توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مقتل نگاری قرن دوم تا هفتم ۱۰۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۰۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مقتل نگاری قرن دوم تا هفتم ۱۰۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل مقتل نگاری قرن دوم تا هفتم ۱۰۴ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل مقتل نگاری قرن دوم تا هفتم ۱۰۴ اسلاید در PowerPoint

در این مبحث به شناسایی و معرفی اجمالی مقتل‌ها و نگاشته‌های مربوط به عاشورا پرداخته شده است، در این دوره ( قرن دوم تا هفتم)، نگاشته‌های مربوط به عاشورا که از قرن دوم آغاز شده، از نظر کمیت، ابتدا سیر صعودی و سپس سیر نزولی داشته است. اوج این نگاشته‌ها در این مقطع در قرن‌های سوم و چهارم بوده و پس از قرن چهارم، رو به کاهش گذاشته است.

فهرست مندرجات

۱ – مقاتل قرن دوم تا هفتم
۱.۱ – مقاتل قرن دوم
۱.۱.۱ – شخصیت اصبغ بن نباته
۱.۱.۲ – ادامه مقاتل قرن دوم
۱.۲ – مقاتل قرن سوم
۱.۳ – مقاتل قرن چهارم
۱.۴ – مقاتل قرن پنجم
۱.۵ – مقاتل قرن ششم
۱.۶ – قرن هفتم
۲ – کتاب‌های مراثی
۳ – پانویس
۴ – منبع

مقاتل قرن دوم تا هفتم

از میان آثار این دوره که برخی از آنها چاپ شده و برخی دیگر به صورت نسخه‌های خطی در کتابخانه‌های جهان نگهداری می‌شوند و یا از آنها اثری نمانده و تنها نام، یا برخی از گزارش‌های آنها را در برخی از نگاشته‌های بعدی می‌توان یافت، می‌توان به آثار ذیل اشاره کرد:

مقاتل قرن دوم

۱. مقتل الحسین (علیه‌السّلام)؛ نگاشته جابر بن یزید جعفی، جابر از اصحاب امام باقر (علیه‌السّلام) و امام صادق (علیه‌السّلام) بود که در سال ۱۲۸ قمری وفات کرد.

[۱] نجاشی، رجال نجاشی، ص۱۲۸ ۱۲۹، ش ۳۳۲.

طبری، گزارشی را به نقل از وی آورده است.

[۲] طبری، ابوجعفر، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۴۹، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم.

۲. تسمیه من قتل مع الحسین (علیه‌السّلام) من ولده واخوته اهل بیته و شیعته: نگاشته فضیل بن زبیر اسدی رستان کوفی (از اصحاب امام باقر (علیه‌السّلام) و امام صادق (علیه‌السّلام)).

[۳] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۴، ص۳۴۶.

۳. مقتل الحسین (علیه‌السّلام)؛ نگاشته قاسم بن اصبغ بن نباته مجاشعی. مشهور است که کهن‌ترین مقتل مکتوب، منسوب به اصبغ بن نباته است؛ چنانکه شیخ طوسی در میان آثار اصبغ بن نباته، کتاب مقتل الحسین بن علی را ذکر کرده است.

[۴] شیخ طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ص۸۵ ۸۶، تحقیق جواد قیومی، ش۱۱۹.

شخصیت اصبغ بن نباته

بنا بر خبری که شیخ صدوق نقل کرده، اصبغ بن نباته، در زمان شهادت امام حسین (علیه‌السّلام) حیات داشته، (شیخ صدوق در جریان آویختن سر یکی از شهدای کربلا توسط یکی از سپاهیان عمر سعد، از قول قاسم بن اصبغ این گونه بیان کرده است که: «من به پدرم گفتم: ‌ای کاش این مرد حامل سر، اندکی سر را بالاتر آویزان می‌کرد. مگر نمی‌بینی که دستان اسب با سر چه می‌کند؟. ..» این گفته قاسم حاکی از آن است که اصبغ در زمان حادثه کربلا، زنده بوده است)

[۵] شیخ صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص۲۱۸ ۲۱۹، تصحیح علی اکبر غفاری.

و حتی بنا بر خبری در شرح الاحبار، وی در عصر حکومت حجاج در کوفه، یعنی در میان سال‌های ۷۵ تا ۹۵ قمری زنده بوده است.

[۶] تمیمی مغربی، قاضی نعمان، شرح الاخبار فی فضائل الائمه الاطهار، ج۲، ص۲۹۰، تحقیق سید محمد حسینی جلالی.

پس می‌توان گفت که او در زمان حادثه عاشورا زنده بوده و بنابراین امکان نگارش کتابی در این باره وجود دارد. اما در اخبار و گزارش‌های تاریخی، هیچ خبری درباره واقعه عاشورا از او نقل نشده است. از طرف دیگر فرزند وی، قاسم، راوی برخی از اخبار واقعه عاشوراست؛ چنان که طبری، (قال هشام عن ابیه محمد بن السائب عن القاسم بن الاصبغ بن نباته قال… ابن حمزه طوسی نیز این خبر را با حذف اسناد، مستقیما از قاسم بن اصبغ نقل کرده است)

[۷] طبری، ابوجعفر، تاریخ الامم والملوک، ج۵، ص۴۴۹، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم.

[۸] طوسی، ابی حمزه، الثاقب فی المناقب، ص۳۴۱.

ابوالفرج اصفهانی (قال المدائنی ابو غسان، عن هارون بن سعد عن القاسم بن الاصبغ بن نباته قال…)

[۹] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۱۷، تحقیق احمد صقر.

و شیخ صدوق

[۱۰] شیخ صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال وعقاب الاعمال، ص۲۱۸ ۲۱۹، تصحیح علی اکبر غفاری.

اخباری را با یک یا چند واسطه از او نقل کردهاند. در مجموع، گرچه این احتمال هست که مقتل، متعلق به پسر بوده و در کتابت، نام او افتاده و به اشتباه به پدر نسبت داده شده باشد، اما بعید نیست هر کدام مقتل مستقلی نوشته باشند.

ادامه مقاتل قرن دوم

۱. روایات منقول از امام باقر (علیه‌السّلام) و امام صادق (علیه‌السّلام) در مقتل حضرت سیدالشهدا، به جز روایات کوتاه درباره حادثه کربلا که از امامان شیعه (علیه‌السّلام) در مجامع حدیثی نقل شده است، گاه به روایات بلندی برمی‌خوریم که در نوع خود می‌تواند یک مقتل قلمداد شود؛ از جمله می‌توان به یک حدیث طولانی اشاره کرد که شیخ صدوق در امالی خود به صورت مسند از امام صادق (علیه‌السّلام) نقل کرده است. این حدیث، بخش‌های مختلف حادثه کربلا را از بدو شکل گیری آن در مدینه پس از مرگ معاویه و تلاش والی مدینه برای اخذ بیعت از امام حسین (علیه‌السّلام) برای یزید، تا شهادت حضرت و سپس گوشه‌ای از جریان اسارت اهل بیت (علیه‌السّلام) و مجلس ابن زیاد شرح می‌دهد.

[۱۱] شیخ صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص۲۱۵ ۲۳۲، تحقیق قسم الدراسات الاسلامیه مؤسسه البعثه، مجلس۳۰ و ۳۱.

همچنین روایت عمار دهنی از امام باقر (علیه‌السّلام) درباره سیر قیام امام حسین (علیه‌السّلام) از آغاز تا پایان و جریان اسارت اهل بیت (علیه‌السّلام) و در شام و بازگشت آنان به مدینه و نیز جریان قیام مسلم در کوفه نیز از این دست روایات به شمار می‌روند.

[۱۲] طبری، ابوجعفر، تاریخ الامم والملوک، ج۵، ص۳۴۷ ۳۵۱، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم.

[۱۳] طبری، ابوجعفر، تاریخ الامم والملوک، ج۵، ص۳۸۹ ۳۹۰.

[۱۴] مزی، جمال الدین یوسف، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۶، ص۴۲۲ ۴۳۰، تحقیق بشار عواد معروف.

[۱۵] عسقلانی، ابن حجر، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۲، ص۶۹ ۷۱، تحقیق عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض.

۲. مقتل الحسین (علیه‌السّلام)؛ نگاشته عمار بن ابی معاویه بجلی دهنی، مشهور به عمار دهنی (۱۳۳ق)

[۱۶] ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۶، ص۲۸۴، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا.

البته هیچ یک از مورخان و رجال‌شناسان متقدم، برای عمار دهنی، نگاشته‌ای به نام مقتل الحسین یا رسال‌های درباره واقعه عاشورا ثبت نکرده‌اند؛ اما چنان که اشاره شد، با توجه به آنکه طبری چند صفحه از تاریخ خود را به خبری نسبتا طولانی از عمار دهنی درباره کل واقعه عاشورا اختصاص داده، و همچنین برخی از اخبار وی دراین باره در بعضی از منابع دیگر آمده است،

[۱۷] ابن سعد، «ترجمه الحسین و مقتله»، تراثنا، ۱۴۰۸ق، ش۱۰، ص۱۵۹.

[۱۸] ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق الکبیر، ج۱۴، ص۱۹۹، تحقیق علی عاشور الجنوبی.

به نظر می‌رسد که وی نیز در این باره نگاشته مستقلی، هرچند مختصر همانند بسیاری از نگاشته‌های دیگر متقدمان، داشته و مطالب آن محدود به روایات یادشده نبوده است. برخی از محققان معاصر نیز چنین مقتلی را به او نسبت داده‌اند.

[۱۹] محمودی، محمدباقر، عبرات المصطفین، ج۱، ص۶، پاورقی دوم.

۳. مقتل الحسین (علیه‌السّلام)؛ ابومخنف لوط بن یحیی ازدی

[۲۰] ابن ندیم، کتاب الفهرست، ص۱۰۵، تحقیق رضا تجدد.

[۲۱] شیخ طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ص۲۰۴، تحقیق جواد قیومی، ش ۲۰۴.

(۱۵۷ق)، درباره این مقتل بعدا توضیح خواهیم داد. از مقتل‌های این قرن، مقتل جابر بن یزید و مقتل قاسم بن اصبغ موجود نیست.

مقاتل قرن سوم

از لحاظ تعداد مقتل‌ها و نگاشته‌های مربوط به واقعه کربلا، قرن سوم اوج دوره مقتل‌نگاری و نگاشته‌های عاشورایی به حساب می‌آید. البته نگارش مقتل هم مانند دیگر شاخه‌های علوم، تحت تاثیر فضای پدید آمده در این قرن برای نگارش آثار مختلف، از جمله مجامع حدیثی بود. در این قرن، هم شیعیان و هم سنیان، تلاش‌های ارزنده‌ای در مقتل‌نگاری صورت دادند و آثاری پدید آوردند که برخی از آنها دستمایه آثار بعدی قرار گرفت؛ اما از میان آن آثار، بخش بسیار اندکی به دست ما رسیده و بیشتر آنها از بین رفته‌اند.
در منابع فهرست‌نگار و رجالی متقدم، کتاب‌هایی با عنوان «مقتل الحسین (علیه‌السّلام)» یا نزدیک به آن، به محدثان و مورخان شیعه و سنی قرن سوم نسبت داده شده، که از میان آنها می‌توان به این مقتل‌ها اشاره کرد:
۱. مقتل الحسین (علیه‌السّلام)؛ هشام بن محمد کلبی

[۲۲] نجاشی، رجال نجاشی (فهرست مصنفی الشیعه)، ص۴۳۴ ۴۳۵، تحقیق سید موسی شبیری زنجانی، ش۱۱۶۶.

(۲۰۴

[۲۳] ذهبی، میزان الاعتدال، ج۴، ص۳۰۴ ۳۰۵، تحقیق علی محمد البجاوی.

[۲۴] ابن عماد حنبلی، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۳، ص۲۷، تحقیق محمود الارناؤوط.

یا ۲۰۶ ق)

[۲۵] ابن ندیم، کتاب الفهرست، ص۱۰۸، تحقیق رضا تجدد.

[۲۶] ذهبی، تذکره الحفاظ، ج۱، ص۳۴۳.

۲. مقتل الحسین (علیه‌السّلام)؛ محمد بن عمر واقدی (۲۰۷ ق)

[۲۷] ابن ندیم، کتاب الفهرست، ص۱۱۱.

۳. مقتل الحسین (علیه‌السّلام): ابوعبیده معمر بن مثنی (۲۰۹ق).

[۲۸] آقابزرگ تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۲۲، ص۲۸.

[۲۹] طباطبایی، سید عبدالعزیز، اهل البیت فی الامکتبه العربیه، ص۵۳۳.

[۳۰] ابن ندیم، کتاب الفهرست، ص۵۹، تحقیق رضا تجدد.

[۳۱] خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۲۵۷، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا.

سید بن طاووس در یکجا _بنابر آنچه در یکی از نسخه‌های ملهوف آمده_ گزارشی را از این مقتل نقل کرده است.

[۳۲] سید بن طاووس، الملهوف علی قتلی الطفوف، ص۱۲۷، تحقیق فارس تبریزیان حسون.

[۳۳] طبری، ابوجعفر، تاریخ الامم والملوک، ج۵، ص۳۹۹، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم.

۴. مقتل الحسین (علیه‌السّلام)؛ نصر بن مزاحم منقری

[۳۴] ابن ندیم، کتاب الفهرست، ص۱۰۶، تحقیق رضا تجدد.

[۳۵] نجاشی، رجال نجاشی، ص۴۲۸، تحقیق سید موسی شبیری زنجانی، ش ۱۱۴۸.

(۲۱۲ق)؛
۵. مقتل الحسین (علیه‌السّلام)؛ ابوعبید قاسم بن سلام هروی

[۳۶] ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۸، ص۵۰۱، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا.

[۳۷] طباطبایی، سید عبدالعزیز، اهل البیت فی المکتب العربیه، ص۵۳۵.

[۳۸] سمعانی، التحبیر، ج۱، ص۱۸۵.

(۲۲۴ق).

[۳۹] ابن ندیم، کتاب الفهرست، ص۷۸، تحقیق رضا تجدد.

چنان که خواهد آمد، ابن عبد ربه (علی بن عبدالعزیز قال: قرا علی ابوعبید القاسم بن سلام وانا اسمع…)

[۴۰] ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۵، ص۱۲۵.

[۴۱] ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۴، ص۳۵۲.

و محمد بن احمد بن تمیم

[۴۲] محمد بن احمد، کتاب المحن، ص۱۴۸ ۱۴۹.

بخشی از گزارش‌های مقتل وی را آورده‌اند؛
۶. السیره فی مقتل الحسین (علیه‌السّلام)؛ ابوالحسن علی بن محمد مدائنی بغدادی

[۴۳] ابن شهرآشوب، معالم العلماء، ص۱۰۷، ش ۴۸۶.

(۲۲۵ق).

[۴۴] ابن ندیم، کتاب الفهرست، ص۱۱۳، تحقیق رضا تجدد.

ابوالفرج اصفهانی،

[۴۵] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۱۸، تحقیق احمد صقر.

[۴۶] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۱۷.

[۴۷] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۱۴.

[۴۸] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۰۹.

[۴۹] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۹۹.

[۵۰] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۹۵.

[۵۱] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۹۴.

[۵۲] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۹۰.

[۵۳] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۸۹.

[۵۴] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۸۷.

[۵۵] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۸۶.

[۵۶] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۷۹.

سبط بن جوزی

[۵۷] سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ج۲، ص۱۷۹.

[۵۸] سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ج۲، ص۱۸۶.

[۵۹] سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ج۲، ص۲۲۵.

و جمال الدین یوسف مزی

[۶۰] مزی، جمال الدین یوسف، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۶، ص۴۰۷، تحقیق بشار عواد معروف.

[۶۱] مزی، جمال الدین یوسف، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۶، ص۴۳۲.

از مقتل او نقل کرده‌اند؛
۷. ترجمه الحسین (علیه‌السّلام) و مقتله من الطبقات الکبری؛ محمد بن سعد (۲۳۰ ق)؛
۸. کتاب المقتل احمد بن حنبل (۲۴۱ق). ابن شهرآشوب از این مقتل، گزارشی را نقل کرده است؛

[۶۲] ابن شهرآشوب، مناقب ال ابی طالب، ج۳، ص۲۸۴، تحقیق یوسف البقاعی.

۹. مقتل الحسین (علیه‌السّلام)؛ ابراهیم بن اسحاق احمری نهاوندی (زنده در سال ۲۶۹ق)

[۶۳] ابن شهرآشوب، معالم العلما، ص۴۳، ش ۲۷.

[۶۴] نجاشی، رجال النجاشی، ص۱۹، تحقیق سید موسی شبیری زنجانی، ش ۲۱.

[۶۵] شیخ طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ص۳۹، تحقیق جواد قیومی، ش ۹.

؛
۱۰. کتاب المقتل عبدالله بن عمرو وراق (۲۷۴ق). ( سمعانی، از او با عنوان ابومحمد عبدالله بن ابی سعد یاد کرده و گفته است مقصود از او، عبدالله بن عمرو عبدالرحمن بن بشر بن هلال انصاری وراق بلخی اخباری است که متولد سال ۱۹۷ و متوفای ۲۷۴ است)

[۶۶] سمعانی، الانساب، تحقیق عبدالله عمر البارودی، ج۱، ص۱۳۲.

سبط بن جوزی در یک جا از این مقتل، خبری را نقل کرده است.

[۶۷] سبط بن جوزی، تذکره الخواصی، ج۲، ص۱۹۱.

۱۱. مقتل الحسین بن علی،

[۶۸] رفاعی، عبدالجبار، معجم ما کتب عن الرسول واهل البیت علیه‌السّلام ، ج۸، ص۷۲.

ابن قتیبه دینوری (۲۷۶ق). وی همچنین حدود هشت صفحه از کتاب الامامه والسیاسه را (که منسوب به او است) به گزارش قیام امام حسین علیه‌السّلام اختصاص داده است که گزارشهای وی، با گزارش‌های ابن عبد ربه در العقد الفرید در این باره، شباهت بسیاری دارد؛

[۶۹] ابن قتیبه، الامامه والسیاسه، ج۲، ص۵ ۱۲.

[۷۰] ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۴، ص۳۵۲_ ۳۵۶.

۱۲. ترجمه و مقتل امام حسین (جلد سوم از مجموعه سیزده جلدی انساب الاشراف)؛ احمد بن یحیی بن جابر بلاذری (۲۷۹ق)؛
۱۳. مقتل الحسین (علیه‌السّلام)؛ ابوبکر عبدالله بن محمد بن عبید بن سفیان بن قیس قرشی آموی، معروف به «ابن ابی الدنیا»

[۷۱] شیخ طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ص۱۷۰، تحقیق جواد قیومی، ش۴۴۹.

[۷۲] ابن شهرآشوب، معالم العلما، ص۱۱۱، ش ۵۰۶.

(۲۸۱ق)؛ عبدالرحمن بن جوزی (۵۹۷ ق)

[۷۳] عبدالرحمن بن جوزی، کتاب الرد علی المتعصب العنید، ص۳۵، تحقیق محمدکاظم محمودی.

[۷۴] عبدالرحمن بن جوزی، کتاب الرد علی المتعصب العنید، ص۴۲.

[۷۵] عبدالرحمن بن جوزی، کتاب الرد علی المتعصب العنید، ص۵۱.

[۷۶] عبدالرحمن بن جوزی، کتاب الرد علی المتعصب العنید، ص۵۰.

[۷۷] عبدالرحمن بن جوزی، کتاب الرد علی المتعصب العنید، ص۴۷.

[۷۸] عبدالرحمن بن جوزی، کتاب الرد علی المتعصب العنید، ص۴۶.

[۷۹] عبدالرحمن بن جوزی، کتاب الرد علی المتعصب العنید، ص۴۴.

و ابن عساکر

[۸۰] ابن سعد، ترجمه الامام الحسین من تاریخ مدینه دمشق، ص۲۳۶، ح ۲۸۲، تحقیق محمدباقر محمودی.

[۸۱] ابن سعد، ترجمه الامام الحسین من تاریخ مدینه دمشق، ص۲۶۲، ح ۳۲۶.

[۸۲] ابن سعد، ترجمه الامام الحسین من تاریخ مدینه دمشق، ص۲۷۷، ح ۳۴۸.

[۸۳] ابن سعد، ترجمه الامام الحسین من تاریخ مدینه دمشق، ص۲۹۲، ح۳۸۷.

از گزارش‌های وی، بهره برده‌اند. این مقتل نزد سبط بن جوزی

[۸۴] سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ج۲، ص۱۸۴.

[۸۵] سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ج۲، ص۱۸۸.

[۸۶] سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ج۲، ص۱۹۹.

(قرن هفتم) نیز بوده و او در چند جا از کتاب خود، اخباری را از آن نقل کرده است.
۱۴. گزارش فاجعه کربلا در الاخبار الطوال؛ ابوحنیفه دینوری (۲۸۲ ق)

[۸۷] نجاشی، رجال نجاشی، ص۱۷، تحقیق سید موسی شبیری زنجانی، ش ۱۹.

[۸۸] شیخ طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ص۳۷، تحقیق جواد قیومی، ش۷.

[۸۹] ابن شهرآشوب، معالم العلماء، ص۳۹.

؛
۱۵. مقتل الحسین (علیه‌السّلام): ابواسحاق ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی کوفی، صاحب کتاب الغارات (۲۸۳ق)
۱۶. مقتل الحسین (علیه‌السّلام)؛ حسن بن سهل مجوز بصری

[۹۰] ابن ماکولا، اکمال الکمال، ج۷، ص۲۱۵_ ۲۱۶، تصحیح نایف عباس.

(۲۹۰ق)

[۹۱] ذهبی، تذکره الحفاظ، ج۲، ص۶۳۹.

۱۷. مقتل الحسین (علیه‌السّلام)؛ ابوعبدالله محمد بن زکریا غلابی بصری بغدادی

[۹۲] ابن ندیم، کتاب الفهرست، ص۱۲۱، تحقیق رضا تجدد.

[۹۳] نجاشی، رجال النجاشی، ص۳۴۶ ۳۴۷، تحقیق سید موسی شبیری زنجانی، ش ۹۳۹.

(۲۹۸ق). ابن عساکر خبری را درباره قبر امام حسین (علیه‌السّلام) از وی نقل کرده است.

[۹۴] ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق الکبیر، ج۱۴، ص۲۳۳ ۲۳۴، تحقیق علی عاشور الجنوبی.

تا آنجا که