توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مسجد مباهله ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مسجد مباهله ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل مسجد مباهله ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل مسجد مباهله ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

یکی از مساجد کهن و تاریخی در مدینه منوره، که مورد توجه حجاج و زائران بوده و هست، مسجدی است به نام «مسجد الإجابه» که در سال‌های اخیر، در محاورات مردم به اشتباه و بدون توجه به پیشینه تاریخی‌اش، به عنوان «پاورپوینت کامل مسجد مباهله ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint» معرفی گردیده و از‌ این جهت که مراسم مباهله رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله با مسیحیان نجران، در‌ این محل به وقوع پیوسته، مورد اهتمام خاص قرار می‌گیرد.
از آنجا که‌ این اشتباه و تحریف، اثرات منفی و نتایج زیان باری دارد، لازم دانستیم آنچه از منابع حدیثی و تاریخی درباره‌ این مسجد به دست آمده، در اختیار علاقمندان قرار دهیم تا ضمن جلوگیری از یک عمل خلاف واقع و پیش گیری از نفوذ و ادامه یک حرکت عوامانه، به کسانی که در‌ این مسجد حضور پیدا می‌کنند و به نماز و دعا می‌پردازند، متذکّر شویم که‌ این حضور باید توأم با واقع بینی و آگاهی کامل باشد و بدانند که در چه جایگاهی قرار گرفته‌اند و انگیزه قداست و شرافت‌ این محل از چیست و امتیاز‌ این مسجد با مساجد دیگر از کجا و به چه دلیل است.

فهرست مندرجات

۱ – اهمیت مساجد تاریخی مدینه
۲ – معرفی مساجد در کتب
۳ – معرفی مسجد ضرار
۴ – مساجد مختلف در مدینه منوره
۵ – مسجد الاجابه و مسجد بنی معاویه
۵.۱ – موقعیت مسجد الإجابه
۵.۲ – نماز و دعای پیامبر در مسجد
۵.۳ – مسجد الإجابه در حدیث شیعه
۵.۴ – مسجد الإجابه در تاریخ
۵.۴.۱ – در قرن هفتم
۵.۴.۲ – تا اوایل قرن نهم
۵.۴.۳ – در اواخر قرن نهم
۵.۴.۴ – در قرن چهاردهم
۵.۵ – نظر مدینه شناسان درباره مسجد
۵.۶ – نبود مسجد در منابع شیعه
۵.۶.۱ – مساجد مورد توصیه ائمه
۵.۷ – منشأ اشتباه در مورد مسجد
۵.۷.۱ – تشابه اسمی
۵.۷.۲ – سخن یکی ازعلما
۵.۸ – نبود مسجد در محل مباهله
۵.۹ – انگیزه طرح‌ موضوع پاورپوینت کامل مسجد مباهله ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint
۵.۹.۱ – توضیح مطلب‌
۶ – پانویس
۷ – منبع

اهمیت مساجد تاریخی مدینه

جای‌ها و اماکن عبادت و پرستش خدا، در تمام دنیا و در میان پیروان همه مذاهب، از احترام و قداست ویژه‌ای برخوردار است و انسان‌ها در هر مذهب و عقیده‌ای که باشند، عبادتگاه خود را محترم می‌شمارند. حفظ و حراست و نظافت و پاکیزگی آن را جزو وظایف خود می‌دانند.‌ این موضوع، در دین مقدس اسلام و در میان مسلمانان، دارای اهمیت بسیاری است، به گونه‌ای که برای احترام و حفظ قداست مساجد، قوانین و احکام خاصی در نظر گرفته شده است و شخص جنب حق توقف در هیچ یک از مساجد را ندارد و نماز خواندن در مسجد بدون تطهیر آلودگی و نجاست آن، جایز نیست و…
و برای همان تکریم و تشریف است که خداوند متعال، مساجد روی زمین را به ذات مقدس خود نسبت داده؛ وَ أَنَّ الْمَساجِدَ لِلّهِ فَلا تَدْعُوا مَعَ اللّه ِ أَحَداً. و تعمیر و آباد نمودن آن‌ها را، از مختصات بندگان مؤمنش قرارداده وفرموده است:

[۱] جن/سوره۷۲،‌ایه۱۸.

إِنَّما یَعْمُرُ مَساجِدَ اللّه ِ مَنْ آمَنَ بِاللّه ِ وَ الْیَوْمِ الاْآخِرِ….

[۲] توبه/سوره۹،‌ایه۱۸.

و از‌ اینجاست که مسلمانان در طول تاریخ و از اول اسلام تا امروز نسبت به‌ایجاد ساختمان و آبادی مساجد، اهمیت زیادی قائل شده و آنچه در توان دارند، در‌ این راه به کار می‌بندند و در همه نقاط دنیا و در تمام شهرها، زیباترین آثار و جالب ترین بناها را مساجد آن شهرها تشکیل می‌دهند.
ولی در میان همه مساجد، مسجدهای تاریخی و قدیمی‌مدینه منوره، از جایگاه خاص و موقعیت ویژه‌ای برخوردار است؛ زیرا‌ این مساجد، گذشته از‌ این که یادآور حضور رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله و شاهد نماز و دعای آن حضرت می‌باشند، گویای خاطرات و حوادثی هستند که می‌تواند در فهم بعضی از‌ایات و احادیث مؤثر و بیانگر گوشه‌ای از تاریخ حساس دوران رسالت پیامبر اسلام باشد.

معرفی مساجد در کتب

برای همین است که عموم مسلمانان، به ویژه مورّخان و مدینه شناسان در طول چهارده قرن گذشته، در بیان تاریخ و حفظ حدود و مشخصات‌ این مساجد تلاش نموده و بر ضبط وقایع و حوادث آن‌ها اهتمام ورزیده‌اند و به عنوان زیباترین خاطرات و ارزنده ترین دانستنی‌های تاریخی و مذهبی، به نسل‌های‌ اینده منتقل نموده‌اند، لذا هر یک از تألیفات و کتاب‌ها که در قرن‌های گذشته و یا در دوران معاصر، درباره مدینه شناسی نوشته شده، بخشی از آن به معرفی‌ این مساجد اختصاص یافته و‌ این در حالی است که در معرفی‌ این مساجد گاهی تألیفات مستقلی نیز سامان یافته است، مانند:
تاریخ المدینه المنوّره ؛ از ابوزید عمر بن شبه نمیری (۱۷۳ ۲۶۲ه. ق.).
مؤلف‌ این کتاب، ضمن معرفی مساجد مدینه، آن‌ها را به دو بخش تقسیم نموده است:
الف:مساجد و محل‌هایی که نماز خواندن رسول خدا در آن‌ها مسلّم و قطعی است؛ (کر المساجد و المواضع الّتی صلّی فیها رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌وآله)
ب:مساجدی که نماز خواندن آن حضرت در آن‌ها محتمل و مورد اختلاف است؛ (ذکر المساجد الّتی یقال انّه صلی‌الله‌علیه‌وآله صلّی فیها و یقال انه لم یصلّ فیها) گفتنی است در بخش اول نزدیک به چهل مسجد شناسانده است.

[۳] تاریخ، ابن شبه، ج۱، ص۵۷.

[۴] تاریخ، ابن شبه، ج۱، ص ۷۵.

الدره الثمینه فی تاریخ المدینه؛ کتابی است از محبّ الدین ابن نجار متوفای ۶۴۰ ه. ق.‌ این کتاب با‌ این که خلاصه‌ای است از تاریخ مدینه، لیکن بخش مهمی‌از آن به معرفی مساجد مدینه اختصاص یافته است. (اخبار مدینه الرسول،‌ این کتاب در سال ۱۴۰۱ در ۱۶۷ صفحه و در مکه معظمه چاپ شده است.)
وفاء الوفا بأخبار دار المصطفی؛ کتابی است از نورالدین علی بن احمد سمهودی متوفای ۹۱۱ه. ق.‌ این کتاب گسترده ترین و مورد اعتمادترین نوشته در مدینه شناسی است و مؤلف آن گذشته از‌ اینکه بیش از چهل مسجد قدیمی‌در داخل و خارج مدینه را شناسانده، در فصل دیگری با عنوان «فیما ینسب الیه صلی‌الله‌علیه‌وآله من المساجد بین مکه و المدینه» به معرفی مساجدی که رسول خدا در مسیر خود از مدینه تا مکه، در آن‌ها نماز خوانده، اختصاص داده و از مسجد شجره شروع کرده و نزدیک به سی مسجد را در‌ این مسیر اسم می‌برد که یکی از آن‌ها مسجد «غدیر» است.
از کتاب‌هایی که در عصر حاضر، در موضوع مدینه شناسی چاپ گردیده و مساجد قدیمی‌مدینه در آن‌ها معرفی شده کتاب‌های زیر است:
«تاریخ المعالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا» (تألیف احمد یاسین، متوفای ۱۳۸۰ ق. چاپ مکه.)
«فصول من تاریخ المدینه المنوره» (تألیف علی حافظ، چاپ مدینه ۱۴۰۵ ق.)
«المساجد الأثریه فی المدینه النبویّه» (محمد الیاس، چاپ مدینه، ۱۴۱۸ ق.)
نویسندگان‌ این کتاب‌ها، مساجد قدیمی‌مدینه را تا آنجا که دسترسی داشته و خود مشاهده نموده اند، به خوانندگانشان معرفی کرده اند.

معرفی مسجد ضرار

گفتنی است، در منابع و مدینه شناسی‌های قدیمی، مسجد ضرار نیز در کنار مساجد موجود در زمان رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله شناسانده شده و تاریخ بنای‌ این مسجد و چگونگی تخریب و انهدام آن به دستور رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله بازگو شده است.

مساجد مختلف در مدینه منوره

در مساجد مدینه منوره، نکته مهم و جالب توجه‌ این است که: مدینه شناسان‌ این مساجد را به چند بخش تقسیم کرده اند:
۱. مساجدی که به دستور رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله بنا گردید و آن حضرت در آن‌ها نمازگزارد.
۲. مساجدی که به وسیله مسلمانان بنا شد و در آن‌ها اقامه نماز می‌شد، سپس پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در آن مساجد حضور یافت و نماز گزارد.
۳. مساجد قدیمی‌مدینه، که رسول خدا در محل‌ این مساجد؛ اعم از منازل شخصی و یا باغات و نخلستان‌ها نمازگزارد ولی در زمان، آن حضرت به شکل مسجد، مورد استفاده عموم نبود و تا زمان عمربن عبدالعزیز به همان وضع باقی بودند، تا‌ اینکه ولیدبن عبدالملک در دوران خلافتش ۸۶ ۹۶ به عمر بن عبدالعزیز والی خود در مدینه دستور داد‌ این جایگاه‌ها را به صورت مسجد و عبادتگاه عمومی‌ساخت و چون‌ این مساجد با مباشرت مستقیم عمربن عبدالعزیز احداث گردید، درکتب تاریخ و مدینه شناسی به شخص وی نسبت داده می‌شود و می‌گویند فلان مسجد عمری است؛ یعنی به دستور وی ساخته شده است و‌ این اصطلاح درباره تعداد بسیاری از مساجد مدینه به کار می‌رود.
در این مورد، ابن نجار (متوفای ۶۴۳ه. ق.) می‌گوید: ولید بن عبدالملک در دوران خلافتش به عمر بن عبدالعزیز، والی خود در مدینه، دستور داد:همه نقاط و محل‌هایی که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله در آنها نماز خوانده، شناسایی و به مسجد عمومی‌ تبدیل کند. او هم دستور ولید را با شناسایی کامل‌ این نقاط، اجرا و در آن‌ها مسجد بنا نمود.

[۵] اخبار مدینه الرسول، ابن نجار، ص۱۱۶.

ابن شبه متوفای ۲۶۲ می‌گوید:در مدینه و اطراف آن، هر مسجدی که با سنگ و آهک بنا شده، از مساجدی است که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله در محل آن نماز به جای آورده است؛ زیرا عمربن عبدالعزیز به هنگام توسعه مسجدالنبی صلی‌الله‌علیه‌وآله «طبق دستور ولید» از مردم مدینه درباره منازل و نقاطی که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله در آنجا نماز خوانده‌اند، سؤال و آن جاها را مشخص نمود و به صورت مسجد درآورد و دیوارهای آن‌ها را برای تمایز از مساجد دیگر با سنگ بالا برد.

[۶] تاریخ المدینه، ابن شبه، ج۱، ص۷۴.

پس از عمربن عبدالعزیز، امرا و سلاطین و اعیان و اشراف و همه مسلمانان، پیوسته نسبت به تعمیر و ترمیم و توسعه و تجدید بنای‌ این مساجد توجه خاصی مبذول داشته اند. از‌ این میان سلطان سلیمان قانونی (او سلطان سلیمان اول مشهور به قانونی و از سلاطین عثمانی است. تولد وی در سال ۹۰۰ ق. است. در سال ۹۲۶ به سلطنت رسید و در سال ۹۷۴ از دنیا رفت.) (متوفای ۹۷۶ ه. ق.) به‌ این موضوع بیش از دیگران اهتمام ورزید و به دستور وی، همه مساجدِ تاریخی در مدینه منوره، تخریب و تجدید بنا گردید.

[۷] المدینه المنوره و تطوّرها العمرانی، ص۳۱۳.

مسجد الاجابه و مسجد بنی معاویه

یکی از مساجد قدیمی‌ مدینه، که در حال حیات رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله و به وسیله مسلمانان ساخته شد و رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله در داخل آن نماز خواند، مسجدی است به نام «الإجابه» و نامگذاری آن به‌ این اسم، از‌ این جهت است که طبق نقل محدثان اهل سنت و مضمون بعضی از روایات شیعه، رسول خدا پس از‌ اینکه در‌ این مسجد نماز خواند، سه مطلب را از خداوند خواست و خداوند دعای او را در دو مورد اجابت کرد و در یک مورد رد نمود.
عباسی، یکی از مدینه شناسان، پس ازنقل حدیث حضور و دعای پیامبرخدا صلی‌الله‌علیه‌وآله در‌ این مسجد، می‌گوید:«و لهذا سمی‌مسجد الإجابه» یعنی به جهت قبول دعای آن حضرت در دو مورد از خواسته‌هایش،‌ این مسجد «الاجابه» خوانده شد.

[۸] احمد عباسی، عمده الاخبار فی مدینه المختار، ص۱۷۶.

نام دیگر «مسجد الاجابه»، «مسجد بنی معاویه» است؛ زیرا‌ این مسجد به وسیله قبیله بنی معاویه‌ ایجاد گردید و در روستایی که‌ این قبیله در آن سکونت داشتند قرار گرفته بود و لذا سمهودی‌ این مسجد را‌ این گونه معرفی می‌کند:«و مِنها مسجد الإجابه و هو مسجد بنی معاویه بن مالک بن عوف من الأوس».

[۹] وفاء الوفا، سمهودی، ج۳، ص۳۸.

موقعیت مسجد الإجابه

مسجد الإجابه، به فاصله ۳۸۵ متر و در سمت شمال بقیع، در خیابان ستین قرار گرفته است و فاصله آن با مسجدالنبی صلی‌الله‌علیه‌وآله پس از توسعه آن، ۵۸۰ متر می‌باشد.

نماز و دعای پیامبر در مسجد

درباره نماز و دعای پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله در «مسجد الاجابه» دو حدیث به ترتیب از سعد بن ابی وقاص و عبداللّه بن جابر بن عتیک در «صحیح مسلم» و «موطأ مالک» که از مهمترین منابع حدیثی اهل سنت می‌باشند، با مختصر تفاوت در متن آن‌ها نقل شده است:
متن حدیث در صحیح مسلم:
عَنْ عامِربن سَعد، عَن أبیه، أنّ رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌وآله أقبل ذات یوم من العالیه حتّی مرّ بمسجد بنی معاویه، دخل فرکع فیه رکعتین و صلّینا معه و دعا ربّه طویلاً ثمّ انصرف الینا فقال:
«سألتُ رَبِّی أَن لا یهلک أمّتی بِالسنّه فأعطانیها و سألته أن لایهلک أمّتی بالغرق فأعطانیها و سألته أن لا یجعل بأسهم بینهم، فمنعنیها».

[۱۰] صحیح مسلم، مسلم، کتاب الفتن، باب هلاک هذه الامه بعضهم ببعض، حدیث۲۸۹۰.

عامر بن سعد از پدرش سعد وقاص نقل می‌کند: روزی رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله که از عالیه (به منطقه‌ای که مسجد قبا واقع است، عالیه و عوالی گفته می‌شود.) برمی‌گشت، عبورش از کنار مسجد بنی معاویه افتاد، وارد‌ این مسجد شد و دو رکعت نماز به جای آورد. ما هم با او نماز به جای آوردیم. رسول خدا آن‌گاه دعایی طولانی کرد. سپس به سوی ما برگشت و فرمود: من از خدا سه مطلب درخواست کردم و او دعای مرا در دو مطلب از آن‌ها اجابت نمود ولی در مورد مطلب سوم دعای مرا رد نمود. من از خدا خواستم که امت مرا با گرسنگی هلاک نکند، خداوند اجابت کرد و از او خواستم امّت مرا با غرق شدن هلاک نکند، خدا‌ این دعای مرا هم اجابت نمود و از او خواستم از میان امت من اختلاف و فتنه را بردارد، خدا‌ این دعای مرا مستجاب ننمود.
متن حدیث در موطأ مالک:
عَن عَبداللّه بن عتیک أنّه قال:«جائنا عبداللّه بن عمر فی بنی معاویه و هی قریهٌ من قری الأنصار، فقال:هل تدرون‌ این صلّی رسول اللّه من مسجدکم هذا؟ فقلت:نعم و اشرت له الی ناحیه منه، فقال:هل تدری ما الثلاث الذی دعا بهنّ فیه؟ فقلت:نعم، قال:فأخبرنی بهنّ، فقلت:دعا بأن لایظهر علیهم عدوّا من غیرهم و لایهلکهم بالسنین فأعطاها و دعا بأن لایجعل بأسهم بینهم فمنعنیها. قال:صدقت. قال:ابن عمر، فلن یزال الهرج الی یوم القیامه».

[۱۱] موطأ، مالک، ج۱، باب ما جاء فی الدعاء.

عبداللّه جابر بن عتیک گوید: روزی عبداللّه بن عمر در محلّه بنی معاویه، که یکی از روستاهای انصار است، نزد ما آمد و پرسید: آیا می‌دانید رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله در کدام نقطه از‌ این مسجد شما به نماز‌ ایستاد؟ گفتم: آری، و به نقطه‌ای از مسجد که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در آنجا به نماز‌ ایستاده بود، اشاره کردم. عبداللّه بار دیگر پرسید: آیا آن سه مطلبی را که رسول خدا درباره آنها دعا کرد، می‌دانید؟ گفتم: آری. گفت: آن‌ها را هم بمن بگو! گفتم: یکی از آن دعاها‌ این بود که خداوند دشمنان امتش را بر آن‌ها مسلّط نگرداند و دیگری‌ اینکه آن‌ها را با گرسنگی هلاک نکند. خدا‌ این دو دعای پیامبر را اجابت نمود و سومین دعای آن حضرت‌ این بود که خداوند اختلاف و فتنه را از میان امت او بردارد ولی‌ این دعا به اجابت نرسید. عبداللّه عمر گفت:درست گفتی و اضافه نمود:
پس اختلاف درمیان‌ این امت همچنان تا قیامت باقی خواهد ماند.
خلاصه‌ این حدیث را ابن شبّه از سعد چنین نقل می‌کند:
«اِنَّه کان مَع النَّبیّ فَمَرَّ بِمَسجد بِنی مُعاویه، فدخل فرکع رکعتین ثمّ قام فناجی ربّه ثُمّ انصرف».

[۱۲] تاریخ، ابن شبه، ج۱، ص۶۸.

در متن‌ این نقل، جمله «ثمّ قام» هم وجود دارد و لذا سمهودی می‌گوید:با توجه به متن‌ این حدیث، برای کسانی که در‌ این مسجد نماز می‌خوانند و دعا می‌کنند، بهتر است به جهت تأسّی به رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله در حال‌ ایستاده دعا کنند.

[۱۳] وفاء الوفا، سمهودی، ج۳، ص۳۸.

مسجد الإجابه در حدیث شیعه

در مورد دعای حضرت رسول صلی‌الله‌علیه‌وآله در مسجد الإجابه، از امیرمؤمنان علیه السلام نیز حدیثی نقل شده است. گرچه در‌ این حدیث به محل‌ این دعا (مسجد اجابه) اشاره نشده، ولی مضمون آن همان حدیث را که قبلاً از منابع اهل سنت آوردیم، تأیید می‌کند.
متن‌ این حدیث که مرحوم صدوق در خصال با اسناد نقل نموده، چنین است:
عَن عَلِیّ بن أَبی طالِب علیه السلام أَنَّ النَّبیّ صلی‌الله‌علیه‌وآله قال:سألت ربّی تبارک و تعالی ثلاث خصال، فأعطانی اثنتین و منعنی واحده، قلت:یا رَبّ لا تهلک أُمَّتی جُوعا، قال:لَکَ هذِهِ قلت:یا رَبّ لا تُسَلّط عَلَیهم عدوا مِن غیرهم؛ یعنی مِنَ المشرکین، فیحتاجوهم، قال:لَکَ ذلِک قُلتُ:یا رَبّ لا تجعل بِأَسهم بَینهم فَمَنعنی هذه».

[۱۴] الخصال، شیخ صدوق، ج۱، ص۸۳.

مسجد الإجابه در تاریخ

از احادیثی که در مورد مسجد الإجابه نقل کردیم، معلوم می‌شود که‌ این مسجد از مساجدی است که در حال حیات رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله و به وسیله قبیله بنی معاویه ساخته شده بود و لذا چون آن حضرت از کنار آن عبور می‌کرد وارد گردید و نماز به جای آورد و دعا نمود.
پس از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله باز از منابع تاریخی استفاده می‌شود که مسجدالاجابه پس از رسول خدا نیز به مدت چند قرن به صورت مسجد و با همان اسم «الاجابه» و «بنی معاویه» معروف بوده و گفتار ابن شبّه متوفّای ۲۶۲ق که اشاره نمودیم شاهد بر‌ این معناست.

در قرن هفتم

ولی از گفتار ابن نجار (متوفای ۶۴۳ه. ق.) استفاده می‌شود که‌ این مسجد در زمان او، رو به ویرانی گذاشته و بخشی از ساختمان آن فرو ریخته است؛ زیرا او می‌گوید:
«و مسجدان قریبان من البقیع؛ أحدهما یعرف بمسجدالإجابه و فیه استوانات قائمه و محراب ملیح و باقیه خراب، و آخر یعرف بمسجد البغله».

[۱۵] اخبار مدینه الرسول، ابن نجار، ص۱۲۷.

«دو مسجد درنزدیکی بقیع است؛ یکی معروف به مسجد الإجابه، که دارای چند ستون و محراب زیباست ولی بقیه آن خراب است و مسجد دیگر معروف به مسجد بغله است.»
از گفتار مطری (متوفّای ۷۴۱ه. ق.) استفاده می‌شود که پس از گذشت یک قرن و در زمان او هم‌ این مسجد به همان حالت خرابی بوده است، حتی ازستون‌ها و محرابی که ابن نجار، یک قرن قبل از مطری به وجود آن‌ها اشاره نموده، اثری باقی نبوده و آبادی بنی معاویه نیز، که مسجد در‌ این آبادی قرار داشت، به صورت تلّی از خاک درآمده بود؛ «و یعرف هذا المسجد بمسجد الإجابه و هو شمالیّ البقیع مع یسار الطریق السالک الی العریض وسط تلول و هی آثار قریه لبنی معاویه و هو الیوم خراب».

[۱۶] التعریف بما آنست الهجره، مطری، ص۴۷.

تا اوایل قرن نهم

از گفتار مکّی (متوفای ۸۵۴ه. ق.) که کلام مطری «و هو الیوم خراب» را تکرار نموده

[۱۷] المساجد الأثریه، محمد الیاس، ص۳۷.

معلوم می‌شود که مسجد الإجابه تا اوایل قرن نهم با همان حالت ویرانی بوده است.

در اواخر قرن نهم

سمهودی (متوفای ۹۱۱ ه. ق.) از تعمیر و ترمیم‌ این مسجد در اواخر قرن نهم خبر می‌دهد و در عنوان «مسجد الإجابه» می‌گوید: این یکی از همان دو مسجد است که ابن نجار آن‌ها را در حالی که خراب بوده اند، مشاهده نموده، ولی امروز از آن ستون‌هایی که او در داخل‌ این مسجد از آن‌ها یاد نموده، اثری نیست و مسجد هم تعمیر و تجدید بنا شده است.
سمهودی می‌افزاید:من مساحت‌ این مسجد را اندازه‌گیری کردم، از شرق به طرف غرب، بیست و پنج ذراع، (تقریبا۳۱ ۱۲ متر) و از قبله به سوی شمال بیست ذراع (تقریبا ۱۰ متر) بود.

در قرن چهاردهم

از گفتار عیاشی، مؤلف کتاب «المدینه بین الماضی والحاضر» (متوفای ۱۴۰۰ه. ق.) معلوم می‌شود که ساختمان مسجد الإجابه، به طوری که سمهودی در اوایل قرن دهم از آن یاد نموده، تا قرن چ