پاورپوینت کامل نگاهی به ; منابع اخلاق ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نگاهی به ; منابع اخلاق ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نگاهی به ; منابع اخلاق ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل نگاهی به ; منابع اخلاق ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

۶۹

قسمت دوم

۳. کتابهای اخلاقی – عرفانی :

مقصودازاین عنوان ، نوشته ها و
کتابهای خاصی است ، که عرفای اسلامی نوشته اند.این گونه کتابه،
تربیت نفس را مقدمه کشف و تجرد و رسیدن به کمال شهودی می دانند، و
ازاین دیدگاه ، به مطالعه[ جان] می پردازند، و بااین تلقی ،این
آثار،از کتب اخلاقی – فلسفی ممتاز می گردند. زیرا کتابهای اخلاقی –
فلسفی ، تربیت نفس را بسان مقدمه ، برای تامل و تعقل و رسیدن به کمال
عقلی ، می شمرند.

آنچه دراین مقاله ذیل عنوان[ کتابهای اخلاقی – عرفانی] خواهد آمد،
در پی نقد و تحلیل مجموعه های در برگیرنده[ عرفان نظری] نیست .
عرفان نظری که تفسیر هستی (خد،انسان و جهان ) را به عهده دارد، و
نیز[ تصوف] – که معنائی اجتماعی داشته و بر قشر خاص ، با تشکیلاتی
ویژه که تافته جدا بافته ، دراسلام و جامعه اسلامی بوجود آمده و رشد
کرده انداطلاق می شود ۱ – دارای آثار ویژه ای هستند که بحث و بررسی
پیرامون آنه، مجالی دیگر می طلبد.
آنچه دراین مقاله ، با نگاهی گذر، معرفی خواهد شدََ آثاری است که
به جنبه عملی عرفان – که رابطه انسان با خود، جهان و خدا را بیان
می کند – پرداخته است با تکیه به اندیشه ها و گفتار سالکان و تبیین
منشها و کردار بزرگان و عالمان متعبدی که در میان مردم و بدون تشخص
ویژه ای ، عمیقااهل سیر و سلوک عرفانی بوده اند.
این بخش از عرفان را که سیر و سلوکش می نامند، تفاوتی بااخلاق اسلامی
ندارند. سالکان این طریق ، برای رسیدن به کمال و قرب الهی ، تصفیه و
تهذیب نفس را براساس سلوک الی الله ، با طی منازلی مرتب و مشخص ، پیشه
خود سازند و بااشراف و مراقبت ، به قله های رفیع انسانی صعود می کند.
باری ، طی این منازل ، کار عقل نیست ، بلکه کار دل و مجاهده درونی
است . پیشینه تاریخی این روش ، به تعالیمی بر می گردد که در قرآن ،
روایت به ویژه گفتار علی[ ع] ،احادیث قدسی ، جوامع روائی و سرتاسر
دعاهای انشاء شده ازائمه[ ع] (که در بالاترین سطح ، مسائل عرفانی را
مطرح کرده اند) موجوداست حضرت امام خمینی در سخنرانی بسیار مهم خود
در تاریخ ۱۳۶۶/۰۱/۲۶ (روز پانزدهم شعبان ) درباره متون دعائی فرموده اند:

[ ادعیه ایکه دراین ماه مبارک و معظم شعبان وارد شده است و پس از آن در ماه مبارک
رمضان وارد شده است بخوانیم و در آن تدبر کنیم ، مفسرانی که اهل این
معانی هستندادعیه ائمه را تفسیر کنند، مناجات شعبانیه از
مناجات هائی است که کم نظیراست . مثل دعای ابوحمزه که از حضرت سجاد
وارد شده است ، آنهم کم نظیراست . دعای کمیل در ماه شعبان وارد شده
است و یکی ازادعیه ای است که در شب پانزدهم شعبان خوانده می شود
مشتمل به اسراری است که دست مااز آن کوتاه است ،ازائمه هدی
ادعیه ای وارد شده است که مضامین آنها را باید تامل کرد و آنهائیکه
اهل نظر هستنداهل معرفت هستند، آنها را به مردم شرح کنند وارائه
بدهند، گر چه هیچکس نمی تواند آنچیزیکه به حسب واقع هست شرح کند]. ۶

باری از آن روی که ، دعا زمزمه دل است ، واسطه عبد با مولی است
بگفته برخی از بزرگان محتوی آن با کلمات و خطبی که مخاطب آنها مردم
است فرق بسیار دارد. در میان شاگردان واصحاب ائمه[ ع] تیزنگران
ژرفنگری بودند که برتر و والاترازارتباطهای معمولی باامامان[ ع]
ارتباط داشتند مخاطب این بیانات قرار می گرفتند واز چشمه زلال معرفت
آنان می نوشیدند، که به آنان[ اصحاب سر]اطلاق می شد.

سخن از چگونگی این تعالیم ، چهره ها و شخصیتهای عظیم این جریان ،
تاکید و تنبه امامان[ ع] واصحاب آن بزرگواران و[ عالمان بالله]
برای حرکت دراین مسیر، فرصتی دیگر می طلبد.اینک بااین مقدمه
کوتاه ، به شناسائی برخی از آثاری می پردازیم که عالمان ، بااین نگرش ،
بوجود آورده اند:

۱- اوصاف الاشراف: خواجه نصرالدین طوسی ۲ .

این کتاب ، با حجمی کوچک ، جانمایه مطالب اخلاقی و سیر و سلوک ر،
در خود جای داده است . و تمامی منازل و مراتب سلوک را در بر گرفته
است . خواجه ، درباره این اثرش چنین می نویسد:

[محرراین رساله و مقرراین مقاله
را بعداز تحریر کتابی که موسوم است به اخلاق ناصری – و مشتمل است
بر بیان اخلاق کریمه و سیاسات مرضیه بر طریق حکم،اندیشه بود که
مختصری در بیان سیراولیاء و روش اهل بینش بر قاعده سالکان طریقت و
طالبان حقیقت ، مبنی قواعد عقلی و سمعی و مبتنی از دقائق نظری و
عملی که به منزلت لب آن صناعت و خلاصه آن فن باشد مرتب گردانم] ۳ .

دراین کتاب ، آغاز سیر و سلوک ،ازاله عوایق ، قطع موانع ، سیر حرکت ،
حالهایی که دراثنای سلوک ، دست می دهد، حالهای پس از سلوک و نهایت
حرکت ، در شش باب ، آمده است . هر باب ( از پنج باب اول ) به شش فصل
تقسیم شده و باب ششم ، در یک فصل قرار گرفته است . مراتب سیر و سلوک
ر، به ترتیب اهمیت و به صورتی دستوری ، بیان می کند.از نخستین وظیفه
که ایمان ، ثبات و نیت خالص است ، آغاز می گردد و به مسائل بلندتر
سلوک ، که تسلیم و توحید، وحدت و فناست ، پایان می پذیرد. در آغاز هر
فصل ، آیه ای مناسب می آورد و در بسیاری از موارد، به اخبار و روایات
نیزاستشهاد می کند.این اثر خواجه ، باانشای نیکو، بیانی بلیغ و
اندکی ساده تر و موجزترازاخلاق ناصری ، بهترین منابع ، برای اصطلاحات و
تعبیرهای سیر و سلوک عرفانی است . جمله های موجز و کوتاه فارسی ،
هماهنگی در کلمات ، پیوند میان واژه های عربی و فارسی ،از ویژگیهای
این کتاب است . واز آن روی که خواجه ، شخصیتی بس بزرگ و معتبر در
عالم اسلام به شمار می آید، بااطمینان به مطالب پر مغز و گرانبار آن ،
می توان ازاین کتاب ، بهره برد.

۲- رساله سیر و سلوک: منسوب به سید بحرالعلوم ۴ .

این کتاب ، نیز براساس اخلاق عرفانی و
با تاکید بر روش تمرین و تصفیه نگارش یافته است . مولف آن ، که از
معراج گران قله های رفیع عرفان واز سالکان وادی نور بوده است .
دستورالعملها و توصیه های گرانمایه ای به سالک راه دارد وی صرف
آموختن و دانستن ر، برای سلوک کافی ندانسته و تجربه ، مجاهده ،
سختکوشی و تعهد و تعبد را برای راهیان این مسیر، ضروری دانسته ،
می گوید:

مسافراین منازل در وقتی به مقصد می رسد، که سیراو در عالم ، خلوص شود، نه آن که دراین منازل ،
تحصیل اخلاص کند ۵ … و حقیقت سلوک و کلید آن ، تسخیر بدن و نفس است ،
در تحت رایت ایمان که مبین آن ، فقه جوارح و فقه است . و بعدازاین
افناء، نفس و روح ، در تحت رایت کبریائی الهی و همه عبقات و منازل ،
دراین مراحل مندرج است . ۶

آنچه در سراسراین کتاب ، به چشم می خورد و تاکید بر آن می گردد، طی منازل به ترتیب است ، به گونه ای که پس و پیش نگشته و هر یکی در پی دیگری ، پیموده شود. ترتیبی که مولف
در سلوک ضروری می داند، حتما همان چیزی است که در نگارش کتاب
پیموده است . چنانکه در نیمه نخست کتاب (بخش اول )،از عدد چهل ،
معرفت اجمالی مقصد، ورود به عالم خلوص و معرفت آن و سیر منازل
چهل گانه عالم خلوص ، سخن گفته است . و در نیمه دوم (بخش دوم )، به
بیان اجمالی ، در طریق سلوک الی الله ، بیان تفصیلی سلوک آثار سلوک و
طریق مولف در ذکر، پرداخته است.

این رساله ، با حجم کوچک ، سرشاراست از مطالب عالی و حقایق والای
عرفانی . نثر آن حذاب و دلپذیراست . بهره وری فراوان از آیات ، روایات ،
ضرب المثل ، شعر واستفاده صحیح و بجای ازاینه، بر جذابیت و
زیبائی نثرافزوده است . بهرحال این کتاب ، یکی از بهترین متون
تحقیقی ، برای پژوهنده و سالک است . چنانچه علامه طباطبائی[ ره] – که
مدرس این کتاب بوده اند ازاستاد بزرگوار خود، مرحوم سیدعلی قاضی ،
درارزشمندی آن نقل فرموده اند:

[ من ،رساله ای مانند رساله مرحوم سیدبحرالعلوم ، به این خوبی و متانت ، در
سیر و سلوک ندیدم] . ۷

آهنگ خطابی[ ای همسفر ملک سعادت و صف،ای رفیقان راه خلوص و وفا]
و …، که در سرفصلهای آن با تعابیر گوناگون دیده می شود، جذاب است
و خواننده را به تاثر وا می دارد. برخی از بزرگان ،انتساب این کتاب
را به مرحوم بحرالعلوم ، مشکوک دانسته و بویژه ، بخش آخر آن ر، بعید
شمرده اند، لکن دلیل ایشان ، بیش ازاستبعاد، چیز دیگری نیست .

۳- تذکره المتقین ، شیخ محمدبهاری همدانی ۸ .

نورانی ترین محفل و کانون خودسازی که در حوزه های علمیه سراغ داریم
و دراین اواخر، هر چه دانشور ربابی ، دیده و شنیده ایم از فیض آن
کانون بوده اند، سلسله جلیله ای است ، که خورشید تابان آن ،[ آخوند
ملاحسینقلی همدانی] است . وی که آثار وجودیش ، هم اکنون نیز پس از
ساله، در گوشه و کنار حوزه های علمیه و دیاراسلامی ، پیداست ََاثر
مکتوبی از خود بجای نگذاشته است ،اما در عوض ، دهها کتاب تکوینی و
دانشمندالهی ، پرورش داده است . کتابی که اکنون از آن سخن می رود،
نمونه ای است از آن تعالیم آسمانی ، که سینه به سینه ، با تنزل مراتب ،
وجود کتبی یافته ، واکنون به دست ما رسیده است . آهن گفتار، موعظه ای
و زمزمه محبت است . جمله های کوتاه و بلیغ ، با آیات ، روایات ، نثرهای
عربی ، حکایت و …، آمیخته گشته و تنوع یافته است . ظاهر کلام ، بسیار
ساده و روان می نماید،اما بلندترین بار معانی ر، سبک بالانه ، به دوش
کشیده است ، که برای هر جوینده ای ، گوهر متناسب با حال وی ر، عرضه
می کند. خود دراین باره می نویسد:

[ اگر چه این اوراق را حقیر، دستورالعمل برای شخص عامی نوشته ام و
لکن کسان دیگر هم اگر مراجعه نمایند، شاید بی فایده نباشد] ۹ .

کتاب از فصول زیرین تدوین شده است :

دفتراول : در آداب ، سلوک آداب ، توبه ، مراقبه ، رفاقت ، سلوک با زن
و عیال ، تربیت اولاد، زیارت و حج .

دفتر دوم : درافشای پاره ای حقایق ، جهت تنبه سالک .

و در پایان : صفات علماء حقه واصناف مغرورین .

در بخش آخراین کتاب نسخه ای که در دست ماست ، سه رساله بچاپ رسیده
است که یادآوری نام آنها نیز، سودمنداست :

۱- دستورالعملهائی از، آیه الله سیداحمد موسوی حائری .

۲- موعظاتی از، آخوند ملاحسینقلی همدانی .

۳-اندرزها و وصایایی از آقا محمد بیدآبادی .

۴-مثنوی معنوی: مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی . ۱۰

مثنوی ،اثر جاویدان و گرانسنگ مولوی از آثار
بزرگ فرهنگ اسلامی است . که از زمان نگارش آن تاکنون هماره مورد توجه
عالمان و محققان اسلامی بوده است . کمتر کتابی در شهرت و بلند آوازی ،
به منزلت مثنوی رسیده ، و آثار بسیار معدود می توان یافت ، که همپای
مثنوی ، قلم محققان واندیشه عالمان را به شرح ، تبیین و بررسی خود
متوجه ساخته باشد و بالاخره کمتر متنی از متون فرهنگ اسلامی که
عالمان نگاشته و پرداخته اند، همانند مثنوی ، دراندیشه متفکران و
روحیات اندیشه وران ، تاثیر گذاشته وافکار آنان را به اعماق مطالب و
اصول انسانی کشانده است . مثنوی ، مخزنی است گرانباراز تحقیق در
مسائل کلامی ، فلسفی ،اخلاقی و رسوم و آداب فردی واجتماعی .از
دانشهائی مانندادبیات فارسی و عربی ، فقه حدیث ، تفسیر قرآن ، منطق ،
فلسفه ، کلام ، عرفان ، روایات تاریخی ، داستانهای مربوط به انبیاء،
حکم، عرف، زهاد، مشایخ طریقت و سلاطین پیشین ، حکایتهای حکمت آمیز،
قصص اساطیری ، تمثیلات اخلاقی ،ادبی ، فکاهی و …،انباشته است .

کانونی است گرم و گیرااز ذوق و حال ، سرشاراز لطایف معنوی و رموز
شعر وادب واسرار فصاحت
و بلاغت . منبعی است سرشاراز بیان حقایق علمی واخلاقی ، مسائل عالی
مذهبی ،اسباب تحولات روحانی ، راهنمای نزدیک ترین راه تعلیم و تربیت
انسانی .اندرزها و دستورهای اخلاقی ، راهنماییهای خیرخواهانه که مایع
فلاح و رستگاری است .

یگانه هدف ازاین مطالب ، نشان دادن
راههای تزکیه روح ، برای رهسپار شدن به سوی خداست .این هدف ر، با
مدد صدها آیه و روایت دنبال می کند. و یکی از سرچشمه های فیض و عنایتی
که مولانااز آن سیراب شده و سرمایه ای که از آن ، در نگارش این کتاب
کمک گرفته قرآن ، روایات والهامات ربانی است . همه جا در گرداگرد
قرآن دور می زند.

شریعت را وسیله تهذیب نفس و ریاضت می داند. تسلیم ترک شریعت و
تندرویهای صوفیانه نمی شود گرایش به فقر و عزلت و رهبانیت را
نمی پسنددانسان کامل ر، کسی می داند که جامع صورت و معنی باشداز
زندگی و زیبائیهای آن خود را محروم ندارد و یکسره خود را به زهد خشک
تسلیم نکند! نوع استدلال و پرداخت مطالب ، نیز در مثنوی ، جالب و در
عین حال قوی است . هم عقل را در بن بست تسلیم و تصدیق می اندازد و هم
روح ر،از شور و هیجان ، لبریز می کند. با وجودابهامهایش ، ساده و با
وجود تیره گیش ، درخشنده است . بی قیدی درانتخاب لفظ و تعبیر، آزادی
از قید نظم و ترتیب منطقی ، بی اعتنائی به قواعد و سنت ها واستفاده
دائم از تعبیرهای مربوط به زندگی عادی و روزانه است که ، دراین شیوه
و نوع استدلال ، جلوه دارد .
مثنوی انباشته از تمثیل ، حکایات کوچک و بزرگ است . روی هم رفته ۲۷۵
حکایت را در ۲۶ هزار بیت در خود، جای داده است مطالب بسیار بلند را
به روشنی و فصاحت ، در لابلای قصه ها و داستانه، بیان داشته است . برای
بیان مطالب حکمتی ، عرفانی و تفسیر بسیاری از آیات قرآنی ، واحادیث ،
سراغ داستان رفته و قالب حکایت را گرفته است .

گفتمش پوشیده خوشتر سریار

خود تو در ضمن حکایت گوشدار

خوش در آن باشد که سردلبران

گفته آید در حدیث دیگران

البته ، خواننده باید دانا باشد، سرگرم قالب قصه نشود و پیمانه را
به جای دانه برنگزیند:

ای برادر قصه چون پیمانه است

معنی اندروی بسان دانه است

دانه معنی بگیرد مرد عقل

ننگرد پیمانه را گر گشت نقل

لازم به یادآوری است که ، برای بهره مندی و دست درازی به سفره پر
نعمت مثنوی ، آشنایی بااصطلاحات علوم اسلامی (مانند: تفسیر، حدیث ،
اخلاقیات ، مسائل کلامی ، فلسفی ، حقوق و … ضروری است . چنانکه ، آمادگی
روحی و عشق به دریافت حق ، نیز حتمی است زیرا مطالب مثنوی ،
بطورکلی ، سه بخش است :

عام : آن دسته از مطالب که روی سخن مولوی با عامه مردم است مانند
دسته ای از نصایح واندرزهای اخلاقی و حکیمانه که از سطح فکر وادارک
عمومی تجاوز نکرده وازانتقالات ، تحقیقات و تاویلات خالی است .

خاص : آن دسته از مطالب ، که مولانابا همدمان و همرازان خود، در پرده می گوید.اما روزنه هائی برای درک حقیقت آنه، پیداست . نکات دقیق و ظریف ، که از سطح فهم عموم بالاتر
است .

اخص : آن دسته از مطالب که بسیار مشکل و مبهم است ، تاویل روشن و
بی دغدغه از آن نمی شود داد. آشنائی و آمادگی اساسی می خواهد، تا گفتار
پیچیده و بلند آن فهم گردد. بااین همه ، کاستیها وافزونیهای
نابجای مثنوی را فراموش نمی کنیم ، مولوی با همه بلند پروازیهای ، ژرف
نگریه، وسیع اندیشیه، گاه مبتلا به سطحی نگری ، خام اندیشی و …
می شود. آری[ ان الجواد قدیکبو وان الصارم قدینبو]استاد عالیقدر
حضرت شیخ محمدتقی جعفری ، که عالمانه واستادانه ، مثنوی را شرح و
تفسیر و نقد کرده اند،از جمله در مصاحبه با
مجله حوزه فرموده اند[ … آن را در عین داشتن مضامین عالی و بلند
دارای اشتباهات تناقضاتی یافتم] .

در پایان این بخش ، با تاکید براین که آنچه آمد،اندکی است از
بسیار، و آثار بلند و گرانقدی از عالمان ، بیداردلان و عارفان اسلامی
در گنجینه های فرهنگ اسلامی وجود دارد، که تنها و تنها فهرست آن آثار،
در خور رساله ایست ، با یاد برخی از آثار سالک الی الله عارف کامل
آیه الله العظمی امام خمینی که انفاس قدسیه اش ، بیدارگر دلهای ملیونها
انسان شده است . و رهنمودها و راهنمائیهایش ،امت اسلامی رااینگونه
دیگرسان کرده است ََ به برخی از ویژه گیهای آن آثار می پردازیم ، باامید
به این که در فرصتی دیگر، به معرفی دقیق و گسترده آن همت گماریم .

عنصراخلاق در تعالیم امام خمینی :

امام خمینی ،از عنفوان جوانی سالک طریق و رهرو راه اولیاءالله بوده
است . تهذیب نفس و تصفیه جان را وجهه همت داشته و دراین راه با
بهره مندی از مشعلهای فروزان ، معلمان اخلاق و مربیان نفس ، همچون میرزا
جواد آقا ملکی تبریزی و بویژه از مرحوم آیه الله شاه آبادی و دیگران ،
به قله های رفیع انسانی دست یازید. حضرت امام براستی نمونه اعلای
عارفان بالله و سالکان الی الله است ، آیه الله العظمی حاج شیخ محمدعلی
اراکی در مصاحبه با مجله حوزه فرموده اند:

[آقای خمینی شخص نیک نفسی است ، جای شک نیست ، قسم می شود خورد به
والله که این مرد نیک نفس آدمی است و هیچ غرضی دراو جز ترویج دین
نیست ،این مرد دینی سرتاپا حاضراست ، حتی برای کشته شدن هم حاضر
است] .

جلوه روشن و مصداق اعلای[ رهبان باللیل واسد بالنهار]است این رهبر بزرگ
و پیشوای سترگ الاهی .

باری ،امام که دراین قرن ، در هم شکننده همینه دروغین جباران و
شاهان است و بر هم زننده بساط مستکبران و عیاشان ، آنی از تربیت
نفوس و تهذیب جانه، غفلت نورزیده است و بارها واعلامیه ه، رساله ها
و سخنرانیه، طلاب و مردم ر، به این مهم دعوت کرده است . سخن امام ،
تاثیر شگرفی دارد، چرا که جانش با آنچه می گوید: آمیخته و قبل از هر
چیزاهل عمل است ، سخن از جان می گوید و لاجرم بر جان می نشیند:

سخن خیزد گرازاعماق جانی

به فریاد آورد جان جهانی

چو شرح عشق گوید بیقراری

برد آرامش از هر بردباری

سخن کز دل بر آید آتش ست آن

که می سوزد ترا تا پرده جان

چون آید نغمه دل ، دل بجوید

نشیند بر دل از دل بگوید

برو بشنو کلام پاک جانی

که سازیجان خود، زان دم ، جهانی

و چنین است سخنان آن بزرگوار،امام از دمی مسیحایی برخورداراست ،
چه در سخنرانیهای اجتماعی و خطابه های سیاسی و چه در گفته ها و مواعظ
اخلاقی . ۱۱اگر با دقت و به صورتی تطبیقی ، میان آثارامام[ قدس سره] و
دیگر نوشته های اخلاقی بنگریم ویژگیهای ارزشمند و منحصر به فردی در
آنها می یابیم ، که کمتر در آثار دیگر، می بینیم .ازاین روی ، برخی از
عناوین و سرخط آنها را می شماریم :

۱.گرانباری :از درازگویی تکرارهای بی فایده و تفصیل مسائل سطحی و پیش
پاافتاده ، – دراین آثار – نشانی نیست . بدانسان که بهره وری ازاین
مجموعه ، نیاز به تامل و تدبر دارد و چنان نیست که با نگرشی گذر،
مطلبی یافت و به حقیقتی رسید.

۲. پرهیزاز کل گویی : کلی گویی در نوشته های اخلاقی ، که آهنگ ساختن
جان انسانی را باارائه بایستنیها و ناشایسته گیها دارند، آفت بزرگی
است . مسائل اخلاقی باید بگونه ای روشن و ریزبیان شده و جنبه های
انحرافی و لغزشهای زندگی عرضه گردد، تا سالک راه به آسانی دریابد
که چگونه راه روداز تنگناها و نابسامانیه، چگونه رهائی یابد. آثار
امام ، دراین زمینه ،از جایگاه والائی برخورداراست . مسائل اخلاقی ،
بطور روشن و ریز بیان شده و درد و درمان ، کنار هم تلفیق یافته و
عرضه گشته .از سردرد و با آگاهی به چگونگیهای مسیرانسانی ، مطالب
بیان شده و با نگاهی طبیبانه ، راه حل مناسب نموده شده است ..

۳. نگاه داشتن حد و مرز مطالب :از ویژگیهای دیگراین آثار، حفظ حد
و مرز مباحث است . چنانکه هر یک از مطالب فقهی ،اخلاقی ، عرفانی و …
را بااصطلاحات ویژه هر یک بررسی کرده و به گونه ای روان رس، در
چهارچوب خاص آنها پرداخته است .

۴.هماهنگی با سطح اندیشه های گوناگون :این نیز یکی از ویژگیهای گران
ارج آثار عرفانی واخلاقی امام است . حضرت امام ، مطالب را در هم
نمی آمیزد و سطوح مختلف حقایق ، یک کاسه عرضه نمی کند، مخاطب هر
نوشته ای ، طبقه و گروهی ویژه تواند بود.[ جهاداکبر، عجب ، ریا] برای
همه افراد و طبقات مختلف ، سودمنداست .از[ پرواز در ملکوت و
اربعین] طبقات متوسط می توانند سود جویند و کسانی که اندکی مطالعات
عرفانی دارندازاین دواثر گرانمایه بهره می برند،اما[ مصباح
الهدایه] ،[ شرح دعای سحر] و[ سرالصلوه] که سرشاراز بلندترین و
گرانمایه ترین مطالب عرفانی و نوسازی است ، تنها برای آشنایان راز، و
راهیان پروازگر وادی قدس ، مفید تواند بود، حضرت امام ، خود در جائی
به این نکته ، تنبه داده و فرموده اند:

[ایاک ایهاالصدیق الروحانی ثم ایاک والله معینک
فی اولیک واخریک ان تکشف هذه الاسرار لغیراهلهااولا تضمن علی غیر
محلها فان علم باطن الشریعته من النوامیس الالهیه والاسرارالربوبیه ،
مطلوب ستره عن ایدی الاجانب وانظارهم لکونه بعیدالغور جلی
افکارهم و دقیقها وایاک وان تنظر نظرالفهم فی هذه الاوراق الا بعد
الفحص الکامل عن کلمات المتالهین من اهل الذوق و تعلم المعارف عند
اهلها من المشایخ العظام والعرفاءالکرام] مصباح الهدایه ، ۲۱۳ .

۵. تاثیرگذاری واصلاح گری : ناگفته پیداست که آثاراخلاقی ، باید نه
تنها به درمان دردها و زدایش انحرافها همت گمارد، که باید با
ریشه یابی ناهنجاریه، راهیان خودسازی را روئین تن نموده ، در مقابل
ضربه های نفسانی و شیطانی واکسینه کند. آثار حضرت امام ، به زیباترین
و موثرترین وجه ،این ویژه گی را داراست . آثار والای اخلاقی ،افزون بر
این بایداز تاثیر ژرف و دیگرسانی عظیمی ، برخوردار باشد. چرا که
گاه اثری اخلاقی به ، علاج درد راه می یابد، و ریشه فساد را نیز
می نمایاند،اما توان دگرگونی یک جان و به روشنی کشیدن دلی تاریک را
ندارد. روشن است که گاهی ممکن است ، تاثیر نگذاشتن در فقدان قابلیت
مخاطب باشد،اما توان دگرگونی یک جان و به روشنی کشیدن دلی تاریک را
ندارد. روشن است که گاهی ممکن است ، تاثیر نگذاشتن در فقدان قابلیت
مخاطب باشد،اما ناکار آمدی و کوتاهی موعظه اخلاقی نوشته عرفانی ،
نیز دراین زمینه ، نقش بسیار مهمی دارد.ازاین روی ، نوشته اخلاقی
باید بطور طبیعی خواننده را مجذوب کند،او را متاثر سازد، همگام با
راهنمایی راهبری کند، نه تنها نسخه پیچد که راه بهره گرفتن و شفا
اندوختن نیز بیاموزد و راستی که آثار حضرت امام ،اعلی مصداق این
گونه نوشته هاست.