فایل کامل و عالی پاورپوینت بررسی معماری و بنای زیگورات چغازنبیل

توجه : این پروژه فقط به صورت فایل (با پسوند) zip ارائه میگردد
تعداد صفحات فایل : ۲۵

حدود اواسط قرن سیزدهم قبل از میلاد، پشته وسیعی که بیش از ۳۰ متر از رودخانه آب ـ دز، یکی از شعبات کارون را از مسیر مستقیم خارج و به آن قوس میدهد، توسط شاه ایلام اونتاش ـ گال انتخاب شد تا در آن شهرکی مذهبی بنیان گذاشته شود و تبدیل به مرکزی زیارتی برای مردم ایلام گردد. این شهرک دور ـ اونتاش نامیده شد که چنین نامی برگرفته از نام بنیانگذار آن بود.
بین شوش، که در آن زمان پایتخت ایلام بود و این پدیده نوین که در جنوب شرقی آن قرار داشت، حدود ۳۰ کیلومتر، یعنی یک روز کاروانرو، فاصله است. مسیر مشابهی نیز دور ـ اونتاش را به شهر هیدالو ـ Hidalu، که در نزدیکی شهر شوشتر امروزی قرار دارد، متصل میکرد. این شهر در کنار رود کارون، اندکی پس از خروج این رود از کوهساران به طرف دشت سوزیانای قدیم بنا شده بود.

شهرسازان اونتاش ـ گال برای بنای شهر جدید، پشتهای را انتخاب کردند که در نزدیکی ساحل یک رود قرار داشت. شکل طبیعی این رود نیز در شکل کلی جدید تاثیر میگذاشت. این شهر در نیمه راه دو مجتمع انسانی قرار میگرفت که از بزرگترین مجتمعهای مسکونی ایلامی بودند. این مکانیابی به نحوی انتخاب شده بود که بر تمام دشت اشراف داشت تا جایی که وقتی هوا صاف و شفاف بود، میشد هم شوش پایتخت را از آن دید و هم شهر بزرگی را که قبلاً از شوشتر کنونی در این مکان بوده است. بخش عظیمی از این سلسله تپهها، که حاشیهای برای موقعیت استقرار شهر هستند، هم به خط سیر دیوار بیرونی شهر تحمیل میشده است و هم به دیواری که تمنوس [شهر مقدس] را محدود میکرد.

زیگورات که زوایای آن به سوی جهات اربعه است، نقشه مربعی شکل را نمایان میسازد که طول هر ضلع آن ۲۰/۱۰۲ متر است. برای تعیین ارتفاع آن نسبت به کف صحنها، عدد ۱۰۰ برای مرتفعترین نقطه آن ثبت شده است. به این ترتیب با کم کردن ارتفاع سطح صحنها از این رقم، به ارتفاع امروزی برج میرسیم که ۳۵/۲۴ متر = ۶۵/۷۵ متر ۱۰۰ متر در بالای صحن شمال شرقی و ۹۵/۲۴ متر = ۰۵/۷۵ متر ۱۰۰ متر در بالای صحن جنوب غربی است که همان دروازه غربی حصار میباشد.
این زیگورات که تماماً با خشت خام ساخته شده، با روکاری آجری به ضخامت ۲ متر پوشیده شده است. این آجرها به لایه رویی خشتهای زیگورات، که تحت حفاظت این آجرهاست، دوخته شدهاند. این نمای آجری در چهار وجه خود دارای پیشآمدگیها و پسرفتگیها با اندازههای مختلف است. به فاصله هر ۱۰ رج آجر، یک رج آجر آن کتیبهدار بوده است. نوشتههای روی این آجرها نشان میدهند که این زیگورات را اونتاش ـ گال به ربالنوع اینشوشیناک وقف کرده است. تعداد این آجرها که هنوز هم در نمای آجری و در محل اصلی خود پیدا شدهاند، به ۶۵۹ عدد میرسد.

برای برپا کردن برجی چند طبقه با دهها متر ارتفاع، اتاقهای پلکاندار از طبقه اول فضایی خالی را به وجود میآورد که اگر برج به آنها تکیه میکرد، بدیهی است که باید خطر رانش و نشست تمام بنا را درپی داشته باشد. مشاهده میشود که این موضوع فنی برای معماران و مهندسان ایلامی کاملاً قابل درک بوده است و آنها این موضوع را کاملاً مدنظر داشته و برای خنثی کردن آن، دیواری قوی به شکل مورب و به حالت شمع، بین اولین طبقه و حجمهای خشتی طبقات میانی برپا کردهاند. این دیوار به صورت شمع به قسمت تحتانی طبقه دوم تکیه داده و از آن حفاظت میکرده است.
برای ساختن این دیوار از آجرها و خشتهای شکستهای استفاده کردهاند که احتمالاً در اثر بیمبالاتی در امر حمل و نقل از ساحل رود تا برج، شکسته شدهاند. این دیوار، که از نزدیکی زاویه شمالی شروع و در زاویه جنوب زیگورات پایان میپذیرد و آن را در تمام جبهههای شمال غربی و جنوب شرقی ردیابی شده است. در وجه خارجی خود پیشآمدگیها و پس رفتگیهای منظمی دارد که ناشی از طرح دیوار درونی اتاقهای پلکاندار است. بر عکس، تمام طول وجه درونی این دیوار بدون پیشآمدگی و پسرفتگی است و از خطی مستقیم برخوردار است. این وجه دیوار به حجم خشتهایی چسبیده است که به تدریج کاهش مییابد و پایه طبقه دوم را تقویت و حفاظت میکند.

برای ورود به این دروازه، پلکانی ۱۳ پلهای تعبیه شده است. این پلکان از سایر پلکانهایی که از صحن شروع میشوند، بلندتر است. عرض این پلکان، ۵/۴ متر و ارتفاع پلههای آن ۳۰ سانتیمتر و پهنای پاخور آنها ۲۷ سانتیمتر است. تمام این پلهها دارای پوشش سنگی بودهاند که خرده سنگهای آنها نیز استخوانبندی پلکان را نیز تحت پوشش داشتهاند. دو دیواره حفاظتی نیز در اطراف پلکان بوده و آن را از مصطبه طبقه اول جدا میکردهاند. راه ارتباطی این پلکان با مصطبه طبقه اول از طریق دو دستگاه پلکان کوچکی است که هر کدام دارای ۵ عدد پله هستند. عرض هر یک از این پلکانها، ۸۰ سانتیمتر و ارتفاع هر یک از آنها ۲۰ سانتیمتر است. پلکان بزرگ مرکزی و دو دستگاه پلکان کوچک جنبی آن به سرسرای اول میرسند. در روی این سرسرا، یک لولای سنگی بسیار بزرگ و در کنار آن یک جاکلونی سنگی مخصوص بستن در، از زیر خاک بیرون آمدند.