توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مکتب فقهی ۵۲ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مکتب فقهی ۵۲ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل مکتب فقهی ۵۲ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل مکتب فقهی ۵۲ اسلاید در PowerPoint

واژه (مکتب) در زبان فارسی (و مدرسه در زبان عربی) از زمره کلماتی که در لابلای سخنان دانش پژوهان و نویسندگان علوم گوناگون به ویژه دانش پژوهان تاریخ و فلسفه فقه بسیار به کار می‌رود ولی کمتر تعریف روشن و ضابطه مندی از آن ارائه شده است در این مقاله تلاش شده است تا پس از بررسی معنای لغوی و پیشینه این اصطلاح، چهار دیدگاه درباره معنای مکتب نقل و سپس بررسی گردد و در نهایت دیدگاه برگزیده در این زمینه توضیح داده شود.

فهرست مندرجات

۱ – کلید واژه‌ها
۲ – مقدمه
۳ – معنای لغوی
۴ – پیشینه
۵ – نقل و بررسی دیدگاه‌ها
۵.۱ – دیدگاه‌های اصلی مخالف در یک رشته علمی
۵.۱.۱ – ارزیابی
۵.۲ – دیدگاه‌های مختلف نظام مند و منسجم
۵.۲.۱ – ارزیابی
۵.۳ – اختلاف نظر در امور برون علمی
۵.۳.۱ – ارزیابی
۵.۴ – اختلاف مسائل برون علمی مؤثر در مسائل درون علم
۵.۴.۱ – ارزیابی
۵.۵ – دیدگاه مختار
۶ – پانویس
۷ – منبع

کلید واژه‌ها

مکتب، مدرسه، دیدگاه‌های متقابل، دیدگاه‌های نظام مند، موضوع، منابع، اهداف، مبانی و روش‌های علم.

مقدمه

مکتب، مسلک، منهج، مدرسه، مذاق، سبک، سنت، نهضت، نظریه، نظام، نحله، گرایش، شیوه، طریقه، روش و… از واژه‌ها و اصطلاحاتی هستند که در کلمات نویسندگان و پژوهشگران به ویژه در دوران معاصر بسیار به کار می‌روند، ولی کمتر معنای دقیق آن بیان شده و تعریف روشن و ضابطه مندی از آن ارائه نشده است.
در این نوشتار یکی از این واژه‌ها یعنی (مکتب) را برمی گزینیم و پیشینه کاربرد، و معنای لغوی و اصطلاحی آن را از دیدگاه دانشوران بررسی می‌کنیم و سرانجام با ارائه دیدگاه مختار درباره آن می‌کوشیم تا در جهت روشن شدن چهارچوبه معنایی این اصطلاح گامی برداریم.

معنای لغوی

واژه مکتب، هم به معنای مصدر میمی (یعنی کتابت و نوشتن) به کار می‌رود، هم به معنای اسم زمان (زمان نوشتن) و هم به معنای اسم مکان (مکان نوشتن). اما در زبان عربی و فارسی، مکتب بیشتر به معنای اسم مکان (مکان نگارش و آموزش علم) به کار رفته است؛ چنان که در اشعار آمده است:
نگار من که به مکتب نرفت و خط ننوشت
به غمزه مسئله آموز صد مدرس شد (شعر از حافظ)
درس معلم چو بود زمزمه محبتی
جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را ادیب (شعر از نیشابوری)

پیشینه

در پی رنسانس در مغرب زمین از یک سو تحولات فلسفی و اجتماعی به وقوع پیوست و از سوی دیگر تحولات علمی و صنعتی پدید آمد. به دنبال آن، نگرش‌ها و گرایش‌هایی در جامعه رخ نمود و این گرایش‌ها صرفاً به رشته‌های علمی محدود نماند، بلکه عرصه‌های گوناگون اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، هنری و ادبی را در برگرفت. غربیان برای هریک از این گرایش‌ها، واژه (school) را برگزیدند که معادل آن را در زبان عربی و فارسی، (مدرسه) و (مکتب) قرار دادند.
گرچه این اصطلاح در هر سه زبان، اصطلاحی جدید است،

[۱] گفت و گو با استاد ملکیان، چاپ شده در: پیش درآمدی بر مکتب شناسی فقهی، به کوشش سعید ضیائی فر، ص۹۶، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۵.

ولی نمی توان گفت مکتب به معنای عام آن یعنی گرایش‌های موجود در درون یک رشته علمی در فرهنگ اسلامی امری بی سابقه است؛ چرا که نمونه‌های روشنی از گرایش‌ها و نحله‌های به شدت رو در رو و متقابل در رشته‌های علمی در تاریخ اندیشه اسلامی به چشم می‌خورد؛ مانند: طریقه اهل رأی و قیاس در مقابل طریقه اهل حدیث در علم فقه،

[۲] دیوان المبتدا و الخبر، ابن خلدون، ج۱، ص۵۶۲، چاپ دوم، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۵ق/ ۱۹۹۸ م.

مکتب اشاعره در مقابل مکتب معتزله در علم کلام،

[۳] دیوان المبتدا و الخبر، ابن خلدون، ج۱، ص۵۹۰ – ۵۹۱، چاپ دوم، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۵ق/ ۱۹۹۸ م.

[۴] الملل و النحل، محمد شهرستانی، ج۱، ص۴۸، تخریج محمد فتح اللّه بدران، چاپ دوم، قاهره، مکتبه الانجلو المصریه.

مسلک اخباریان در مقابل مسلک اصولیان در علم اصول

[۵] الفوائد الحائریه، محمد باقر وحید بهبهانی، ص۲۳۶، قم، مجمع الفکر الاسلامی، ۱۴۱۵ق.

و روش استنباط.

نقل و بررسی دیدگاه‌ها

در زبان فارسی کتاب‌های متعددی نگارش یافته است که واژه (مکتب) در عنوان آن به چشم می‌خورد،

[۶] گامی در شناخت مکتب‌های فقهی، چاپ شده در: پیش درآمدی بر مکتب شناسی.

ولی کمتر تلاش شده است تا تعریف ضابطه مندی از مکتب ارائه شود. در این نوشتار تلاش می‌کنیم تا دیدگاه‌های گوناگون درباره این اصطلاح را نقل و بررسی کنیم.

دیدگاه‌های اصلی مخالف در یک رشته علمی

یک نظریه درباره اصطلاح مکتب، این است که مکتب خصوص دیدگاه‌های اصلی مخالف در یک رشته علمی است. از لابه لای سخن برخی چنین معنایی برداشت می‌شود؛ چنان که یکی از دانشوران علم حقوق در توضیح معنای مکتب در مقدمه کتابش چنین می‌آورد:
کتاب حاضر که به خوانندگان تقدیم می‌شود، در واقع بعد پنجم (چهار بعدی که وی قبل از این ذکر کرده است، عبارت‌اند از اول: مطالعه از راه اصول؛ دوم: مطالعه از راه قواعد فقه؛ سوم: مطالعه از راه فقه؛ چهارم: مطالعه از راه تاریخ فقها)

[۷] محمد جعفر جعفری لنگرودی، مکتب‌های حقوقی در حقوق اسلام، ص۲، دیباچه، چاپ دوم، گنج دانش، ۱۳۷۰.

مطالعات حقوق اسلامی را در جهان عرضه می‌کند که تاکنون سابقه نداشته است. مطالعه حقوق اسلامی از راه مکتب‌های حقوقی، یعنی از راه شناسایی فکرهای اصلی و تحولات آنها و فکرهای مخالف با آن فکرها.

[۸] محمد جعفر جعفری لنگرودی، مکتب‌های حقوقی در حقوق اسلام، ص۲، دیباچه، چاپ دوم، گنج دانش، ۱۳۷۰.

ارزیابی

این دیدگاه با دو ابهام روبه رو است: یکی اینکه مراد از فکر اصلی و غیر اصلی در آن با اجمال بیان شده است. برای جلوگیری از خلط و ابهام، باید شاخصه و ویژگی فکر اصلی و تمایز آن با فکر غیر اصلی به صورت ضابطه مند تعیین شود. به علاوه، اصلی و فرعی دو مفهوم اضافی هستند و هر فکری را که در یک علم در نظر بگیریم، نسبت به مفهوم زیر مجموعه خود اصلی و نسبت به مفهوم بالاتر از خود، فرعی است.
مهم تر از آن، ابهامِ معنایِ مخالف است؛ چرا که روشن نیست مراد از مخالفت، معنای اصطلاحی منطقی آن است

[۹] المنطق، محمد رضا مظفر، ص۵۰، چاپ سوم، نجف اشراف، مطبعه النعمان، ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸.

یا معنای لغوی آن؟ افزون بر این، هر نوع مخالفت یک فکر اصلی با فکر اصلی دیگر را نمی توان موجب پیدایش مکتب در یک رشته عملی دانست و این روشن است که هر اختلاف نظری در یک رشته علمی هرچند در یک مسئله علمی باعث پیدایش مکتب نمی شود؛ چون معمولاً صاحب نظران یک رشته علمی در همه مسائل آن علم اتفاق نظر ندارند، بلکه دست کم در یکی دو مسئله اختلاف نظر دارند و این یک یاد و مسئله علمی مورد اختلاف هم به یک یا دو مورد هم محدود نمی شود، بلکه معمولاً در مسائل فراوانی از یک رشته علمی سریان می‌یابد. لازمه اینکه اختلاف نظر در یک مسئله علمی سبب پیدایش مکتب بشود، این است که به تعداد هر اختلاف در هر مسئله، یک مکتب پدید آید و در نتیجه در یک علم باید شاهد پدیدار شدن صدها مکتب باشیم!
بنابراین باید گفت مکتب اختلاف نظرهای خاصی در یک رشته علمی است، اما چگونگی این اختلاف نظرها به بحث و بررسی بیشتری نیاز دارد و در بررسی بقیه دیدگاه‌ها این نکته روشن خواهد شد.

دیدگاه‌های مختلف نظام مند و منسجم

احتمال دیگر درباره مفهوم مکتب این است که مکتب خصوص دیدگاه‌های مختلفی است که اجزا و عناصر آن با هم ارتباط نظام مند دارند و در منظومه‌ای منسجم گرد آمده‌اند. یکی از دانشوران در تعریف مکتب می‌آورد:
مکتب یعنی مجموعه افکار و آرای علمی منسجم و نظام مند که متعلق به یکی از صاحب نظران یا گروهی از همفکران است. مکتب در این معنای اصطلاحی، باید حاوی رأی و نظر خاصی باشد، وگرنه اطلاق مکتب به آن چندان صحیح و علمی نیست.

[۱۰] مصاحبه با دکتر ابوالقاسم گرجی، چاپ شده در: جایگاه شناسی علم اصول، به کوشش سید حمید رضا حسنی، مهدی علی پور، ج۱، ص۱۳۲، قم، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵.

[۱۱] مجله فقه، ش۴۰، تابستان ۸۳، ص۱۲۰، (مکتب اصولی امام خمینی)، احمد مبلغی).

از نظر این دا