پاورپوینت کامل آرایــــه های ادبی ۵۱ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل آرایــــه های ادبی ۵۱ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۱ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل آرایــــه های ادبی ۵۱ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از مطالب داخلی اسلاید ها

پاورپوینت کامل آرایــــه های ادبی ۵۱ اسلاید در PowerPoint

اسلاید ۴: واج آرایی ( نغمه ی حروف ) : تکرار یک واج ( صامت یا مصوت ) است ، در کلمه های یک مصراع یا یک بیت یا عبارت نثر به گونه ای که کلام را آهنگین می کند و آفریننده ی موسیقی درونی باشد و بر تاثیر سخن بیافزاید این تکرار آگاهانه ی واج ها را « واج آرایی » گویند . توضیح : در این بیت تکرار واج « خ » و « ز » باعث ایجاد موسیقی درونی شده است . توجه : در زبان فارسی بیست و نه واج داریم / ( بیست و سه صامت و شش مصوت ) صامت ها همان حروف الفبای فارسی هستند و مصوت ها « ـــ » و « ا » ، « ی » ، « و » می باشند . مثال : خیزید و خز آرید که هنگام خزان است باد خنـک از جـانب خـوارزم وزان اسـت

اسلاید ۵: سجع : آوردن کلماتی در پایان جمله های نثر که در وزن یا حرف یا حرف آخر یا هر دو ( وزن و حرف آخر ) با هم یکسان باشد . مثال ۱ : منت خدای را عـزووجل که طاعتـش موجب قـربت است و به شکر اندرش مزید نعمت . ( فعل « است » به قرینه ی لفظی حذف شده است . ) مثال ۲ : خـلاف راه صواب است و نقض رای اولـوالالباب « است » (حذف لفظی ) ذوالفقـار علی در نیـام ( باشد ) و زبان سعدی در کام « باشد » ( حذف معنوی ) .توضیح : فعل « باشد » در دو جمله ی پایانی به قرینه ی معنوی حذف شده است.توجه : به نثر مسجع ، نثر آهنگین نیز می گویند . نکته ۱ : سجع در کلامی دیده می شود که حداقل دو جمله باشد یا دو قسمت باشد . نکته ۲ : سجع باعث آهنگین شدن نثر می شود به گونه ای که دو یا چند جمله را هماهنگ سازد . نکته ۳ : سجع در نثر حکم قافیه در شعر را دارد . نکته ۴ : اگر در پایان جمله ها کلمات تکراری وجود داشته باشد ، سجع پیش از آن می آید . مثال : الهی اگر بهشت چون چشم و چراغ است بــی دیــدار تــو درد و داغ اســتنکته ۵ : گاهی در جملات سجع ممکن است افعال به قرینه ی لفظی یا معنوی حذف شوند .

اسلاید ۶: « انواع سجع » الف ) سجع متوازن : آن است که کلمات سجع فقط در وزن اشتراک داشته دارند . مثال : ملک بی دین باطل است و دین بی ملک ضایع . توضیح : هر دو کلمه دارای هجای بلند می باشند لذا هم وزن اند . مثال : طالب علم عزیز است و طالب مال ذلیل .توضیح : دو کلمه ی « عزیز » و « ذلیل » دارای دو هجا ، یکی کوتاه و یکی کشیده هستند . لذا در وزن یکسانند .

اسلاید ۷: سجع مطرفب ) سجع مطرف : آن است که کلمات سجع فقط در حرف یا حروف پایانی با هم اشتراک دارند . مثال : محبت را غایت نیست از بهر آنکه محبوب را نهایت نیست . توضیح : کلمه ی « غایت » دارای دو هجا و کلمه ی « نهایت » دارای سه هجا می باشد پس دو کلمه هم وزن نیستند بلکه فقط در حرف آخر مشترک اند .

اسلاید ۸: سجع متوازیج ) سجع متوازی : به سجعی گفته می شود که کلمات سجع هم در حرف پایانی و هم در وزن یکسان می باشند . مثال : باران رحمت بی حسابش همه را رسیده و خوان نعمت بی دریغش همه جا کشیده . توجه : از آن جائیکه سجع متوازی ، زیباتر و خوش آهنگ تر است و در متون فارسی کاربرد بیشتری دارد . لذا شناخت این نوع سجع برای دانش آموزان عزیز با اهمّیّت تر می باشد . نمونه هایی از آثار مسجع : اوّلین با سجع در مناجات نامه خواجه عبدالله انصاری ( قرن پنجم ) به کار گرفته شد و بعدها سعدی در « گلستان » ، جامی در « بهارستان » ، نصرالله منشی در « کلیله و دمنه » آن را به حد کمال خود رساندند . و در ادامه کسانی چون قائم مقام فراهانی در « منشئأت » و قاآنی در کتاب « پریشان » از آنها پیروی کردند .

اسلاید ۹: ترصیعترصیع آن است که کلمات مصراعی با مصراع دیگر یا جمله ای با جمله ی دیگر ، در وزن و حروف پایانی یکسان باشد ( غیر از واژگان تکراری بقیه کلمات با هم سجع متوازی دارند . ) مثال ۱ : ای منــور بـه تـو نجـوم جـلال وی مقـرر بـه تـو رسـوم کمـالمثال ۲ : باران رحمت بی حسابش همه را رسیده و خوان نعمت بی دریغش همه جا کشیده

اسلاید ۱۰: « انواع جناس » الف) جناس تام : آن است که دو کلمه جناس از نظر شکل ظاهری و تلفظ کاملاً یکسان ، اما از جهت معنی با هم فرق دارند . مثال :عشـق شـوری در نهـاد ما نهـاد جـان مـا در بوتــه ی سـودا نهــاد وجود و سرشت قراردادبهـرام که گور می گرفتی همه عمر دیدی که چگونه گور بهـرام گرفت گور خر قبرکار پاکان را قیـاس از خـود مگیر گر چه باشد در نوشتن شیر ، شیر شیر خوردنی نام حیواننکته : جناس هم در شعر و هم در نثر به کار می رود .

اسلاید ۱۱: انواع جناس ناقص ۱- جناس ناقص اختلافی ۲- جناس ناقص حرکتی ۳- جناس ناقص افزایشی

اسلاید ۱۲: جناس ناقص اختلافیجناس ناقص اختلافی : آن است که دو کلمه جناس در حرف اوّل ، وسط یا آخر با هم اختلاف داشته باشند . مثال : تنگ است خانه ما را تنگ است ای برادر بر جای ما بیگانه ننگ است ای برادر ( برای حرف اوّل ) چوک زشاخ درخت خـویشتن آویختـه زاغ سیـه بـر دو بـال غالیه آمیخته ( برای حرف وسط )

اسلاید ۱۳: جناس ناقص حرکتی جناس ناقص حرکتی : آن است که دو کلمه جناس علاوه بر معنی در حرکت ( مصوت کوتاه ) نیز با هم اختلاف دارند . مثال : ایـن چـه ژاژ است چه کفر است و فشار پنبه ای در دهـــان خـود فشار

اسلاید ۱۴: جناس ناقص افزایشی جناس ناقص افزایشی : آن است که دو کلمه جناس علاوه بر معنی ، در تعداد حروف نیز متفاوت اند بطوری که یکی از کلمات جناس حرفی در اوّل ، وسط یا آخر نسبت به کلمه های دیگر اضافه دارد . مثال : ایـن ره ، آن زاد راه و آن منزل است مــرد رهــی اگــر ، بیــا و بیــار

اسلاید ۱۵: قلبقلب آ ن است که نویسنده با جابه جا کردن اجزای یک ترکیب وصفی یا اضافی ، ترکیب تازه و زیبایی را با معانی جدید به وجود به وجود آورد و به کنار هم قرار دادن این دو ترکیب به کلام خویش ارزش هنری ببخشد . مثال : حافظ مظهر روح اعتدال و اعتدال روح اقوام ایرانی است . نکته : گاهی ممکن است اجزای تشکیل دهنده ی آرایه « قلب » بصورت یک ترکیب وصفی یا اضافی نباشد .

اسلاید ۱۶: ملمــعملمع آن است که شاعر فارسی زبان یک مصراع یا یک بیت از شعر خود را به زبان دیگری ( معمولاً به زبان عربی ) بسراید . مثال : سل المصـانع رکباً تهیـم فی الغلوب تو قدر آب چه دانی که در کنار فراتی * ترجمه : برکه ها و تالاب های بیابان را از شتر سوارانی سر گشتگان بیابانند بپرس .توجه : دانش آموزان عزیز به خاطر بسپارید که در ملمع بیت یا مصراع عربی ( هر زبان دیگر ) باید سروده ی خود شاعر باشد نه اینکه از کسی یا جایی نقل قول ( تضمین ) کند .

اسلاید ۱۷: بخش دومآرایه های معنوی یعنی زینت و زیبایی کلام که از طریق معنی حاصل شود .

اسلاید ۱۸: آرایه های معنویآرایه های معنوی عبارتنداز : مراعات نظیر ، تضاد ، متناقض نما ، حس آمیزی ، تلمیح ، تضمین ، اغراق ، ایهام ، ایهام تناسب ، تمثیل ، ارسال المثل ، اسلوب معادله ، حسن تعلیل ، لف و نشر .

اسلاید ۱۹: مراعات نظیر ( تناسب ) اگر گوینده در کلام خویش مجموعه ای از کلمات را بیاورد که به نوعی با هم تناسب و ارتباط داشته باشند ، آن را مراعات نظیر گویند . نکته : تناسب میان کلمات می تواند از نظر جنس ، نوع ، مکان ، زمان ، همراهی و … باشد . نکته : بیشترین کاربرد مراعات نظیر در شعر است اما گاهی در نثر هم دیده می شود . مثال : رود شــاخ گـل در بر نیلوفر بـرقصــد به صـد نـاز گلنـار ها ( شاخ ، گل ، نیلوفر و گلنار ــــ مراعات نظیر ) نکته : آرایه های مراعات نظیر ممکن است بین دو کلمه یا بیشتر اتفاق بیفتد .

اسلاید ۲۰: تضاد ( طباق ) آوردن دو کلمه ی متضاد در سخن به گونه ای که سبب زیبایی کلام گردد . نکته : تضاد هم در شعر و هم در نثر بکار می رود .مثال : صبح امید که بد معتکف پرده ی غیب گو بـرون آی که کـار شب تار آخر شد ۱ ۲ ۲ ۱نکته : فعل ها نیز می توانند آرایه تضاد را به وجود آورندمثال : پروردگارا ! از خصلت طمع که دنائت آورد و آبرو ببرد … .

اسلاید ۲۱: متناقض نما ( پارادکس ) آن است که در کلام دو امر متضاد را به یک چیز نسبت بدهیم به گونه ای که ظاهراً وجود یکی نقض وجود دیگری باشد . شاعر این امر متضاد را چنان هنرمندانه به کار می برد که قابل پذیرش است . مثال : جامه اش شولای عریان است .توضیح : واژه شولا به معنی « لباس » ، که برای پوشیدن بدن است و وقتی با « عریانی » همراه می شود معنی ضدیت خود را از دست می دهد .

اسلاید ۲۲: حس آمیزی آمیختن دو حس است در یک کلام به گونه ای که از یک حس به جای حس دیگر استفاده شود . و این آمیختگی سبب زیبایی سخن گردد . مثال : ببین چه می گویم . توضیح : شما سخن را با حس شنوایی در می یابید امّا گویند از شما می خواهد سخن او را ببینید که به این آمیختگی حس ها ، « حس آمیزی » می گویند .مثالهای دیگر : خبر تلخی بود- روشنی را بچشیم – با مزه نوشتن – آوای سبک و لطیف .

اسلاید ۲۳: تلمیحآن است که گویند در ضمن کلام خویش به آیه ، حدیث ، داستان ، واقعه ی تاریخی ، اسطوری و افسانه ای اشاره داشته باشد . مثال : آسمـان بار امانت نتوانست کشید قـرعه ی فـال به نـام من دیوانه زدن توضیح : اشاره به آیه ی « انا عرضنا الامانه علی السموات و الارض … . »نکته : گاهی در آرایه ی تلمیح ، آرایه ی مراعات نظیر هم به کار می رود . مثال : بیستون بر سر راه است ، مباد از شیرین خبـری گفتـه و غمگیـن دل فرهاد کنید

اسلاید ۲۴: تضمین آن است که شاعر یا نویسنده در میان کلام ( شعر یا نثر ) خود آیه ، حدیث ، مصراع یا بیتی را از شاعر دیگر عیناً بیاورد . نکته : اگر بیت یا مصراعی از شاعر دیگر به عنوان تضمین بیاورد معمولاً نام آن شاعر به گونه ای ذکر می شود . نکته : معمولاً عبارت تضمین شده داخل گیومه قرار می گیرد . هدف از تضمین : ۱- اعتبار بخشیدن به سخن ۲- خلاصه کردن مفاهیم گسترده و طولانی ۳- ضمانت برای