توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مراحل تاریخ نگاری اسلامی ۷۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مراحل تاریخ نگاری اسلامی ۷۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل مراحل تاریخ نگاری اسلامی ۷۰ اسلاید در PowerPoint :

مراحل تاریخ‌نگاری اسلامی

عوامل زیادی در رواج و رشد تاریخ‌نگاری اسلامی مؤثر بوده است؛ بیشتر تأثیر را قرآن در رواج آن داشته است.

فهرست مندرجات

۱ – ایام العرب
۱.۱ – هدف
۱.۲ – بی‌زمانی
۱.۳ – هسته اولیه
۱.۴ – گاه‌شماری
۱.۵ – محتوا
۲ – ایام العرب پس از اسلام
۳ – نهادینه شدن توجه به تاریخ
۳.۱ – قصص قرآن
۳.۲ – احادیث
۴ – سیره و مغازی پیامبر
۴.۱ – اهمیت
۴.۲ – ایجاد کتب السِیَر
۴.۳ – روند تدوین
۴.۳.۱ – دوران بن امیه
۴.۳.۲ – دوران بنی عباس
۵ – رابطه خلفا و تاریخ
۶ – فهرست منابع
۷ – پانویس
۸ – منبع

ایام العرب

مردم عرب دوره جاهلی ، روی‌دادهای مهم خویش را که عبارت از مفاخرات و تعصبات قومی و ستیزه‌جویی‌های قبیله‌ای بود، تحت عنوان ایام العرب حفظ می‌کردند و‌ به طور شفاهی به نسل‌های بعد انتقال می‌دادند.

هدف

ایام العرب عمدتاً برای سرگرمی بود و بیش‌تر جنبه ادیبانه داشت، اما به جهت پرداختن به روی‌دادهای مهم، مشتمل بر عناصر تاریخی بود.

بی‌زمانی

هر چند رابطه علّی و معلولی در آن‌ها به چشم نمی‌خورد و بی زمانی جوهر آن‌ها بود.

[۱] فرانتس روزنتال، تاریخ تاریخ نگاری در اسلام، ج۱، ص۳۲ـ۳۳، ترجمه اسداللّه آزاد، مشهد ۱۳۶۵ ش.

هسته اولیه

زندگی عرب‌های جاهلی بقدری ساده بود که حوادث برجسته آن بسیار کم بود و از نظر جغرافیایی و انسانی تأثیری محدود داشت.
این حوادث هسته اولیه ایام العرب را تشکیل می‌داد.

گاه‌شماری

عرب‌های جاهلی از «زمان پیوسته» به عنوان مفهومی تمدنی، درکی نداشتند و زمان از نظر آن‌ها صرفاً پدیده‌های نجومی و فصول متوالی بود و در نتیجه، فاقد مقوله‌ای به نام گاه شماری بودند.
بر اثر این عوامل، عرب‌ها از تجربه تاریخی ارزشمندی که از حوادث گذشته نشأت گرفته باشد و در چارچوب نظم پیوسته زمانی و به شکلی مرتبط با هم، و نه به عنوان حوادثی پراکنده، بدان آگاهی یابند بی بهره بودند.

محتوا

داستان‌های ایام بندرت مشتمل بر روی‌دادهایی بزرگ با اهمیت سیاسی و انسانی است.
اغلب حوادث از جنگ‌های کوچک قبایل شکل می‌گیرد که خیال‌پردازی‌های شاعرانه و سخنان رجزگونه ، بدان جنبه غیرواقعی می‌بخشد.

[۲] فرانتس روزنتال، تاریخ تاریخ نگاری در اسلام، ج۱، ص۳۲ـ۳۳، ترجمه اسداللّه آزاد، مشهد ۱۳۶۵ ش.

[۳] محمد مهدی شمس الدین، حرکت تاریخ از دیدگاه امام علی (ع)، ج۱، ص۵۳ـ۵۴، ترجمه محمدرضا ناجی، تهران ۱۳۸۰ ش.

ایام العرب پس از اسلام

پس از اسلام بخشی از میراث تاریخی عرب (ایام العرب) را راویه‌ها نقل کردند که بتدریج به متون ادبی و جغرافیایی راه یافت.
تعبیر « یوم » پس از اسلام نیز برای شرح فتوح و جنگ‌ها و وقایع مهم به کار رفت و در برخی تک‌نگاری‌ها از این عنوان استفاده شد.

نهادینه شدن توجه به تاریخ

با ترغیب آموزه‌های قرآنی و تعالیم نبوی توجه به تاریخ نهادینه شد.

قصص قرآن

در بسیاری از آیات قرآن کریم ، سرگذشت ( قَصَص ) انبیا آمده و ضمن آن به سرگذشت اقوام و علل شکوفایی یا انحطاط آن‌ها توجه شده است.
مقصود از این قصص، داستان‌سرایی نبوده و ازاین‌رو هیچ سرگذشتی با جزئیات آن نقل نشده، بلکه نکاتی مایه تأمل و دقت یا آموزنده حکمت و موعظه یا سنّتی الاهی ، بیان شده است.

[۴] بقره/سوره۲، آیه۲۴۶۲۵۲.

[۵] یوسف/سوره۱۲، آیه۱۱۱.

[۶] طه/سوره۲۰، آیه۷۷۹۹.

[۷] طباطبائی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۳۰۸.

در قرآن کریم گاه به سنّت‌ها و قوانین تاریخی حاکم بر زندگی انسان مستقیماً اشاره شده و نمونه‌هایی از این قوانین کلی آمده یا انسان به عبرت آموزی از حوادث گذشته و جستجوی تاریخ برای یافتن سنن و قوانین تاریخی ترغیب شده است،

[۸] محمدباقر صدر، المدرسه القرآنیه، ج۱، ص۵۳ـ۵۴، بیروت ۱۴۰۱/۱۹۸۱.

قوانینی که اختصاص به گذشته ندارد، بلکه قابل تعمیم به حال و آینده است.

[۹] مرتضی مطهری، مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی: جامعه و تاریخ، ج۵، ص۷۱، تهران ۱۳۷۰ ش.

بنابراین، قرآن به منزله کتاب هدایت، سرگذشت انسان را از دریچه دعوت انبیا می‌نگرد و واژه‌هایی مانند ایام اللّه ، سنّه اللّه ، سنن ، سِیَر ، عبرت و قصص گویای این دیدگاه است.

احادیث

در حدیث و بیانات امامان نیز از این منظر اشاراتی به تاریخ شده است.
امام علی در نامه‌ای به امام حسن (یا محمد بن حنفیه) به ضرورت و فایده نگرش در کار پیشینیان و تفکر در باره سرگذشت و آثار آنان توجه داده و مطالعه تاریخ را موجِد تجربه‌ای به بلندای عمر انسان ، و معرفت و روشن بینی دانسته است.

[۱۰] علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، نهج البلاغه، ترجمه جعفر شهیدی، تهران ۱۳۷۰ ش.

او به تاریخ نه از منظر مورخ می‌نگرد و نه فقط به مثابه منبعی برای وعظ ، بلکه آن را وسیله‌ای برای نقد و تربیت سیاسی و رهنمود فرهنگی می‌داند.

[۱۱] محمد مهدی شمس الدین، حرکت تاریخ از دیدگاه امام علی (ع)، ج۱، ص۱۶، ترجمه محمدرضا ناجی، تهران ۱۳۸۰ ش.

[۱۲] محمد مهدی شمس الدین، حرکت تاریخ از دیدگاه امام علی (ع)، ج۱، ص۹ـ۱۰، ترجمه محمدرضا ناجی، تهران ۱۳۸۰ ش.

سیره و مغازی پیامبر

اهمیت

تحت تأثیر این قرآن و حدیث درباره تاریخ ، مسلمانان به سیره و مغازی پیامبر اکرم ، به منزله نخستین و مهم‌ترین موضوع برای مطالعات تاریخی توجه نشان دادند.

ایجاد کتب السِیَر

اهل بیت علیهم‌السلام، به روایت و شرح مغازی پیامبر پرداختند و اصحاب و سپس تابعان و محدّثان به روایت از این سرچشمه‌های نخستین همت گماشتند.
از این طریق سیره پیامبر در شکل احادیث و با عنوان کتاب السِیَر وارد مجامیع حدیثی شد و محدّثان کتاب‌های مستقلی با این عنوان تألیف کردند و جنبه‌های گوناگون سیره پیامبر موضوع تألیفات جداگانه گردید.
این آثار زندگی پیامبر را به مثابه کامل‌ترین الگو در رفتار فردی و اجتماعی و زمینه‌های فقهی و اخلاقی ترسیم می‌کردند.

روند تدوین

البته تدوین سیره کامل پیامبر تا پایان قرن اول به جهت پاره‌ای ملاحظات سیاسی و تعصبات قومی به کندی پیش رفت.

دوران بن امیه

چه، امویان به نگارش وقایعی که در آن دشمنان خاندان اموی (از جمله انصار) طرفداران جدّی اسلام و اجداد امویان از دشمنان اصلی اسلام قلمداد می‌شدند، راضی نبودند،

[۱۳] عباس زریاب خویی، سیره رسول اللّه، ج۱، ص۱۵ـ۱۷، تهران ۱۳۷۰ ش.

چنان‌که سلیمان بن عبدالملک ، از اَبان بن عثمان بن عفّان (متوفی ۱۰۵) خواست تا کتابی در باره سیره پیامبر بنویسد و دستور داد ده کاتب از نوشته‌های او رونویسی کنند، اما بعداً رونوشت‌ها را ــ به این دلیل که در کتاب نام انصار به نیکی یاد شده بود ــ سوزاند و خلیفه عبدالملک بن مروان کار او را تأیید کرد.

[۱۴] زبیر بن بکار، الاخبار الموفقیات، ج۱، ص۳۳۱ـ۳۳۴، چاپ سامی مکی عانی، بغداد ۱۹۷۲.

از این روایت بر می‌آید که در نسل سوم پس از پیامبر علاقه به اطلاع از سیره آن حضرت وجود داشته است و از قرن اول کسانی از تابعان و بلکه صحابه سیره ایشان را می‌نوشته‌اند.
آن‌جا هم که امویان یا عمال ایشان با تدوین سیره پیامبر موافقت می‌کردند، متوقع بودند که مطالب بسیاری به نفع ایشان تغییر یابد و تحریف شود

[۱۵] عباس زریاب خویی، سیره رسول اللّه، ج۱، ص۱۵، تهران ۱۳۷۰ ش.

[۱۶] عباس زریاب خویی، سیره رسول اللّه، ج۱، ص۱۷، تهران ۱۳۷۰ ش.

مثلاً گفته‌اند که خالد بن عبداللّه قَسری ، حاکم]] عراق (متوفی ۱۲۵ یا ۱۲۶)، از شِهاب محمد بن زُهْری (متوفی ۱۲۴) خواست تا کتابی در باره سیره پیامبر برای او بنویسد، اما از ذکر فضایل علی علیه‌السلام خودداری کند.

[۱۷] ابوالفرج اصفهانی، کتاب الاغانی، ج۲۲، ص۱۵، قاهره ۱۳۸۳، چاپ افست بیروت (بی تا).

با وجود این، بنی امیه نتوانستند مانع از شور و علاقه دینی مردم شوند.

[۱۸] عباس زریاب خویی، سیره رسول اللّه، ج۱، ص۱۸، تهران ۱۳۷۰ ش.

دوران بنی عباس

خلفای عباسی هم به سیره پیامبر توجه نشان می‌دادند.
ابن اسحاق کتاب السیره را به منصور عباسی تقدیم کرد.

[۱۹] خطیب بغدادی، تاریخ بغدادی، ج۱، ص۲۲۱.

[۲۰] ابن خلّکان، وفیات الاعیان وأنباء أبناء الزمان، ج۴، ص۲۷۷.

هارون الرشید هم از واقدی خواست تا روی‌دادهایی از سیره را با دیدار از محل حوادث در مدینه برای او شرح دهد.

[۲۱] ابن سعد، کتاب الطبقات الکبیر، ج۵، ص۳۱۵، چاپ ادوارد زاخاو، لیدن ۱۳۲۱ـ۱۳۴۷/۱۹۰۴ـ۱۹۴۰، چاپ افست تهران (بی تا).

رابطه خلفا و تاریخ

توجه و علاقه خلفا و فرمان‌روایان به اخبار پیشینیان برای سرگرمی یا آگاهی از آداب سیاست و کشورداری یا بر جای گذاشتن سرگذشت‌نامه‌ای افتخارآمیز از خویش، انگیزه‌ای شد تا به تاریخ‌نگاری توجه شود.
گفته‌اند که معا و یه به شنیدن اخبار شاهان و ملل پیشین علاقه‌مند بود

[۲۲] مسعودی، مروج الذهب (بیروت)، ج۳، ص۲۲۲.

و به دستور وی اخباری که عُبید بن شریه از گذشتگان و شاهان عرب و عجم روایت می‌کرد، مکتوب گردید.
از جمله آثار عبید، کتاب الملوک و اخبار الماضین است.

[۲۳] ابن ندیم، الفهرست، ج۱، ص۱۰۲.

فهرست منابع

(۲) امیرحسین آریانپور، «ابن خلدون پیشاهنگ جامعه شناسی»، سهند، دفتر اول (بهار ۱۳۴۹).
(۳) نزار اباظه و محمدریاض مالح، اتمام الاعلام: ذیل لکتاب الاعلام لخیرالدین الزرکلی، بیروت ۱۹۹۹.
(۴) ابن ابی الدَّم، التاریخ الاسلامی المعروف باسم التاریخ المظفری، چاپ حامد زیان غانم زیان، قاهره ۱۹۸۹.
(۵) ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل، حیدرآباد دکن ۱۳۷۱ـ۱۳۷۳/۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت (بی تا).
(۶) ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفه الصحابه، بیروت: داراحیاء التراث العربی، (بی تا).
(۷) ابن اثیر، التاریخ الباهر فی الدوله الاتابکیّه، چاپ عبدالقادر احمد طلیمات، قاهره (۱۹۶۳).
(۸) ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت ۱۹۶۵ـ۱۹۶۶.
(۹) ابن ازرق، تاریخ الفارقی، چاپ بدوی عبداللطیف عوض، قاهره ۱۳۷۹/۱۹۵۹.
(۱۰) ابن اعثم کوفی، کتاب الفتوح، ج ۱ و ۲، حیدرآباد دکن ۱۳۸۸ـ۱۳۸۹/۱۹۶۸ـ۱۹۶۹.
(۱۱) ابن تغری بردی، المنهل الصافی، ج ۱، چاپ احمد یوسف نجاتی، قاهره ۱۳۷۵/۱۹۵۶.
(۱۲) ابن حبیب، تذکره النبیه فی ایام المنصور و بنیه، چاپ محمد محمدامین، قاهره ۱۹۷۶ـ۱۹۸۶.
(۱۳) ابن حجر عسقلانی، انباء الغمر بأبناء العمر، ج ۱، چاپ محمد احمد دهمان، دمشق ۱۳۹۹.
(۱۴) ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، حیدرآباد دکن ۱۳۲۵ـ۱۳۲۷.
(۱۵) ابن حجر عسقلانی، الدررالکامنه فی اعیان المائه الثامنه، حیدرآباد دکن ۱۳۹۳/۱۹۷۳.
(۱۶) ابن حجر عسقلانی، ذیل الدرر الکامنه، چاپ عدنان درویش، قاهره ۱۴۱۲/۱۹۹۲.
(۱۷) ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون.
(۱۸) ابن خلّکان، وفیات الاعیان وأنباء أبناء الزمان.
(۱۹) ابن دیبع، کتاب قُرّه العیون بأخبار الیمن المیمون، چاپ محمد بن علی اکوع، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۸.
(۲۰) ابن رجب، کتاب الذیل علی طبقات الحنابله، بیروت ۱۳۷۲.
(۲۱) ابن سعد، کتاب الطبقا