توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مدرسه علمی حله ۸۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مدرسه علمی حله ۸۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل مدرسه علمی حله ۸۰ اسلاید در PowerPoint :

حوزه علمیه حله

حوزه علمیه حله تقریبا از زمان تکمیل شهر حله، تأسیس شد.

فهرست مندرجات

۱ – قدمت
۱.۱ – علما
۱.۲ – گزارش حمصی
۱.۳ – گزارش ابن مشهدی
۲ – حمله مغول
۳ – ویژگی‌ها و دستاوردها
۳.۱ – احیای روح تحقیق
۳.۲ – مرحله جدید علم حدیث و رجال
۳.۳ – سبک نوین حدیثی فتوایی
۳.۴ – نوگرایی در ابواب فقهی
۴ – علمای مشهور
۴.۱ – محقق حلّی
۴.۲ – علامه حلّی
۴.۳ – فخرالمحققین
۵ – دوره رکود
۶ – فهرست منابع
۷ – پانویس
۸ – منبع

قدمت

تأسیس حوزه علمی شیعی در حلّه نباید از حدود سال ۵۰۰، زمان تکمیل ساخت شهر حلّه، چندان این سوتر باشد. بر اساس نشانه‌هایی می‌توان حدس زد که تقریبآ دو یا سه دهه پس از بنای شهر، حوزه‌های علمی شیعی نیز در آن‌جا برپا بوده است. این نشانه‌ها از مطالعه زندگی‌نامه شماری از عالمان شیعه حلّه در سده ششم به دست آمده است.

علما

از جمله این عالمان، عربی بن مسافر حلّی (متوفی پس از ۵۸۰) است که به نوشته ذهبی،

[۱] محمد بن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۴۰۰ـ۴۰۱، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، بیروت، حوادث و وفیات ۵۸۱۵۹۰ه، ۱۴۱۷.

بسیاری از شیعیان از مناطق اطراف برای تعلم نزد او می‌رفتند (البته ذهبی یا کاتبان نسخه‌های کتاب او نام عربی را به اشتباه علی ضبط کرده‌اند) (رجوع کنید به این منابع

[۲] علی بن عبیداللّه منتجب‌الدین رازی، الفهرست، ج۱، ص۹۱، چاپ جلال‌الدین محدث ارموی، قم ۱۳۶۶ ش.

[۳] ابن مشهدی، المزارالکبیر، ج۱، ص۵۶۶، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۹.

[۴] عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۳، ص۳۱۰، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.

[۵] موسوعه طبقات الفقهاء، اشراف جعفر سبحانی، ج۶، ص۱۷۸، قم:مؤسسه الامام الصادق، ۱۴۱۸۱۴۲۴.

که همه نام او را «عربی» ضبط کرده‌اند).
هم‌چنین ابوعبداللّه حسین بن هبهاللّه بن رُطبه سواری، دانشمند و نویسنده شیعی (متوفی ۵۷۹) در حلّه به تدریس اشتغال داشته است.

[۶] محمد بن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۲۸۶، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، بیروت، حوادث و وفیات ۵۷۱۵۸۰ه، ۱۴۱۷.

از این دو معروف‌تر ابوعبداللّه محمد بن ادریس، معروف به ابن ادریس حلّی (متوفی ۵۹۸)، است که به گفته ذهبی

[۷] محمد بن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۳۱۴، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، بیروت، حوادث و وفیات ۵۹۱۶۰۰ه، ۱۴۱۷.

در دوره خویش در میان علمای شیعه مانند نداشت و یاران و شاگردان زیادی از درس او بهره می‌گرفتند.

گزارش حمصی

از این شواهد گویاتر گزارشی است که از سفر سدیدالدینِ حمّصی، شیخ متکلمان شیعه در سده ششم، در دست است.
سدیدالدین حمصی که از استادان منتجب‌الدین رازی، صاحب الفهرست،

[۸] علی بن عبیداللّه منتجب‌الدین رازی، الفهرست، ج۱، ص۱۰۷، چاپ جلال‌الدین محدث ارموی، قم ۱۳۶۶ ش.

بوده در مقدمه کتابش با نام المنقذ من التقلید و المرشد الی التوحید تصریح کرده است که در راه بازگشت از سفر حج، به اصرار علمای شیعه یک چند در حلّه اقامت گزیده و این کتاب را در همان‌جا در ۵۸۱ تصنیف کرده و در آن ایام، به تدریس و مذاکره علمی مشغول بوده است.

[۹] محمود بن علی حمصی رازی، المنقذ من التقلید، ج۱، ص۱۷ـ۱۸، قم ۱۴۱۲ـ۱۴۱۴.

[۱۰] محمود بن علی حمصی رازی، المنقذ من التقلید، ج۲، ص۴۰۲، قم ۱۴۱۲ـ۱۴۱۴.

این چند گزارش نه تنها بر رونق حوزه علمی شیعه در چند دهه آخر سده ششم تصریح دارد، بلکه در عین حال از این واقعیت حکایت می‌کند که با وجود این عالمان در حلّه، چه در مسند تدریس و استادی و چه در حلقه شاگردان، سابقه رونق حوزه علمیه حلّه به پیش از اواسط قرن ششم می‌رسد.

گزارش ابن مشهدی

گزارشی هم از محمد بن جعفر مشهدی، مشهور به ابن مشهدی (متوفی ۶۰۵)،

[۱۱] ابن مشهدی، المزارالکبیر، ج۱، ص۴۳۴۴۳۵، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۹.

[۱۲] ابن مشهدی، المزارالکبیر، ج۱، ص۵۶۶۵۶۷، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۹.

در دست است که هم به صراحت، زمان تشکیل جلسات درسی حوزه علمیه حلّه را تا دهه ششم سده ششم به عقب می‌برد و هم محلّ مشخص تدریس را ذکر می‌کند.
به گفته ابن مشهدی،

[۱۳] ابن مشهدی، المزارالکبیر، ج۱، ص۴۳۴۴۳۵، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۹.

[۱۴] ابن مشهدی، المزارالکبیر، ج۱، ص۵۶۶۵۶۷، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۹.

که خود نیز در این حلقه‌های درسی شرکت داشته است، مجالس تدریس حدیث در خانه ابوالبقاء هبهاللّه بن نما در شهر حلّه در ۵۶۹ و نیز مجلس مشابه دیگری در خانه عربی بن مسافر عبادی در ۵۷۳ در حلّه دایر بوده است (برای تاریخ ۵۶۵ به این منبع رجوع کنید

[۱۵] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه: الثقات العیون فی سادس القرون، ج۱، ص۳۳۴ـ۳۳۵، چاپ علی‌نقی منزوی، بیروت ۱۳۹۲/۱۹۷۲.

).
البته تدریس به خانه‌های علما منحصر نبوده، چنان‌که چند دهه بعدتر، از مدرسه‌ای جنب مشهد صاحب الزمان یاد شده است که نوه هبهاللّه بن نما، نجیب‌الدین محمد بن جعفر، معروف به ابن نمای حلّی که خود از استادان برجسته این شهر بود، اتاق‌های آن را در ۶۳۳ بازسازی کرد و گروهی از فقیهان را در آن‌جا اسکان داد.

[۱۶] حسن صدر، تکمله امل‌الآمل، ج۴، ص۴۲۵، چاپ حسین علی محفوظ، عبدالکریم دباغ، و عدنان دباغ، بیروت ۱۴۲۹/۲۰۰۸.

حمله مغول

حوزه علمیه حلّه بر خلاف مراکز علمی بسیاری از شهرها که در سده هفتم در پی هجوم ویران‌گر مغول دچار رکود و حتی نیستی شدند، پس از سقوط عباسیان رونق گرفت.
به نوشته وصّاف الحضره،

[۱۷] عبداللّه بن فضل‌اللّه وصّاف الحضره، تاریخ وصّاف، ج۱، ص۳۶، چاپ سنگی بمبئی ۱۲۶۹.

پس از غلبه هولاکو بر بغداد (۶۵۶)، سدیدالدین یوسف بن مطهر، پدر علامه حلّی (متوفی ۷۲۶)، و مجدالدین محمد بن حسن بن طاووس حلّی و شمس‌الدین محمد بن العز به نمایندگی از مردم حلّه با مکتوبی به درگاه هولاکو رفتند و ضمن اعلام فرمان‌برداری به وی گفتند که خبر پیروزی مغولان را از طریق اخبار اجداد خویش، امامان معصوم شیعه به ویژه امیرمؤمنان علیه‌السلام، شنیده‌اند.
هولاکو نیز آنان را نواخت و تکلّه و علاءالدین عجمی را به شحنگی آن‌جا فرستاد.
ظاهراً در نتیجه این تدبیر علمای حلّه و آرامش و امنیت متعاقب آن، این شهر پناه‌گاه و مجمع علما به ویژه علمای امامی شد؛ چندان که به نوشته افندی اصفهانی

[۱۸] عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۱، ص۳۶۱، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.

در روزگار علامه حلّی، ۴۴۰ مجتهد و فقیه در حلّه می‌زیستند.
بدین ترتیب، حوزه علمیه حلّه که سال‌ها پیش از حمله مغول پایه‌گذاری شده بود، بعد از فتح بغداد و امان نامه گرفتن مردم شهر از ایلخان مغول، اصلی‌ترین حوزه علمی شیعه شد.
دیدار خواجه نصیرالدین طوسی، در مقام صدر اعظم هولاکو، از این حوزه علمی و حضور احترام‌آمیز او در مجلس درس محقق حلّی، که به یک پرسش و پاسخ فقهی و مکاتبه علمی این دو با یکدیگر و نیز پرسش از آینده علمی این حوزه انجامید، نشانه جای‌گاه معتبر این حوزه است.

[۱۹] یوسف بن احمد بحرانی، لؤلؤه البحرین، ج۱، ص۲۳۰ـ۲۳۱، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، قم (بی‌تا).

ویژگی‌ها و دستاوردها

حیات علمی حوزه حلّه و رونق آن، به ویژه در قرن ششم تا هشتم، با بررسی عواملی چون کثرت طلاب و مدرّسان و مشاهیر علمی این حوزه و اعتبار مدرّسان و دانش‌آموختگان و کتاب‌های مهمی که به ویژه در حوزه فقه و اصول تألیف کرده بودند و نیز از طریق گام‌هایی که در پیش‌برد دانش‌های اسلامی برداشته شده بود مشخص می‌شود.
مهم‌ترین ویژگی‌ها و دستاوردهای حوزه حلّه ــ البته با نظر به تاریخی و زمان‌مند بودن آن‌هاــ عبارت‌اند از:

احیای روح تحقیق

مواجهه با رکود علمی و احیای روح تحقیق یکی از ویژگی‌ها و دستاوردها می‌باشد.
شیوه فقهی شیخ طوسی، که به ویژه در کتاب المبسوط بیان شده است، به علت شخصیت و سیادت علمی شیخ و روش اعتدالی او، تا یک سده شیوه مسلط میان فقیهان امامی بوده و فقیهانِ پس از او تا مدت‌ها شارح و ناقل آرا و فتاوی او بودند و در صدد نقد آرای او بر نمی‌آمدند.

[۲۰] محمد بحرالعلوم، «الدراسه و تاریخ‌ها فی النجف»، ج۱، ص۴۸ـ۵۰، در موسوعهالعتبات المقدسه، تألیف جعفر خلیلی، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۷/۱۹۸۷.

این سنّت طولانی تقلید از شیخ طوسی، مشهور به شیخ الطائفه، را ابن ادریس حلّی، یکی از بزرگ‌ترین علمای حوزه علمیه حلّه، درهم شکست.
ابن ادریس نزد استادانی چون عمادالدین محمد بن ابی القاسم طبری، عربی بن مسافر، حسین بن هبهاللّه بن رطبه درس خواند.

[۲۱] محمد بن مکی شهید اول، ج۱، ص۲۲، الاربعون حدیثاً، قم ۱۴۰۷.

[۲۲] محمد بن مکی شهید اول، ج۱، ص۳۵، الاربعون حدیثاً، قم ۱۴۰۷.

[۲۳] محمد بن حسن حرّ عاملی، امل الآمل، ج۱، ص۸۰، چاپ احمد حسینی، بغداد (۱۹۶۵)، چاپ افست قم ۱۳۶۲ ش.

[۲۴] مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۶، ص۳۸۳۹.

[۲۵] مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۷، ص۶۵.

[۲۶] مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۷، ص۷۰.

او شاگردان زیادی را در حلّه پرورش داد که از میان آن‌ها فخّار بن مَعْد موسوی،

[۲۷] محمد بن مکی شهید اول، الاربعون حدیثاً، ج۱، ص۸۱، قم ۱۴۰۷.

[۲۸] مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۴، ص۷۹.

محمد بن جعفر بن هبهاللّه بن نمای حلّی،

[۲۹] ابن داوود حلّی، کتاب الرجال، ستون ۵، چاپ جلال‌الدین محدث ارموی، تهران ۱۳۴۲ ش.

[۳۰] ابن داوود حلّی، کتاب الرجال، ستون ۶، چاپ جلال‌الدین محدث ارموی، تهران ۱۳۴۲ ش.

علی بن یحیی خیاط

[۳۱] مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۴، ص۱۳۵.

و احمد بن مسعود اسدی

[۳۲] محمد بن مکی شهید اول، الاربعون حدیثاً، ج۱، ص۲۱۲۲، قم ۱۴۰۷.

[۳۳] محمد بن مکی شهید اول، الاربعون حدیثاً، ج۱، ص۳۵، قم ۱۴۰۷.

درخور ذکرند.
او به ویژه با تألیف کتاب فقهی بدیع خود، السرائر، راه نقد اسلاف را پیش گرفت و رخوت حاکم بر فقه امامی را با شیوه اجتهادی خویش از میان برد.
شهرت ابن ادریس بیش‌تر به سبب انتقادهای صریح او از شیخ طوسی است.
مخالفت ابن ادریس با حجیّت خبر واحد از موارد صریح مخالفت او با شیخ طوسی بود.
در واقع اصرار او بر آزاداندیشی و لزوم خروج از تقلید از بزرگان و اهتمام در نقد آرای فقهای بزرگ مایه‌های پیشرفت و تکامل دانش فقه را فراهم کرد.

[۳۴] ابن ادریس حلّی، موسوعه ابن ادریس الحلّی: کتاب السرائر الحاوی لتحریرالفتاوی، ج۸، مقدمه موسوی خرسان، ص۷۳، چاپ محمدمهدی موسوی خرسان، قم۱۳۸۷ ش.

[۳۵] ابن ادریس حلّی، موسوعه ابن ادریس الحلّی: کتاب السرائر الحاوی لتحریرالفتاوی، ج۸، مقدمه موسوی خرسان، ص۱۰۹، چاپ محمدمهدی موسوی خرسان، قم۱۳۸۷ ش.

[۳۶] ابن ادریس حلّی، موسوعه ابن ادریس الحلّی: کتاب السرائر الحاوی لتحریرالفتاوی، ج۸، مقدمه موسوی خرسان، ص۱۱۴ـ۱۱۶، چاپ محمدمهدی موسوی خرسان، قم۱۳۸۷ ش.

از این رو احیای روح تحقیق و انتقاد از آرای فقهی بزرگان یکی از کارکردهای بسیار مثبت حوزه علمی حلّه به شمار می‌رود.

مرحله جدید علم حدیث و رجال

ویژگی دیگر حوزه علمیه حله، دسته‌بندی احادیث به اعتبار سند و تدوین آثار رجالی است. در حوزه حلّه، علم حدیث و رجال نیز وارد مرحله جدیدی شد. در واقع، دور شدن از عصر حضور و وقوع روی‌دادهایی مانند از بین رفتن کتابخانه‌های مهم شیعیان در بغداد و نیز پراکندگی‌های شیعیان در شهرهای مختلف و گاه مهاجرت آنان به نقاط دوردست موجب ناکارآمدی روش‌ها و قرائنی شد که محدّثان متقدم در گذشته برای تشخیص روایات درست از نادرست به کار می‌گرفتند.
از این رو، فقیه و رجالی حوزه حلّه، سید جمال‌الدین احمد بن موسی بن طاووس (متوفی ۶۷۳)، طرح تقسیم‌بندی احادیث از نظر سند را ــکه پیشتر در میان محدّثان متقدم اهل سنّت صورت گرفته بودــ در چهار قسم صحیح و موثق و حَسَن و ضعیف ارائه کرد.
این تقسیم‌بندی را علامه حلّی تحکیم کرد و در استدلال‌های خود به کار گرفت.

[۳۷] محمدامین بن محمدشریف استرآبادی، الفوائد المدنیه، ج۱، ص۸۷ـ۸۸، چاپ سنگی تبریز ۱۳۲۱، چاپ افست (قم ۱۴۰۵).

پس از او تا زمان معاصر، این روش، با ملاحظات تکمیلی و اصلاحی، مورد توجه و استناد فقها بوده است. به علاوه، در همین حوزه، سه کتاب مهم رجال توسط همین ابن طاووس و علامه حلّی و ابن داوود حلّی تدوین شد.

سبک نوین حدیثی فتوایی

دستاورد دیگر این حوزه علمی، ارائه سبک نوین «حدیثی ـ فتوایی» در تدوین و تدریس فقه می‌باشد.
در عصر حضور امامان تا نخستین دهه‌های دوران غیبت، کتاب‌های ف