توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مرجعیت فقها در عصر صفویان ۶۹ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مرجعیت فقها در عصر صفویان ۶۹ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل مرجعیت فقها در عصر صفویان ۶۹ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل مرجعیت فقها در عصر صفویان ۶۹ اسلاید در PowerPoint

در اوائل قرن دهم واقعه‌ای بسیار مهم در تاریخ ایران رخ داد که نقطه عطفی در تاریخ تشیع محسوب می‌شود. این واقعه ظهور حکومت صفویان بود. این خاندان توانستند بر چند پارگی ایران پایان دهند و یک حکومت ملی را در سرتاسر ایران حاکم کنند که تاکنون جز در یک مقطع کوتاه، دستخوش سلطه مستقیم بیگانگان قرار نگرفته و به صورت کشوری مستقل با هویت ملی حفظ شده است. در این دوره به دلیل احتیاج کشور به قوانین شریعت بر مبنای فقه شیعه، شاهان صفوی علما را شریک حکومت قرار دادند و با تعیین مناصبی چون صدارت برای رتق و فتق امور دینی و فتوا و موقوفات و قاضی برای قضاوت در امور مدنی، روحانیت شیعه را در کارگزاری دولت شیعی وارد کردند.

فهرست مندرجات

۱ – تشیع قبل از صفویه در ایران
۲ – عصر صفویان
۲.۱ – شاه اسماعیل
۲.۲ – شاه طهماسب
۲.۳ – شاه عباس
۳ – فقیهان عصر صفوی
۳.۱ – محقق کرکی
۳.۲ – شهید ثانی
۳.۳ – مقدس اردبیلی
۳.۴ – شیخ بهایی
۳.۵ – علامه مجلسی
۳.۶ – سایر فقیهان و عالمان
۴ – پانویس
۵ – منبع

تشیع قبل از صفویه در ایران

سلسله صفویان از سال ۹۰۷ ق تا ۱۱۴۸ ق یعنی ۲۴۱ سال در ایران حکومت کردند… و ایران (دراین زمان) رسماً مهد تشیع شد. ایران در قرن اول هجری پس از آن که مسلمین آن را فتح کردند با ولاء و محبت اهل بیت آشنایی نداشت. در قرن دوم همزمان با حکومت امویان بود که تشیع در آن ریشه دوانید و مردم با ولای اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) تا حدی مانوس شدند. تشیع پس از اقامت امام رضا (علیه‌السّلام) در خراسان در اواخر قرن دوم و سوم در ثلث اول دوران حکومت بنی‌عباس ظهور خود را آغاز کرد و در قرن چهارم و پنجم همزمان با حکومت آل بویه انتشار یافت و طی مدتی در عهد سلجوقیان گرفتار رکود و توقف شد.

عصر صفویان

سرانجام در دوره حکومت مغول‌ها از قرن هفتم، دامنه تشیع در ایران رو به گسترش نهاد تا آن که شاه اسماعیل صفوی در قرن دهم بر حکومت دست یافت و از همین قرن بود که تشیع، همه سرزمین ایران را زیر پوشش خود قرار داد.

[۱] مظفر، محمدحسین، تاریخ تشیع، ص۳۱۳.

از این زمان به بعد، تشیع به عنوان یک مذهب رسمی تجلی کرد.

شاه اسماعیل

شاه اسماعیل پس از سرکوبی بعضی از امرای محلی که در آن زمان به ۱۴ تن می‌رسیدند به تبریز رفت و سلطنت خود را رسماً جشن گرفت و تشیع را به عنوان مذهب رسمی کشور اعلام کرد. وی دستور داد تا خطبای آذربایجان خطبه‌ای به نام ائمه اثنی عشری (علیهم‌السّلام) بخوانند و پیش نمازان تمامی شهرها، رسم‌های بدعت‌آمیز را در نماز ترک کنند و مؤذنان مساجد لفظ «اشهد اَن علیاً ولی الله» را در بین اذان بگویند. سکه به نام دوازده امام زده شد.

[۲] میر، خواند، تاریخ حبیب السّیر، به کوشش جلال الدین همایی، ج۴، بی‌جا، نشر خیام، ۱۳۶۲، ص۳۶۷.

شاه اسماعیل «برای تعدیل سیاست‌های افراطی سران قزلباش، صوفیان و مریدان حیدری، علمای ایرانی و نیز جبل عامل، کوفه و بحرین را به تدوین کتاب‌های فقه جعفری دعوت کرد. دوره ۲۳ ساله حکومت شاه اسماعیل اول گرچه به جنگ و تثبیت نظام گذشت، اما پایه‌های تشیع محکم شد و به دلیل احتیاج کشور به قوانین شریعت بر مبنای فقه شیعه، شاه اسماعیل علما را شریک حکومت قرار داد و با تعیین مناصبی چون صدارت برای رتق و فتق امور دینی و فتوا و موقوفات و قاضی برای قضاوت در امور مدنی، روحانیت شیعه را در کارگزاری دولت شیعی وارد کرد. در جنگ چالدران که در سال ۹۲۰ بین شاه اسماعیل و سلطان سلیم، پادشاه ترک به وقوع پیوست تعداد زیادی از فقها شرکت کردند و به شهادت رسیدند. از آن جمله فقیه بزرگوار میرسید شریف، صدر کبیر شاه اسماعیل و قائم مقام او، میر عبدالباقی یزدی و میر سیدمحمد کمونه در آن جنگ به شهادت رسیدند.

[۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۴، بخش دوم، ص۱۰۴.

شاه طهماسب

پس از شاه اسماعیل پسرش، شاه طهماسب به حکومت رسید. وی از بزرگترین مرجع شیعه، محقق ثانی دعوت کرد تا به ایران بیاید و مسئولیت امور دینی را به عهده بگیرد. شاه طهماسب با صدور حکمی عام همه احکام شیخ الاسلام محقق ثانی را واجب الاطاعه اعلام کرد و در حکم دیگری که شاه طهماسب برای محقق کرکی نوشته است وی را به عنوان نائب الامام توصیف کرده است.
شاه طهماسب در سرتاسر ایران فقها و عالمان دینی را به عنوان شیخ الاسلام، صدر، قاضی، قاضی عسکر و نقیب به همکاری دعوت کرد تا به امور حسبه و قضاوت و سرپرستی اوقاف، نظارت بر امور شرعیه و تربیت طلاب شیعی قیام کنند.»

[۴] برای آگاهی از عالمان و فقیهان همکار با دولت ر. ک. به: منشی، اسکندربیک، سرگذشت‌ شاه‌ عباس‌ اول‌، ج۱، صص ۲۸۸-۲۵۱.

شاه عباس

دوره دوم نفوذ و بالندگی عالمان شیعه در حکومت شاه عباس صفوی است که عالمانی چون شیخ بهایی و میرداماد و… توانستند منشا برکات و خدماتی برای ایران و تشیع باشند. در مجموع دوره صفویان دوره تجلی و قدرت تشیع است. در این دوره روحانیت وارد متن زندگی سیاسی ـ اجتماعی مردم شد و به جایگاهی رفیع در امور اجتماعی نایل آمد. تشیع نه تنها به عنوان مذهب رسمی قرار گرفت، بلکه تا حدودی به عنوان ایدئولوژی نهضت صفویان و منبع قوانین جزایی و حقوقی ایران شناخته شد. تا پایان دوره صفویان اکثر مردم ایران شیعه شدند و ایران به عنوان مهد تشیع رسمیت یافت. در این دوره اماکن مذهبی شیعه مانند مشاهد شریفه ائمه (علیهم‌السّلام) آباد گشت و مزارهای امام‌زادگان تعمیر و بازسازی شد. شیعیان بار دیگر از حالت تقیه خارج شدند و مراسم مذهبی خود را از قبیل عزاداری عاشورا و جشن غدیر علناً برگزار کردند. مدارس طلبگی شیعه ازدیاد یافته و رونق گرفت و صدها طلبه، عالم، مجتهد، فیلسوف، محدث و واعظ تربیت شدند. در این دوره بود که مصادر روایی شیعه که در حال نابودی بود از سرتاسر ایران و بلاد اسلامی جمع آوری و دایره المعارف بزرگ شیعه (بحارالانوار) تدوین شد. از این دوره به بعد روحانیت با همه فراز و نشیب‌ها به عنوان ملجا و پناهگاه مظلومان و ناظران بر مناسبات دولتی و بین المللی جایگاه یافت.

فقیهان عصر صفوی

فقیهان متعددی در عصر صفوی رشد کردند که به برخی از آنها در ادامه اشاره می‌شود.

محقق کرکی

محقق کرکی، علی بن حسین بن عبدالعالی کرکی، معروف به محقق ثانی و محقق کرکی در کرک از قرای بعلبک لبنان در خاندان علم متولد شد. وی پس از تحصیلات مقدماتی برای بهره گیری از علمای اهل سنت به مصر رفت و سپس به نجف هجرت کرد و در آن جا در محضر علمای بزرگ شیعه به تکمیل علوم پرداخت. محقق کرکی در سال ۹۱۶ ه. ق هنگام جنگ شاه اسماعیل صفوی با ازبکان در خراسان به ایران آمد و همراه شاه وارد هرات شد. در آن جنگ شیخ الاسلامِ هرات که از نوادگان تفتازانی، صاحب کتاب «مطول» بود به دلیل سنی بودن به قتل رسید و قتل وی مورد اعتراض محقق ثانی قرار گرفت.

[۵] دوانی، علی، مفاخر الاسلام، ج۴، ‌ص ۴۲۱.

تاثیر محقق ثانی در ایران در زمان شاه طهماسب است. با احکام مهمی که شاه برای محقق صادر کرد محقق با دست باز به اصلاح امور دینی پرداخت. محقق با ارسال بخش نامه‌هایی به سرتاسر کشور، قوانین عادلانه را برای کارگزاران وضع کرد که چگونه با مردم در گرفتن مالیات و مقدار و زمانش رفتار کنند. در هر شهر و روستا امامی را برای نماز جماعت و تعلیم احکام معین کرد.

[۶] خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۴، ‌ ص۳۶۱.

تاثیر محقق ثانی در ایران، تا جایی است که گفته‌اند بعد از خواجه نصیرالدین طوسی هیچ کس به‌اندازه محقق کرکی در اعتلای مذهب جعفری و ترویج مکتب اهل‌بیت مؤثر نبوده است. محقق ثانی فاجران و فاسقان را از فساد بازداشت و قوانین بدعت آمیز را منسوخ کرد؛ منکرات را از بین برد؛ شراب و شراب‌خواری را برانداخت؛ حدود و تعزیرات را اجرا کرد؛ نماز و دیگر واجبات را برپا داشت؛ به احوال ائمه جماعات و اذان‌گویان رسیدگی کرد؛ شر ظالمین و ستمگران را از سر مردم کوتاه کرد و گناهکاران را از گناه بازداشت. در این راه تلاش فراوان و نظارت شدید داشت و مرتب مردم را بر یادگیری شرایع دین و برپا داشتن مراسم اسلامی ترغیب می‌کرد.

[۷] خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۴، ص۳۶۹.

مهم‌ترین اثر محقق ثانی در ایران تربیت عالمان و فقیهان فراوانی است که وقتی به زندگی عالمان قرن دهم مراجعه می‌کنیم اکثر آنها را از شاگردان این عالم بزرگ می‌بینیم.
محقق ثانی پس از رتق و فتق امور مجدداً به نجف اشرف رفت و در آنجا در سال ۹۴۰ ق وفات کرد.

[۸] دوانی، علی، مفاخر الاسلام، ص۴۲۷.

شیخ عبدالصمد حارثی، پدر شیخ بهایی ادعا کرده است که وی به دست بعضی از مخالفین (مسموم) و شهید شده است.

[۹] خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۴، ‌ ص۳۷۲.

شهید ثانی

شهید ثانی، زین الدین علی بن احمد عاملی از فقها و بزرگان قرن دهم شیعه می‌باشد. وی در سال ۹۱۱ ق در دهکده «جبع» جبل عامل در خانواده‌ای از اهل علم، چشم به جهان گشود. وی در خدمت پدر به تحصل علم پرداخت و سپس در ۱۴ سالگی به قریه «میس» جبل عامل رفت و نزد فقها و علمای آنجا به فراگیری فقه اهل بیت مشغول شد و پس از ۸ سال به «کَرَک» رفت و نزد علمای آنجا به تحصیل ادامه داد. سپس در شهر دمشق به فراگیری فلسفه و در مصر به فراگیری علوم ادبی و ریاضی پرداخت. سرانجام پس از مراسم حج در سال ۹۴۴ ق به موطن خویش (جبع) بازگشت و به ارشاد مردم مشغول شد. شهید در سال ۹۵۲ ق به ریاست مدرسه نوریه در بعلبک انتخاب شد و ۵ سال به تدریس فقه مذاهب پنجگانه پرداخت.

[۱۰] دوانی، علی، مفاخر الاسلام، صص ۴۳۴ ـ‌ ۴۴۰.

به موازات پیروزی شیعه در ایران، مشکلاتی برای شیعیان در بلاد غربی اسلامی پیش آمد. عثمانیان پس از فتح قسطنطنیه (استانبول) در سال ۸۵۷ ق توسط سلطان محمد دوم، مدعی احیای خلافت اسلامی شدند. این ادعا در سال ۹۲۲ ق توسط سلطان سلیم پس از فتح مصر و دستگیری متوکل، آخرین خلیفه تبعیدی عباسیان و با شایعه استعفای متوکل به نفع سلطان سلیم عملی شد و وی رسماً خود را خلیفه خواند و علمای اهل سنت با وی بیعت کردند. گرچه این واقعه برای علمای سنی مذهب میمون بود، اما احیای خلافت برای شیعیان بسیار تلخ بود، زیرا خلافت یادآور حکومت امویان و عباسیان بود و قبل از آن یادآور حکومت‌های غاصبانه‌ای بود که موجب انزوای اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) شده بودند. بدیهی بود شیعیان دست به ناسازگاری و سنیان هم دست به قلع و قمع خواهند زد. قبل از این نیز شیعیان در دولت عثمانی مورد سوء ظن حکومت سلطان بایزید قرار گرفته بودند. وی در سال ۹۰۷ دستور تبعید بسیاری از آنان را از آناتولی به موریا (شبه جزیره پلویونز) داد. سلطان سلیم قبل از جنگ با شاه اسماعیل دستور قتل عا