توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مدارا و عفو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مدارا و عفو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل مدارا و عفو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل مدارا و عفو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

کلید واژگان: مدارا، عفو، خشم، قرآن، حدیث.

فهرست مندرجات

۱ – اهمیت بحث از مدارا
۲ – معنای مدارا
۳ – معنای عفو
۴ – معنای رفق
۵ – فرق مدارا و مداهنه
۶ – محدوده قاطعیت
۶.۱ – حفظ اصول و ارزش
۶.۲ – مقابله با دشمنان
۶.۳ – برخورد با توطئه‌گران منافق
۶.۴ – اجرای حدود الهی
۶.۴.۱ – عدم افراط در اجرای حدود الهی
۶.۵ – اجرای عدالت
۶.۶ – در برابر ستم
۶.۶.۱ – مورد انتقام
۷ – محدوده پاورپوینت کامل مدارا و عفو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint
۸ – ارزش پاورپوینت کامل مدارا و عفو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint
۸.۱ – عفو پرتوی از تقوا
۸.۱.۱ – مراحل برخورد متقیان در صورت خشم
۸.۲ – عفو زمینه آمرزش و محبّت الهی
۸.۲.۱ – معنای صفح
۸.۳ – پاداش الهی
۸.۴ – عفو برترین مکارم اخلاق
۸.۵ – عفو مکمّل قانون
۸.۵.۱ – عفو از قصاص نمونه عفو مکمل قانون
۸.۵.۲ – عفو بعد از طلاق نمونه عفو مکمل قانون
۸.۶ – عفو جوهر انفاق
۹ – علت ارزشمندی پاورپوینت کامل مدارا و عفو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint
۹.۱ – دوری از نزاع و لغزش
۹.۱.۱ – معنای حلم
۹.۲ – همبستگی و محبت مردم
۹.۲.۱ – روش برخورد مومنان واقعی با مردم
۱۰ – سزاواران به داشتن فضیلت مدارا
۱۰.۱ – دانشمندان
۱۰.۲ – مبلّغان دینی
۱۰.۳ – زمامداران
۱۱ – عوامل دست‌یابی به شخصیت پاورپوینت کامل مدارا و عفو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint
۱۱.۱ – ایجاد و تقویت مبانی عقیدتی و اخلاقی
۱۱.۱.۱ – مبانی عفو و مدارا
۱۱.۲ – مقابله با خاستگاه‌های خشم
۱۱.۳ – توجّه به آثار مثبت پاورپوینت کامل مدارا و عفو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint
۱۱.۴ – تمرین و مراقبت
۱۲ – وظایف انسان در کنترل خشم
۱۲.۱ – دستیابی به ملکه حلم
۱۲.۲ – فرونشاندن خشم
۱۳ – طرق عملی در مهار خشم
۱۳.۱ – تغییر وضعیت فیزیکی خود
۱۳.۲ – استعاذه کردن
۱۳.۳ – وضو
۱۳.۴ – عدم تصمیم گیری در حال خشم
۱۳.۵ – تخلیه ناراحتی از طرق طبیعی
۱۴ – پانویس
۱۵ – منبع

اهمیت بحث از مدارا

«پاورپوینت کامل مدارا و عفو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint» از مهم‌ترین عناصر استوارسازی ارتباطات میان‌فردی، آرامش فردی و فضیلتهای اخلاقی است.

در اندیشه اسلامی، رابطه خداوند با موجودات بر اساس رحمت

[۱] انعام/سوره۶، آیه۱۲.

[۲] غافر/سوره۴۰، آیه۷.

و محبّت و بر بنیان ربوبیت استوار گشته و ارتباط افراد جامعه با همدیگر بر پیوند ناگسستنی «اخوّت»

[۳] حجرات/سوره۴۹، آیه۱۰.

بنا نهاده شده است؛ پیوندی که تقویت و تحکیم آن، با گسترش و نهادینه شدن فرهنگ «مدارا و گذشت» که میوه شیرین آن، صلح، صمیمیت و وحدت است، رابطه مستقیمی دارد.

با وجود این، ضرورت مرزبندی و بازشناسی حوزه مدارا و گذشت، از محدوده سازش و مجامله‌کاری و همچنین تساهل و تسامح ناروا، بر کسی پوشیده نیست؛ چه اینکه «نرمش و بخشش» با تمام امتیازات و محاسنش، گاه نامطلوب و حتی زیان‌آور است.

از سوی دیگر، دست‌یابی به فضیلت مدارا و گذشت، به تحقّق زمینه‌های عقیدتی، اخلاقی و روانی در فرد و جامعه و نیز به‌کارگیری راهکارهای مناسب منوط است که در این میان، توجّه به آثار مثبت فردی و اجتماعی، در کنار آثار معنوی مدارا و گذشت، از مؤثرترین عوامل در این باره است.

معنای مدارا

مدارا از ماده «دَری‌» یا «درأ» اشتقاق یافته است.

«دَری‌» به معنای آگاهی و شناختی است که از راه مقدماتی پنهان و غیرمعمول به دست می‌آید؛

[۴] راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق محمد سیدگیلانی، بیروت، دارالمعرفه، ص۱۶۸.

از این رو، درباره صید آهو از راه حیله و مقدمات غیرمعمول گفته می‌شود: «دریْتُ الظبیَ».

[۵] ابن منظور، لسان العرب، سوم، چاپ بیروت، دار صادر، ۱۴۱۴ق، ج۱۴، ص۲۵۵.

«درأ» نیز در اصل به معنای «دفع کردن» است.

[۶] ابن فارس، معجم مقاییس اللغی، بیروت، دار الجیل، بی‌تا، ج۲، ص۲۷۱.

بر اساس این، واژه «مدارا» که به معنای «ملاطفت و برخورد نرم» است.

[۷] ابن منظور، لسان العرب، ج۱۴، ص۲۵۵.

[۸] فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۱، ص۱۳۷.

اگر از ماده «دری» باشد با معنای اصلی آن در «دریْتُ الظبیَ» تناسب دارد، گویی آدمی با تحمّل طرف مخالف و برخورد ملایم با او، وی را در کمند محبّت خویش گرفتار می‌سازد؛ و اگر از «درأ» مشتق باشد به این مناسبت است که آدمی با برخورد ملایم خویش، بدی او را دفع می‌کند.

[۹] ابن منظور، لسان العرب، ج۱۴، ص۲۵۵.

بنابراین، در مدارا، مفهوم «پرهیز و احتیاط» نهفته است؛ از این رو، کاربرد بیشتر آن درباره مخالفان و دشمنان است، بر خلاف «رفق» که غالباً درباره موافقان و دوستان و بیشتر از آن، درباره غیرمخالفان کاربرد دارد.

برای نمونه، در این باره در روایات چنین آمده است: «لا تحملوا علی شیعتنا و ارفقوا بهم»

[۱۰] محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۳۳۴.

، «و أمّا المخالفون فیکلّمهم بالمدارای».

[۱۱] محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۶۸، ص۳۰۹.

[۱۲] محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۷۱، ص۳۴۱.

[۱۳] محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۷۲، ص۴۰۱.

البته واژه مدارا گاه در معنایی وسیع به کار می‌رود و هر دو گروه را شامل می‌شود؛ مانند: «أمرنی ربّی بمدارای الناس».

[۱۴] محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۲، ص۱۱۷.

معنای عفو

عفو در اصل به معنای «صرف نظر کردن و رها کردن» است؛ از این رو، برای بیان صرف نظر کردن از عقوبت گناه، «عفا عنه» به کار می‌رود.

[۱۵] ابن فارس، معجم مقاییس اللغی، ج۴، ص۵۶.

[۱۶] نیز خلیل بن احمد، العین، چاپ اوّل، بیروت، مؤسسی الاعلمی، ۱۴۰۸ ق، ج۲، ص۲۵۸.

[۱۷] ابن منظور، لسان العرب، ج۱۵، ص۷۲.

ابن فارس هرچند «ترک» و «طلب» را دو معنای اصلی برای عفو ذکر می‌کند، اما برای معنای دوم، موارد استعمال را اندکی برمی‌شمارد و تمایل دارد آن را نیز به معنای نخست بازگرداند

[۱۸] معجم مقاییس اللغی، ج۴، ص۶۱.

در مورد پشم و موی حیوان که بی‌توجّهی و عدم پیرایش آن، افزایش آن را موجب شده، عفو معنای «تکثّر» می‌دهد؛ بدین‌مناسبت، در معنای «نموّ و افزایش» نیز به کار رفته است و در عبارت قرآنی حتّی “عفوا و قالوا” «تا انبوه شدند و گفتند»

[۱۹] اعراف/سوره۷، آیه۹۵.

به همین معناست.

[۲۰] ابن فارس، معجم مقاییس اللغی، ج۴، ص۵۸ـ۵۹.

«عفا» به معنای «خاک» نیز آمده است که چنین معنایی بدین جهت است که به خاک توجّهی نمی‌شود.

[۲۱] ابن فارس، معجم مقاییس اللغی، ج۴، ص۵۸.

معنای رفق

رفق در اصل، به معنای «نرمی و لطافت»، در مقابل «شدّت و خشونت» است.

[۲۲] ابن فارس، معجم مقاییس اللغی، ج۲، ص۴۱۸.

[۲۳] خلیل بن احمد، العین، ج۵، ص۱۴۹.

[۲۴] فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۵، ص۱۶۹.

در همه موارد کاربرد آن، مفهوم «نرمی و راحتی» را دربردارد.

[۲۵] ابن فارس، معجم مقاییس اللغی، ج۲، ص۴۱۸.

[۲۶] خلیل بن احمد، العین، ج۵، ص۱۴۹.

از آن‌جا که به‌طور معمول، میانه‌روی در انجام دادن کارها، سهولت انجام دادن آنها و نیکی و استحکام عمل را در پی دارد، واژه رفق به معنای «میانه‌روی»، «حسن انجام دادن عمل» و «اِ حکام عمل» نیز به کار رفته است.

[۲۷] فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۵، ص۱۶۹ـ۱۷۲.

بر اساس چنین معنایی، گاهی رفق در مقابل «تبذیر» قرار می‌گیرد

[۲۸] محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۳، ص۱۸۲.

فرق مدارا و مداهنه

پاورپوینت کامل مدارا و عفو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint از ارزشهای والای انسانی و دینی و مورد تأکید اسلام است، ولی مداهنه «دُهن» در اصل به معنای «نرمی و سهولت» است و به همین مناسبت روغن را دهن گویند و ادهان و مداهنه به معنای «نرمش و سازش» است

[۲۹] ابن فارس، معجم مقاییس اللغی، ج۲، ص۳۰۸.

این واژه، به طور معمول، درباره سازشکاری منافقانه و مذموم به کار می‌رود؛ به گونه‌ای که برای رسیدن به منافع شخصی، بخشی از حق و حقیقت، مورد معامله قرار گیرد.

[۳۰] فضل بن حسن طبرسی، مجمع البیان، چاپ اوّل، بیروت، دار المعرفه، ۱۴۰۶ ق، ج۱۰، ص۵۰۱.

[۳۱] فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۶، ص۲۵۰.

سازشکاری از نظر عقل و شرع، کاری ناپسند است؛ همان‌گونه که خشونت ظالمانه، محکوم، و صلابت و قاطعیّت مورد ستایش است.

محدوده تسامح و عفو و مدارا، در امور شخصی و حوزه شدّت عمل و قاطعیّت، درباره مسائل مربوط به اصول و ارزشهای دینی و دفاع از حق و عدالت است.

درشتی و تندی در مورد نخست، کاری ناپسند و غیراخلاقی است و تسامح و انعطاف در مورد دوم، عین مداهنه و سازشکاری.

در سیره پیامبر اکرم گفته‌اند: «رسول خدا هیچ‌گاه برای شخص خود از کسی انتقام نگرفت، اما اگر حرمتهای الهی شکسته می‌شد، برای خدا انتقام می‌گرفت».

[۳۲] متقی هندی، کنز العمال، بیروت، مؤسسی الرسالی، ج۷، ص۲۲۱.

محدوده قاطعیت

محدوده شدّت عمل و قاطعیّت

حفظ اصول و ارزش

نرمی و مدارا، ابزاری برای ارائه بهتر حق است، نه زیر پا نهادن بخشی از حقیقت؛ چرا که برای رضایت خلق و یا رسیدن به منافع شخصی و به بهانه مدارا، اگر بخشی از حقیقت زیر پا نهاده شود، دیگر ارزش نیست، بلکه جلوه‌ای از نفاق و تظاهر، مداهنه و چاپلوسی است.

در شأن نزول سوره کافرون آمده است که جمعی از سران مشرک نزد پیامبر آمده، گفتند: یک سال تو خدایان ما را عبادت کن و سال دیگر، ما خدای تو را عبادت می‌کنیم…، یا دست کم، بعضی از خدایان ما را لمس کن و از آنها تبرّک بجوی تا ما هم تو را تصدیق کنیم…. این‌جا بود که سوره کافرون نازل شد و هرگونه سازشکاری در اصول دینی را منتفی دانست.

[۳۳] فضل بن حسن طبرسی، مجمع البیان، ج۱۰، ص۸۴۰.

[۳۴] محمد حسین فضل‌الله، خطوات علی طریق الاسلام، چاپ سوم، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۲ ق، ص۶۰ـ۶۱.

بدین‌سان قرآن کریم هشدار می‌دهد که حوزه اصول و ارزشها، هیچ‌گونه تسامح و سازشی را برنمی‌تابد و هرگونه پیشنهاد سازش و معامله بر سر اصول

[۳۵] محمد بن احمد قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۹۶۶ م، ج۱۸، ص۲۳۱.

را مردود دانسته و می‌فرماید: فلاتطع المکذّبین ودّوا لو تدهن فیدهنون.

«از تکذیب‌کنندگان اطاعت مکن آنها دوست دارند نرمش نشان دهی تا آنها نیز نرمش نشان دهند».

[۳۶] قلم/سوره۶۸، آیه۸.

[۳۷] قلم/سوره۶۸، آیه۹.

به طور کلی، از تفاوتهای اساسی بین عفو و مداراِی اسلامی با تساهل و تسامح غربی در همین نکته است؛ منادیان تولرانس معتقدند اصول و ارزشهای انسانی و دینی را باید به مسلخ تساهل و تسامح برد، بلکه اساساً چیزی به عنوان «حقیقت و ارزش» وجود ندارد تا پافشاری بر آن، به قیمت از دست دادن تسامح و رویکرد به خشونت باشد!

[۳۸] علی‌اکبر نوایی، «سماحت و سهولت یا تسامح و تساهل اسلامی»، اندیشه حوزه، شماره ۲۴، ۱۳۷۹، ص۱۷۲ـ۱۷۴.

مقابله با دشمنان

عبارت قرآنی “محمّد رسول الله و الذین معه أشدّاء علی الکفّار رحماء بینهم”«محمّد فرستاده خداست و کسانی که با اویند، در برابر کفّار، سرسخت و شدید و در میان خود مهربانند»

[۳۹] فتح/سوره۴۸، آیه۲۹.

محدوده شدّت و خشونت و نیز عفو و محبّت را مشخص می‌کند؛ مؤمنان کانونی از عواطف و محبّت نسبت به دوستان و هم‌کیشان هستند و آتشی سخت و سوزان و سدّی محکم در برابر دشمنان.

قرآن کریم تصریح می‌کند که این شدّت و خشونت، چنان آشکار باشد که دشمنان آن را به روشنی احساس کنند.

[۴۰] توبه/سوره۹، آیه۷۳.

[۴۱] توبه/سوره۹، آیه۱۲۳.

[۴۲] تحریم/سوره۶۶، آیه۹.

البته مراد از “الکفّار” در این عبارت، کفّاری‌اند که سر جنگ، عناد و توطئه دارند؛ چون صرف کفر عقیدتی شدّت و سرسختی با آنان را موجب نمی‌شود؛ چرا که قرآن کریم، بر ایجاد پیوند محبّت‌آمیز با غیرمسلمانانی که سر جنگ ندارند، تصریح دارد.

[۴۳] ممتحنه/سوره۶۰، آیه۸.

برخورد با توطئه‌گران منافق

گاهی در جامعه، افراد و جریاناتی، نقشه براندازی حکومت اسلامی را در سر می‌پرورانند و دست به اقداماتی عملی می‌زنند و یا با اشاعه سخنان نادرست و پخش شایعات در جامعه، ایجاد اضطراب و تزلزل می‌کنند.

در این باره، قرآن کریم دستور می‌دهد که در صورت ادامه این شیوه، برخوردی سخت و به دور از تسامح با آنان صورت گیرد: «اگر منافقان و کسانی که در قلبشان بیماری است و نیز کسانی که اخبار دروغ در مدینه پخش می‌کنند، دست از کارشان برندارند، ما تو را بر ضدّ آنان می‌شورانیم و بر آنها مسلّط می‌کنیم. سپس جز مدّت کوتاهی نمی‌توانند در کنار تو در این شهر بمانند، هر کجا یافت شوند، گرفته شده و به قتل خواهند رسید».

[۴۴] احزاب/سوره۳۳، آیه۶۱-۶۰.

شیوه برخورد امام علی با خوارج، تأمل‌برانگیز و درس‌آموز است.

حکومت علوی، تا زمانی که مخالفان و منافقان، اقدامی در جهت براندازی آن حکومت انجام نداده بودند با آنها مدارا کرد، ولی آن‌گاه که در صدد اقدام عملی برآمدند، به شدّت با آنان برخورد کرد.

[۴۵] محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، بیروت، مؤسسی الاعلمی، ج۴، ص۳۶.

[۴۶] محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، بیروت، مؤسسی الاعلمی، ج۴، ص۵۳.

[۴۷] محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۳۳، ص۳۴۳۴۰۶.

اجرای حدود الهی

در اجرای حدود الهی و اصلاح مجرمان، گرفتار شدن در دام محبّتها و احساساتی شدنهای بی‌مورد، نتیجه‌ای جز فساد و آلودگی اجتماعی دربرندارد؛ از این رو، قرآن کریم می‌فرماید: «زن و مرد زناکار را هر یک صد تازیانه بزنید و هرگز در دین خدا رأفت (و محبّت کاذب) شما را نگیرد، اگر به خدا و روز جزا ایمان دارید و باید گروهی از مؤمنان مجازات آنها را ببینند.»

[۴۸] نور/سوره۲۴، آیه۲.

عدم افراط در اجرای حدود الهی

البته باید توجّه داشت که به هنگام آلودگی برخی از افراد به گناه و ارتکاب جرم نباید در کیفر از حدّ لازم تجاوز کرد و آنها را از جامعه طرد کرد تا مباد کاملاً به صف دشمن بپیوندند.

قرآن کریم که همواره تمامی جوانب امر را مدّ نظر دارد، ما را به این نکته حساس توجّه داده است؛ بدین‌گونه که پس از داستان «افک» که جمعی از مسلمانان فریب‌خورده با القائات منافقان، شخص بی‌گناهی را به عمل منافی عفت متهم کرده بودند، آیات کوبنده‌ای در نکوهش آنان نازل شد.

[۴۹] نور/سوره۲۴، آیه۲۲-۱۱.

و گروهی از صحابه سوگند یاد کردند که به هیچ یک از کسانی که در این ماجرا درگیر بودند، کمک مالی نکنند.

در این هنگام، این آیه نازل شد و آنها را از این شدّت عمل و خشونت باز داشت و فرمود: «آنها که برتری (مالی) و وسعت در زندگی را دارند، نباید سوگند یاد کنند که از انفاق به نزدیکان، مستمندان و مهاجران در راه خدا دریغ کنند؛ آنها باید عفو کنند و صرف نظر کنند. آیا دوست ندارید خداوند شما را ببخشد و خداوند آمرزنده و مهربان است».

[۵۰] نور/سوره۲۴، آیه۲۲.

و این، ترسیمی بسیار زیبا از جاذبه و دافعه اسلامی است.

اجرای عدالت

صلابت و قاطعیت، لازمه اجرای عدالت است و نرمش و تسامح، موجب تضییع حقوق انسانهاست.

بزرگ‌منادی عدالت، امیرمؤمنان در تمام طول زندگی خویش، اندک تسامحی را در زمینه حقوق افراد روا نمی‌دانست؛ به گونه‌ای که حتی برخی از صحابه، از سختگیری ایشان در اجرای عدالت، به پیامبر شکوه کردند.

ایشان در پاسخ فرمودند: «زبان از شکوه علی بن ابی‌طالب برگیرید که به یقین او در ذات پاک خدا (و اجرای اوامر او) سختگیر است و اهل سازش و نرمش در دین او نیست».

[۵۱] محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۲۱، ص۳۸۵.

صفحات تاریخ نمونه‌های فراوانی از قاطعیت امام علی در اجرای عدالت را ثبت کرده است.

برای نمونه، جریان نزدیک کردن آهن تفتیده به دست برادرش عقیل، معروف است.

[۵۲] سید رضی، نهج البلاغه، ترجمه و شرح فیض‌الاسلام، خطبه ۲۲۴.

در برابر ستم

عفو و نرمش ناشی از ضعف در برابر ستمگر قدرتمند، عین عجز و ذلت و نوعی تسلیم و رضایت به ظلم به شمار می‌رود و ظالم زورگو را جسورتر می‌کند؛ از این رو، اسلام چنین عفو و مدارایی را روا نمی‌داند.

امام سجاد در این باره می‌فرمایند: و اگر می‌دانی که بخشش، زیان دارد، (برای مقابله) یاری بطلب؛ چرا که خداوند متعال می‌فرماید: و کسی که بعد از مظلوم شدن، یاری طلبد، ایرادی بر او نیست.

[۵۳] شوری/سوره۴۲، آیه۴۱.

[۵۴] محمد بن حسن حرّ عاملی، وسائل الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۱۱، ص۱۳۸.

بنابراین، عفو در جایی است که انسان، قدرت انتقام دارد و بخشش او از موضع ضعف نیست؛ چه این عفو سازنده است، هم برای مظلوم پیروز که به او اعتماد به نفس و صفای دل می‌بخشد و هم برای ظالم مغلوب که او را به اصلاح خویش وامی‌دارد؛ حدیث معروف «إذا قدرتَ علی عدوّک فاجعل العفو عنه شکراً للقدری علیه»،«اگر بر دشمنت دست یافتی، بخشیدن او را سپاس دست یافتن بر وی ساز»

[۵۵] سید رضی، نهج البلاغه، ترجمه و شرح فیض‌الاسلام، حکمت ۱۰.

خود، گواهی بر این مدّعاست.

مورد انتقام

انتقام و مقابله نیز در جایی است که ظالم به ظلم خویش ادامه می‌دهد و عفو و گذشت، از موضع ضعف و موجب تقویت ستمگر است؛ از این رو، امام علی می‌فرمایند: «عفو از کسی شایسته است که به خطای خود اعتراف دارد، نه آن که بر عملش اصرار ورزد»؛

[۵۶] محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۷۵، ص۸۹.

چرا که عفو بی‌جا، پیامدی جز فساد و تباهی ندارد.

امیرمؤمنان در این باره می‌فرمایند: «عفو به همان اندازه که موجب اصلاح کریم است، باعث تباهی انسان فرومایه است».

[۵۷] محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۷۴، ص۴۲۱.

محدوده پاورپوینت کامل مدارا و عفو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

حوزه پاورپوینت کامل مدارا و عفو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint بسی گسترده است.

در مسائل شخصی، به‌ویژه در معاشرت و همزیستی اجتماعی که با حقوق دیگران در تقابل نیست، اصل بر تسامح، نرمش، مدارا و گذشت است؛ از این رو، توسّل به خشونت و شدّت، جز به هنگام ضرورت مجاز نیست.

امیرمؤمنان به یکی از زمامداران حکومتش دستور می‌دهد: «جایی که جز درشتی به کار نیاید، درشتی در پیش گیر».

[۵۸] سید رضی، نهج البلاغه، ترجمه و شرح فیض‌الاسلام، نامه ۴۶.

بنابراین، در مقام عمل، موارد نرمش، عفو و مدارا به مراتب از موارد شدّت و خشونت بیشتر و گسترده‌تر است.

حتی در مواردی که شدّت و قاطعیت لازم است، باید به حدّ ضرورت اکتفا شود؛ برای نمونه، در اجرای حدود و مجازاتهای اسلامی، نمودهایی از عفو و انعطاف وجود دارد، از جمله: تشویق به عفو در حق الناس، مانند: عفو از قصاص،

[۵۹] بقره/سوره۲، آیه۱۷۸.

عفو مجرم در صورت توبه قبل از صدور حکم در حقوق الهی،

[۶۰] مائده/سوره۵، آیه۳۴-۳۳.

حق عفو برای حاکم در مورد اقرار.

امام علی می‌فرمایند: «و إذا أقرّ الرجل علی نفسه بسرقی فذلک إلی الإمام إن شاء عفا و إن شاء عاقب»و….

[۶۱] حسین نوری، مستدرک الوسائل، چاپ اوّل، قم، آل البیت، ۱۴۰۸ ق، ج۱۸، ص۳۴.

این موارد نشان می‌دهد که اجرای حدود، نه نماد خشونت که نمود رحمت، لطف و کرامت الهی نسبت به جامعه انسانی و به هدف اصلاح جامعه است.

====روش برخورد با مخالفان دین====

همچنین، توسّل به زور و خشونت در برابر دشمنان در صورتی ضرورت می‌یابد که شیوه‌های مسالمت‌آمیز و عفو و مدارا مؤثّر نباشد. نخستین گام در سیره انبیا در برخورد با مخالفان، همواره نرمش و مدارا بوده است.

[۶۲] اعراف/سوره۷، آیه۶۱-۶۰.

[۶۳] اعراف/سوره۷، آیه۶۷-۶۶.

[۶۴] مریم/سوره۱۹، آیه۴۷-۴۲.

[۶۵] طه/سوره۲۰، آیه۴۴.

[۶۶] شعراء/سوره۲۶، آیه۲۹-۲۳.

[۶۷] حجر/سوره۱۵، آیه۸۵.

[۶۸] زخرف/سوره۴۳، آیه۸۹.

با توجّه به این نکته، می‌توان شیوه برخورد با مخالفان از دیدگاه قرآن را مورد تحلیل قرار داد؛ بنابراین، در بینش اسلامی، عفو و مدارا، مرزهای عقیدتی و فکری را درنوردیده و به وسعت انسانیّت، گسترش یافته است و هرگز آن را به مؤمنان محدود نساخته، بلکه تمامی انسانها

[۶۹] آل عمران/سوره۲، آیه۱۳۴.

[۷۰] محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۲، ص۱۱۶.

را (مسلمان

[۷۱] آل عمران/سوره۲، آیه۱۵۹.

[۷۲] فتح/سوره۴۸، آیه۲۹.

[۷۳] بقره/سوره۲، آیه۲۳۷.

یا اهل کتاب

[۷۴] بقره/سوره۲، آیه۱۰۹.

[۷۵] آل عمران/سوره۲، آیه۱۸۶.

[۷۶] مائده/سوره۵، آیه۱۳.

و مشرک،

[۷۷] جاثیه/سوره۴۵، آیه۱۴.

[۷۸] زخرف/سوره۴۳، آیه۸۹.

[۷۹] حجر/سوره۱۵، آیه۸۵.

و نیز گناهکاران)

[۸۰] نور/سوره۲۴، آیه۲۲.

[۸۱] بقره/سوره۲، آیه۱۷۸.

[۸۲] رعد/سوره۱۳، آیه۲۳.

[۸۳] مؤمنون/سوره۲۳، آیه۴۹.

در جای خود، سزاوار گذشت و مدارا می‌داند.

ارزش پاورپوینت کامل مدارا و عفو ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

عفو و مدارا و تحمّل دیگران، از والاترین ارزشهای اخلاقی و انسانی و نیز نشانه تعالی روح و عظمت شخصیت آدمی است.

ایجاد جامعه‌ای منسجم و قدرتمند در گرو آن است که افراد آن، اندیشه‌ها و سلیقه‌های مختلف را تحمّل کنند و از کنار برخوردهای سفیهانه، با اخلاق کریمانه درگذرند و با عفو و بخشش، کینه‌ها را به محبّت مبدّل سازند.

عفو پرتوی از تقوا

هنگامی که قرآن کریم، سیمای پارسایان را به تصویر می‌کشد، تسلّط بر خشم و عفو و بخشش را از برجسته‌ترین صفات آنان برمی‌شمارد و می‌فرماید: “أعدّت للمتّقین الذین ینفقون فی السرّاء و الضرّاء و الکاظمین الغیظ و العافین عن الناس و الله یحبّ المحسنین”.

«(بهشتی که) برای پرهیزگاران آماده شده، همانها که در وسعت و پریشانی انفاق می‌کنند و خشم خود را فرومی‌برند و از خطای مردم درمی‌گذرند و خدا نیکوکاران را دوست دارد».

[۸۴] آل عمران/سوره۲، آیه۱۳۴-۱۳۳.

این آیه، به سه مرحله از برخورد متّقیان به هنگام خشم اشاره می‌کند که همچون یک سلسله مراتب تکاملی، پشت سر هم قرار گرفته‌اند:

مراحل برخورد متقیان در صورت خشم

الف) فرو بردن خشم: “و الکاظمین الغیظ”.

خشم حالت خطرناکی است که گاه در شکل نوعی جنون خودنمایی می‌کند و بسیاری از تصمیمها و جنایات خطرناک در چنین حالی انجام می‌شود؛ از این رو، فروبردن خشم، اثر فوق‌العاده‌ای در تکامل معنوی و تقویت روح ایمان دارد.

ب) گذشت از خطای مردم: “و العافین عن الناس”.

فروبردن خشم به تنهایی کافی نیست؛ زیرا ممکن است کینه و دشمنی را از دل انسان ریشه‌کن نسازد؛ بنابراین، لازم است با عفو و گذشت، کینه و تنفّر را از صفحه دل شست‌وشو داد.

ج) نیکی کردن: “و الله یحبّ المحسنین”.

این مرحله، مرحله‌ای بالاتر از عفو است.

انسان با تقوا نه‌تنها با عفو و گذشت، کینه را از دل خود می‌زداید، بلکه با احسان به طرف مقابل (آنجا که شایسته است) دشمنی را از دل او نیز می‌زداید و قلب او را نسبت به خویش مهربان می‌کند.

جالب اینکه قرآن کریم نمی‌گوید مؤمنان غضب نمی‌کنند؛ چرا که خشم، جزء طبیعت انسان است و در جای خود برای خدا و احقاق حقّ مظلوم ضرورت دارد، بلکه می‌فرماید، آنان به هنگام خشم، نه‌تنها دست به گناه و جنایت نمی‌زنند، بلکه به سراغ عفو و بخشش نیز می‌روند: “و إذا ما غضبوا هم یغفرون”.

«(مؤمنان) کسانی هستند که به هنگام غضب، عفو می‌کنند».

[۸۵] شوری/سوره۴۲، آیه۱۷.

عفو زمینه آمرزش و محبّت الهی

قرآن کریم با جملاتی زیبا، دلنشین و آکنده از محبّت، عواطف پاک مؤمنان را مخاطب خود می‌سازد و می‌فرماید: «آیا دوست ندارید خداوند شما را ببخشد؟ پس شما نیز از خطا و لغزش دیگران درگذرید»: “و لیعفوا و لیصفحوا ألا تحبّون أن یغفر الله لکم و الله غفور رحیم”.

[۸۶] نور/سوره۲۴، آیه۲۲.

نکته جالب این است که قرآن کریم، عفو و گذشت حتی در برابر غیرمسلمانان را مایه جلب محبّت الهی برمی‌شمارد و می‌فرماید: “فبما نقضهم میثاقهم لعنّاهم… فاعف عنهم و اصفح إنّ الله یحبّ المحسنین”.

«به سبب پیمان‌شکنی، آنها یهود را از رحمت خویش دور ساختیم…؛ پس از آنان درگذر و صرف نظر کن که خداوند، نیکوکاران را دوست دارد».

[۸۷] مائده/سوره۵، آیه۱۳.

معنای صفح

واژه «صفح» در اصل به معنای «پهنا، پهلو و سطح هر چیزی» است؛ از این رو، سنگ و شمشیر و ورق فلزی پهن را «صفیحه» گویند.

«مصافحه» (دست دادن) نیز از همین مادّه است.

هرگاه «صفح» با «عَن» به کار رود، به مقتضای مفهوم عَن (مجاوزه)، معنای «اعراض و روی‌گردانی» را می‌رساند که گاه به سبب قهر و بی‌اعتنایی است و گاه به سبب گذشت بزرگوارانه هست.

[۸۸] ابن فارس، معجم مقاییس اللغی، ج۳، ص۲۹۳.

[۸۹] ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، چاپ سی و دوم، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ ش، ج۱، ص۴۰۰.

[۹۰] فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۲، ص۳۸۶.

پاداش الهی

افزون بر آمرزش گناهان، خداوند پاداش کسی را که به سبب سامان یافتن امور جامعه، از حقّ شخصی‌اش درگذرد، خود به عهده گرفته است؛ “فمن عفا و أصلح فأجره علی الله”.

«هر کس عفو و اصلاح کند پاداش او با خداست».

[۹۱] شوری/سوره۴۲، آیه۴۰.

گرچه حقّی از او ضایع گشته، به سبب گذشتی که مایه انسجام جامعه، کم شدن کینه‌ها، افزایش محبّت و آرامش اجتماعی است، خداوند پاداش او را از فضل بی‌پایانش بر عهده گرفته است و به فرموده امام صادق، به دلیل اینکه خشمش را اعمال نکرده، خداوند در قیامت دلش را از خشنودی خویش لبریز می‌سازد.

[۹۲] محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۲، ص۱۱۰.

رفق و مدارا با بندگان خدا حتی برای افراد بی‌ایمان نیز بی‌پاداش نیست.

امام کاظم به علی بن یقطین فرمود: در بنی‌اسرائیل مرد باایمانی بود که همسایه کافری داشت. همسایه کافر با او پیوسته به رفق و مدارا رفتار می‌کرد و به او نیکی می‌ورزید.

وقتی از دنیا رفت، خداوند برای او خانه‌ای بنا کرد که مانع از گرمای آتش شود و روزی‌اش را از جای دیگر می‌رساند و به او گفته می‌شد: این، به سبب رفق و نیک‌رفتاری تو نسبت به همسایه مؤمنت است.

[۹۳] محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۸،