پاورپوینت کامل متون درسی و نقش آن در تحوّل حوزه ۶۶ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل متون درسی و نقش آن در تحوّل حوزه ۶۶ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل متون درسی و نقش آن در تحوّل حوزه ۶۶ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل متون درسی و نقش آن در تحوّل حوزه ۶۶ اسلاید در PowerPoint :

۱

مقدمه

الف. در حوزه علوم اسلامی، با توجه به نگاه ویژه ای که اسلام به انسان دارد و چشم اندازی که برای او ترسیم نموده است و با توجه به نیازهای اعصار و ازمنه، بایستگیهایی می روید و متصدیان و پیشگامان این عرصه را به تکاپو وامی دارد. این بایستگیها، گاه در حوزه علوم اسلامی و پیوند آنها با سایر علوم است و گاه در شیوه آموزش و بسترسازی رونق و حیات این علوم که از آن جمله متون درسی حوزه می باشد.

صرف نظر از این که علوم اسلامی، به چه علومی اطلاق می گردد، حیات و رونق این علوم با دو شاخصه اصلی قابل اندازه گیری است:

۱. متون علمی و درسی رایج در عرصه آموزش علوم اسلامی.

۲. دانش آموختگان و فرزانگان و صاحب نظران در ساحَتِ این علوم.

البته از نگاهی دیگر به شمار آوردن ظهور آثار این علوم در فضای جامعه نیز به عنوان یک شاخصه بجاست.

در مطاوی این نوشتار، اشارت نگارنده به محور اول یعنی متون درسی حوزه است.

ب. تحول حوزه در نگاه کلان، برآیند دگرگونیهای چند سویه در زوایای گوناگون مرتبط با این نهاد است. فرعی از این تحول، در بخش آموزش رخ می دهد و یکی از زیرمجموعه های بخش آموزش، که تحول در آن نقشی سترگ و اثرگذار در تحول حوزه دارد، متون درسی است. متون درسی، گرچه در این چشم انداز، زیر مجموعه است; اما در واقع، قلب تپنده حوزه بوده که سرآمدی آن در نگاهی ژرف به مجموعه تشکیلات حوزه به خوبی آشکار است. تکاپوها و تلاشهای دست اندرکاران و مسؤولان حوزه، در راستای برآوردن نیاز فرهنگی جامعه و ارتقای فرهنگ دینی در سطح اجتماع، آن گاه ثمر می بخشد که تربیت شدگان حوزوی از جایگامی استوار در دانش و فرزانگی و فرهیختگی شایسته برخوردار باشند. شالوده این بنا، در متون درسی ریشه دارد و بار و بر آن، بر شاخسارهای شاداب این باغ می نشیند.

از این رو، می توان متون درسی را گرانیگاه تحول حوزه به شمار آورد، به گونه ای که سایر تحولات، لزوماً در تحول متون باید اثرگذار باشند و گرنه ثمر نخواهند بخشید.

ج. با نظری گذرا به تاریخچه حوزه، پی می بریم که نگاه رایج در آموزش علوم حوزوی، بیش تر به حفظ مآثر و علوم مکتوب، معطوف بوده و رفتار احتیاطآمیز، در روند آموزش، فضایی بسته و انحصارگرایانه و کم ثمر را موجب شده است. نیز عدم نگاه سیستماتیک، فرد محور بودن و تکیه بر بزرگان و فرزانگان، روند بطی ء کیفی و کمّی آموزش علوم حوزوی از عوامل دیگر به شمار می روند.

د. بی شک موقعیت کنونی جهان، پیشرفت تکنولوژی، نیاز انسان معاصر، شتاب و گسترش علوم، فراهم آمدن بستر نشر اندیشه ها، به صورت فرامرزی، به هم نزدیک تر شدن افقهای علوم و بروز مسائل میان رشته ای و… ما را با مسائلی نو و شرایطی جدید مواجه ساخته که از یک سو تدوین علومی نو و از سوی دیگر توسعه علوم کنونی و از سوی سوم، ساماندهی ساختار علوم موجود را می طلبد. بویژه در حوزه علوم اسلامی، توجه تازه به بُن مایه های قرآنی و محوریتِ این کتاب نورانی آسمانی، رسیدگی به اوضاع نابسامان احادیث مأثور از جهت سند، برداشت از متن و ساختارسازی گزاره های حدیثی مرتبط با یکدیگر، در حیطه اخلاق، حقوق و… سازوار با نیازهای زمان و از سوی دیگر توجه شایسته به پیوند هر یک از این علوم با یکدیگر و با علوم تجربی، هنر و… برخی از بایستگیهای دوران معاصر شمرده می شود.

فصل اول: کلیات

متن درسی: متن درسی در عرصه علوم حوزوی »نوشتاری است حاوی گزاره های علوم اسلامی با ساختاری منتظم و هدف مند در جهت فراگیری طلاب علوم دینی«.

حوزه: حوزه در تعریف عامّ، شامل تمام تشکیلات سازمانی حوزه علمیه مشتمل بر بخش اداری و بخش تعلیمی است و در اصطلاح خاصّ، بر مدارس علمیه و فضاهای آموزشی اطلاق می شود. در این مقاله همین معنی منظور است و لذا رسالت این مقاله، سخن پیرامون تأثیر تحول متون در تحول آموزشهای حوزوی است. بدیهی است تحولات دیگر در سایر بخشها، در عین ضرورت، مقصود این مقاله نخواهد بود.

تحول حوزه: بی شک تحول که در لغت، به معنای دگرگونی است در بار اصطلاحی آن، معنای تدریج رو به کمال را در بر دارد. همین نکته مرز جدایی تحول و انقلاب به شمار می رود. از این رو، تحول مطلوب و به دور از آسیب در حوزه، تحولی، به دور از ساختارشکنی همه جانبه است; زیرا پی ریزی ساختار نو که هیچ گونه پیوندی به ساختار گذشته نداشته باشد – گذشته از عدم امکان عادی آن، چون ایجاد این دگرگونی توسط نسل حاضر که وامدار گذشته اند رخ می دهد – پی آمدهایی نظیر گسست تجربه ها و از کف دادن مفاخر و مآثر در پی خواهد داشت. از این رو، در ابتدا، خود تحول نیازمند مدیریت است، تا از آسیبهای مزبور و مانند آن مصون بماند.

از سوی دیگر، احتیاطگرایی مفرط، ترس از پیامدها، یا سلب موقعیتها و موفقیتها و… جز پای بستی بر قدوم تحول نخواهد بود و داعیه دار احتیاط گرا رهی به مقصود نخواهد پیمود.

فصل دوّم: آسیبهای متون درسی حوزه و زوایای تحوّل آن

تحوّل صائب، مسبوق به شناخت ملزومات است. این ملزومات، در یک جهت، وقوف به نیازها و کاستیهایی است که رفع آنها نیازمند تحول علوم و در پی آن تحول متون درسی است و از جهت دیگر، شناخت آسیبهای موجود در متون درسی کنونی است که موجب ناکامی در رفع کاستیها و نیازها می باشد. بنابراین، طی این مراحل لازم است:

× بیان نیازهای موجود

× ذکر آسیبهای متون رایج

× بیان ابعاد تحول متون درسی

× بیان آثار مثبت تحول متون درسی

نیازهای موجود

در مقدمه این نوشتار، به گونه گذرا به نیازهای موجود که مقتضی تحول متون درسی حوزه است پرداختیم و از آن جا که هدف اصلی این مقال، کشف و تبیین تفصیلی این نیازها نیست، همان اختصار را در این جا کافی می دانیم.

آسیبهای موجود و زوایای تحول

بی شک، ذکر تفصیلی آسیبهای موجود در متون حوزه نیز، مجالی گسترده می طلبد. بیش تر آسیبهای متون درسی در دو دسته قرار می گیرد: آسیبهای کلّی که در بیش تر متون وجود دارد و آسیبهای جزئی که به هر یک از متون رایج اختصاص می یابد. از دیگر سو، آسیبها یا محتوایی و یا ساختاری است. به نظر می رسد جهت انسجام و دوری از گسست، درد و درمان با یکدیگر بازگو شود تا ضمن رعایت اختصار، مطلوب و دلیل آن قرین یکدیگر آورده شوند. در هر صورت، آن چه منعکس می شود تفصیل شایسته نیست، بلکه تنها ذکر آسیبهای کلّی و تمهیدی برای بیان آثار تحول متون است که در ادامه سخن به آن می پردازیم.

آسیبهای متون درسی حوزه، به دو دسته کلّی تقسیم می پذیرد:

× آسیبهای محتوایی.

× آسیبهای ساختاری.

الف. آسیبهای محتوایی

۱. انحصارگرایی موضوعی: رسالت حوزه علمیه، ترویج علوم اسلامی است:

»علوم اسلامی به مجموعه علومی گفته می شود که تعلیمات اسلام یا مقدمات لازم برای آنها را بررسی می کند و لذا علومی چون ادبیات و منطق و فلسفه نیز علم اسلامی محسوب می شوند ولو جزو تعلیمات نیستند«. ۱

در واقع، علوم حوزوی، آموزه های دینی را به طور روش مند تبیین می کند و از آنها دفاع می نماید. از این رو، در نظام آموزشی حوزه، باید به همه علوم مرتبط به آموزه های دینی، که در راستای هدف مزبور یاری می رساند، توجه نمود، کاستیهای این علوم را برطرف کرد و اگر علمی نو، یا مسائلی تازه در این راستا نیاز است، در تدوین آن کوشید. در زمان معاصر، آن چه بیش تر مسؤولان حوزه به آن بها داده و مسیر تعیین شده برای پیمودن همه طلاب قرار داده اند، دو علم فقه و اصول است. به گونه ای که اگر کسی در این دو موضوع نمره بیاورد هویت علمی او تثبیت می شود و گر نه تلاشهای او در سایر دانشهای اسلامی بی ارج خواهد بود.

بی گمان، این روش آسیبهای جدی به علوم اسلامی، حتی همان فقه و اصول وارد خواهد نمود که در این مقال، مجال بازگو کردن آن نیست.

تحول در این قسمت، با عطف توجه و اصالت بخشیدن و ارج نهادن به سایر علوم اسلامی در کنار فقه و اصول است. به گونه ای که نه از ارج فقه و اصول بکاهد و نه نیازهای جامعه معاصر نادیده انگاشته شود، بلکه بر بالندگی آن دو و سایر علوم اسلامی بیفزاید، بویژه روی کرد میان رشته ای که از بایستگیهای دوران معاصر است، به ثمر نمی رسد، مگر با عطف توجه اعتدالی و مناسب به همه علوم اسلامی.

گفتنی است تخصصی نمودن علوم حوزوی از بایستگیهای جدّی و مؤکد است که انحصارگرایی مانعی بزرگ از به حقیقت پیوستن آن خواهد بود. به حقیقت پیوستن ظرفیت لازم برای تحول تخصصی شدن حوزه، مرهون گذر از انحصارگرایی موضوعی است. بی گمان تک ستونی بودن محتوای آموزشهای حوزوی در انتها جز ناکامیهای گسترده و محرومیتهای حوزویان و جامعه اسلامی بهره ای به بار نخواهد آورد; بویژه پایان غم انگیز این قصه افول حوزه و حوزویان خواهد بود.

۲. جامع نبودن محتوایی متن: برخی متون درسی حوزه، سالهای متمادی را سپری نموده، از این رو، فاقد مسائل نو پدید در عرصه علوم اسلامی اند. کتابهایی نظیر شرح لمعه، دیگر پاسخ گوی نیازهای امروزی نیستند. اصول بهره وری اقتضا می کند کتاب درسی ضمن بُعد آموزشی، حاوی مسائل روز نیز باشد. از قرن دهم که زمان نگارش این کتاب است تاکنون، مسائل بی شماری تولد یافته که حضور آنها در متن کتاب درسی، جزو اصول حیاتی نظام آموزشی حوزه است. اعتذار به این که هدف از قرار دادن این متن، آموزش روش استدلال و استنباط است، التزام به ضعف روش موجود در این کتاب خواهد بود; چه فراگیران این کتاب، پس از فراگیری این اثر، به این هدف دست نمی یابند.

داستان کتابهای دیگری نظیر رسائل شیخ اعظم، نیز همین است.

تحول در این قسمت، با افزودن مسائل نوپدید به متون درسی، در ضمن انجام دگرگونیهای لازم دیگر است که در طی این مقاله گفته می شود.

ب.: آسیبهای ساختاری

۱. نابرخوردار از ساختار درسی: روش مند بودنِ نگارش متن درسی به معنای برخورداری از تنظیم و ساختارسازی مناسب درسی است. ساختار درسی غیر از ساختار کتابی می باشد. در نگارش متن درسی، هدف نگارنده بسترسازی هر چه مناسب تر جهت آسان سازی فراگیری آموزنده است. مؤلّفه هایی چون ارائه پرسش (قبل یا بعد از متن درس) بهره گیری از مثالهای مناسب و روزآمد، تمرینهای مناسب (بویژه در