پاورپوینت کامل ابراهیم بن هاشم قمی ۸۸ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل ابراهیم بن هاشم قمی ۸۸ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل ابراهیم بن هاشم قمی ۸۸ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل ابراهیم بن هاشم قمی ۸۸ اسلاید در PowerPoint :

محتویات

۱ ولادت ابراهیم بن هاشم قمی
۲ خاندان
۳ دوران جوانى ابراهیم بن هاشم قمی
۴ مهاجرت از کوفه به قم
۵ حوزه هاى درسى کوفه و قم
۶ روایت ابراهیم از امام صادق علیه‌السلام
۷ روایت ابراهیم بن هاشم از امام رضا علیه‌السلام
۸ یونس بن عبدالرحمان
۹ ابراهیم بن هاشم قمی در کلام علما
۱۰ مقام معنوى و اخلاقى ابراهیم
۱۱ فعالیت هاى فرهنگى و اجتماعى و سیاسى ابراهیم بن هاشم
۱۲ شخصیت ابراهیم بن هاشم
۱۳ تألیفات ابراهیم هاشم
۱۴ مشایخ و اساتید ابراهیم بن هاشم قمی
۱۵ شاگردان ابراهیم
۱۶ تاریخ وفات و مدفن ابراهیم
۱۷ روایات منقول از ابراهیم بن هاشم
۱۸ پانویس
۱۹ مشخصات منابع
۲۰ منابع

ولادت ابراهیم بن هاشم قمی

ابواسحاق، ابراهیم بن هاشم کوفى قمى، در اواخر قرن دوم هجرى، عصر امامت امام کاظم علیه‌السلام در شهر کوفه دیده به جهان گشود.[۱] وى در دامان خانواده اى بالندگى یافت که دوستدار و پیرو اهل بیت علیه‌السلام بود. ابراهیم بن هاشم، از پاکان، عالمان روشن ضمیر و راویان سختکوشى است که همت خویش را در راه ترویج دین حق و توانش را در مسیر اعتلاى تشیع بذل نموده است. وى از تبار کسانى است که ولایت و محبت اهل بیت علیه‌السلام با جسم و روانشان درآمیخته، عاشقانه و شیدا در طریق نشر معارف آل الله و عترت رسول الله صلی الله علیه و آله گام مى نهند. او از محدثان خبیر و فقیهان بصیر و دانشمندان زمانه شناسى است که علم و ایمان و عقل و دین را با هم پیوندى ناگسستنى زده است و در جاده هاى ظلمانى جهل و نادانى، اهل بیت علیهم‌السلام را راهبران امین و فانوس هدایت این مسیر، برگزیده است.

خاندان

خاندان ابراهیم بن هاشم، همه از محبین و ولایتمداران عترت نبوى صلی الله علیه و آله بوده اند. فرزندان وى نیز از راویان علوم آل محمد صلی الله علیه و آله و بسیارى از ایشان، از علماى شیعه بوده اند. ابراهیم دو فرزند دارد به نام على بن ابراهیم و اسحاق بن ابراهیم.

على بن ابراهیم، از موثق ترین روات و والامقام ترین عالمان شیعى است. وى کتابى در تفسیر قرآن دارد که یکى از کتب معتبر در این موضوع است. ایشان سه فرزند دارد که هر سه از ستارگان آسمان علم و معرفتند: احمد بن على بن ابراهیم، از اساتید شیخ صدوق؛ محمد بن على، صاحب کتاب «العلل»، که علامه مجلسى؛ در بحارالانوار در موارد بسیارى به نام آن تصریح مى کند و ابراهیم بن على، که او هم از راویان و محدثان است.

از فرزند دوم ابراهیم بن هاشم یعنى اسحاق روایاتى نقل شده است. به ظاهر از نظر سنى، ایشان از برادرش على بن ابراهیم بزرگ تر بوده است.[۲]

دوران جوانى ابراهیم بن هاشم قمی

دوران جوانى ابراهیم، در محیطى سرشار از نام و یاد على علیه‌السلام و در میان مردمانى شیفته علوم آل على علیه‌السلام سپرى گشت. او که جوانى خویش را غنیمتى بس بزرگ و فرصتى دست نایافتنى مى دید، وجود و توان خویش را در راه تربیت اسلامى و آراستگى به اخلاق الهى صرف نمود؛ و لحظه اى از فراگیرى علم و معرفت نمى آسود. او جوانى خود را جویبارى مى دید که در جهت مخالف روان نمى گردد. وى در محضر هر آموزگار و عالمى که توشه اى از علم و ادب داشت، زانو مى زد و از خرمن تجاربش بهره ها مى برد و مى کوشید تا نفس خویش را از زشتى ها و پلشتى ها و خودبینى ها بپیراید و بهترین و زیباترین لحظات عمر را در ستایش و پرستش خداوند بگذراند.

مهاجرت از کوفه به قم

دانشمندانى چون کشى، نجاشى و شیخ طوسى در کتب خود در شأن ابراهیم این گونه مى گویند: «انّه اول من نشر احادیث الکوفیین بقم؛ او نخستین کسى است که حدیث کوفیان را در قم منتشر نمود».

ابراهیم پس از فراگیرى علوم و کسب احادیث از استادان حدیث، به قصد انتشار اخبار اهل بیت علیهم‌السلام از کوفه بدین شهر روى آورد و به ترویج مکتب خویش در قم، همت گمارد. او دانش هاى گوناگون حدیث را از اطراف بدست آورد و سپس به قم آمد تا این سامان را از حدیث اهل بیت علیهم‌السلام غنى سازد. او بعد از تحصیل حدیث کوفیانى چون ابن محبوب، به بغداد رفت و حدیث بغدادیان را از صاحبان کتاب و دانش فراگرفت. وى ازمشایخ شام، عراق، کاشان، اصفهان، اهواز، رى، نیشابور، همدان، کرمان و… نیز بهره ها جست. هم اینک حدود هفت هزار حدیث فقهى، اخلاقى و تاریخى در کتاب هاى مذهبى، از او وجود دارد.[۳]

ابراهیم بن هاشم، پس از سال ها مجاهدت علمى و تلاش خستگى ناپذیر و دانش اندوزى، براى نشر اندوخته هاى خویش به قم مى آید و در آشیانه اهل بیت علیهم‌السلام و حوزه مهم درسى شیعه، سکونت مى گزیند. با حضور وى در قم و فعالیت‌هایش در معارف غنى علوى و جعفرى، تحولى شگرف در این حوزه بزرگ رقم مى خورد.

حوزه هاى درسى کوفه و قم

از آن جهت که ابراهیم بن هاشم، نقش مهمى در ارتباط و اتصال حوزه هاى علمى قم و کوفه داشته است، بیان توضیح مختصرى پیرامون وضعیت این حوزه ها و نوع برخورد و تلقى آن ها از یکدیگر در آن زمان، هم ذهن نقّاد و پرسشگر خوانندگان و به ویژه جوانان عزیز را تا حدودى اقناع مى کند و هم موقعیت برتر و منزلت برجسته ابراهیم، مشخص مى شود.

با انتقال مرکز خلافت به کوفه و اقامت حضرت امام على علیه‌السلام در این شهر، به تدریج روح تشیع در کالبد کوفه دمیده مى شود، تا آن جا که هرگاه مى خواستند به کسى نسبت شیعى دهند، او را کوفى و یا کوفى مذهب مى نامیدند.[۴] فضاى باز سیاسى در اواخر عهد بنى‌امیه و اوایل حکومت بنى‌عباس و در دوران امامت صادقین علیهم‌السلام، موجب شد تا کوفه به عنوان مرکز تشیع، تکاپویى علمى را بیآغازد. نخستین گروه از شاگردان امام باقر علیه‌السلام از کوفه بودند و در رأس آن‌ها، خاندان پربرکت شیعى «اعین» مى باشد.

نجاشى مى نویسد: «حسین بن على بن زیاد وشّاد، موفق گردید نهصد تن از شاگردان امام صادق علیه‌السلام را در مسجد کوفه درک نماید».

بدین ترتیب، کوفه از نزدیک ترین پایگاه هاى شیعه به چشمه فیاض اهل بیت علیهم‌السلام شناخته مى شود و پرچمدار نشر حقایق دینى و علمى مى گردد. قم نیز اولین مرکز تشیع در ایران است. قم در قرن هاى سوم و چهارم، یکى از مهم ترین حوزه هاى شیعه در تدریس فقه و حدیث به شمار مى رفته است. سابقه حدیثى قم به نیمه دوم قرن دوم بازمى گردد. از همان زمان که براى نخستین بار، عمران بن عبدالله قمى و برادرش عیسى بن عبدالله، به خدمت امام صادق علیه‌السلام رسیدند و امام علیه‌السلام از آنان با عنوان «اهل بیت» خود یاد فرمودند. از حدود اوایل قرن سوم به بعد، منازعات و اختلافات علمى حوزه ها با یکدیگر و به ویژه قم با عراق و مشخصاً کوفه را مى توان شاهد بود.

عوامل چندى در این اختلافات مؤثر بوده است که مهم ترین آن‌ها، عبارتند از: اختلاف عقاید و نحوه برداشت از احادیث؛ اقدامات غالیان و تفرقه افکنى و حدیث‌سازى آن‌ها، به گونه اى که حوزه قم براى مصون ماندن از آسیب هاى این جریان، به سختگیرى در معیارهاى پذیرش روایات روى آورد. سختگیرى و شدت عمل ابن الولید و احمد بن محمد بن عیسى اشعرى، در این باره مشهور است. احمد بن محمد بن عیسى، روایت کردن از یونس بن عبدالرحمان و حسن بن محبوب را تحریم کرده بود؛ زیرا یونس، شنیدن مستقیم راوى را در نقل احادیث، شرط نمى دانست. مشایخ قم، احمد بن محمد بن خالد برقى را از قم، به اتهام غلوّ، بیرون راندند.[۵]

در این عرصه، فعالیت و تلاش پویاى ابراهیم بن هاشم، به عنوان یکى از پرورش یافتگان مکتب حدیثى عراق براى نشر احادیث کوفیان در قم، اهمیتى بسزا مى یابد و مى توان او را بنیانگذار مکتب حدیثى جدید در قم دانست.

روایت ابراهیم از امام صادق علیه‌السلام

ابراهیم بن هاشم قمى، از راویانى است که در روایتش از ائمه علیهم‌السلام تشتت آراى بسیارى وجود دارد. بیشتر رجال شناسان شیعه، ابراهیم را از زمره اصحاب و روایتگران امام صادق علیه‌السلام نمى دانند؛ البته برخى از ایشان همانند شهید ثانى؛ و سید داماد (میرداماد؛) با استناد به روایتى از کتاب کافى و نیز فاصله اندک زمانى میان عصر امام صادق علیه‌السلام تا شهادت امام رضا علیه‌السلام، چنین موضوعى را بعید ندانسته اند. اگر پژوهشى در احادیث ابراهیم داشته باشیم، مشخص مى گردد که او بدون واسطه – و حتى با یک واسطه هم – روایتى از امام صادق علیه‌السلام ندارد. روایت موجود در کتاب کافى را هم بسیارى از محققان بزرگ همچون علامه بحرالعلوم؛ نپذیرفته اند.[۶] و از دیگر سو اگر او از اصحاب و یا درک کنندگان امام صادق علیه‌السلام مى بود، علماى شیعه، نام او را در زمره اصحاب امام صادق علیه‌السلام ذکر مى نمودند. در آن صورت وى مى بایست از امام کاظم علیه‌السلام هم روایتى مى داشت. [۷]

روایت ابراهیم بن هاشم از امام رضا علیه‌السلام

ابراهیم بن هاشم قمى، از هم عصران و درک کنندگان محضر امام رضا علیه‌السلام است. با این حال، بسیارى از محققان و دانشمندان او را از اصحاب امام علیه‌السلام برنمى شمارند. و عدم وجود روایتى بدون واسطه از او از امام رضا علیه‌السلام در میان احادیث فراوان وى (حدود ۷۰۰۰ حدیث) را، دلیل عدم مصاحبت ایشان با امام علیه‌السلام دانسته اند؛[۸] اگر چه وى از بسیارى از اصحاب و یاران آن امام همام همانند یونس بن عبدالرحمان، روایت نقل نموده است.

یونس بن عبدالرحمان

با روشن کردن ابعاد شاگردى ابراهیم نزد یونس بن عبدالرحمان، علاوه بر ترسیم بهتر فضاى سیاسى و اجتماعى آن زمانه، ارزش فعالیت ها و تلاش هاى وى نیز نمایان مى شود.

یونس بن عبدالرحمان از شاگردان و اصحاب ممتاز و گرانقدر امام رضا و امام جواد علیهم‌السلام بوده و از مشایخ حدیثى شیعه مى باشد. ابراهیم بن هاشم مدتى در نزد او، علوم اسلامى و شیعى را آموخت؛ اما باز هم مورد طعن و رد مشایخ و علماى حوزه قم قرار گرفت. از همین جهت است که برخى از علما، شاگردى و روایت ابراهیم از یونس را نمى پذیرند؛ زیرا بر این باورند که اگر ابراهیم شاگرد و روایت کننده یونس مى بود، نمى بایست حوزه قم او را گرامى بدارد و روایاتش را قبول نماید.[۹]

این استدلال، چندان پایه استوارى ندارد. زیرا قبول روایات ابراهیم با وجود عدم پذیرش روایات یونس، دلالت بر نهایت تقواى ابراهیم و وثوق و اطمینان قمى ها به او دارد.[۱۰] از سوى دیگر، ابراهیم براى نشر معارف و احادیث اهل بیت علیهم‌السلام و نیز به جهت آن که حساسیت حوزه قم را برنینگیزد، تظاهرى به شاگردى یونس و نیز روایت از او و حتى از شاگردان وى نمى کرده است.[۱۱] مطلب مهم دیگر آن که رد و طعن یونس در اوایل امامت امام رضا علیه‌السلام و آغاز مسأله واقفیه بوده (واقفیه معتقد به امامت امام رضا علیه‌السلام نبودند.) و یونس از مخالفان آن‌ها به شمار مى رفته است. واقفیه خیلى کوشیدند تا او را در جرگه خویش وارد کنند اما تلاششان بى‌ثمر ماند؛ حتى برخى از سران واقفیه ده هزار درهم براى او ضمانت کردند؛ اما یونس نپذیرفت. در نتیجه این مخالفت ها بود که به اشاعه شایعات و رواج مطالبى علیه او مبادرت ورزیدند تا او را در موضعى متقابل با امامت امام رضا علیه‌السلام نشان دهند و دیدگاه شیعیان را نسبت به وى مشوّه سازند؛ ولى همین که امر امامت امام رضا علیه‌السلام بر همگان آشکار گشت و از امام علیه‌السلام درباره یونس بن عبدالرحمان پرسیدند، حضرت علیه‌السلام او را ستودند. در این وضعیت مشایخ قم نیز به او مراجعه کردند و از طعن او دست کشیدند، به گونه اى که برخى از ایشان توبه و استغفار نمودند.[۱۲] یونس بن عبدالرحمان که از شخصیت هاى مبرز شیعى محسوب مى شود، علاوه بر حدیث و فقه در کلام و برخى علوم دیگر نیز از برجستگان است. بنابراین روایت نکردن ابراهیم از وى، نمى تواند دلیلى بر عدم شاگردى ابراهیم نزد او باشد.[۱۳]

نقش مهم و منحصر به فرد ابراهیم در پیوند حوزه هاى قم و عراق و به طور مشخص کوفه را مى توان از آنچه گفتیم، دریافت.

ابراهیم بن هاشم قمی در کلام علما

محققین و دانشمندان علوم اسلامى، ابراهیم بن هاشم قمى را بسیار ستوده اند. او اولین نشردهنده اخبار کوفیان در قم است که این خود، دلالت بر جلالت مقام او دارد. شاید بتوان وى را پرچمدار و سلسله جنبان نهضت حدیثى، در میان راویان و محدثان حوزه درسى قم دانست. ابراهیم در میان راویان بیشترین و گسترده ترین روایات را دارد.

در بسیارى از ابواب فقهى و اخلاقى، از او حدیث نقل شده است و کمتر بابى است که از روایات او تهى باشد.[۱۴] وى متجاوز از ۶۴۰۰ حدیث روایت کرده و مشایخ و اساتید او را در حدود ۱۶۰ تن ذکر نموده اند.[۱۵] این همه، بر مقام شامخ و موقعیت سترگ او مى افزاید. شهید ثانى؛ وى را از اجل اصحاب و والاترین اعیان شیعه و «کثیرالعلم والروایه» معرفى نموده و ایشان را از کسانى مى داند که این حدیث امام صادق علیه‌السلام در شأن ایشان مصداق یافته است: «اعرفوا منازل الرجال بقدر روایتهم عنّا»؛ منزلت هر کس را به مقدار روایتش از ما بشناسید.[۱۶]

علامه بحرالعلوم؛ نیز ایشان را با عباراتى چون: «کثیرالروایه، واسع الطریق، سدید النقل و مقبول الحدیث» مى ستاید.[۱۷]

سید داماد؛ او را چنین مى شناساند: «هو (ابراهیم بن هاشم) شیخ الشیوخ، قطب الاشیاخ، وتد الاوتاد و سند الاسناد».[۱۸] آنچه برشمردیم، نمونه اى بود از رفعت مقام این محدث گرانمایه و روایتگر فرزانه علوم آل البیت علیه‌السلام که بر زبان و قلم بزرگان دین و مذهب، جارى گشته است.

مقام معنوى و اخلاقى ابراهیم

ابراهیم بن هاشم،