توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل عبرت‌پذیری ۸۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل عبرت‌پذیری ۸۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل عبرت‌پذیری ۸۴ اسلاید در PowerPoint :

عبرت‌آموزی

یکی از مهم‌ترین و پرثمرترین روش‌های تربیتی که در سیره پیشوایان، از جمله مولا علی (علیه‌السّلام)، مورد توجه خاص بوده و کاربرد بسیار داشته، روش «عبرت‌آموزی» است.

فهرست مندرجات

۱ – مقدمه
۲ – مسائل اصلی
۳ – عبرت در لغت و اصطلاح
۴ – عبرت به منزله روش تربیتی
۵ – مبانی عبرت
۶ – پیامدهای تربیتی عبرت
۶.۱ – عبرت کلید بصیرت
۶.۲ – عبرت انتقال تجارب
۶.۳ – عبرت و بازداری از خطا
۶.۴ – عبرت چراغ راه آینده
۷ – منابع عبرت و شیوه‌های عبرت‌آموزی
۷.۱ – دنیا سرای عبرت
۷.۲ – تاریخ مدرسه عبرت‌آموزی
۷.۳ – تجربه‌های اولیه زندگی
۷.۴ – شگفتی‌های خلقت
۸ – پانویس
۹ – منبع

مقدمه

عبرت، حالتی است که در اثر برخورد با امور ظاهری و مشهود، برای انسان پدید می‌آید و به معرفتی باطنی و غیر مشهود منتهی می‌شود. به این حالت گرچه روش نمی‌گویند، ولی با توجه به عامل ایجاد کننده آن، جنبه روشی می‌یابد. تشابه زندگی انسان‌ها و اقوام مختلف با یکدیگر، حسابگری و اندیشه‌ورزی و نیز تاثیرپذیری انسان، مبانی این روش را تشکیل می‌دهند. دستیابی به بینش، بهره‌مندی از تجارب دیگران، مصونیت نسبی از خطا و در نهایت استفاده بهینه از عمر و باقی مانده آن، از پیامدهای تربیتی عبرت است. از منابع عبرت، می‌توان به حوادث و تحولات تاریخی، سرگذشت اقوام و ملل، شگفتی‌های خلقت، حیات و مرگ تمدن‌ها، عظمت و انحطاط دولت‌ها، تجربیات اولیه خود انسان و در یک کلام، دنیا و سنت‌های حاکم بر آن اشاره کرد.
کاربرد «عبرت» در قلمرو «تربیت» بسیار گسترده و وسیع است. همه ادیان الهی و مکاتب تربیتی، پیروان خویش را به عبرت‌آموزی از سرگذشت پیشینیان و مقایسه موقعیت خود با آنان فرا می‌خوانند. اسلام نیز به عنوان کامل‌ترین دین الهی، مسلمانان را به سیر در آفاق و انفس، توام با تفکر و اندیشه در سرگذشت دیگران دعوت نموده است.
قرآن کریم کلمه «عبرت» و «اعتبار» را هفت بار به کار برده و اهل بصیرت را بر توجه به آن تشویق نموده است: «فاعتبروا یا اولی الابصار؛

[۱] حشر/سوره۵۹، آیه۲.

عبرت بگیرید‌ ای صاحبان بصیرت.»
در جای دیگر نیز هدف از بیان داستان‌ها و وقایع تاریخی را عبرت پذیری می‌داند: «لقد کان فی قصصهم عبره لاولی الالباب؛

[۲] یوسف/سوره۱۲، آیه۱۱۱.

در سرگذشت آنان، عبرتی برای صاحبان اندیشه بود.»
حضرت علی (علیه‌السّلام) که خود «قرآن ناطق» است، با اشاره به برنامه عبرت‌آموزی قرآن، می‌فرماید: «تدبروا آیات القرآن و اعتبروا به فانه ابلغ العبر؛

[۳] شرح غررالحکم و دررالکلم، جمال الدین محمد خوانساری، ج۳، ص۲۸۴، ح ۴۴۹۳.

[۴] تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، غررالحکم و دررالکلم، ص۳۱۸.

در آیه‌های قرآن بیندیشید و به وسیله آنها پند گیرید؛ زیرا آیات قرآن رساترین عبرت هاست.»

مسائل اصلی

سؤالات اساسی که در قالب بحث عبرت مطرح است، عبارتند از:
۱- عبرت چیست؟
۲- آیا عبرت، روشی تربیتی است؟
۳- در صورت روش بودن، خود تربیتی است یا دیگر تربیتی؟ رابطه عبرت با مبنا، هدف و اصل تربیتی چیست؟
۴- منابع، شیوه‌ها و پیامدهای عبرت‌آموزی چیست؟
۵- مبانی عبرت کدامند؟

عبرت در لغت و اصطلاح

عبرت بر وزن فعله از ریشه «عبر» است که به معانی گوناگونی چون: «تفسیر کردن، سنجیدن، تعجب کردن و عبور کردن» آمده است.(این معانی، مشهور و کاربردی‌ترین معانی برای کلمه عبرت است.) وجه اصلی آنها، انتقال از حالی به حال دیگر است.

[۵] راغب أصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۳۲۰، «واژه عبر».

در بیشتر معانی عبرت، نوعی انتقال و جابه جایی مشهود است؛ چرا که اهل لغت آن را در مفهوم پند و اندرز گرفتن معنا کرده‌اند. لذا می‌گویند: در پند و اندرز، انسان از نقل یک سخن و جریان تاریخی به معنایی ماورای آن منتقل می‌شود و در اثر آن، حالتی خاضعانه و خاشعانه در برابر حق، برای وی پدید می‌آید

[۶] راغب أصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۳۲۰، «واژه عبر».

[۷] ابن منظور، محمد بن ‌مکرم، لسان العرب، ج۴، ص۵۳۱، واژه «عبرت».

؛ یا عبرت، عبارت از حالتی است که در آن معرفت ظاهری و محسوس، سبب درک معرفت باطنی و غیر محسوس می‌گردد و انسان از امور مشهود به امور نامشهود منتقل می‌شود. نکته قابل توجه این که: هر انتقال و عبور از ظاهر به باطن یا از سطح به عمق را، نمی‌توان عبرت نامید؛ بلکه قیود خاصی برای آن مطرح است:
۱. بین ظاهر و باطن، نباید رابطه‌ای اعتباری، قراردادی و یا التزامی وجود داشته باشد.
۲. باطن و عمق انتقالی مرد به آن باید از بار ارزشی و اخلاقی برخوردار باشد.
۳. به نقش تفکر و اندیشه و تامل عمیق در این انتقال بسیار توجه شود؛ زیرا بدون این عنصر، تحقق حالت عبرت امکان پذیر نیست.

عبرت به منزله روش تربیتی

عبرت حالتی است که در اثر برخورد با اموری به انسان دست می‌دهد و به خودی خود، یک روش نیست، بلکه یک پیامد شیرین تربیتی است. لکن با توجه به عامل ایجاد کننده این حالت، می‌توان آن را روش نامید.
حالت تربیتی عبرت، به دو طریق پدید می‌آید:
۱. گاهی خود فرد با خواندن جریانات تاریخی یا دیدن طبیعت و آثار به جای مانده از گذشتگان به این حالت می‌رسد.
۲. گاهی دیگران زمینه‌ها و مقدمات به وجود آمدن چنان حالتی را برای فرد فراهم می‌کنند. مثلا مربی تربیتی به هدف عبرت‌آموزی، تربیت آموزان خود را به دیدن برج و باروها، کاخ‌های سلطنتی، مقابر و زیارتگاه‌ها می‌برد که در این صورت، کار او «روش تربیتی» است.
به عامل و طریق اول، «عبرت گیری یا عبرت پذیری» و به عامل دوم، «عبرت‌دهی یا عبرت‌آموزی» می‌گوییم.

[۸] فصلنامه حوزه و دانشگاه، ش۲۷، ص۷۳ – ۶۹.

امیرمؤمنان حضرت علی (علیه‌السّلام) در تربیت فرزند خویش از روش و عامل دوم استفاده نموده و در نامه‌ای به امام حسن مجتبی (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «یا بنی انی قد انباتک عن الدنیا و حالها، و زوالها و انتقالها و انباتک عن الآخره و ما اعد لاهلها فیها و ضربت لک فیهما الامثال، لتعتبر بها و تحذو علیها؛

[۹] امام علی علیه‌السّلام، نهج البلاغه، ن۳۱، ج۱، ص۲۶۹.

ای پسرم! من تو را از دنیا و تحولات گوناگونش و نابودی و دست به دست گردیدنش، آگاه کردم و از آخرت و آنچه برای انسان‌ها در آنجا فراهم است، اطلاع دادم و برای تو از هر دو مثال زدم تا به آن پند بپذیری و بر اساس آن در زندگی گام برداری.» در این سخن، حضرت علی (علیه‌السّلام) متذکر می‌شود که: ‌ای فرزندم! من، اخبار را برای تو گفتم، علامات و نشانه‌ها را نیز بیان کردم و راه را نشان دادم، حال تو خود باید پندگیری و مسیر زندگی را بر اساس آن بپیمایی. بنابراین، عبرت‌آموزی به معنای مذکور، یک روش دیگر تربیتی است.

مبانی عبرت

مبانی عبرت، ویژگی‌هایی است که در زندگی انسان باعث پدید آمدن حالت عبرت گیری می‌شود و بدین قرار است:
۱. تشابه و برخورداری از وجوه مشترک، که به لحاظ فردی و اجتماعی، انسان نیز مانند موجودات دیگر از آن بهره مند است. مثلا انسان به لحاظ فردی، هم با گذشته خود و هم با افراد دیگر، شباهت‌ها و مشترکاتی دارد. همان گونه که ملت‌ها و جامعه‌ها نیز با گذشته خود و با اقوام و ملت‌های دیگر، شباهت‌ها و مشترکات فراوانی دارند.
۲. انسان، موجودی حسابگر و اندیشه ورز است و از این ویژگی برای رشد و تکامل خود استفاده می‌کند.
۳. انسان، موجودی تاثیرپذیر است؛ زیرا همواره با محیط اطراف خود در تعامل است و همه حوادث و جریاناتی که در پیرامون وی اتفاق می‌افتد، او را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

[۱۰] فصلنامه حوزه و دانشگاه، ش۲۷، ص۷۳.

وجود شباهت‌ها و وجوه مشترک در زندگی انسان، او را به بررسی و کند و کاو امور وادار می‌کند. او زندگی کنونی خود را با گذشته خویش و نیز با افراد دیگر، مقایسه می‌کند. رفتارها و پیامدها را بررسی کرده، به تجزیه، تحلیل و کشف روابط و علل آن می‌پردازد. در این بررسی به نقاط قوت و ضعف خود در گذشته و حال پی می‌برد و آنگاه تحت تاثیر عوامل مثبت و منفی آن قرار می‌گیرد. لذا از این وقایع، عبرت می‌گیرد و تصمیم می‌گیرد تا از تجارب گذشته خویش و دیگران در جهت اصلاح و رشد آینده خود در جهات مختلف استفاده کند. اصل مهم در این روش، اصل تعقل و تفکر است؛ چرا که بدون آن، شنیدن حوادث تاریخی و دیدن آثار گذشتگان، معنا و محتوایی به دنبال ندارد، بلکه آثار بی روحی است که بی هدف از برابر آدمی می‌گذرد، بدون آن که معنایی را در ذهن پدید آورد. اگر این احساس ظاهری با تامل و اندیشه درونی همراه گردد، اعتبار و بینش را به دنبال خواهد داشت و مصداق این کلام امام علی (علیه‌السّلام) خواهد شد که: «تفکرک یفیدک الاستبصار و یکسبک الاعتبار؛

[۱۱] شرح غررالحکم و دررالکلم، جمال الدین محمد خوانساری، ج۳، ص۳۱۶، ح ۴۵۷۴.

[۱۲] تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، غررالحکم و دررالکلم، ص۳۲۴.

فکر کردن به تو، بینایی و عبرت گرفتن می‌بخشد.»
بنابراین، در سایه اندیشه، محسوسات معنادار می‌شود و حالتی در انسان به وجود می‌آید که از ظواهر عبور نموده، به معنای بلند و کشف حقایق دست می‌یابد و در واقع به نوعی بصیرت می‌رسد. این «بصیرت» ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها را برای وی معلوم می‌کند و راهنمای عمل و رفتار بیرونی او می‌گردد.

پیامدهای تربیتی عبرت

تاکید به عبرت از سرگذشت اقوام و ملل و حوادث گوناگون زندگی در دوران‌های مختلف، به دلیل پیامدهای تربیتی فراوانی است که این مساله در پی دارد. در این قسمت به بخشی از آنها از دیدگاه امام علی (علیه‌السّلام) اشاره می‌نماییم.

عبرت کلید بصیرت

یکی از مهم‌ترین مقاصد تربیت، آن است که انسان به درجه‌ای از درک و بصیرت برسد که بتواند از ظواهر امور بگذرد و به باطن آنها بنگرد؛ از محسوسات عبور کرده و به معقولات برسد و قدرتی فراگیر برای سنجش و اندازه گیری، تجزیه و تحلیل، حل و فصل امور و انتخاب و تصمیم‌گیری در ابعاد مختلف زندگی به دست آورد. «عبرت» راهی است که می‌تواند انسان را به این مقصد تربیتی برساند. حضرت علی (علیه‌السّلام) در کلام خود بر این اثر عبرت تصریح کرده، می‌فرماید: «من اعتبر ابصر و من ابصر فهم و من فهم علم؛

[۱۳] امام علی علیه‌السّلام، نهج البلاغه، ح۲۰۸، ج۱، ص۳۴۷.

کسی که عبرت آموزد، آگاهی یابد و کسی که آگاهی یابد، می‌فهمد و آن که بفهمد، دانش آموخته است.» در جای دیگر می‌فرماید: «رحم الله امریء تفکر فاعتبر و اعتبر فابصر… ؛

[۱۴] امام علی علیه‌السّلام، نهج البلاغه، خ۱۰۳، ج۱، ص۹۰.

خدا، رحمت کند کسی را که بیندیشد و سپس پند پذیرد و اندرز گیرد و سپس بینا گردد…» سخن اصلی این دو کلام، آن است که «تفکر» زمینه ساز عبرت است و «عبرت» زمینه بصیرت را فراهم می‌آورد.
آن حضرت، انسان بصیر را چنین توصیف می‌کند: «انما البصیر من سمع فتفکر و نظر فابصر و انتفع بالعبر… ؛

[۱۵] امام علی علیه‌السّلام، نهج البلاغه، خ۱۵۳، ج۱، ص۱۴۲.

همانا بینا، کسی است که به درستی بشنود و سپس بیندیشد و به درستی بنگرد و بینا گردد و از عبرت‌ها پند گیرد…»
مفهوم اصلی کلام امام علی (علیه‌السّلام) چنین است: انسان زمانی به بینش و بصیرت می‌رسد که به شنیدن اکتفا نکند، بلکه در شنیده‌ها، اندیشه نماید و با دقت به امور بنگرد. نتیجه این اندیشه و دقت نظر، همان عبرتی است که در تصمیم‌گیری‌ها و رفتار انسان مؤثر خواهد بود. به نظر امام علی (علیه‌السّلام) مراحل ایجاد بینش، عبارت است از:
۱. احساس ظاهری به کمک چشم و گوش؛
۲. تفکر و تیزبینی و اندیشه؛
۳. عبرت گیری.
به هر حال، شیرین‌ترین ثمره «عبرت‌آموزی»، بینش است که خود، آثار مطلوب دیگر خواهد داشت.

عبرت انتقال تجارب

انسان‌ها در طول زندگی سعی می‌کنند هر امری را حداقل یک بار تجربه کنند و یک خطا را چند بار مرتکب نشوند. خردمندان در تلاش هستند که آن یک خطا را هم که دیگران تجربه کرده‌اند، اصلا مرتکب نشوند و در واقع سعی در بهره‌مندی از تجارب دیگران دارند؛ چرا که از عاقل غیر از این انتظار نمی‌رود: «انما العاقل من وعظته التجارب؛

[۱۶] شرح غررالحکم و دررالکلم، جمال الدین محمد خوانساری، ج۳، ص۷۵، ح۳۸۶۳.

[۱۷] تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، غررالحکم و دررالکلم، ص۲۷۲.

همانا عاقل، کسی است که تجربه‌ها او را پند دهند.» همچنین امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) در وصیتی به فرزند خویش امام مجتبی (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «ای بنی، انی و ان لم اکن عمرت عمر من کان قبلی فقد نظرت فی اعمالهم… ؛

[۱۸] امام علی علیه‌السّلام، نهج البلاغه، ن۳۱، ج۱، ص۲۶۸.

پسرم! اگرچه من به اندازه همه کسانی که پیش از من می‌زیسته‌اند، عمر نکردم، اما در کردار آنها نظر افکندم، و در اخبارشان اندیشیدم و در آثارشان سیرکردم تا بدانجا که همانند یکی از آنها شدم؛ بلکه گویا در اثر آنچه از تاریخ آنان به من رسید، با همه آنها از اول تا آخر بوده‌ام. پس، من قسمت زلال و مصفای زندگی آنان را از بخش کدر و تاریک آن بازشناختم و سود و زیانش را دانستم. از میان تمام آنها قسمت‌های مهم و برگزیده را برایت خلاصه کردم و از بین همه آنها زیبایش را برایت انتخاب نمودم و ناشناخته‌های آن را از تو د