توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مسمومیت امام حسن ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مسمومیت امام حسن ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل مسمومیت امام حسن ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل مسمومیت امام حسن ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

طبق روایات بسیاری که در کتاب‌های شیعه و سنی وجود دارد، معاویه بن ابی سفیان سمّی را برای جعده دختر اشعث بن قیس، همان منافقی که در تمام حوادث زمان امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) نقش اساسی داشت، فرستاد و به او وعده داد که اگر امام حسن (علیه‌السّلام) را به شهادت برسانی، تو را به ازدواج پسرم یزید درمی‌آورم. جعده نیز دستور معاویه را اجرا کرد و آن حضرت را در حالی که روزه داشت و برای افطار به خانه آمده بود، با زهری که معاویه فرستاده بود به شهادت رساند.

فهرست مندرجات

۱ – جایگاه و مقام امام مجتبی
۲ – فرستادن سم توسط معاویه در منابع اهل‌سنت
۲.۱ – بیان ابن سعد
۲.۲ – بیان طبری
۲.۳ – بیان قرطبی حنفی
۲.۴ – بیان زمخشری
۲.۵ – بیان بلاذری
۲.۶ – احمد نکری حنفی
۲.۷ – بیان شهاب‌الدین نویری
۲.۸ – بیان ابوالفرج اصفهانی
۲.۹ – بیان ابن اعثم شافعی
۲.۱۰ – بیان انصاری تلمستانی
۲.۱۱ – بیان قرطبی و مسعودی شافعی
۲.۱۲ – بیان ابن ابی الحدید
۲.۱۳ – بیان مطهر بن طاهر مقدسی
۳ – تلاش برای تطهیر معاویه
۴ – خوشحالی معاویه از شهادت امام حسن
۴.۱ – بیان ابن سمعون بغدادی
۴.۲ – بیان زمخشری
۴.۳ – بیان احمد زکی صفوت
۴.۴ – بیان ابن قتیبه دینوری
۴.۵ – بیان ابن عبد ربه
۵ – پانویس
۶ – منبع

جایگاه و مقام امام مجتبی

قبل از ورود به اصل بحث و آوردن مدارک مطلب فوق، لازم است که به صورت مختصر درباره جایگاه و مقام امام مجتبی (علیه‌السّلام) و نیز حکم دشمنی با آن حضرت را از دیدگاه رسول خدا بیان کنیم.

امام حسن (علیه‌السّلام) محبوب خدا و رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): امام مجتبی (علیه‌السّلام) سبط اکبر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، مقام و منزلت عظیمی در نزد پیامآور خدا داشت؛ به‌طوری که آن حضرت نوه عزیزش را بر دوش می‌گرفت و می‌فرمود: خدایا من او را دوست دارم، تو نیز او را دوست داشته باش.

بخاری و مسلم در صحیحشان می‌نویسد:
اخبرنی عَدِیٌّ قال سمعت الْبَرَاءَ رضی الله عنه قال رایت النبی (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) وَالْحَسَنُ بن عَلِیٍّ علی عَاتِقِهِ یقول اللهم انی اُحِبُّهُ فَاَحِبَّهُ.

[۱] البخاری الجعفی، محمد بن اسماعیل ابوعبدالله (متوفای۲۵۶ه)، صحیح البخاری، ج۵، ص۲۶، ح۳۷۴۹، کتاب فضائل الصحابه، بَاب مَنَاقِبِ الْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ رضی الله عنهما.

[۲] النیسابوری، مسلم بن الحجاج ابوالحسین القشیری (متوفای۲۶۱ه)، صحیح مسلم، ج۴، ص۱۸۸۳، ح۲۴۲۲، کِتَاب فَضَائِلِ الصَّحَابَهِ، بَاب فَضَائِلِ الْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ رضی الله عنهما، تحقیق:محمد فؤاد عبد الباقی، ناشر:دار احیاء التراث العربی – بیروت.

براء می‌گوید: رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را دیدم در حالی که حسن بن علی (علیهماالسلام) روی دوشش بود و می‌فرمود: خدایا من او را دوست دارم، پس تو نیز او را دوست داشته باش.

روایات مشابهی از اسامه بن زید و ابوهریره نیز در همان ابواب بخاری و مسلم نقل شده است.

دشمنی با امام حسن، دشمنی با خدا و رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)!: از طرف دیگر اهل‌سنت با سند صحیح نقل کرده‌اند که دشمنی با امام مجتبی (علیه‌السّلام)، دشمنی با رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است. ابن حبان در صحیح خود می‌نویسد:

حَدَّثَنَا مَالِکُ بْنُ اِِسْمَاعِیلَ عَنْ اَسْبَاطِ بْنِ نَصْرٍ عَنِ السُّدِّیِّ عَنْ صُبَیْحٍ مَوْلَی اُمِّ سَلَمَهَ عَنْ زَیْدِ بْنِ اَرْقَمَ اَنّ النَّبِیَّ (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) قَالَ لِفَاطِمَهَ وَالْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ اَنَا حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکُمْ وسلم لِمَنْ سَالَمَکُمْ.

[۳] التمیمی البستی، محمد بن حبان بن احمد ابوحاتم (متوفای۳۵۴ ه)، صحیح ابن حبان بترتیب ابن بلبان، ج۱۵، ص۴۳۳، تحقیق:شعیب الارنؤوط، ناشر:مؤسسه الرساله – بیروت، الطبعه:الثانیه، ۱۴۱۴ه ۱۹۹۳م.

از زید بن ارقم نقل شده است که رسول خدا خطاب به فاطمه، حسن و حسین فرمود: من با کسی دشمنی می‌کنم که با شما دشمنی کند و با کسی سازش می‌کنم که با شما سازش کند.

حاکم نیشابوری نیز در المستدرک می‌نویسد:

اخبرنا احمد بن جعفر القطیعی ثنا عبدالله بن احمد بن حنبل حدثنی ابی ثنا تلید بن سلیمان ثنا ابو الجحاف عن ابی حازم عن ابی هریره رضی الله عنه قال نظر النبی (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) الی علی وفاطمه والحسن والحسین فقال انا حرب لمن حاربکم وسلم لمن سالمکم هذا حدیث حسن من حدیث ابی عبدالله احمد بن حنبل عن تلید بن سلیمان فانی لم اجد له روایه غیرها وله شاهد عن زید بن ارقم.

[۴] الحاکم النیسابوری، محمد بن عبدالله ابوعبدالله (متوفای ۴۰۵ ه)، المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۶۱، ح۴۷۱۳، تحقیق:مصطفی عبد القادر عطا، ناشر:دار الکتب العلمیه – بیروت الطبعه:الاولی، ۱۴۱۱ه – ۱۹۹۰م.

از ابوهریره نقل شده است که رسول خدا به علی، فاطمه، حسن و حسین (علیهم‌السّلام) نگاه کرد و فرمود: من با کسی دشمنی می‌کنم که با شما دشمنی کند و با کسی سازش می‌کنم که با شما سازش کند.

و شمس‌الدین ذهبی در سیر اعلام النبلاء می‌نویسد:

احمد بن حنبل حدثنا تلید بن سلیمان حدثنا ابو الجحاف عن ابی حازم عن ابی هریره نظر النبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) الی علی وفاطمه والحسن والحسین فقال: انا حرب لمن حاربکم سلم لمن سالمکم.
رواه الحاکم فی المستدرک وفیه من طریق ابان بن تغلب عن ابی بشر عن ابی نضره عن ابی سعید قال رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) لا یبغضنا اهل البیت احد الا ادخله الله النار.

[۵] الذهبی الشافعی، شمس الدین ابوعبدالله محمد بن احمد بن عثمان (متوفای ۷۴۸ ه)، سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۱۲۲، تحقیق:شعیب الارناؤوط، محمد نعیم العرقسوسی، ناشر:مؤسسه الرساله – بیروت، الطبعه:التاسعه، ۱۴۱۳ه.

احمد بن حنبل به سند خود از ابوهریره نقل کرده است که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به علی، فاطمه، حسن و حسین (علیهم‌السّلام) نگاه کرد و فرمود: من با کسی دشمنی می‌کنم که با شما دشمنی کند و با کسی سازش می‌کنم که با شما سازش کند.
این روایت را حاکم در مستدرک خود نقل کرده و در این کتاب حاکم از طریق ابان بن تغلب از ابی بشر… نقل شده است که رسول خدا فرمود: کسی با ما اهل بیت (علیهم‌السّلام) دشمنی نمی‌کند؛ مگر این که خداوند او را داخل آتش جهنم خواهد کرد.

پس طبق روایات، دشمنی و جنگ با اهل بیت (علیهم‌السّلام) که امام مجتبی (علیه‌السّلام) نیز به تصریح روایات اهل‌سنت، قطعاً جزء آن‌ها است، جنگ و دشمنی با رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است.

فرستادن سم توسط معاویه در منابع اهل‌سنت

بعد از این مقدمه کوتاه به سراغ مدارکی می‌رویم که ثابت می‌کند قاتل اصلی امام مجتبی (علیه‌السّلام)، معاویه بن ابی سفیان بوده و او بود که برای جعده سمّ فرستاد و او را با وعده ازدواج با یزید تحریک کرد تا فرزند رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را مسموم نماید.
متاسفانه، علمای اهل‌سنت، به‌خاطر حفظ آبروی خلفا، از نقل بسیاری از جنایات آنها احتراز کرده‌اند و یا در صورت نقل مطلب در کتابی، دست به تحریف آن زده‌اند! یکی از مواردی که مورد تحریف علمای اهل‌سنت قرار گرفته است، ماجرای مسموم شدن امام حسن مجتبی (علیه‌السّلام)، به دستور معاویه است!

دستکاری حقائق، توسط دست‌های پاک! به اقرار علمای اهل‌سنت، ابن سعد در الطبقات الکبری و طبری در تاریخ خویش مسموم شدن امام حسن مجتبی به دستور معاویه را نقل کرده‌اند، اما دست‌های امانت‌دار، این‌مطلب را از این دو کتاب حذف کرده‌اند!

بیان ابن سعد

نقل از الطبقات الکبری ابن سعد: سبط ابن جوزی حنفی در باب سبب وفات امام مجتبی (علیه‌السّلام)، بعد از ذکر گروهی از علمای اهل‌سنت که اعتقاد به دستور معاویه برای مسمومیت حسن بن علی (علیهما‌السّلام) داشتند، می‌نویسد: قال علماء السیر: منهم ابن عبد البر سمته زوجته جعده بنت الاشعث بن قیس الکندی. وقال السدی: دس الیها یزید بن معاویه ان سمی الحسن واتزوجک فسمته فلما مات ارسلت الی یزید تساله الوفاء بالوعد فقال انا والله ما ارضاک للحسن افنرضاک لانفسنا.
وقال الشعبی: انما دس الیها معاویه فقال سمی الحسن وازوجک یزید واعطیک مائه الف درهم فلما مات الحسن بعث الی معاویه تطلب انجاز الوعده فبعث الیها بالمال وقال: انی احب یزید وارجو حیاته لولا ذلک لزوجتک ایاه. وقال الشعبی: ومصداق هذا القول ان الحسن کان یقول عند موته وقد بلغه ما صنع معاویه لقد عملت شربته وبلغ امنیته والله لا یفی بما وعد ولا یصدق فیما یقول. وقد حکی جدی فی کتاب الصفوه قال: ذکر یعقوب بن سفیان فی تاریخ ان جعده التی سمته وقال الشاعر فی ذلک: تغر فکم لک من سلوه تفرح عنک غلیل الحزن بموت النبی وقتل الوصی وقتل الحسین وسم الحسن وقال ابن سعد فی الطبقات: سمه معاویه مرارا لانه کان یقدم علیه الشام هو واخوه الحسین (علیه‌السّلام).

[۶] سبط بن الجوزی الحنفی، شمس الدین ابوالمظفر یوسف بن فرغلی بن عبدالله البغدادی (متوفای۶۵۴ه)، تذکره الخواص، ص۱۹۱ ۱۹۲، ناشر:مؤسسه اهل البیت بیروت، ۱۴۰۱ه ۱۹۸۱م.

علمای تاریخ و از جمله ابن عبدالبر گفته‌اند: جعده دختر اشعث بن قیس همسر امام مجتبی (علیه‌السّلام) آن حضرت را مسموم کرد.
سدی گفته: یزید بن معاویه مخفیانه به او پیام داد که اگر حسن را مسموم کنی، من با تو ازدواج خواهم کرد، پس جعده مسموش کرد، وقتی امام حسن از دنیا رفت، جعده کسی را پیش یزید فرستاد تا به وعده‌اش وفا کند، یزید در جواب گفت: سوگند به خدا ما از کاری که با حسن کردی راضی نبودیم؛ آیا در حق خودمان به آن رضایت خواهیم داد؟

شعبی گفته: معاویه مخفیانه به او پیام داد و گفت: حسن را مسموم کن تا تو را به ازدواج یزید درآورده و صد هزار درهم به تو بدهم. وقتی حسن از دنیا رفت، کسی را پیش معاویه فرستاد تا از او درخواست کند که به وعده‌اش وفا نماید، معاویه مال را برای او فرستاد و گفت: من یزید را دوست دارم و امید به زنده بودن او دارم، اگر این مساله نبود، من تو را به ازدواج او درمی‌آوردم.
شعبی گفته: دلیل این سخن این است که امام حسن (علیه‌السّلام) در هنگام مرگ خودش در حالی که از کار معاویه با خبر شده بود می‌گفت: تو شربت او را ساختی و او به آرزویش رسید، سوگند به خدا که او به وعده‌ای که داده است، وفا نخواهد کرد و به آن‌چه گفته عمل نخواهد کرد.
جدم (ابن جوزی حنبلی) در کتاب الصفوه گفته: یعقوب بن سفیان در تاریخش گفته: جعده همان کسی است که امام حسن را مسموم کرد و شاعر در این باره گفته:
(ای دنیا) فریب می‌دهی! چه مقدار شیرینی (که می‌توانی همه مردم را فریب بدهی)! ••••• با وجود فشار‌ اندوه، اما باز مردم را به خود شاد می‌کنی!

اندوهی که به خاطر وفات رسول خدا و وصی او ••••• و شهادت حسین و مسمومیت حسن بود!
و ابن سعد در طبقاتش گفته: معاویه چندین بار امام حسن (علیه‌السّلام) را مسموم کرد؛ زیرا او و برادرش حسین به شام می‌آمدند.

ترجمه سبط بن جوزی:

از آن‌جائی که ممکن است برخی اشکال کنند و به گفته ابن جوزی اطمینان نکنند و یا ممکن است که او را به شیعه بودن متهم کنند، ما شرح‌حال او را از زبان بزرگان اهل‌سنت نقل می‌کنیم تا هیچ بهانه‌ای برای کسی باقی نماند.

شمس‌الدین ذهبی درباره او می‌گوید:
یوسف بن قُزُغْلی بن عبدالله. الامام، الواعظ، المؤرخ شمس الدین، ابو المظفر الترکی، ثم البغدادی العونی الحنفی. سِبْط الامام جمال الدین ابی الفرج ابن الجوزی؛ نزیل دمشق. وُلِد سنه احدی وثمانین وخمسمائه… وکان اماما، فقیها، واعظا، وحیدا فی الوعظ، علاّمهً فی التاریخ والسیر، وافر الحرمه، محبباً الی الناس… ودرّس بالشبلیه مده، وبالمدرسه البدریه التی قباله الشبلیه. وکان فاضلا عالما، ظریفا، منقطعا، منکرا، علی ارباب الدول ما هم علیه من المنکرات، متواضعا صاحب قبول تام.

[۷] الذهبی، شمس الدین محمد بن احمد بن عثمان بن قایماز، تاریخ الاسلام ووفیات المشاهیر والاعلام، ج۴۸، ص۱۸۳، تحقیق:د. عمر عبد السلام تدمری، ناشر:دار الکتاب العربی – لبنان/ بیروت، الطبعه:الاولی، ۱۴۰۷ه – ۱۹۸۷م.

یوسف بن قزغلی حنفی، پیشوا، فقیه، تاریخ‌دان و در سخنوری یگانه بود، در تاریخ و سرگذشت، علامه و در نزد مردم بسیار قابل احترام و محبوب بود. مدتی در شبیله و مدرسه بدریه تدریس می‌کرد، او فاضل، دانشمند و نکته سنج بود و با دولت‌مردانی که کارهای ناپسندی می‌کردند، مخالفت می‌کرد و همگان او را قبول داشتند.

بیان طبری

نقل از تاریخ طبری:
همچنین سعدی خزرجی صراحت دارد که طبری در تاریخش نقل کرده که معاویه برای جعده سم فرستاد و او را تحریک کرد تا امام مجتبی را به شهادت برساند:
وفی تاریخ الطبری ان الحسن بن علی رضی الله عنهما مات مسموما فی ایام معاویه وکان عند معاویه کما قیل دهاء فدس الی جعده بنت الاشعث بن قیس وکانت زوجه الحسن رضی الله عنه شربه وقال لها ان قتلت الحسن زوجتک بیزید فلما توفی الحسن بعثت الی معاویه تطلب قوله فقال لها فی الجواب انا اضن بیزید.

[۸] السعدی الخزرجی، موفق الدین ابی العباس احمد بن القاسم بن خلیفه بن یونس (متوفای۶۶۸ه)، عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ج۱، ص۱۷۴، تحقیق:الدکتور نزار رضا، ناشر:دار مکتبه الحیاه – بیروت.

در تاریخ طبری آمده است که حسن بن علی در زمان معاویه مسموم از دنیا رفت، معاویه که باهوش و زیرک بود، مخفیانه برای جعده دختر اشعث که همسرس امام حسن بود، شربتی فرستاد و به او گفت که اگر حسن را بکشی، تو را به ازدواج یزید درخواهم آورد.
هنگامی که حسن از دنیا رفت، کسی را فرستاد که معاویه به وعده‌اش عمل کند، معاویه در جواب گفت: من در مورد یزید، بخل می‌ورزم (او را به دست هرکس نمی‌سپارم)

اما متاسفانه این‌مطلب در چاپ‌های کنونی تاریخ طبری وجود ندارد و به دست امانت‌داران اهل‌سنت از تاریخ طبری حذف شده است! سایر مدارک تحریف نشده!

بیان قرطبی حنفی

قرطبی حنفی متوفای ۵۵۰هـ در کتاب التعریف بالانساب می‌نویسد:

ومات الحسن مسموما سمته زوجته بنت الاشعث الکندیه دسه الیها معاویه.

[۹] القرطبی الحنفی، احمد بن محمد بن ابراهیم الاشعری (متوفای۵۵۰ه)، التعریف بالانساب والتنویه بذوی الاحساب، ج۱، ص۳، طبق برنامه الجامع الکبیر.

حسن (علیه‌السّلام) مسموم از دنیا رفت، همسرش دختر اشعث با دسیسه معاویه او را مسموم کرد.

و در جای دیگر می‌نویسد:
قال: وقال ابو قتاده وابو بکر بن حفص: سم الحسن ابن علی رضی الله عنهما: سمته امراته جعده بنت الاشعث بن قیس الکندی. قال: وقالت طائفه کان ذلک منها بتدسیس معاویه الیها وما بذل لها فی ذلک، وکان لها ضرائر وانه وعدها بخمسین الف درهم، وان یزوجها من یزید، فلما فعلت وفی لها بالمال، وقال: حبنا لیزید یمنعنا من الوفاء لک بالشرط الثانی.

[۱۰] النویری، شهاب الدین احمد بن عبد الوهاب (متوفای۷۳۳ه)، نهایه الارب فی فنون الادب، ج۲۰، ص۳۲۲.

ابوقتاده و ابوبکر بن حفص گفته‌اند: امام حسن بن علی (علیه‌السّلام) به دست همسرش جعده دختر اشعث مسموم شد. طایفه‌ای گفته‌اند که: این قضیه با توطئه معاویه و برای به دست آوردن آنچه معاویه به او داد و نیز چون چند هوو نیز داشت، صورت گرفت. معاویه وعده داده بود که پنجاه هزار درهم به او بدهد و او را به ازدواج یزید درآورد، وقتی او این کار را انجام داد، مالی را که وعده کرده بود، به او داد و گفت: دوست داشتن یزید مانع از آن می‌شود که شرط دوم را عملی کنم.

بیان زمخشری

زمخشری، عالم مشهور و نحوی و مفسر نام آور اهل‌سنت در این‌باره می‌گوید:
جعل معاویه لجعده بنت الاشعث امراه الحسن مائه الف حتی سمته، ومکث شهرین وانه لیرفع من تحته کذا طستاً من دم. وکان یقول: سقیت السم مراراً ما اصابنی فیها ما اصابنی فی هذه المره، لقد لفظت کبدی فجعلت اقلبها بعود کان کان فی یدی. وقد ورثته جعده بابیات منها:

یا جعد بکیه ولا تسامی… بکاء حق لیس بالباطل
انک لن ترخی علی مثله… سترک من حاف ولا ناعل

وخلف علیها رجل من قریش فاولدها غلاماً، فکان الصبیان یقولون له: یا ابن مسممه الازواج.

[۱۱] الزمخشری الخوارزمی، ابوالقاسم محمود بن عمرو بن احمد جار الله (متوفای۵۳۸ه)، ربیع الابرار، ج۵، ص۱۵۷.

معاویه صد هزار (دینار) به زن امام حسن (علیه‌السّلام)، جعده دختر اشعث وعده داد تا ایشان را مسموم کرد، امام (علیه‌السّلام) دو ماه بعد از آن زنده ماند؛ سم آن‌قدر اثر کرد که طشت پر از خون از مقابلش برمی‌داشتند. امام حسن (علیه‌السّلام) می‌فرمود: چند‌بار پیش از این به من سم داده‌اند؛ اما هیچ‌بار مثل این دفعه سم اثر نکرده بود لخته‌های خونی که از من خارج شده است آن را با چوبی که در دست داشتم زیرو رو کردم، دیدم این دفعه سم اثرش را کرده است. جعده سپس با این اشعار امام را مخاطب نمود و گفت:

‌ای جعده بر او گریه کن و ناراحت نباش که گریه تو شایسته و حق است نه باطل؛ همانا نمی‌توانی پرده و حفاظ خانه‌ات را بر مثل او کنار بزنی!
جعده سپس با مردی از قریش ازدواج کرد و فرزندی پسر از وی به دنیا آورد که بچه‌ها به وی می‌گفتند: ‌ای پسر زنی که شوهرش را مسموم کرده است.

بیان بلاذری

بلاذری در انساب الاشراف می‌نویسد: وقد قیل ان معاویه دس الی جعده بنت الاشعث بن قیس امراه الحسن، وارغبها حتی سمته وکانت شانئه له. وقال الهیثم بن عدی: دس معاویه الی ابنه سهیل بن عمره امراه الحسن مائه الف دینار علی ان تسقیه شربه بعث بها الیها ففعلت.

[۱۲] البلاذری، احمد بن یحیی بن جابر (متوفای۲۷۹ه)، انساب الاشراف، ج۳، ص۵۵-۵۶.

گفته‌اند که معاویه مخفیانه به جعده دختر اشعث همسر امام حسن پیام فرستاد و او را تشویق کرد که آن حضرت را مسموم نماید، جعده از امام حسن خوشش نمی‌آمد.
هیثم بن عدی گفته: معاویه دسیسه کرد و به دختر سهیل بن عمره همسر امام حسن (علیه‌السّلام) صد هزار دینار وعده داد که اگر امام حسن (علیه‌السّلام) را مسموم کند، برای او بفرستد، او نیز این کار را انجام داد.

احمد نکری حنفی

احمد نکری حنفی در کتاب دستور العلماء می‌نویسد:
وفی (حبیب السیر) مکتوب ان مروان بن الحکم الذی کان حاکما للمدینه من قبل معاویه بن ابی سفیان قد ارسله معاویه ومعه مندیل ملطخ بالسم وقال له ان علیه بای تدبیر یستطیعه ان یخدع جعده بنت الاشعث بن قیس زوجه الحسن حتی تقدم بعدها علی ازاله وجود الحسن من هذه الدنیا بواسطه هذا المندیل، وقل لها عنی انها اذا ارسلت الحسن الی العالم الآخر واتمت المهمه فان لها خمسین الف درهم وانها ستکون زوجا لیزید. فاسرع مروان بن الحکم الی المدینه لیقوم بما قاله معاویه وسعی جاهدا الی خداع جعده التی کان لقبها (اسماء) التی انطلت علیها الحیله ونفذت ما قاله معاویه ودست السم للامام الحسن (علیه‌السّلام) الذی سری فی جسده فنقل الی دار السلام.

[۱۳] الاحمد نکری، القاضی عبد النبی بن عبد الرسول الحنفی الهندی، دستور العلماء او جامع العلوم فی اصطلاحات الفنون، ج۴، ص۵۰، تحقیق:عرب عباراته الفارسیه:حسن‌هانی فحص، ناشر:دار الکتب العلمیه – بیروت، الطبعه:الاولی، ۱۴۲۱ه – ۲۰۰۰م.

در کتاب حبیب السیر نوشته شده است که مروان بن حکم از جانب معاویه حاکم مدینه بود، معاویه او را فرستاد و دستمالی را به سمّ آلوده کرد و به او گفت: به هر تدبیری که می‌توانی جعده دختر اشعث بن قیس همسر امام حسن را گول بزن تا او وجود امام حسن را از این دنیا به‌وسیله این دستمال بردارد و به او بگو که اگر حسن را از این جهان به جهان دیگر ببرد و این کار مهم را انجام دهد، پنجاه هزار درهم به او می‌دهم و به زودی همسر یزید خواهد شد. مروان با سرعت به طرف مدینه حرکت کرد تا دستور معاویه را انجام دهد و نیرنگ‌های بسیاری به‌کار برد که جعده که لقب او «اسماء» بود را گول بزند و آن‌چه معاویه گفته بود به او بقبولاند و سم را مخفیانه به امام حسن بخوراند تا در بدن او سرایت کند؛ پس از آن امام حسن به دیار باقی شتافت.

بیان شهاب‌الدین نویری

شهاب‌الدین نویری در شرح شعری که درباره اختلاف امام مجتبی (علیه‌السّلام) سروده شده است می‌نویسد:

وفی ابن هندٍ وفی ابن المصطفی حسنٍ اتت بمعضله الالباب و الفکر
فبعضنا قائلٌ ما اغتاله احدٌ وبعضنا ساکتٌ لم یؤت من حصر

ابن هند الذی اشار الیه هو معاویه بن ابی سفیان، اراد ما کان بینه وبین الحسن بن علی فی امر الخلافه. واراد بالبیت الثانی ما وقع الاختلاف فیه من ان الحسن مات مسموماً وان معاویه وعد زوجه الحسن جعده بنت قیسٍ الکندی بمائه الف درهمٍ ویزوجها لابنه یزید ان قتلت الحسن، ففعلت وسمته. ولما مات الحسن وفی لها بالمال وقال: حب حیاه یزید منعنی تزویجه منک.

[۱۴] النویری، شهاب الدین احمد بن عبد الوهاب (متوفای۷۳۳ه)، نهایه الارب فی فنون الادب، ج۵، ص۱۹۶.

در مورد فرزند هند (معاویه) و فرزند مصطفی، حسن، ضرب المثلی است؛ که عقل و فکر را دچار مشکل کرده است!
عده‌ای از ما اعتقاد دارند که کسی او را ترور نکرد! عده‌ای نیز ساکتند و نظر قاطعی ابراز نمی‌کنند!

پسر هندی که در این‌جا به او اشاره شده، معاویه بن ابی‌سفیان است و منظور مسائلی است که بین او و حسن بن علی در امر خلافت پیش آمد. و با بیت دوم قصد کرده که اشاره کند به اختلاف موجود در این مطلب که حسن بن علی مسموم از دنیا رفت و معاویه همسر او جعده دختر قیس را وعده داد که اگر حسن را بکشی، هزار درهم به او بدهد و او را به ازدواج فرزندش یزید درآورد. جعده این‌کار را انجام داد و امام حسن را مسموم کرد. وقتی امام حسن از دنیا رفت، به وعده مالی خود وفا کرد و گفت: دوست داشتن زندگی یزید مانع از این می‌شود که تو را به ازدواج او درآورم.

بیان ابوالفرج اصفهانی

ابوالفرج اصفهانی، عالم مشهور و مقبول نزد اهل‌سنت در کتاب مقاتل الطالبین می‌نویسد:

ودس معاویه الیه حین اراد ان یعهد الی یزید بعده، والی سعد بن ابی وقاص سماً فماتا منه فی ایام متقاربه. وکان الذی تولی ذلک من الحسن زوجته ” جعده ” بنت الاشعث بن قیس لمال بذله لها معاویه. وسنذکر الخبر فی ذلک.

[۱۵] الاصفهانی، ابوالفرج علی بن الحسین (متوفای۳۵۶ه)، مقاتل الطالبین، ج۱، ص۶۰.

هنگامی که معاویه قصد کرد که برای خلافت بعد از خودش به نفع یزید از مرد