توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل منابع مقتل نگاران ۱۱۲ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۱۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل منابع مقتل نگاران ۱۱۲ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل منابع مقتل نگاران ۱۱۲ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل منابع مقتل نگاران ۱۱۲ اسلاید در PowerPoint

بررسی منابع اولیه‌ای که مورد استفاده مقتل نگاران سده‌های آغازین هجری قرار گرفته، می‌تواند در شمار اولویت‌های موضوعی عاشورا نظر پژوهشگران را در روشن کردن صحت و سقم متون کتب مقاتل به خود جلب کند، چرا که بدون ریشه یابی این گونه منابع نمی‌توان در نهایت به متن منقح و قابل اعتمادی در زمینه رخدادهای عاشورا دست یافت. پس از انجام این مهم، کار بررسی متون سایر مقاتل چندان دشوار نیست و می‌توان با تکیه به مسلمات تاریخ عاشورا و با عنایت به موارد اختلافی و تحریفی به پیرایش متون منثور عاشورایی پرداخت و نقاط قوت و ضعف هر کدام از آنها را به روشنی نشان داد.

فهرست مندرجات

۱ – منابع اولیه مورد استفاده مقتل نگاران
۱.۱ – اخبار غیبی عاشورا
۱.۱.۱ – روایت اول
۱.۱.۲ – روایت دوم
۱.۱.۳ – روایت سوم
۱.۱.۴ – روایت چهارم
۱.۱.۵ – روایت پنجم
۱.۱.۶ – روایت ششم
۱.۲ – مجموعه نامه‌هاو سخنان و خطبه‌های امام حسین
۱.۲.۱ – نامه امام حسین به مردم بصره
۱.۲.۲ – نامه امام به مردم کوفه
۱.۲.۳ – رجز امام پس از شهادت اصحاب
۱.۲.۴ – شعار کوبنده امام حسین
۱.۲.۵ – برخی از علل قیام امام حسین
۱.۲.۶ – حقانیت کلام نورانی امام حسین
۱.۳ – سخنان و رجزهای اصحاب فداکار امام حسین
۱.۴ – سخنان و خطبه‌های اهل بیت (ع)
۱.۴.۱ – خطبه حضرت زینب
۱.۴.۲ – خطبه فاطمه بنت الحسین
۱.۴.۳ – خطبه ام کلثوم
۱.۴.۴ – خطبه امام سجاد
۱.۵ – روایات منقول از امامان معصوم درباره شهادت امام حسین
۱.۶ – مطالب منقول از همراهان امام
۱.۷ – مطالب منقول از مخالفان امام حسین
۱.۸ – مشاهدات افراد بیطرف
۲ – پانویس
۳ – منبع

منابع اولیه مورد استفاده مقتل نگاران

منابع اولیه‌ای که مقتل نگاران سده‌های آغازین هجری به آن عنایت داشته و مقتل نگاران سده‌های بعد از حاصل زحمات آنان در نگارش آثار خود سود جسته‌اند عبارت‌اند از:

اخبار غیبی عاشورا

اخبار غیبی عاشورا که مبتنی بر احادیثی است که پیش از وقوع حادثه خون نگار عاشورا از رسول گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، امیرمؤمنان علی علیه‌السّلام ، سلمان فارسی و دیگران روایت کرده‌اند و ابعاد این فاجعه را به تصویر کشیده‌اند، و ما برای نمونه به نقل شش مورد بسنده می‌کنیم:

روایت اول

رسول گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم حسین علیه‌السّلام را که در آغوش مادرش بود برگرفت و فرمود:
خدا کشنده تو را، غارتگر تو را، و کسانی را که (در صف) زیان رسانندگان به تو قرار دارند لعنت کند، و خداوند در میان من و آنان که در مخالفت با تو (به دیگران) کمک می‌کنند داوری خواهد کرد. فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیهم پرسید که‌ای پدر! چه می‌گویی؟! فرمود: دخترم! یاد آور آزار و ستم و مکر و تجاوزی شدم که پس از من و تو در حق او روا می‌دارند، و در آن روز، او در میان جوانمردانی است که (در درخشندگی) همانند ستارگان آسمان‌اند و برای جان دادن و کشته شدن (در راه او) بر یکدیگر پیشی می‌گیرند، انگار لشکرگاه و بار و بنه آنان و تربت شان را می‌بینم. (عین روایت چنین است:
کان الحسین علیه‌السّلام مع امه تحمله واخذه النبی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم فقال: لعن الله قاتلک ولعن الله سالبک ولعن الله المتوازرین علیک وحکم الله بینی وبین من اعان علیک؛ قالت فاطمه الزهراء سلام‌الله‌علیهم : یا ابه! ‌ای شی ء تقول؟ قال صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم : یا بنتاه! ذکرت ما یصیبه بعدی و بعدک من الاذی والظلم والغدر والبغی (وهو یومئذ فی عصبه کانهم نجوم السماء یتهادون الی القتل؛ وکانی انظر الی معسکرهم والی موضع رحالهم وتربتهم))

[۱] عنصر شجاعت، میرزاخلیل کمره‌ای، ج۱، ص۷.

روایت دوم

رسول گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم فرمود: انگار من او را می‌بینم که به حرم من و آرامگاه من پناهنده می‌شود، ولی پناهندگی او را برنخواهند تافت، و پس از آن به طرف قتلگاه و آرامگاه خود- سرزمین کربلا ، زمینی که با درد و ابتلا درآمیخته است- کوچ خواهد کرد و در آنجا گروهی از مسلمانان غیرتمند و فداکار به یاری او برمی خیزند، همان کسانی که بزرگان شهدای امت من در روز رستاخیزند. (عین روایت چنین است:
کانی به وقد استجار بحرمی وقبری فلا یجار ویرتحل الی ارض مقتله ومصرعه ارض کرب وبلاء فتنصره عصابه من المسلمین اولئک سادات شهدآء امتی یوم القیمه.)

[۲] عنصر شجاعت، میرزاخلیل کمره‌ای، ج۱، ص۸.

روایت سوم

هرثمه بن ابی مسلم می‌گوید: در جنگ صفین در رکاب علی علیه‌السّلام می‌جنگیدیم و به هنگام بازگشت در سرزمین کربلا فرود آمدیم. علی علیه‌السّلام نماز صبح را در آنجا خواند و سپس کفی از خاک کربلا را برداشت و بویید و گفت: وه شگفتا از تو‌ای خاک! که در روز قیامت گروه گروه از تو برمی خیزند و بی حساب وارد بهشت می‌شوند. (هرثمه بن ابی مسلم قال: غزونا مع علی بن ابی طالب صفین، فلما انصرفنا نزل بکربلاء و صلی بها الغداه ثم رفع الیه من تربتها فشمها ثم قال: واها لک ایتها التربه لیحشرن منک اقوام یدخلون الجنه بغیر حساب.)

[۳] عنصر شجاعت، میرزاخلیل کمره‌ای، ج۱، ص۱۲.

روایت چهارم

از امام محمد باقر علیه‌السّلام روایت شده است هنگامی که علی علیه‌السّلام با دو تن از اصحاب خود از کربلا عبور می‌کرد، چشمانش را قطرات اشک فرا گرفت و فرمود: اینجا خوابگاه سواران آنها است، اینجا بارانداز آنان است، و در همین جا خون آنان (بر زمین) ریخته می‌شود؛ خوشا بر تو‌ای خاک که خون احبا در تو خواهد ریخت! (عن محمد بن علی الباقر علیه‌السّلام قال: مر علی علیه‌السّلام بکربلا فی اثنین من اصحابه فلما مر بها ترقرقت عیناه بالبکاء ثم قال: هذا مناخ رکابهم، وهذا ملقی رحالهم، وهیهنا تهراق دمائهم، طوبی لک من تربه علیک تراق دم الاحبه.)

[۴] عنصر شجاعت، میرزاخلیل کمره‌ای، ج۱، ص۱۴.

روایت پنجم

از امام جعفر صادق علیه‌السّلام مروی است که علی علیه‌السّلام به هنگام عبور از سرزمین کربلا فرمود:
(اینجا) خوابگاه سواران و قتلگاه شهیدانی است که گذشتگان بر آنان پیشی نگیرند و آیندگان در زمره آنان قرار نمی‌گیرند. (مر علی علیه‌السّلام بکربلاء فقال: مناخ رکاب، مصارع عشاق، شهدآء لا یسبقهم من کان قبلهم ولا یلحقهم من بعدهم.)

[۵] عنصر شجاعت، میرزاخلیل کمره‌ای، ج۱، ص۱۳.

روایت ششم

مسیب بن نجبه فزاری – که از سرآمدان « توابین » بوده در « عین الورده » به هنگام رویارویی با سپاه عبیدالله زیاد به همراه خونخواهان شیعه به شهادت رسیده است، اولین خطیب پرآوازه توابین است که با خطبه‌های پرشور خود به بیداری مردم پرداخت و پس از واقعه عاشورا از پای ننشست و با یاری سلیمان بن صرد به خونخواهی شهدای کربلا برخاست و سرانجام جان خود را در این راه فدا کرد- او می‌گوید: هنگامی که سلمان فارسی به دیار ما (عراق) رهسپار شد، من هم در شمار استقبال کنندگان از او بودم، سلمان (پس از ورود به عراق ) به طرف کربلا رهسپار شد و در آنجا این سخنان را بر زبان راند: اینجا قتلگاه برادران من است، اینجا مکان بر زمین نهادن بار و بنه آنهاست، و در اینجا مرکب‌های خود را می‌خوابانند، و اینجا محل ریختن خون آنهاست، در این سرزمین فرزند بهترین پیامبران و بهترین بازماندگان (امت نبوی) کشته خواهد شد. (مسیب بن نجبه الفزاری قال: لما اتانا «سلمان الفارسی» قادما تلقیناه فی من تلقاه، فسار الی کربلا، فقال: هذا مصارع اخوانی، هذا موضع رحالهم، وهذا مناخ رکابهم، وهذا مهراق دمائهم، یقتل بها ابن خیر النبیین ویقتل بها خیر الآخرین.)

[۶] عنصر شجاعت، میرزاخلیل کمره‌ای، ج۱، ص۹.

این اخبار غیبی که پیش از وقوع حادثه کربلا عنوان شده است، غالبا مورد استناد مقتل نگاران اسلامی از سده‌های آغازین هجری تا عصر حاضر قرار گرفته است.

مجموعه نامه‌هاو سخنان و خطبه‌های امام حسین

مهم‌ترین منبعی که می‌تواند اهداف نهضت شگرف کربلا و ابعاد ارزشی آن را مشخص سازد، مجموعه نامه‌ها، سخنان و خطبه‌های امام حسین علیه‌السّلام از آغاز شکل گیری این رخداد بی نظیر تاریخی تا لحظه شهادت آن حضرت است. برای دستیابی به یک چنین منبع ارزشمندی نیاز تام و تمام به مطالعه متونی داریم که اولا از نظر قدمت زمانی بر سایر متون تاریخی و روایی پیشی گیرد و ثانیا مورد اعتماد اهل تحقیق باشد. با در نظر گرفتن این دو شاخصه می‌توان به تدوین مجموعه مستندی پرداخت که معمار انقلاب کربلا سمت و سوی قیام خود را با اهدافی که بر آن مترتب بوده است، به روشنی مشخص می‌کند و با همین شیوه منطقی است که می‌توان این باغ همیشه بهار را از وجود خار و خس پرداخت و علف‌های هرزه و مزاحم را- که در تحریف این متن همیشه سرسبز دخیل بوده‌اند- شناخت و آنها را پیراست.
در اینجا به عنوان تیمن و تبرک به نامه‌ها و سخنان کوتاهی از امام حسین علیه‌السّلام استناد می‌کنیم که انتساب آن به امام علیه‌السّلام مشهور است و حاوی خطوط اصلی و اساسی قیام ماندگار حسینی است، و ما در بررسی کتب تاریخی و مقاتل فارسی تفصیلا به تبیین این دیدگاه‌ها خواهیم پرداخت و به هنگام ارزیابی قرائت‌های مختلفی که از فرهنگ عاشورا صورت گرفته است از نامه‌ها، سخنان، خطبه‌ها و رجزهای عاشورایی بانی انقلاب شگرف کربلا سود خواهیم جست.
به درستی که من مرگ (در راه خدا) را جز سعادت و زندگانی با ستمگران را جز هلاکت و نابودی نمی‌دانم. (انی لا اری الموت الا سعاده ولا الحیوه مع الظالمین الا برما.)

[۷] تاریخ طبری، طبری، ج۴، ص۳۰۵.

[۸] تحف العقول، ابن شعبه حرانی، ص۲۴۵.

آگاه باشید که زنازاده فرزند زنازاده (: عبیدالله بن زیاد) مرا در میان (انتخاب) مرگ و تسلیم (ذلت بار) مخیر ساخته ولی ذلت از ما (خاندان پیامبر) فاصله دارد، ذلتی که خداوند ، ما و پیامبر خود و مؤمنان را (از پذیرش آن) باز داشته و به دور نگاه داشته است. امکان ندارد که مردان آزاده و غیرتمند تسلیم شدن در برابر ستمگران را بر مرگ شرافتمندانه ترجیح دهند. (الا ان الدعی بن الدعی قد رکزنی بین السله والذله وهیهات منا الذله، یابی الله ذلک لنا ورسوله والمؤمنون وحجور طابت وطهرت وانوف حمیه ونفوس ابیه من ان نؤثر طاعه اللئام علی مصارع الکرام))

[۹] تاریخ طبری، طبری، ج۴، ص۳۲۳.

[۱۰] تحف العقول، ابن شعبه حرانی، ص۲۴۱.

[۱۱] الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، ج۳، ص۲۸۷.

[۱۲] اللهوف فی قتلی الطفوف، سید بن طاووس، ص۵۹.

[۱۳] مقتل الحسین، خوارزمی، ج۲، ص۷.

نامه امام حسین به مردم بصره

امام حسین علیه‌السّلام در نامه‌ای که برای مردم بصره نوشته‌اند، بر دو اصل مبنایی تکیه کرده‌اند:
(من در تشکیل حکومت اسلامی ) شما را به کتاب خدا و سنت رسول او فرا می‌خوانم. (وانا ادعوکم الی کتاب الله وسنه نبیه.)

[۱۴] تاریخ طبری، طبری، ج۴، ص۲۶۶.

نامه امام به مردم کوفه

امام حسین علیه‌السّلام در نامه دیگری که برای مردم کوفه می‌نویسند، چهار شرط اساسی زمامداری مسلمین را یادآور می‌شوند:
به جان خودم سوگند فقط کسی شایسته امامت و زمامداری (مسلمانان) است که به قرآن عمل کند، و عدالت را مبنا و اساس کار (خود) قرار دهد، و حق را گسترش دهد، و خود را وقف (خدمت در راه) خدا سازد. (فلعمری ما الامام الا العامل بالکتاب والآخذ بالقسط والدائن بالحق والحابس نفسه علی ذات الله.)

[۱۵] تاریخ طبری، طبری، ج۴، ص۲۶۲.

رجز امام پس از شهادت اصحاب

امام حسین علیه‌السّلام پس از شهادت اصحاب و یاران وفادار خود، سپاه دشمن را به پیکار طلبید و هر کس را که در برابر او قرار می‌گرفت از دم شمشیر می‌گذرانید تا جایی که تعداد بی شماری از سپاهیان دشمن را از میان برداشت، و در گرماگرم کارزار این رجز حماسی را زمزمه می‌کرد:
کشته شدن (در راه خدا) بهتر است از زیر بار ننگ و مذلت رفتن، و ننگ و مذلت (ظاهری) بهتر است از ورود در آتش جهنم . (القتل اولی من رکوب العار والعار اولی من دخول النار)

[۱۶] اللهوف فی قتلی الطفوف، ترجمه عقیقی بخشایشی، ص۷۰.

شعار کوبنده امام حسین

یکی از شعارهای کوبنده امام حسین علیه‌السّلام که متضمن فلسفه قیام کربلا و اهداف این نهضت شگرف تاریخی است، این شعار است:
(ای مردم مسلمان! ) مگر نمی‌بینید که به حق عمل نمی‌شود و کسی از باطل رویگردان نیست؟ (در چنین شرایطی جا دارد که) انسان مؤمن لقای پروردگار خویش را بر چنین زندگی (نکبت بار) ترجیح دهد! (الا ترون ان الحق لا یعمل به وان الباطل لا یتناهی عنه؟ لیرغب المؤمن فی لقاء الله محقا.)

[۱۷] حماسه حسینی، شهید مرتضی مطهری، ج۱، ص۱۸۶.

[۱۸] بحارالانوار، مجلسی، محمدباقر، ج۴۴، ص۳۸۱.

برخی از علل قیام امام حسین

امام حسین علیه‌السّلام در وصیت نامه خود با خطاب به برادرش- محمد بن حنفیه – مهم‌ترین عوامل زیربنایی حرکت الهی خود را توضیح می‌دهد:
من برای استقرار صلاح و رستگاری در امت جدم قیام کرده‌ام، و برآنم تا امر به معروف و نهی از منکر کنم و به سیره جدم- رسول خدا- و پدرم علی بن ابی طالب صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم رفتار نمایم. (انما خرجت لطلب الاصلاح فی امه جدی، ارید ان آمر بالمعروف وانهی عن المنکر واسیر بسیره جدی وابی.)

[۱۹] حماسه حسینی، شهید مرتضی مطهری، ج۲، ص۲۰۷.

[۲۰] مقتل الحسین، خوارزمی، ج۱، ص۱۸۸.

امام حسین علیه‌السّلام به هنگام رویارویی با سپاهیان حر بن یزید ریاحی برای اتمام حجت با آنها، ضمن تمسک جستن به سخن رسول گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، علل دیگر قیام الهی خود را بیان می‌کند:
‌ای مردم! پیامبر گرامی اسلام فرمود: هرگاه کسی سلطان ستمگری را ببیند که حرام خدا را حلال می‌کند؛ پیمان خدا را می‌شکند؛ بیت المال (مسلمین) را پاس نمی‌دارد؛ به حدود الهی تجاوز می‌کند؛ و در قول و فعل، با او مخالفتی نکند، سزاوار آن است که خداوند در جایگاه همان سلطان ستمگرش قرار دهد؛ آگاه باشید که این قوم (: کارگزاران حکومت اموی) همین رفتار ناشایست را دارند چرا که حرام‌ها را حلال و حلال‌ها را حرام کرده‌اند و با برهم زدن حدود الهی، مال خدا را برای خود برگرفته‌اند. (ایها الناس! من رای سلطانا جائرا مستحلا لحرام الله، ناکثا لعهد الله، مستاثرا لفی ء الله، معتدیا لحدود الله، فلم یغیر علیه بقول ولا فعل کان حقا علی الله ان یدخله مدخله؛ الا وان هؤلآء القوم قد احلوا حرام الله وحرموا حلاله واستاثروا فی ء الله.)

[۲۱] حماسه حسینی، شهید مرتضی مطهری، ج۱، ص۲۷۱.

[۲۲] تاریخ طبری، طبری، ج۴، ص۳۰۴.

اگر امام حسین علیه‌السّلام در جای جای سخنان خود بر دو اصل « قرآن » و «عترت» تکیه می‌کند، به خاطر آن است که جز این دو منبع عظیم و گرانسنگ نمی‌تواند پاسخگوی نیاز جامعه اسلامی باشد و کسانی که با شعار «حسبنا کتاب الله» در برابر خاندان عترت و طهارت قد علم کردند ناگزیر از تفسیر به رای شدند که تدریجا موجبات برداشت‌های نادرست و انحراف آمیز از کتاب آسمانی قرآن را فراهم آوردند.

حقانیت کلام نورانی امام حسین

خوشبختانه امروز، حقانیت کلام نورانی امام بر دانشمندان فرق اسلامی آن چنان روشن و آشکار شده است که در تالیفات خود بر این دو اصل اصیل و مبنایی پای می‌فشارند:
امت اسلامی در این امر اتفاق نظر دارند که فرمانبری از امراء و سلاطین هنگامی واجب است که با دلیل (عقلی و مبانی علمی) راه حق و صواب را تشخیص دهند، و این دلیل باید مبتنی بر «کتاب» و «سنت» باشد. (ان الامه مجمعه علی ان الامراء والسلاطین انما تجب طاعتهم فیما علم بالدلیل انه حق وصواب وذلک الدلیل لیس الا الکتاب والسنه.)

[۲۳] بررسی و تحقیق پیرامون نهضت حسینی، سید علی فرحی، ص۳۹۳.

[۲۴] المنار، محمد رشید رضا، ج۴، ص۱۸۴.

بنابر این شرط اساسی اولی الامری اشراف داشتن به دقایق کلامی قرآن کریم و سنت سنیه رسول گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و عمل به آنها است، و از همین روی در روایات منقول از حضرات معصومین صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بر عدم اطاعت از دستوراتی که معصیت برانگیز باشد توصیه شده و بزرگ‌ترین جهاد را سخنی دانسته‌اند که متضمن مفهوم عدالت در مقابل حکومت فرمانروایان ستمکار باشد (لا طاعه لمخلوق فی معصیه الخالق، افضل الجهاد کلمه عدل عند امام جائر)

[۲۵] شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۱۹، ص۳۰۶.

و این درست مخالف آن چیزی است که بانی سلسله اموی- معاویه بن ابی سفیان – می‌اندیشید و بر زبان می‌آورد و حکومت اموی را به جای دین و دستورات دینی به عنوان یک اصل خدشه ناپذیر معرفی می‌کرد: «مردم در انجام هر کاری آزادند ولی به شرط آن که برای حکومت مشکل آفرین نباشد.» (الناس فی سعه ما لم یحولوا بیننا و بین ملکنا)

[۲۶] شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۱۵، ص۱۰۲.

[۲۷] تاریخ طبری، طبری، ج۴، ص۲۹۴.

[۲۸] الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، ج۳، ص۲۸۳.

چرا که این تفکر غلط بر این اساس شکل گرفته بود که مردم دوست ندارند «نبوت» و «خلافت» در خاندان پیامبر جمع شود! (ان قومکم کرهوا ان تجتمع فیکم النبوه والخلافه)

[۲۹] شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۱۲، ص۹.

[۳۰] شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۲، ص۵۸.

[۳۱] شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۲۰، ص۱۵۵.

و چه اندازه تفاوت است میان این گونه سخنان و کلام امیرمؤمنان علی علیه‌السّلام :
هرگز ندیده‌اید که شما را به چیزی فرمان دهم مگر آن که خود قبلا به آن عمل کرده‌ام و من هرگز شما را از چیزی پرهیز ند