پاورپوینت کامل معارف دینی اصحاب حدیث ۶۹ اسلاید در PowerPoint


در حال بارگذاری
10 جولای 2025
پاورپوینت
17870
1 بازدید
۷۹,۷۰۰ تومان
خرید

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل معارف دینی اصحاب حدیث ۶۹ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل معارف دینی اصحاب حدیث ۶۹ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن پاورپوینت کامل معارف دینی اصحاب حدیث ۶۹ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل معارف دینی اصحاب حدیث ۶۹ اسلاید در PowerPoint

اصحاب حدیث گروهی از علما در سده‌های نخستین اسلامی بودند که در آموزش احادیث و پیروی از آنان اعتنای ویژه‌ای داشتند و احادیث را ارج می‌نهادند.
این گروه علاوه بر مسأله فقه و عقاید، به دیگر معارف دینی نیز اهمیت می‌دادند.

فهرست مندرجات

۱ – زهد و اخلاق‌
۱.۱ – اندرزنامه مالک به هارون
۱.۲ – تعالیم سفیان ثوری
۱.۳ – پی‌ریزی تصوف
۱.۴ – تدوین آثار اخلاقی
۱.۵ – اعتقاد احمد بن حنبل
۱.۶ – آثار سنتی اخلاقی
۱.۷ – آثار بدیع اخلاقی
۲ – تفسیر
۲.۱ – تفاسیر خراسان
۲.۲ – تفاسیر مدینه و کوفه
۲.۳ – جمع تفاسیر روایی
۲.۴ – تک‌نگاری‌ها
۳ – وقایع‌نگاری‌ دینی‌
۳.۱ – مغازی و فتن
۳.۱.۱ – آثار مغازی
۳.۱.۲ – آثار فتن
۳.۲ – آثار اسماعیل بن علیه
۳.۳ – آثار قاسم بن سلام
۳.۴ – آثار طبری
۴ – مقالات مرتبط
۵ – فهرست منابع
۶ – پانویس
۷ – منبع

زهد و اخلاق‌

اصحاب‌ حدیث‌ در سده ۲ ق‌، اگر چه‌ از آموزش‌های‌ اخلاقی‌ به‌ دور نبوده‌اند، اما تعالیم‌ آنان‌ در این‌ باب‌، کاملاً متنوع‌ و غالباً در راستای‌ آموزش‌های‌ متداول‌ زمان‌ بوده‌ است‌.

اندرزنامه مالک به هارون

به‌ عنوان نمونه‌، رساله مالک بن انس خطاب‌ به‌ خلیفه هارون‌، اندرزنامه‌ای‌ کاملاً به‌ سبک‌ درایی‌ است‌ که‌ هرگز نمی‌توان‌ آن‌ را برخاسته‌ از آموزش‌های‌ حدیث‌گرایانه‌ تلقی‌ کرد و این‌ نکته‌ای‌ است‌ که‌ درباره اندرزنامه‌های‌ اوزاعی‌، سخنان‌ کوتاه‌ شافعی‌ و دیگر نمونه‌ها نیز به‌ نحوی‌ مصداق‌ دارد.

تعالیم سفیان ثوری

تنها آن‌چه‌ در سده ۲ ق‌، می‌تواند نمونه‌ای‌ شاخص‌ از آموزش‌ اخلاقی‌ به‌ عنوان‌ جریانی‌ در درون‌ مکتب‌ اصحاب‌ حدیث‌ تلقی‌ گردد، تعالیم‌ متداول‌ در محافل‌ کوفه‌، در نیمه دوم‌ آن‌ سده‌ است‌ که‌ سفیان‌ ثوری‌ در رأس‌ آن‌ جای‌ گرفته‌ است‌.
این‌ جریان‌ که‌ در آغاز برخاسته‌ از کوفه‌ و محفل‌ سفیان‌ بود، به‌ زودی‌ به‌ جریانی‌ هماهنگ‌ میان‌ مراکز تعلیمی‌ عراق‌ و شام‌ و حجاز تبدیل‌ شد که‌ آموزش‌ اخلاقی‌ در محافل‌ اصحاب‌ حدیث‌ را صورتی‌ هم‌سو و مدون‌ می‌بخشید.
سفیان‌ ثوری‌ محدثی‌ با گرایشی‌ شبه‌ صوفیانه‌ بود که‌ در پاسخ‌ پرسشی‌ کهن‌ در باب‌ مردم‌آمیزی‌ یا مردم‌گریزی‌، طریقه‌ای‌ جامع‌ میان‌ دنیا پرهیزی‌ زاهدان‌ و حیات‌ اجتماعی‌ با مردمان‌ را در پیش‌ گرفته‌ بود.
نظریات‌ ثوری‌ در زهد و اخلاق‌ در چندین‌ وصیت‌ بازمانده‌ از او خطاب‌ به‌ عبّاد بن‌ عبّاد عتکی‌

[۱] ابن‌ ابی‌ حاتم‌، عبدالرحمان‌، ج۱، ص۸۶ – ۸۹، تقدمه المعرفه لکتاب‌ الجرح‌ و التعدیل‌، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۷۴ق‌/۱۹۵۲م‌.

[۲] ابونعیم‌ اصفهانی‌، احمد، ج۶، ص۳۷۶-۳۷۷، حلیه الاولیاء، قاهره‌، ۱۳۵۱ق‌/ ۱۹۳۲م‌.

و علی‌ بن‌ حسین‌ سلیمی‌،

[۳] ابونعیم‌ اصفهانی‌، احمد، ج۷، ص۲۴- ۲۵، حلیه الاولیاء، قاهره‌، ۱۳۵۱ق‌/ ۱۹۳۲م‌.

[۴] ابونعیم‌ اصفهانی‌، احمد، ج۷، ص۳۵، حلیه الاولیاء، قاهره‌، ۱۳۵۱ق‌/ ۱۹۳۲م‌.

[۵] ابونعیم‌ اصفهانی‌، احمد، ج۷، ص۷۱-۷۲، حلیه الاولیاء، قاهره‌، ۱۳۵۱ق‌/ ۱۹۳۲م‌.

[۶] ابونعیم‌ اصفهانی‌، احمد، ج۷، ص۸۵ – ۸۶، حلیه الاولیاء، قاهره‌، ۱۳۵۱ق‌/ ۱۹۳۲م‌.

و نیز نقل‌ قول‌هایی‌ فراوان‌ از اندرزهای‌ او در کتب‌ گوناگون‌ در دست‌ است‌.
او در بعد رفتار اجتماعی‌، در برابر عزلت‌ و سکوت‌ زاهدان‌ روش‌ میانه‌ را در پیش‌ گرفت‌ و در بعد زندگی‌ فردی‌ در خوراک‌ و پوشاک‌ شیوه‌ای‌ زاهدانه‌ داشت‌.

[۷] ابونعیم‌ اصفهانی‌، احمد، ج۷، ص۲۴- ۲۵، حلیه الاولیاء، قاهره‌، ۱۳۵۱ق‌/ ۱۹۳۲م‌.

[۸] ابونعیم‌ اصفهانی‌، احمد، ج۷، ص۳۵، حلیه الاولیاء، قاهره‌، ۱۳۵۱ق‌/ ۱۹۳۲م‌.

[۹] ابونعیم‌ اصفهانی‌، احمد، ج۷، ص۷۱-۷۲، حلیه الاولیاء، قاهره‌، ۱۳۵۱ق‌/ ۱۹۳۲م‌.

[۱۰] ابونعیم‌ اصفهانی‌، احمد، ج۷، ص۸۵ – ۸۶، حلیه الاولیاء، قاهره‌، ۱۳۵۱ق‌/ ۱۹۳۲م‌.

پی‌ریزی تصوف

نقش‌ حساس‌ عالمان‌ اصحاب‌ حدیث‌ کوفه‌، خراسان‌ و مکه‌، چون‌ سفیان‌ ثوری‌، ابن مبارک‌ و سفیان‌ بن‌ عیینه‌ در شکل‌گیری‌ نخستین‌ حلقه‌های‌ صوفیه‌ به‌ اندازه‌ای‌ است‌ که‌ کتب‌ طبقات‌ صوفیه‌ از یاد آنان‌ خالی‌ نمی‌تواند بود.
شماری‌ از نخستین‌ شخصیت‌های‌ مکاتب‌ صوفیانه‌، چون‌ ابراهیم‌ ادهم‌، شقیق‌ بلخی‌، حاتم‌ اصم‌ و بشر حافی‌، بخشی‌ مهم‌ از دوره تحصیل‌ خود را در محفل‌ اصحاب‌ حدیث‌ سپری‌ نموده‌اند و بدین‌ ترتیب‌ می‌توان‌ گفت‌ که‌ اصحاب‌ حدیث‌ در پی‌ریزی‌ تصوف‌ نقشی‌ عمده‌ و انکارناپذیر داشته‌اند.

تدوین آثار اخلاقی

در مطالعه جای‌گاه‌ عالمان‌ اصحاب‌ حدیث‌ در تدوین‌ آثار مربوط به‌ اخلاق‌ و زهد، باید وابستگان‌ مکتب‌ ثوری‌ را در این‌ باره‌ پیش‌گام‌ دانست‌.
در واقع‌ اگر از مرحله ثبت‌ احادیث‌ در نسخه‌های‌ آغازین‌ و نامدون‌ حدیثی‌، فراتر رویم‌ و در جست‌وجوی‌ متونی‌ مدون‌ و مستقل‌ در این‌ زمینه‌ باشیم‌، باید آغاز این‌ جریان‌ تدوین‌ را از مکتب‌ اصحاب‌ حدیث‌ و مرکزیت‌ آن‌ در کوفه‌ پی‌ جوییم‌.
حرکتی‌ که‌ ابن مبارک‌ مروزی‌ (د ۱۸۱ ق‌) از شاگردان‌ خراسانی‌ سفیان‌ با تألیف‌ کتاب‌ الزهد و کتاب‌ البر و الصله آغاز کرده‌، در همان‌ دوره‌ از سوی‌ چند تن‌ از شاگردان‌ کوفی‌ ثوری‌ ادامه‌ یافته‌، و آثاری‌ مبتنی‌ بر اخبار با عنوان‌ مشترک‌ الزهد گردآوری‌ شده‌ است‌.
از این‌ میان‌ می‌توان‌ تألیف‌ معافی‌ بن‌ عمران‌، محمد بن‌ فضیل‌ ضبی‌

[۱۱] ذهبی‌، محمد، ج۹، ص۱۷۳، سیراعلام‌ النبلاء، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/ ۱۹۸۵م‌.

و وکیع‌ بن‌ جراح‌ (چ‌ مدینه‌، ۱۴۰۴ق‌/۱۹۸۴م‌) را نمونه‌ آورد.

اعتقاد احمد بن حنبل

در نیمه نخست‌ سده ۳ ق‌، در پی‌ تحولات‌ رخ‌ داده‌ در برخی‌ محافل‌ اصحاب‌ حدیث‌، در زمینه نگرش‌ به‌ زهد و اخلاق‌ نیز دگرگونی‌هایی‌ دیده‌ می‌شود.
در رأس‌ اصحاب‌ حدیث‌ متأخر، احمد بن‌ حنبل‌ زهد را تنها در قالب‌ پیروی‌ از سنن‌ِ روایت‌ شده‌ در احادیث‌ تفسیر می‌کرد و گرایش‌های‌ شبه‌ صوفیانه موجود در تعالیم‌ ثوری‌ را بر نمی‌تافت‌.
اگر چه‌ این‌ تحول‌ به‌ معنی‌ عمومیت‌ این‌ گرایش‌ در تمامی‌ محافل‌ اصحاب‌ حدیث‌ نیست‌، اما در عمل‌ ادامه تعالیم‌ ثوری‌ و هم‌ فکران‌ او را از سده ۳ ق‌، بیشتر می‌توان‌ در مکاتب‌ صوفیه‌ جست‌وجو کرد.

آثار سنتی اخلاقی

در سده ۳ ق‌، نوشتن‌ کتاب‌هایی‌ در باب‌ زهد، در سطحی‌ وسیع‌ در بوم‌های‌ گوناگون‌ عراق‌ و ایران‌، حجاز تا افریقیه‌ دنبال‌ گردید، به‌ طوری‌ که‌ آثاری‌ با عنوان‌ کتاب‌ الزهد، بخش‌ مهمی‌ از تألیفات‌ اصحاب‌ حدیث‌ در این‌ دوره‌ را تشکیل‌ داده‌ است‌.
از نمونه‌های‌ برجای‌ مانده این‌ آثار می‌توان‌ از کتاب‌ الزهد احمد بن‌ حنبل‌ (د ۲۴۱ ق‌؛ چ‌ مکه‌، ۱۳۵۷ ق‌) و آثاری‌ با همین‌ عنوان‌ از هناد بن‌ سری‌ (د ۲۴۳ ق‌)، ابوداوود سجستانی‌ (د ۲۷۵ ق‌)، ابوحاتم‌ رازی‌ (د ۲۷۷ ق‌) و ابن‌ ابی‌ عاصم‌ (د ۲۸۷ق‌؛ چ‌ بیروت‌، ۱۴۰۵ ق‌) یاد کرد.
اما تألیف‌ کتاب‌ الورع‌ از سوی‌ احمد بن‌ حنبل‌ (چ‌ قاهره‌، ۱۳۴۰ ق‌) نشان‌گر ویژگی‌ دیدگاه‌ احمد در برخورد با زهد و اخلاق‌ بود که‌ پس‌ از او در سطحی‌ محدود در بلاد مختلف‌ دنبال‌ شد.
پرداختن‌ آثاری‌ در این‌ زمینه‌ در حلقه اصحاب‌ حدیث‌ مالکی‌ که‌ گویا در اواخر سده ۳ ق‌ با ابن‌ وهب‌ فهری‌ (د ۱۹۷ ق‌) در مصر آغاز شد،

[۱۲] ذهبی‌، محمد، ج۱۲، ص۶۷، سیراعلام‌ النبلاء، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/ ۱۹۸۵م‌.

در سده سوم‌ با تألیفاتی‌ چون‌ الزهد اسد بن‌ موسی‌ (د ۲۱۲ ق‌) از افریقیه‌ (چ‌ خوری‌، ویسبادن‌، ۱۹۷۶ م‌) و محمد بن‌ سحنون‌ (د ۲۵۶ ق‌) از همان‌ بوم‌

[۱۳] ابن‌ خیر اشبیلی‌، محمد، ج۱، ص۳۰۱-۳۰۲، فهرسه، به‌ کوشش‌ ف‌ کودرا، بغداد، ۱۹۶۳م‌.

پی‌ گرفته‌ شد.

[۱۴] ابن‌ خیر اشبیلی‌، محمد، ج۱، ص۲۶۹، فهرسه، به‌ کوشش‌ ف‌ کودرا، بغداد، ۱۹۶۳م‌.

ابن حبیب‌ مالکی‌ (د ح‌ ۲۳۸ ق‌) نخستین‌ تألیف‌ جامع‌ شناخته‌ شده‌ با عنوان‌ مکارم‌ الاخلاق‌ را فراهم‌ آورد

[۱۵] ابن‌ خیر اشبیلی‌، محمد، ج۱، ص۲۹۰، فهرسه، به‌ کوشش‌ ف‌ کودرا، بغداد، ۱۹۶۳م‌.

که‌ در نیمه دوم‌ همان‌ سده‌ با مکارم‌ الاخلاق‌ ابن ابی الدنیا (چ‌ بلمی‌، بیروت‌، ۱۹۷۳ م‌) در عراق‌ پی‌ گرفته‌ شد.
پرداخت‌ کتبی‌ با عنوان‌ البر والصله که‌ در خراسان‌ با ابن مبارک‌ آغاز شده‌ بود، در سراسر سده ۳ ق‌، در خراسان‌ و ماوراءالنهر از سوی‌ کسانی‌ چون‌ حسین‌ بن‌ حسن‌ مروزی‌، ابوعیسی‌ ترمذی‌ در ضمن‌ سنن‌

[۱۶] ترمذی‌، محمد، ج۴، ص۳۰۹-۳۸۰، سنن‌، به‌ کوشش‌ احمد محمد شاکر و دیگران‌، قاهره‌، ۱۳۵۷ق‌ به‌ بعد.

و ابن‌ خزیمه نیشابوری‌

[۱۷] ابن‌ خزیمه‌، محمد، ج۱، ص‌ ۳۶۳، التوحید، به‌ کوشش‌ محمد خلیل‌ هراس‌، قاهره‌، ۱۴۰۸ق‌/۱۹۸۸م‌.

ادامه‌ یافت‌.
تألیف‌ کتبی‌ با سبک‌ روایی‌ و با عنوان‌ «الادب‌ و یا الاداب‌» نیز از اوایل‌ سده ۳ ق‌ در عراق‌ و مشرق‌ آغاز گشت‌ که‌ از نمونه‌های‌ آن‌ الادب‌ ابوبکر ابن ابی‌ شیبه‌ و اثر پر شهرت‌ الادب‌ المفرد از بخاری‌ (چ‌ مکرر) شایان‌ ذکر است‌.

[۱۸] ابن‌ ندیم‌، الفهرست‌، ج۱، ص۲۸۷.

[۱۹] ابن‌ ندیم‌، الفهرست‌، ج۱، ص۲۸۸.

به‌ عنوان‌ نقطه عطفی‌ در اخلاق‌ محدثانه‌، باید از ابوبکر ابن‌ ابی الدنیا (د ۲۸۱ ق‌)، عالم‌ بغدادی‌ یاد کرد که‌ حدیث‌ و آثار حدیثی‌ او در واقع‌ بر اخلاق‌ و موضوعات‌ پیرامون‌ آن‌ وقف‌ شده‌ بود.
آثار ابن‌ ابی الدنیا تک‌نگارهایی‌ با عناوین‌ متنوع‌ و گاه‌ بدیع‌ بود که‌ در محافل‌ واعظانه عراق‌ و دیگر بلاد اسلامی‌ رواجی‌ تمام‌ یافت‌ (برای‌ آثار او، به این منبع رجوع کنید

[۲۰] داک‌، ج۲، ص۳۰۹-۳۱۰.

).
در سده ۳ ق‌ سرانجام‌ باید از برخی‌ تألیفات‌ ابوعبید قاسم‌ ابن‌ سلام‌ و حلقه او چون‌ آداب‌ الاسلام‌ خود وی‌

[۲۱] بلوی‌، یوسف‌، ج۲، ص۲۷، الف‌ باء، قاهره‌، ۱۲۸۷ق‌.

و الترغیب‌ (و الترهیب‌) شاگردش‌ حمید بن‌ زنجویه‌

[۲۲] سمعانی‌، عبدالکریم‌، ج۱، ص۱۴۶، التحبیر، به‌ کوشش‌ منیره‌ ناجی‌ سالم‌، بغداد، ۱۳۹۵ق‌/۱۹۷۵م‌.

[۲۳] سمعانی‌، عبدالکریم‌، ج۲، ص۱۹۱، التحبیر، به‌ کوشش‌ منیره‌ ناجی‌ سالم‌، بغداد، ۱۳۹۵ق‌/۱۹۷۵م‌.

یاد کرد.

آثار بدیع اخلاقی

در سده ۴ ق‌، نشانی‌ از شیوه سنتی‌ اصحاب‌ حدیث‌ در تألیف‌ آثاری‌ در زمینه زهد و ادب‌ دیده‌ نمی‌شود و کوشش‌های‌ محدثان‌ این‌ دوره‌، تا حدودی‌ تحت‌ تأثیر ابن‌ ابی‌ الدنیا، در جهت‌ پدید آوردن‌ مجموعه‌هایی‌ بدیع‌ در اخلاق‌ بوده‌ است‌.
از این‌ دست‌ می‌توان‌ به‌ آثاری‌ چون‌ مکارم‌ الاخلاق‌ خرائطی‌، اخلاق‌ العلماء (چ‌ قاهره‌، ۱۹۳۱ م‌) و ادب‌ النفوس‌ از آجرّی‌، مکارم‌ الاخلاق‌ از طبرانی‌ (چ‌ فاروق‌ حموده‌، ۱۴۰۷ ق‌) و اخلاق‌ النبی‌ (چ‌ بیروت‌، ۱۴۰۶ ق‌) و چند اثر دیگر از ابوالشیخ‌ اصفهانی‌ اشاره‌ کرد.
در سده‌های‌ بعد، از شور و اشتیاق‌ اصحاب‌ حدیث‌ به‌ تألیف‌ در باب‌ زهد و اخلاق‌ کاسته‌ شد و نقش‌ آنان‌ در این‌ زمینه‌ به‌ کمترین‌ حد خود رسید.

تفسیر

تفسیر قرآن‌ هم‌چون‌ فقه‌، یکی‌ از قدیم‌

  راهنمای خرید:
  • همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
  • ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
  • در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.