توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مفسران تابعی ۷۷ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مفسران تابعی ۷۷ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل مفسران تابعی ۷۷ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل مفسران تابعی ۷۷ اسلاید در PowerPoint

تفسیر تابعین یعنی تفاسیر و پاورپوینت کامل مفسران تابعی ۷۷ اسلاید در PowerPoint و شیوه تفسیری و تفسیرنگاری آنان می‌باشد.

فهرست مندرجات

۱ – تعریف تابعین
۲ – پاورپوینت کامل مفسران تابعی ۷۷ اسلاید در PowerPoint
۲.۱ – پاورپوینت کامل مفسران تابعی ۷۷ اسلاید در PowerPoint مکه
۲.۲ – پاورپوینت کامل مفسران تابعی ۷۷ اسلاید در PowerPoint مدینه
۲.۳ – پاورپوینت کامل مفسران تابعی ۷۷ اسلاید در PowerPoint بصره
۲.۴ – پاورپوینت کامل مفسران تابعی ۷۷ اسلاید در PowerPoint کوفه
۲.۵ – پاورپوینت کامل مفسران تابعی ۷۷ اسلاید در PowerPoint خراسان
۳ – فهرست منابع
۴ – پانویس
۵ – منبع

تعریف تابعین

تابعین جمع تابع و تابع به معنای «پیرو» است. معمولا در تعریف آن گفته می‌شود تابعی کسی است که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را ندیده باشد؛ ولی در حال ایمان به آن حضرت با صحابی ایشان مصاحبت داشته و با ایمان از دنیا رفته باشد.

[۱] مکاتب تفسیری، ج۱، ص۱۸۹.

[۲] تفسیر التابعین، ج۱، ص۴۵ -۴۸.

گفته‌اند که نخستین تابعی از نظر وفات، معمر بن زید بوده که در سال ۳۰ قمری از دنیا رفته است و آخرین تابعی خلف بن خلیفه بوده که متوفای سال ۱۸۰ قمری است.

[۳] مقباس الهدایه، ج۳، ص۳۱۲ – ۳۱۳.

تلاش برای رفع اجمال و تشابه از مطالب مجمل و متشابه قرآن از یک سو و فعالیت جهت تکوین فقه، کلام و نحو از سوی دیگر، توجه به قرآن را در عصر تابعین جدی تر کرد، با این حال به سبب ابتدایی بودن دانش های مرتبط با تفسیر چون علوم بلاغی و دانش کلام که مراحل شکل گیری خود را می‌گذراندند، تحول چشمگیری در دانش تفسیر در عصر تابعین در مقایسه با عصر صحابه پدید نیامده

[۴] بحوث فی اصول التفسیر، ص۳۰.

و تنها حضور اسرائیلیات و ادبیات داستانی در این دوره به نظر رواج بیشتری نسبت به عصر صحابه یافته که دلیل آن نیز حضور جدی تر قَصّاصان در این برهه است.

[۵] قصه خوانان در تاریخ اسلام، ص۷۵ – ۹۴.

[۶] معرفت، التفسیر و المفسرون، ج۱، ص۲۵۲ – ۲۶۷.

پاورپوینت کامل مفسران تابعی ۷۷ اسلاید در PowerPoint

در بحث از دانش تفسیر در دوره تابعین، عموماً بر اساس محل سکونت تابعین، از مدرسه‌های تفسیری کوفه، بصره، مدینه و مکه سخن رفته و هریک از این مکاتب تفسیری متأثر از یکی از صحابه بوده است.

[۷] الواحدی و منهجه، ص۱۰۸ – ۱۱۴.

[۸] التفسیر العلمی للقرآن، ص۴۰ – ۴۳.

آرای تفسیری ابن عباس در میان تابعیان مکه، آرای عبدالله بن مسعود در میان تابعیان کوفه و آرای ابی بن کعب در میان تابعیان ساکن در مدینه رواج داشته است.

[۹] تفسیر و مفسران، ج۱، ص۲۸۸ – ۲۸۹.

پاورپوینت کامل مفسران تابعی ۷۷ اسلاید در PowerPoint مکه

عمده ترین چهره‌های تفسیر نگاری تابعین در مکه، مجاهد بن جَبْر مکی (م. ۱۰۴ ق.)، عطاء بن ابی رباح (م. ۱۱۴ ق.)، سعید بن جبیر (م. ۹۵ ق.)

[۱۰] برای نقش وی در تکوین دانش تفسیر در دوره تابعین نک: معرفت، التفسیر و المفسرون، ج۱، ص۳۲۳ – ۳۲۶.

و عکرمه مولی ابن عباس (م. ۱۰۵ ق.)

[۱۱] ذهبی، التفسیر والمفسرون، ج۱، ص۱۰۷ – ۱۱۸.

[۱۲] الواحدی و منهجه، ص۱۰۸ – ۱۱۱.

[۱۳] معرفت، التفسیر و المفسرون، ج۱، ص۳۴۸ – ۳۶۲.

هستند که همه از شاگردان ابن عباس و متأثر از شیوه‌های او در تفسیر بوده‌اند.

[۱۴] مذاهب التفسیر، ص۹۵ – ۹۶.

[۱۵] مقدمه فی اصول التفسیر، ص۲۳ – ۲۴.

[۱۶] تفسیر و مفسران، ج۱، ص۲۸۸.

توجه به اسباب نزول از مباحث مورد توجه شاگردان ابن عباس و متأثر از توجه وی به این موضوع بوده است، چنان که در خبری مجاهد از قول ابن عباس نقل کرده که او را به پرسش از این گونه مسائل ترغیب کرده است.

[۱۷] جامع البیان، ج۱، ص۶۲.

از میان مفسران مکی، عموم روایات تفسیری به نقل از مجاهد بن جبر است.

[۱۸] معرفت، التفسیر و المفسرون، ج۱، ص۳۳۵ – ۳۴۲.

[۱۹] المفسر و التفسیر، ص۲۵ – ۶۴.

کثرت شاگردان او نیز نشان رواج یافتن دیدگاه‌های تفسیری اوست.

[۲۰] تهذیب الکمال، ج۲۷، ص۲۳۱ – ۲۳۲.

[۲۱] المفسر والتفسیر، ص۲۱۱ – ۲۵۲.

چنان که خضیری اشاره کرده در تفسیر طبری، بیشترین نقل قول ها از اوست و طبری ۶۱۰۹ نقل قول تفسیری از او آورده است.

[۲۲] المفسر و التفسیر، ص۳۶۰ – ۳۶۱.

در شرح حال مجاهد نیز به تبحر وی در تفسیر و سرآمدی او در این دانش اشاره شده است.

[۲۳] الاتقان، ج۲، ص۴۹۹.

از ویژگی های قابل ذکر در فسیر نگاری مجاهد، توجه او به مفهوم تأویل (حمل کلام بر معنای غیر ظاهر) است؛ به عنوان مثال، مجاهد در معنای آیه ۶۵ بقره

[۲۴] بقره/سوره۲، آیه۶۵.

از مسخ گروهی از یهودیان سخن گفته، آن را مسخ قلب و نه صورت ظاهری آن ها دانسته و در علت بیان تأویل خود، چنین استدلال کرده که گفته خداوند اشاره به مَثَلی دارد، چنان که در جایی دیگر از عالمان یهود به چارپایانی تعبیر کرده که بار کتاب می‌برند. خضیری نمونه‌هایی از این گونه تأویلات را ذکر کرده است.

[۲۵] تفسیر التابعین، ج۱، ص۹۷ – ۹۳.

با وجود چنین تأویلاتی که از مجاهد نقل شده، آرای او در تفسیر آیات تشبیهی قرآن به آرای اهل حدیث نزدیک است؛ به عنوان مثال در بحث از «مقام محمود» در آیه ۷۹ اسراء،

[۲۶] اسراء/سوره۱۷، آیه۷۹.

معنایی تشبیهی برای آیه بیان کرده است.

[۲۷] جامع البیان، ج۱۵، ص۱۸۱.

[۲۸] جامع البیان، ج۱۵، ص۱۸۳.

هرچند از قول وی مقام محمود، به شفاعت نیز تفسیر شده است.

[۲۹] جامع البیان، ج۱۵، ص۱۸۰.

در تفسیر آیه ۱۰۶ بقره،

[۳۰] بقره/سوره۲، آیه۱۰۶.

از مجاهد قول به نسخ حکم و ابقای تلاوت نقل شده است.

[۳۱] جامع البیان، ج۱، ص۶۶۶.

[۳۲] مجمع البیان، ج۱، ص۳۴۱.

احمد اسماعیل نوفل در فصلی از تحقیق خود درباره مجاهد بن جبر و شیوه تفسیری او، آرای مهم مجاهد و نظرهای همانند وی با اهل حدیث را در تفسیر آیات مورد بحث گردآورده است.

[۳۳] تفسیر مجاهد، ج۱، ص۱۰۵ -۱۲۰.

[۳۴] «آراء فقهی». ص ۱۲۴ ۱۳۶، «آراء کلامی».

[۳۵] المفسر والتفسیر، ص۵۳۱ ۵۴۹.

وثاقت مجاهد نزد اهل تسنّن مورد اتفاق است.

[۳۶] تهذیب التهذیب، ج۱۰، ص۳۹ – ۴۰.

[۳۷] ثِقَهٌ سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۴۵۱.

[۳۸] سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۴۵۴.

[۳۹] میزان الاعتدال، ج۳، ص۴۳۹ – ۴۴۰.

روایات زیادی درباره فضایل امام علی (علیه‌السلام) از وی نقل شده است. نقل این روایات گرچه شیعه بودن او را ثابت نمی‌کند، نشان دهنده علاقه وی به امیر مؤمنان علی (علیه‌السلام) است.

[۴۰] تفسیر قمی، ج۲، ص۳۵۷.

[۴۱] تفسیر فرات الکوفی، ص۴۹.

[۴۲] تفسیر فرات الکوفی، ص۷۲.

[۴۳] تفسیر فرات الکوفی، ص۴۹۰.

سعید بن جبیر دیگر مفسر مشهور مکی است که آرای فراوانی در تفسیر دارد و حتی کتابی در تفسیر قرآن برایش ذکر کرده‌اند.

[۴۴] نقیح المقال، ج۳۱، ص۱۱۴.

[۴۵] ابن ندیم، الفهرست، ص۳۷.

[۴۶] مجمع البیان، ج۱، ص۲۸.

اجازه داشتن او از ابن عباس در نقل حدیث

[۴۷] وفیات الاعیان، ج۲، ص۳۷۱.

و فتوا

[۴۸] تهذیب التهذیب، ج۴، ص۱۱.

از مرتبه والای علمی او حکایت دارد. از بعضی روایات برمی آید که شیعه و دوستدار اهل بیت (علیهم‌السلام) بوده است.

[۴۹] اختیار معرفه الرجال، ج۱، ص۳۳۵.

وثاقت وی مورد اتفاق مؤلفان صحاح ستّه اهل سنت و کتب اربعه شیعه است.

[۵۰] سه مقاله در تاریخ تفسیر، ص۴۴ – ۴۵.

عطاء بن ابی رباح از فقهای نامدار مکه نیز پرورش یافته مکتب تفسیری ابن عباس بود. ابن عباس اهل مکه را برای اخذ معارف دینی به او ارجاع می‌داد.

[۵۱] تهذیب التهذیب، ج۷، ص۱۸۱.

روایات تفسیری عطاء کمتر از مجاهد و سعید بن جبیر است. ذهبی علّت آن را دوری وی از تفسیر به رأی دانسته است.

[۵۲] ذهبی، التفسیر والمفسرون، ج۱، ص۱۲۳.

بنابر روایتی امام باقر (علیه‌السلام) او را ستوده است.

[۵۳] حلیه الاولیاء، ج۳، ص۳۱۱.

مامقانی همانند شیخ طوسی معتقد است وی از اصحاب امیرمؤمنان (علیه‌السلام) ولی فردی مخلّط بوده؛ بدین معنا که صحیح و ناصحیح را به هم می‌آمیخته است

[۵۴] تنقیح المقال، ج۲، ص۲۵۲ – ۲۵۳.

؛ امّا آیه الله معرفت با ارائه شواهدی دیدگاه وحید بهبهانی را استوار دانسته، او را از اصحاب امام باقر (علیه‌السلام) و از خواص معرفی می‌کند.

[۵۵] تفسیر و مفسران، ج۱، ۳۳۲.

عطاء از جانب دانشمندان اهل سنت نیز توثیق شده است.

[۵۶] تهذیب التهذیب، ج۷، ص۱۸۰.

ابوعبدالله عِکرِمه بن عبدالله اهل مغرب، دیگر مفسر تابعی مکی است. وی غلام حصین بن حرّ عنبری بود و زمانی که ابن عباس از سوی علی بن ابی طالب (علیه‌السلام) والی بصره شد، او را به وی بخشید. ابن عباس در تعلیم قرآن و روایات به وی کوشش فراوان کرد

[۵۷] وفیات الاعیان، ج۳، ص۲۶۵.

تا آنجا که در تفسیر مقامی والا یافت. اهل تسنن در وثاقت عکرمه اختلاف دارند؛ مؤلفان صحاح ستّه، ابن ابی حاتم، ابن معین، عجلی و نسایی او را توثیق

[۵۸] تهذیب التهذیب، ج۷، ص۲۳۹.

و در مقابل، مالک

[۵۹] تهذیب التهذیب، ج۷، ص۲۳۸.

، احمد بن حنبل

[۶۰] سیر اعلام النبلاء، ج۵، ص۲۶.

و گروهی دیگر او را تضعیف کرده‌اند.

[۶۱] سیر اعلام النبلاء، ج۵، ص۲۶.

[۶۲] سیر اعلام النبلاء، ج۵، ص۲۸.

غالب دانشمندان شیعه او را ثقه ندانسته‌اند

[۶۳] خلاصه الاقوال، ص۳۸۳.

؛ ولی آیه الله معرفت به تفصیل اتهامات وارده به وی را پاسخ گفته است.

[۶۴] معرفت، تفسیر و مفسران، ج۱، ص۳۲۰ – ۳۲۶.

پاورپوینت کامل مفسران تابعی ۷۷ اسلاید در PowerPoint مدینه

از مشایخ تفسیر در مدینه، ابوالعالیه رفیع بن مهران ریاحی (م. ۹۳ ق.)، محمد بن کعب قُرَظی (م. ۱۰۸ ق.) و سعید بن مسیب (م. ۹۴ ق.) را می‌توان نام برد.

[۶۵] ذهبی، التفسیر و المفسرون، ج۱، ص۱۱۸ – ۱۳۰.

[۶۶] الواحدی و منهجه، ص۱۱۱ – ۱۱۴.

تابعین مدینه تفسیر را مستقیم یا با واسطه، از ابی بن کعب، دریافت کرده بودند.

[۶۷] التفسیر العلمی للقرآن، ص۴۲.

ابوالعالیه رفیع بن مهران، اهل بصره و از تابعان بزرگ و مشهور به تفسیر است که زمان جاهلیت را درک کرد و دو سال پس از رحلت پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، اسلام آورد. وی از امیر مؤمنان علی(علیه السلام)، ابن مسعود، ابی بن کعب، ابن عباس، حذیفه، ابوذر و دیگر بزرگان اصحاب روایت کرده است.

[۶۸] تهذیب التهذیب، ج۳، ص۲۴۶.

ابوجعفر رازی از ربیع بن انس از ابوالعالیه، حجم بزرگی از تفسیر از ابی بن کعب نقل می‌کند. سیوطی سند این روایت را صحیح دانسته و ابن جریر، ابن ابی حاتم، حاکم و احمد بن حنبل از او نقل کرده‌اند.

[۶۹] الاتقان، ج۲، ص۴۹۸.

اهل سنت بر ثقه بودن او اتفاق نظر دارند

[۷۰] تهذیب التهذیب، ج۳، ص۲۴۶.

؛ ولی علمای امامیه درباره وثاقت وی سخنی نگفته‌اند.
محمد بن کعب قرظی نیز در ردیف مفسران مشهور مدرسه مدینه ذکر شده است. خضیری معتقد است استفاده علمی او از محضر ابن عباس او را در صدر مفسران مدرسه مدینه قرار داده است.

[۷۱] تفسیر التابعین، ج۱، ص۳۵۹.

آرای تفسیری وی در کتب تفسیری شیعه و سنّی نقل شده و کتابی در تفسیر نیز به او نسبت داده‌اند.

[۷۲] کشف الظنون، ج۱، ص۴۵۷.

رجال شناسان شیعه از وی یاد نکرده‌اند؛ ولی جمعی از دانشمندان اهل سنت مانند ابن سعد، عجلی و ابن حجر او را توثیق کرده‌اند.

[۷۳] تهذیب التهذیب، ج۹، ص۳۷۳ – ۳۷۴.

[۷۴] تقریب التهذیب، ج۲، ص۱۲۸.

از دیگر تابعان مدرسه مدینه سعید بن مسیّب (م. ۹۴ ق.) است. به گزارش کشّی وی از اصحاب امام سجّاد (علیه‌السلام) بوده است

[۷۵] اختیار معرفه الرجال، ج۱، ص۳۳۲.

، بنابراین بعید نیست که عمده علوم خود را از آن حضرت فرا گرفته باشد؛ نیز با توجه به اینکه او را تربیت یافته امام علی (علیه‌السلام) دانسته‌اند

[۷۶] معجم رجال الحدیث، ج۹، ص۱۳۹.

می‌توان گفت آن حضرت نخستین استاد وی در تفسیر بوده است. در تفسیر آیه ۲۵ اسراء:

[۷۷] اسراء/سوره۱۷، آیه۲۵.

«… فَاِنَّهُ کانَ لِلاَوّابینَ غَفورا» از وی نقل شده که منظور از «اوّاب» کسی است که گناه و سپس توبه کرده و باز گناه و بار دیگر توبه کرده است؛ ولی هیچ گاه عمداً به گناه بازنگشته است.

[۷۸] مجمع البیان، ج۶، ص۲۴۱.

آیه الله معرفت ضمن برشمردن تفاسیر مختلف از این آیه تفسیر سعید بن مسیب را دقیق ترین تفسیر می‌داند.

[۷۹] معرفت، تفسیر و مفسران، ج۱، ص۳۰۰ – ۳۰۳.

در مذهب سعید اختلاف است و روایات مختلفی نقل شده است. برخی معتقدند شیعه بودن وی با دلیل معتبر ثابت است و به روایات معارض اعتنایی نیست.

[۸۰] مکاتب تفسیری، ج۱، ص۲۱۸ – ۲۱۹.

از رجال شناسان شیعه، مامقانی او را توثیق کرده است.

[۸۱] تنقیح المقال، ج۳۱، ص۳۰۸.

[۸۲] تنقیح المقال، ج۳۱، ص۳۰۸.

شوشتری نیز او را شیعه و مورد اعتماد دانسته است.

[۸۳] قاموس الرجال، ج۵، ص۱۳