخته شده بوده است

[۱۵] پتروشفسکی، ا پ، کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول، ج۱، ص۳۸۷- ۳۸۸، ترجم کریم کشاورز، تهران، ۱۳۴۴ش.

[۱۶] Laufer، B، ج۱، ص۲۲۰، Sino-Iranica، Taipei، ۱۹۶۷.

شام و فلسطین هم از دیرباز به واسط داشتن انواع انگور شهرت داشتند.

[۱۷] ‌هاکس، جیمز، قاپاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPointس کتـاب مقدس، ج۱، ص۲۴۳، بیروت، ۱۹۲۸م.

ظاهراً از یکی از همین مناطق بود که تاک به هلاس (یونان) و ایتالیا راه یافت و سپس رومیان یا یونانیان آن را به سرزمین گل (بخش‌هایی از فرانسه و آلمان کنونی)، در کران رود راین بردند و بدین‌سان در اروپا رواج یافت.

[۱۸] Laufer، B، ج۱، ص۲۲۰، Sino-Iranica، Taipei، ۱۹۶۷.

درحالی‌که در شرق دور تاسد ۲ق‌م چینیان‌ تاک را نمی‌شناختند، شواهد پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPointجود نشان می‌دهند که در عصر مفرغ در خراسان و آسیای میانه انگور می‌کاشتند.

[۱۹] ماسون، و م، «دوران برنز در خراسان و ماوراء آپاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPointدریا»، تاریخ تمدن‌های آسیای مرکزی، ترجم صادق ملک شهمیرزادی، تهران، ۱۳۷۴ش.

در ۱۲۸ق‌م و پس از سفر چان کی‌ین، سفیر خاقان چین به بلخ، سغد و فرغانه بود که وی تاک را شناخت و با بردن آن به چین، هم‌وطنانش را با این گیاه و ارزش‌های آن آشنا کرد.

[۲۰] پورداود، ابراهیم، هرمزدنامه، تهران، ۱۳۳۱ش.

[۲۱] Laufer، B، ج۱، ص۲۲۱، Sino-Iranica، Taipei، ۱۹۶۷.

[۲۲] ص۱۷۵، Needham، ج۱، ص۱، J، Science and Civilization in China، Cambridge، ۱۹۷۵.

[۲۳] برتشنایدر، امیلی، ایران و ماوراءالنهر در نوشته‌های چینی و مغولی سده‌های میانه، ج۱، ص۴۷، ترجم‌هاشم رجب‌زاده، تهران، ۱۳۸۱ش.

[۲۴] جم‌، برتشنایدر، امیلی، ج۱، ص۵۰، ایران و ماوراءالنهر در نوشته‌های چینی و مغولی سده‌های میانه، ترجم‌هاشم رجب‌زاده، تهران، ۱۳۸۱ش.

[۲۵] Iranica، ج۲، ص۷۰.

هرچند برخی از روایت‌های ایرانی، شناخت تاک و انگور را به پادشا‌هان افسان‌های، ازجمله به شاهی به نام شمیران، از اعقاب جمشید، نسبت می‌دهند

[۲۶] خیام، عمر، نوروزنامه، ج۱، ص۸۸، به کوشش علی حصوری، تهران، ۱۳۷۹ش.

[۲۷] راوندی، محمد، راحهالصدور، ج۱، ص۴۲۳-۴۲۵، به‌کوشش محمداقبال و مجتبی مینوی، تهران، ۱۳۶۴ش.

با این‌همه، کهن‌ترین سند گواه تاک‌نشانی و شراب‌سازی در ایران به هزار نخست پیش از میلاد باز می‌گردد.

[۲۸] پتروشفسکی، ا پ، کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول، ج۱، ص۳۸۸، ترجم کریم کشاورز، تهران، ۱۳۴۴ش.

در کتیبه‌های عصر هخامنشی (اواسط هزار نخست پیش از میلاد) به شراب اشاره شده است، اما نشانی از واژه‌های دال بر تاک یا رز یا پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint نیامده است؛ تنها براساس نسخ ایلامی یکی از کتیبه‌ها و صورت‌های متاخرتر کتیبه‌ها می‌توان گفت که واژ به کار رفته در فارسی باستان بایستی raza- بوده باشد.

[۲۹] Hallock، R T، ج۱، ص۷۴۸، Persepolis Fortification Tablets، Chicago، ۱۹۶۹.

در متون فارسی میانه واژ raz (و گاه به صورت هزوارش) آمده که تا فارسی امروز باقی‌مانده است.

[۳۰] Boyce، M، ج۱، ص۸۰، A Word-List of Manichaean Middle Persian and Parthian، Tehran/Liège، ۱۹۷۷.

[۳۱] Gignoux، Ph، ج۱، ص۲۵، Glossaire des inscriptions pehlevies et parthes، London، ۱۹۷۲.

[۳۲] Gignoux، Ph، ج۱، ص۵۵، Glossaire des inscriptions pehlevies et parthes، London، ۱۹۷۲.

[۳۳] MacKenzie، D N، ج۱، ص۷۱، A Concise Pahlavi Dictionary، London، ۱۹۷۱.

[۳۴] عریان، سعید، واژه‌نام پهلوی ـ پازند، ج۱، ص۹۱-۹۲، تهران، ۱۳۷۷ش.

با این همه، در فارسی میانه این واژه در معنای گسترده‌تری و برای شراب و تاکستان نیز به کار رفته است

[۳۵] رضایی باغ‌بیدی، حسن، دستور زبان پارتی (پهلوی اشکانی)، ج۱، ص۱۵۲، تهران، ۱۳۸۱ش.

[۳۶] رضایی باغ‌بیدی، حسن، دستور زبان پارتی (پهلوی اشکانی)، ج۱، ص۱۵۳، تهران، ۱۳۸۱ش.

[۳۷] عریان، سعید، واژه‌نام پهلوی ـ پازند، ج۱، ص۹۱، تهران، ۱۳۷۷ش.

[۳۸] Durkin،Meisterernst، D، ج۱، ص۳۰۴، Dictionary of Manichaean Middle Persian and Parthian، Turnhout، ۲۰۰۴.

و در کنار آن/mu/ (به صورت هزوارش) «پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint» برای درخت انگور هم آمده است.

[۳۹] عریان، سعید، واژه‌نام پهلوی ـ پازند، ج۱، ص۷۹، تهران، ۱۳۷۷ش.

علاوه بر آن، در نوشته‌های پارتی، برای محصول این درخت واژ/angr/ «انگور» هم دیده شده است.

[۴۰] رضایی باغ‌بیدی، حسن، دستور زبان پارتی (پهلوی اشکانی)، ج۱، ص۱۵۱، تهران، ۱۳۸۱ش.

گستره تاریخی و جغرافیایی در ایران

از کشت و پرورش تاک در دور پیش از اسلام جز اشاره‌های پراکند برخی از منابع به تاک‌کاری و انگور بسیار خوب هیرکانیه (گرگان)، اَریه (هرات)، مَرگیانه (مرو)، پارس و کرمانیه، آگاهی‌های چندانی دردست نیست.

[۴۱] پتروشفسکی، ا پ، کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول، ج۱، ص۳۸۸، ترجم کریم کشاورز، تهران، ۱۳۴۴ش.

[۴۲] Laufer، B، ج۱، ص۲۲۳، Sino-Iranica، Taipei، ۱۹۶۷.

در نخستین سده‌های اسلامی تاک‌کاری در ایران انتشار و رواج بسیار داشته است.
از ذکر نام تاکستان در فهرست‌های مالیاتی و میزان مالیات تاکستان‌ها می‌توان به اهمیت انگور در اقتصاد جامعه پی برد.

[۴۳] ابن‌رسته، احمد، الاعلاق النفیسه، ج۱، ص۱۰۵، به کوشش دخویه، لیدن ۱۸۹۱م.

[۴۴] لمتن، ا ک س، مالک و زارع در ایران، ج۱، ص۸۹، ترجم منوچهر امیری، تهران، ۱۳۳۹ش.

در دور عباسیان انگور از مهم‌ترین میوه‌ها بود

[۴۵] احسن، محمدمناظر، زندگی اجتماعی در حکومت عباسیان، ج۱، ص۱۲۸، ترجم مسعود رجب‌نیا، تهران، ۱۳۶۹ش.

و جغرافی‌نویسان اسلامی، به‌ویژه اصطخری، ابن‌حوقل و مقدسی، از کاشت انگور در نقاط مختلف ایران، از جمله فارس، تبریز، اصف‌هان، سراوان (در بلوچستان کنونی)، نواحی اطراف خزر، بلخ، بدخشان، مرو، کوه‌های فرغانه، سمرقند و دیگر نواحی خراسان بزرگ و ماوراءالنهر یاد می‌کنند.

[۴۶] ابن‌بلخی، فارس‌نامه، به کوشش لسترنج و نیکلسن، ج۱، ص۱۲۸-۱۳۱، تهران، ۱۳۶۳ش.

[۴۷] ابن‌بلخی، فارس‌نامه، به کوشش لسترنج و نیکلسن، ج۱، ص۱۳۹، تهران، ۱۳۶۳ش.

[۴۸] ابن‌حوقل، محمد، صورهالارض، ج۱، ص۳۶۹، به کوشش کرامرس، لیدن، ۱۹۳۸م.

[۴۹] جم‌، ابن‌حوقل، محمد، صورهالارض، ج۱، ص۳۹۳، به کوشش کرامرس، لیدن، ۱۹۳۸م.

[۵۰] اصطخری، ابراهیم، مسالک و ممالک، ج۱، ص۱۶۶، به‌کوشش ایرج افشار، تهران، ۱۳۶۸ش.

[۵۱] اصطخری، ابراهیم، مسالک و ممالک، ج۱، ص۱۷۲، به‌کوشش ایرج افشار، تهران، ۱۳۶۸ش.

[۵۲] اصطخری، ابراهیم، مسالک و ممالک، ج۱، ص۱۹۸، به‌کوشش ایرج افشار، تهران، ۱۳۶۸ش.

[۵۳] اشکال‌العالم، منسوب‌به ابوالقاسم، جی‌هانی، ج۱، ص۱۶۸، ترجم عبدالسلام کاتب، به کوشش فیروز منصوری، مشهد، ۱۳۶۸ش.

[۵۴] اشکال‌العالم، منسوب‌ به ابوالقاسم جی‌هانی، ج۱، ص۱۷۱-۱۷۲، ترجم عبدالسلام کاتب، به کوشش فیروز منصوری، مشهد، ۱۳۶۸ش.

[۵۵] اشکال‌العالم، منسوب‌ به ابوالقاسم جی‌هانی، ج۱، ص۱۸۱، ترجم عبدالسلام کاتب، به کوشش فیروز منصوری، مشهد، ۱۳۶۸ش.

[۵۶] اشکال‌العالم، منسوب به ابوالقاسم جی‌هانی، ج۱، ص۱۹۰، ترجم عبدالسلام کاتب، به کوشش فیروز منصوری، مشهد، ۱۳۶۸ش.

[۵۷] مقدسی، محمد، احسن التقاسیم، ج۱، ص۳۷۳، به‌کوشش دخویه، لیدن، ۱۹۰۶م.

[۵۸] پتروشفسکی، ا پ، کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول، ج۱، ص۳۹۳، ترجم کریم کشاورز، تهران، ۱۳۴۴ش.

[۵۹] احسن، محمدمناظر، زندگی اجتماعی در حکومت عباسیان، ج۱، ص۱۲۸، ترجم مسعود رجب‌نیا، تهران، ۱۳۶۹ش.

با این‌همه، در آثار مهم دوره‌های بعد تا حمل مغول، مطالب روشنی دربار تاک‌کاری نواحی مختلف ایران دیده نمی‌شود.

[۶۰] پتروشفسکی، ا پ، کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول، ج۱، ص۳۹۰، ترجم کریم کشاورز، تهران، ۱۳۴۴ش.

برخی شواهد پراکنده نشان می‌دهند که هجوم اقوام بیگانه، حتی پیش از مغول، سبب از میان رفتن تاک‌داری در مناطقی نظیر سواحل خزر و گرگان شده بود.

[۶۱] ابن‌حوقل، محمد، صورهالارض، ج۱، ص۳۹۳، به کوشش کرامرس، لیدن، ۱۹۳۸م.

از فهرستی که برخی از نویسندگان سده‌های ۷ و ۸ق/۱۳ و ۱۴م از مراکز مهم کشت تاک در ترشیز (کاشمر)، ارومیه، قزوین، قم، ساوه، همدان، یزد، عراق عجم، لرستان، کردستان، گرگان و مازندران ‌می‌دهند،

[۶۲] حمدالله، مستوفی، نزههالقلوب، ج۱، ص۵۴، به کوشش لسترنج، لیدن، ۱۳۳۳ق/۱۹۱۵م.

[۶۳] حمدالله، مستوفی، نزههالقلوب، ج۱، ص۸۵، به کوشش لسترنج، لیدن، ۱۳۳۳ق/۱۹۱۵م.

[۶۴] حمدالله، مستوفی، نزههالقلوب، ج۱، ص۱۴۶، به کوشش لسترنج، لیدن، ۱۳۳۳ق/۱۹۱۵م.

[۶۵] حمدالله، مستوفی، نزههالقلوب، ج۱، ص۱۶۰، به کوشش لسترنج، لیدن، ۱۳۳۳ق/۱۹۱۵م.

[۶۶] پتروشفسکی، ا پ، کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول، ج۱، ص۳۸۹-۳۹۱، ترجم کریم کشاورز، تهران، ۱۳۴۴ش.

چنین‌ بر می‌آید که تاک‌کاری در ایران تا این زمان رو به نقصان ن‌هاده بود. برای نپاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPointنه، در حالی که نویسند تاریخ بیهق در سد ۶ق/۱۲م به فراوانی انگور در نیشابور اشاره‌می‌کند،

[۶۷] بیهقی، علی، تاریخ بیهق، ج۱، ص۲۷۸- ۲۷۹، به کوشش احمد بهمنیار، تهران، ۱۳۱۷ش.

ولی درسد ۸ق حمدالله مستوفی که از انگور بیهق و جوین، از نواحی مجاور نیشابور، یاد می‌کند، سخنی‌ از نیشابور به‌میان نمی‌آورد.

[۶۸] حمدالله، مستوفی، نزههالقلوب، ج۱، ص۱۵۰، به کوشش لسترنج، لیدن، ۱۳۳۳ق/۱۹۱۵م.

[۶۹] پتروشفسکی، ا پ، کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول، ج۱، ص۳۹۰-۳۹۱، ترجم کریم کشاورز، تهران، ۱۳۴۴ش.

هرچند اصلاحات غازان خان مغول در احیای کشاورزی و آبیاری در سده‌های ۶ و ۷ق بر تاک‌داری تاثیر مطلوب داشت ــ و مثلاً در فهرست آزوق رشیدالدین فضل‌الله

[۷۰] رشیدالدین، فضل‌الله همدانی، مکاتبات رشیدی، ج۱، ص۱۹۹، به کوشش محمد ابرقوهی و محمد شفیع لاهوری، پنجاب، ۱۳۶۴ق/۱۹۴۵م.

[۷۱] رشیدالدین، فضل‌الله همدانی، مکاتبات رشیدی، ج۱، ص۲۰۲-۲۰۳، به کوشش محمد ابرقوهی و محمد شفیع لاهوری، پنجاب، ۱۳۶۴ق/۱۹۴۵م.

[۷۲] رشیدالدین، فضل‌الله همدانی، مکاتبات رشیدی، ج۱، ص۲۰۷، به کوشش محمد ابرقوهی و محمد شفیع لاهوری، پنجاب، ۱۳۶۴ق/۱۹۴۵م.

نقش مهم انواع فرآورده‌های تاک مشاهده می‌شود ــ با این‌همه، به‌نظر می‌رسدکه وضعیت تاک‌داری دیگر هرگزبه سطح پیشین‌ نرسیده بوده است.

[۷۳] پتروشفسکی، ا پ، کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول، ج۱، ص۱۶۷، ترجم کریم کشاورز، تهران، ۱۳۴۴ش.

[۷۴] پتروشفسکی، ا پ، کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول، ج۱، ص۳۸۹، ترجم کریم کشاورز، تهران، ۱۳۴۴ش.

[۷۵] پتروشفسکی، ا پ، کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول، ج۱، ص۳۹۲، ترجم کریم کشاورز، تهران، ۱۳۴۴ش.

توصیف‌های ستایش‌آمیز جهانگردان اروپایی سده‌های ۱۱-۱۳ق/۱۷-۱۹م از کیفیت و تنوع انگور‌های ایران (به‌ویژه در شیراز، اصف‌هان، تبریز و ارومیه)، در عین حال از کاهش چشم‌گیر تنوع این محصول، از بیش از ۱۰۰ نوع پیشین

[۷۶] ابونصری هروی، قاسم، ارشادالزراعه، ج۱، ص۱۱۳ بب‌، به کوشش محمد مشیری، تهران، ۱۳۴۶ش.

به کمتر از ۳۰ نوع

[۷۷] الئاریوس، آدام، سفرنامه (بخش ایران)، ج۱، ص۲۶۵، ترجم احمد بهپور، تهران، ۱۳۶۳ش.

[۷۸] جکسن، ا و و، سفرنامه، ج۱، ص۵۹، ترجم منوچهر امیری و فریدون بدر‌های، تهران، ۱۳۵۷ش.

[۷۹] جکسن، ا و و، سفرنامه، ج۱، ص۱۰۸، ترجم منوچهر امیری و فریدون بدر‌های، تهران، ۱۳۵۷ش.

[۸۰] شاردن، ژان، سفرنامه، ج۲، ص۷۲۲، ترجم اقبال یغمایی، تهران، ۱۳۷۴ش.

و در نتیجه از زوال اقتصاد کشاورزی ایران، خبر می‌دهند.

[۸۱] پتروشفسکی، ا پ، کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول، ج۱، ص۳۹۵، ترجم کریم کشاورز، تهران، ۱۳۴۴ش.

تاک‌داری

هرچند تاک در همه نوع خاک می‌روید، با این‌همه بهترین تاکستان‌های دنیا در خاک‌های نسبتاً عمیق ــ که نه سنگین باشند و نه‌ سبک ــ پدید آمد‌ه‌اند. از روزگاران‌ کهن نیز تاک‌داران ایرانی خاک‌های پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPointسوم به ریگ بوم، سیاه‌بوم و سنگ‌چال را که هرچند سبک نیستند، ولی زهکشی خوب دارند، برای پرورش تاک مناسب‌ می‌دانست‌ه‌اند، گواینکه سبکی بیش از حد هم مقاومت تاک را در برابر عوامل محیطی می‌کاهد.

[۸۲] یاوری، احمدرضا، شناختی از کشاورزی سنتی ایران، ج۱، ص۷۱-۷۳، تهران، ۱۳۵۹ش.

پایین بودن نمک خاک و بلند بودن زمین تاکستان را نیز در بیش‌تر و شیرین‌تر شدن محصول مؤثر دانست‌ه‌اند.

[۸۳] یاوری، احمدرضا، شناختی از کشاورزی سنتی ایران، ج۱، ص۷۲-۷۳، تهران، ۱۳۵۹ش.

تاک از دیرباز نقش مهمی در حیات اقتصادی ایران و جهان داشته است و از میزان مالیات اخذ شده از تاکستان‌ها در مقایسه با محصولات دیگر، می‌توان به اهمیت آن پی برد. پیشین خراج تاکستان‌ها (۸ درهم برای هر جریب، در برابر یک درهم برای هر جریب گندم‌زار) به دور ساسانیان، پادشاهی قباد و انوشیروان، می‌رسد.

[۸۴] طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۲، ص۱۵۱.

[۸۵] لمتن، ا ک س، مالک و زارع در ایران، ج۱، ص۵۸- ۵۹، ترجم منوچهر امیری، تهران، ۱۳۳۹ش.

در صدر اسلام نیز میزان خراج تاکستان‌ها (۱۰ درهم) بالاترین رقم را داشت

[۸۶] لمتن، ا ک س، مالک و زارع در ایران، ج۱، ص۸۹، ترجم منوچهر امیری، تهران، ۱۳۳۹ش.

[۸۷] ابن‌رسته، احمد، الاعلاق النفیسه، ج۱، ص۱۰۵، به کوشش دخویه، لیدن ۱۸۹۱م.

که تا دوره صفویه هم دیده می‌شود

[۸۸] لمتن، ا ک س، مالک و زارع در ایران، ج۱، ص۲۴۰، ترجم منوچهر امیری، تهران، ۱۳۳۹ش.

(برای نپاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPointنه در سد ۴ق)

[۸۹] قمی، حسن بن محمد، تاریخ قم، ترجم حسن بن علی قمی، ص۱۰۷-۱۱۳، به کوشش جلال‌الدین طهرانی، تهران، ۱۳۵۳ق.

اجزاء تاک و ارزش آن‌ها

از دیرباز بخش‌های مختلف درخت تاک کاربرد‌های غذایی، درمانی و صنعتی بسیار داشت‌ه‌اند و تا به امروز مردم از برگ و شکوفه تا چوب و ریشه، و میو آن (رسیده‌ و نرسیده) بهره می‌برند.

[۹۰] بیرونی، ابوریحان، صیدنه، ج۱، ص۵۲۳، ترجم ابوبکربن علی بن عثمان کاسانی، به کوشش منوچهرستوده و ایرج افشار، تهران، ۱۳۵۸ش.

[۹۱] بیرونی، ابوریحان، صیدنه، ج۱، ص۵۸۸، ترجم ابوبکربن علی بن عثمان کاسانی، به کوشش منوچهرستوده و ایرج افشار، تهران، ۱۳۵۸ش.

[۹۲] یاوری، احمدرضا، شناختی از کشاورزی سنتی ایران، ج۱، ص۷۱، تهران، ۱۳۵۹ش.

[۹۳] زرگری، علی، گیا‌هان دارویی، ج۱، ص۳۳۱، تهران، ۱۳۴۵ش.

ریشه

شستبدان، ریش تاک سپید و فاشرا، ریش تاک سیاه برای رفع عفونت مثانه و برخی از ورم‌ها و کاهش غلظت مایعات بدن به کار می‌رفته است.

[۹۴] بیرونی، ابوریحان، صیدنه، ج۱، ص۴۲۱، ترجم ابوبکر بن علی بن عثمان کاسانی، به کوشش منوچهرستوده و ایرج افشار، تهران، ۱۳۵۸ش.

برگ و پیچک

برگ با داشتن ترکیبی‌از پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPointاد گوناگون،

[۹۵] زرگری، علی، گیا‌هان دارویی، ج۱، ص۳۳۴، تهران، ۱۳۴۵ش.

علاوه بر استفـاده در تهیـ برخـی از غذا‌ها، از جمله دلمه،

[۹۶] دریابندری، نجف، کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز، ج۱، ص۱۱۱۴ بب‌، تهران، ۱۳۷۹ش.

برای درمان طیف‌ گسترد‌های از بیماری‌ها مانند خون‌ریزی، شکم‌روش، زردی و سرمازدگی

[۹۷] زرگری، علی، گیا‌هان دارویی، ج۱، ص۳۳۵، تهران، ۱۳۴۵ش.

و التیام آماس‌ها و رفع حرارت معده و سردرد

[۹۸] بیرونی، ابوریحان، صیدنه، ج۲، ص۹۷۰، ترجم ابوبکر بن علی بن عثمان کاسانی، به کوشش منوچهرستوده و ایرج افشار، تهران، ۱۳۵۸ش.

[۹۹] اخوینی، بخاری ربیع، هدایهالمتعلمین، ج۱، ص۴۱۲، به کوشش جلال متینی، مشهد، ۱۳۴۴ش.

توصیه شده است. پیچک تاک نیز بیش‌تر این خواص درمانی را دارد.

[۱۰۰] زرگری، علی، گیا‌هان دارویی، ج۱، ص۳۳۵-۳۳۶، تهران، ۱۳۴۵ش.

گریه یا اشک تاک

مایع تراوش شده از بخش‌های بریده یا سوخت تاک،

[۱۰۱] بیرونی، ابوریحان، صیدنه، ج۱، ص۵۸۷، ترجم ابوبکربن علی بن عثمان کاسانی، به کوشش منوچهرستوده و ایرج افشار، تهران، ۱۳۵۸ش.

برای درمان بیماری‌های پوستی، برخی از ورم‌ها و شکستن سنگ مثانه و فرونشاندن صفرا تجویز می‌شده است.

[۱۰۲] بیرونی، ابوریحان، صیدنه، ج۲، ص۵۸۹، ترجم ابوبکر بن علی بن عثمان کاسانی، به کوشش منوچهر ستوده و ایرج افشار، تهران، ۱۳۵۸ش.

[۱۰۳] زرگری، علی، گیا‌هان دارویی، ج۱، ص۳۳۶، تهران، ۱۳۴۵ش.

جوانه و شکوفـه

شیر تهیه شـده از جوانـ پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint ــ که سرد و خشک است ــ در برخی از نواحی، هم‌چون داروی قابض، مُدِر، ضدتشنج و تسکین دهند معده به کار می‌رفته است.

[۱۰۴] بیرونی، ابوریحان، صیدنه، ج۱، ص۵۲۳، ترجم ابوبکربن علی بن عثمان کاسانی، به کوشش منوچهرستوده و ایرج افشار، تهران، ۱۳۵۸ش.

[۱۰۵] بیرونی، ابوریحان، صیدنه، ج۱، ص۵۸۹، ترجم ابوبکربن علی بن عثمان کاسانی، به کوشش منوچهرستوده و ایرج افشار، تهران، ۱۳۵۸ش.

[۱۰۶] زرگری، علی، گیا‌هان دارویی، ج۱، ص۳۳۵، تهران، ۱۳۴۵ش.

غوره

میو نارس تاک که ترش و حاوی اسید‌های مختلف است،

[۱۰۷] زرگری، علی، گیا‌هان دارویی، ج۱، ص۳۳۴، تهران، ۱۳۴۵ش.

[۱۰۸] بیرونی، ابوریحان، صیدنه، ج۱، ص۲۳۲، ترجم ابوبکربن علی بن عثمان کاسانی، به کوشش منوچهرستوده و ایرج افشار، تهران، ۱۳۵۸ش.

طبیعتی سرد، نفاخ و قابض دارد،

[۱۰۹] جمالی یزدی، مطهر، فرخ‌نامه، ج۱، ص۱۲۲، به کوشش ایرج افشار، تهران، ۱۳۴۶ش.

و در رفع ورم مخاط د‌هان و نرمی لثه‌ها به کار می‌رود.

[۱۱۰] ابونصری هروی، قاسم، ارشادالزراعه، ج۱، ص۱۰۵، به کوشش محمد مشیری، تهران، ۱۳۴۶ش.

[۱۱۱] زرگری علی، گیا‌هان دارویی، ج۱، ص۳۳۶، تهران، ۱۳۴۵ش.

[۱۱۲] ابومنصور، پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPointفق هروی، الابنیه عن حقائق الادویه، ج۱، ص۲۲۵-۲۲۶، به کوشش احمد بهمنیار و حسین محبوبی اردکانی، تهران، ۱۳۴۶ش.

از آب غوره که برای چاشنی غذا به کار می‌رود،

[۱۱۳] دریابندری، نجف، کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز، ج۱، ص۲۰۰، تهران، ۱۳۷۹ش.

نوشیدنی‌هایی درست می‌کنند که مُدِرند و در رفع اسکربوت (فسادالدم) و چاقی مفرط به کار می‌روند

[۱۱۴] زرگری، علی، گیا‌هان دارویی، ج۱، ص۳۳۶، تهران، ۱۳۴۵ش.

آب غوره را کاهند حرارت و صفرا نیزدانست‌ه‌اند.

[۱۱۵] ابونصری هروی، قاسم، ارشادالزراعه، ج۱، ص۱۰۵، به کوشش محمد مشیری، تهران، ۱۳۴۶ش.

[۱۱۶] ابومنصور، پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPointفق هروی، الابنیه عن حقائق الادویه، ج۱، ص۲۲۶، به کوشش احمد بهمنیار و حسین محبوبی اردکانی، تهران، ۱۳۴۶ش.

غوره به صورت ترشی

[۱۱۷] دریابندری، نجف، کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز، ج۱، ص۱۷۲۰، تهران، ۱۳۷۹ش.

نیز مصرف می‌شود و گرد خشک شده، یا تاز آن در تهی غذا به کار می‌رود.

[۱۱۸] شاملو، احمد، کتاب کوچه (حرف الف)، ج۱، ص۷۴۰، تهران، ۱۳۷۷ش.

[۱۱۹] دریابندری، نجف، کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز، ج۱، ص۲۱۴، تهران، ۱۳۷۹ش.

انگور

میو درخت تاک، در خوشه‌هایی مرکب از دانه یا حبه‌هایی به شکل کروی، بیضوی یا حتی دراز،

[۱۲۰] بیرونی، ابوریحان، صیدنه، ج۱، ص۶۹، ترجم ابوبکر بن علی بن عثمان کاسانی، به کوشش منوچهرستوده و ایرج افشار، تهران، ۱۳۵۸ش.

و به رنگ‌ها و‌اندازه‌های مختلف

[۱۲۱] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ذیل انگور.

از نوع سِته (آبدار و گوشت‌دار) و دارای دو تا ۴ هسته است.

[۱۲۲] زرگری، علی، گیا‌هان دارویی، ج۱، ص۳۳۱، تهران، ۱۳۴۵ش.

پاورپوینت کامل مو ۱۲۰ اسلاید در PowerPointاد قندی و شیمیایی تشکیل‌دهند انگور براساس گونه و نژاد آن‌ها متفاوت است.

[۱۲۳] زرگری، علی، گیا‌هان دارویی، ج۱، ص۳۳۴، تهران، ۱۳۴۵ش.

انگور به صورت میو تازه، یا به صورت فرآورده‌های آن مانند مربا، مارمالاد و ترشی،

[۱۲۴] انجوی‌ شیـرازی، ابوالقاسم، جشن‌ها، ج۱، ص۳۴، آداب و معتقدات زمستان، تهران، ۱۳۷۹ش.

[۱۲۵] دریابندری، نجف، کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز، ج۱، ص۱۷۰۲، تهران، ۱۳۷۹ش.

[۱۲۶] دریابندری، نجف، کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز، ج۱، ص۱۷۱۵-۱۷۱۶، تهران، ۱۳۷۹ش.

[۱۲۷] دریابندری، نجف، کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز، ج۱، ص۱۷۱۹-۱۷۲۰، تهران، ۱۳۷۹ش.

مصرف می‌شود. جوهرانگور (اسید تارتریک) به نام کِرِم تارتار، نیز در تهی شیرینی و سس به کار می‌رود.

[۱۲۸] دریابندری، نجف، کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز، ج۱، ص۲۱۳، تهران، ۱۳۷۹ش.

ارزش غذایی و درمانی انگور

نوع بسیار شیرین‌ انگور گرم است و ملین، و سبب چاقی می‌شود؛ نوع کم‌گوشت آن زود هضم اس