پاورپوینت کامل المراقبات «أعمال السنه» ۹۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل المراقبات «أعمال السنه» ۹۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل المراقبات «أعمال السنه» ۹۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل المراقبات «أعمال السنه» ۹۰ اسلاید در PowerPoint :

محتویات

۱ نام‌گذارى کتاب
۲ موضوع
۳ انگیز تألیف
۴ ارزش کتاب
۵ ساختار
۶ آرا و ابتکارات
۷ ویژگى‌ها
۸ تقسیم مناجات
۹ نسخه شناسى
۱۰ پانویس
۱۱ منابع مقاله
۱۲ وابسته‌ها

نام‌گذارى کتاب

مؤلف در متن کتاب به نام آن تصریحى نکرده است، ولى در مقدم کتاب بطور ضمنى اشاره‌اى کرده است، که شاید مراد نام کتاب باشد. ایشان در این زمینه مى‌فرماید: «و من بعض هذا الرفق أن تراقب أیام سنتک، و تعمل ببعض ما ورد فی کل سنه مرّه، و أنا أکتب فی هذا مجملا، اختار من الأعمال الوارده أهمّها و أشیر من المراقبات إلى ألزمها».[۱]

ترجم آن چنین است: و از برخى از رفاقت و مدارا کردن (با نفس) این است که مراقب روزهاى سال باشى، و به بعضى از اعمالى که در سال یکبار وارد شده است، عمل کنى، و من در این باره مختصرى مى‌نویسم، از اعمال وارد شده مهم‌ترین آنها را برمى‌گزینم، و از مراقبات به لازم‌ترین آنها اشاره مى‌کنم.

همان گونه که ملاحظه مى‌شود عبارات «المراقبات» و «الأعمال» و «سنه» در متن مذکور آمده است که نام معروف و مشهور کتاب از آنها تشکیل شده است و علام طباطبایى در تقریظ «أعمال السنه» را ذکر نموده است.

موضوع

موضوع اصلى کتاب اصلاح باطن و ظاهر سالک است، که مهم‌ترین راه این اصلاح مراقبت نمودن از روزهایى است که در اصلاح اخلاقى و لسان شرع مخصوص و منصوص است، و بجا آوردن اعمالى است، که از نظر شرع و اخلاق سالک را به فضایل اخلاقى و کمالات انسانى نائل مى‌گرداند و او را به اخلاق الهى متخلق مى‌گرداند که «تخلّقوا بأخلاق اللّه و تحلّوا بصفات اللّه».

مؤلف بزرگوار در این زمینه در کتاب مراقبات مى‌نگارد: «و بطور یقین بدان که تو بر اصلاح ظاهر قادر نیستى مگر از طریق اصلاح باطن زیرا اعمال سالک از قلب جارى و صادر مى‌شود و قلب صالح جز عمل صالح ره‌آوردى ندارد و قلب فاسد جز فساد تراوشى ندارد.

پس عمده و مهم‌ترین کار اصلاح قلب و دل است که آن از خواطر و ملکات گذشته متأثر مى‌شود و خواطر از آنچه که حواسّ حسّ مى‌کنند نشأت مى‌گیرد، پس کسى که قدرت حفظ و کنترل و اصلاح اندیشه و خصلت و دل را ندارد، علاجى جز توسل به باب لطف و کرم خداى لطیف و کریم ندارد»[۲]

انگیز تألیف

مؤلف بزرگوار هدف از تألیف این کتاب را چنین مى‌نویسد: «این جمله براى غرض ما از این کتاب کافى است، که آن عبارت است از اشاره به شرایط، و مهم در این مسأله آن است که سالک آخرین تلاش و کوشش خود را براى تصحیح شرایط باطنى اصلاح اخلاق بنماید.

و آن عبارت است از ایمان حقیقى داشتن به این که ضارّ و نافع حق تعالى است، و ایمان به عنایت خداوند متعال داشته باشد و بداند که خدا خیر محض و باقى سرمدى است، و هیچ خیرى در هستى نیست مگر به ولایت و قرب و ملاقات حق تعالى، و خواسته‌هاى را در این منحصر کند یا به اینها برگرداند.

حتى مؤمن از نعمت‌هاى الهى لذت نمى‌برد مگر از آن جهت که آنها از خداست، در این صورت نفس و عقل و روح سالک به دنیا توجه نمى‌کند و به حمد و ستایش حق تعالى مى‌پردازد. این حال جز براى اوحدى از اهل معرفت دوام ندارد.»[۳]

ارزش کتاب

پیرامون معرفى کتاب در منابع موجود، چیزى یافت نشد، حتى نسخ حاضر که چاپ سوم است و با مقدم تحقیقى طبع گردیده است، چیزى پیرامون کتاب از منابع ننوشته است. لکن در این نسخه تقریظى از فیلسوف شهید مفسر کبیر عارف بى‌نظیر علامه آیت‌اللّه سید‌ ‎محمدحسین طباطبایى به چاپ رسیده است که در آن به معرفى سبک اخلاقى مؤلف و ستایش کتاب پرداخته است، که به اختصار ترجم آن چنین است:

«پس این چند سطرى است که پیرامون کتاب «أعمال السنه» تألیف علم حجت آیت مرحوم حاج میرزا جواد آقا ملکى تبریزى مى‌نگارم، و نمى‌خواهم این کتاب گرانقدر را ستایش کنم و یا مؤلف بزرگوار آنرا مدح و ثنا کنم، چون این کتاب دریاى پر گوهرى است که قابل سنجش نمى‌باشد و مؤلف او عالم بلند مرتبه‌اى است که به توصیف در نیاید.

این کتاب که در پیش روى شماست، بهترین کتابى است که در زمینه [عبودیت و تقرب و مراقبت] نوشته شده است، و در آن لطایفى است که اهل ولایت مراقبت از آنها مى‌کنند، و دقایقى است که به دل‌هاى مشتاقان محبت الهى، خطور مى‌کند، و جملات زیبایى است که براى اهل ریاضت، در عبادت الهى روشن و متجلى مى‌گردد».[۴]

ساختار

این کتاب مشتمل بر یک مقدمه و دوازده فصل به ازاء دوازده ماه سال و یک خاتمه است که معرفى فصول و ابواب آن بطور مختصر به شرح زیر است:

مقدمه: در بیان تأمّل در نعمت‌هاى دنیوى و اخروى، و توجه به مغفرت الهى، و اصلاح قلب و تسلیم امر الهى و نوحرى بر اعضاء و مناجات با حق تعالى.

فصل اول: در بیان مراقبت‌هاى ماه محرم الحرام، و یادآورى مصائب امام حسین علیه‌السلام و اعمال ده اول، و تأثیر مراقبت‌ها و تعظیم شعائر اللّه.

فصل دوم: در بیان مراقبت‌هاى ماه صفر الخیر، و زیارت اربعین، و حضرت رسول و امام حسن علیهما‌السلام.

فصل سوم: در بیان مراقبت‌هاى ماه ربیع‌الاول، و ولادت حضرت رسول(ص)، و وفات امام حسن عسکری(ع)، و خلافت امام عصر عجل‌الله‌تعالى‌فرجه، و ازدواج حضرت رسول(ص) با خدیجه(س)، و اسامى حضرت رسول(ص)، و زیارت مولود و مراسم عید و آداب آن، و توسل به صاحبان روز عید.

فصل چهارم: در بیان مراقبت‌هاى ماه ربیع الثانى، و ولادت حضرت امام حسن عسکری علیه‌السلام.

فصل پنجم: در بیان مراقبت‌هاى ماه جمادى الأولى، و ولادت امام سجاد علیه‌السلام.

فصل ششم: در بیان مراقبت‌هاى ماه جمادى الآخره، و وفات حضرت فاطمه علیهاالسلام و فضایل ایشان.

فصل هفتم: در بیان مراقبت‌هاى ماه رجب الحرام، و نداى فرشته‌اى بنام داعى و جواب آن به زبان حال، و مناجات، و معناى ماه حرام، و اعمال شب اول، و تلاش در راستى گفتار در مناجات و دعاها، و شب رغائب و اعمال آن، و فضیلت روزه در ماه رجب، و صدقه بجاى روزه.

تلاش در اخلاص نیت، و نکات دقیقى در شناخت اخلاص، و تحصیل حقیقت اخلاص با تأمّل و تفکّر، و ترس از آبرو ریزى ریا هنگام عرض اعمال به حضور حق تعالى، و نماز سلمان، و دعا در تعقیب هر نماز، و رجاء حقیقى، و ولادت حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام، و امر عالم قبل از بعثت حضرت رسول صلى‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم، و اهتمام حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام به اعتلاى کلم اسلام، و اهمّ شرایط دعا، و اعمال عید مبعث، و نعمت بعثت و اختلاف مردم در قبول آن.

فصل هشتم: در بیان مراقبت‌هاى ماه شعبان المعظم، و مناجات شعبانیه، و فضیلت روز آن، و ولادت امام حسین علیه‌السلام، و نیم شعبان، و ولادت حضرت حجت عجل‌الله‌تعالى‌فرجه، و فضیلت شب نیم شعبان، و تذکر به ضعف ایمان، و توسّل به امام زمان عجل‌الله‌تعالى‌فرجه، و فضیلت دعاى کمیل، و محاسبت نفس، و طلب رحمت از صاحب آن روز، و اعمال آخر شعبان.

فصل نهم: در بیان مراقبت‌هاى ماه رمضان المبارک، و فضایل و فواید گرسنگى، و مراتب روزه، و اقسام روزه‌داران، و اختلاف حالات پیامبران علیهم‌السلام، و اقسام روزه‌داران از جهت خوردن و نوشیدن ایشان، و خطب حضرت رسول(ص) در ماه رمضان، و توسع رحمت الهى در این ماه، و لطافت مضامین دعاهایى که از معصومین علیهم‌السلام وارد شده.

حقیقت قرآن و تدبّر در قرائت آن، و تفکّر در احوال پیامبران(ع)، و آثار قرآن در قلب هنگام تدبّر در آن، و راز مستجاب نشدن دعاى برگزیدگان، و حسن ظن به حق تعالى، و شرایط دعا و سایر اسباب اجابت، و شرایط دعا و صلوات بر نبى و آل او علیهم‌السلام و سایر اسباب اجابت.

ادخال سرور در قلب مؤمن، و بالا بردن دستها هنگام دعا و انواع آن و سجده کردن براى تقرّب جستن به خداوند، و دو امر مجرّب در تأثیر حال سالک، و فضیلت انگشتر، و اختیار اوقات و اماکن شریف براى دعا، و تلاش در دعا و تحصیل حال رقّت و گریه، و اقسام دعا کنندگان، و طلب شفاعت از صاحب هر روز، و دعاهاى مخصوصه و غسل‌هاى وارده، و افطار و اقسام آن، و اهتمام براى درک شب قدر.

مراقبت در امر امامت و موعظه و تحصیل اخلاص در آنها، و تذکر به وعّاظ در کیفیت موعظه، و فضیلت شب قدر، و آمادگى براى این شب مانند آمادگى براى حضور سلطان است، و محافظت قلب از اشتغال به غیر خدا، و مناجات با خدا، و اعمال شب قدر، و دعاى شب بیست و هفتم.

[تتمّه]: در بیان مراقبت از اعمال شب آخر ماه رمضان، و رفتار امام سجاد علیه‌السلام با زیر دستانش، و محاسب اعمال تمام ماه، و خدا حافظى با ماه رمضان، و اظهار ندامت از کوتاهى کردن در اداء حقوق ماه رمضان.

[تتمّه]: در بیان مراقبت شب عید فطر، و فضیلت آن، و اقسام روزه‌دارانى که وارد در عید فطر مى‌شوند، و اعمال مخصوص شب عید فطر، و صلوات وارد شده در شب عید فطر، و اخراج فطریه و احکام آن.

فصل دهم: در بیان مراقبت‌هاى ماه شوّال، و اعمال روز عید و خروج براى نماز عید، و آداب مجلس سلاطین دین، و متذکّر شدن به حال امام عصر عجل‌الله‌تعالى‌فرجه، و مناجات با ایشان، و اظهار اشتیاق براى زیارت ایشان، و این که تشریع نماز عید براى بخشش پاداش است، و مراقبت روز عید و قرائت دعاهاى آن، و بیان ماه شوّال و اعمال آن.

فصل یازدهم: در بیان مراقبت‌هاى ماه ذى قعده الحرام، و روز آن، و عمل شب نیم آن، و روز دحو الأرض و شرافت آن، و نعمت‌هاى الهى در ظاهر و باطن انسان، و شأن کعب حقیقى، و اسرار اعمال و مناسک حج و این که آنها در تخلیه و تحلیه مؤثّرند، و تلاش در تحصیل اخلاص.

فراهم کردن سفر حج و برگرفتن توش سفر، و رعایت رفیق و راهنما و امیر حاجّ، و قصد حج واقعى در مناسک حج ظاهرى، و آداب زیارت حضرت رسول صلى‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم، و تحصیل حضور قلب هنگام زیارت او، و توقف در مقابل ضریح مقدس او، و امیدوارى از حضرت او و آنچه که در خطاب به حضرت رسول صلى‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم مى‌گوید، و امیدوارى از عفو و کرم و فضل او و زیارت امامان قبرستان بقیع.

فصل دوازدهم: در بیان مراقبت‌هاى ماه ذى حجه الحرام، و فضیلت ده اول آن، و دعاهاى پنج‌گانه که به حضرت عیسى(ع) هدیه شده، و تکیه بر خدا نمودن، و ریش امید و آرزو، و اعمالى که در ده اول وارد شده، و اعمال شب و روز عرفه، و زیارت امام حسین علیه‌السلام، و معانى تنزیه و تسبیح، و دعا نمودن براى برادران ایمانى در غیاب ایشان و ایثار بر ایشان، و احتراز از دعاى دروغین.

اعمال شب و روز عید قربان و آداب رفتن به نماز عید، در فضیلت و شرافت روز عید غدیر بر سایر روزها، در معناى ولایت و حقیقت آن و بیان زیارت جامعه، و این که فضایل امام علی علیه‌السلام قابل شمارش نیست، و تصریح به ولایت امام علی علیه‌السلام در صحیفه‌هاى پیامبران، و شرح روز عید غدیر، و خطب حضرت رسول صلى‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم در مسجد خیف و در روز عید غدیر، و کمین کردن منافقان در عقبه براى کشتن حضرت رسول صلى‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم، و صلوات مخصوص در روز غدیر، و روایات امام رضا علیه‌السلام در فضیلت روز غدیر، و معنى ولایت مطلقه و حقیقت آن، و اعمال روز غدیر.

پناه بردن به صاحبان روز از معصومین در پایان روز، و مباهل نصاراى نجران، و آمدن نصاراى نجران به مدینه، و خارج شدن حضرت رسول صلى‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم براى مباهله و ممانعت ایشان از آن، و این که به نصّ آی مباهله علی علیه‌السلام نفس و جان نبى صلى‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم است، و احترام و منزلت روز مباهله در اسلام، و اعمال روز مباهله، و مناجات با معصومین علیهم‌السلام، و نزول سور هل أتى در شان اهل‌بیت علیهم‌السلام، و خاتمه در نصیحت و تذکّر.

خاتمه: در بیان بجا آوردن اعمال به قدر امکان، و اجتناب از غرور، و وظایف بنده در صورت قادر نبودن بر انجام اعمال، و اهتمام در تحصیل اخلاص، و توجه به معانى و باطن عبادت، و واجب بودن تکمیل صورت عبادت نیز، و مناجات مؤلف (قده) با خداوند متعال.

آرا و ابتکارات

یکى از مهم‌ترین منازل سیر و سلوک الهى و از سخت‌ترین مراحل عروج و ترقى معنوى، مراقبت است، دانشمندان علم اخلاق و سیر و سلوک علمى در ضمن کتب و رسائل خویش و بصورت جداگانه پیرامون مراقبت مطالب عالى و دقایق کافى بیان فرموده‌اند، که به برخى از آنها اشاره مى‌شود. امام ابوالقاسم قشیرى در رسال قشیریه، باب بیست و چهارم را در مراقبت نگاشته است، که ترجم آن از ترجم رسال قشیریه چنین است:

«باب بیست و چهارم اندر مراقبت، قال اللّه تعالى: و کان اللّه على کل شئ رقیباً (۳۳ احزاب۵۲/) (و خداوند مراقب هر چیزى است). جریر بن عبداللّه گوید: جبرئیل(ع) به صورت مردى نزد پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم آمد و گفت: یا محمد(ص) ایمان چیست؟ گفت: آنکه ایمان آرى به خدا و فرشتگان و کتاب‌ها و رسولان وى و بدانستن این که خیر و شرّ همه از اوست. گفت خبر ده مرا از احسان؟ گفت: احسان آن بود که خداى را بپرستى چنان که گویى مى‌بینى او را، اگر چنان نباشى که او را مى‌بینى، دانى که او ترا مى‌بیند.

استاد امام(ره) گوید: پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم به این قول که گفت: اگر تو او را نبینى، دانى که او ترا مى‌بیند، اشارت به مراقبه کرد زیرا که مراقبت دانش بنده بود به اطلاع حق بر وى و استدامت این علم، مراقبت خداى بود و این اصل همه چیزها بود و کس بدین درجه نرسد مگر پس از آنکه از محاسب خویش فارغ شده باشد…

جریرى گوید: هر که حاکم نکند میان خویش و میان خداى تقوا و مراقبت را بکشف مشاهده نرسد…و گفته‌اند: هر که به خواطر، خداى را مراقبت کند، خداى جوارح او نگاهدارد…خواص گوید: مراعات وقت مراقبت بار آرد و مراقبت، اخلاص سرّ و علانیت، خداى را عزّ و جلّ….»[۵]

خواجه عبداللّه انصارى در منازل السائرین باب دوم از قسم معاملات را در بیان مراقبت نوشته است که ترجم آن چنین است: «باب مراقبه: خداى عز و جل مى‌فرماید: پس مراقب باش، زیرا آنان هم مراقبند. (۴۴ دخان۵۹/) و نیز مى‌فرماید: دربار هیچ مؤمنى مراعات خویشاوندى و پیمانى را نمى‌کنند. (توبه۱۰/) مراقبت یعنى همیشه متوجه مقصود بودن، و آن داراى سه درجه است:

درج اول: مراقب حق است در سیر و سلوک دائمى به