پاورپوینت کامل تمسک به قرآن و عترت تنها راه وحدت در نگرش فریقین ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تمسک به قرآن و عترت تنها راه وحدت در نگرش فریقین ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تمسک به قرآن و عترت تنها راه وحدت در نگرش فریقین ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل تمسک به قرآن و عترت تنها راه وحدت در نگرش فریقین ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

۹۵

چکیده

با ژرف نگری در منابع فرق اسلامی و روایات پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله)، به
این نتیجه می رسیم که بهترین و محکم ترین نقطه وحدت اسلامی قرآن و عترت است.

نوشتار حاضر با توجه به اهمیت موضوع وحدت اسلامی به محورهای مختلف آن پرداخته و
عوامل اتفاق و اتحاد و اسباب افتراق براساس نگرش علامه شیخ شرف الدین مورد بررسی
قرار گرفته است.

این مقاله به چند گفتار تقسیم می شود: گفتار اول مشتمل بر مفهوم و مصداقِ قرآن،
عترت، اهل بیت(علیهم السلام) و وحدت است. در گفتار دوم به اهمیت و ضرورت وحدت
پرداخته شده و در گفتار سوم راهکارهای وحدت که تمسک به قرآن و عترت می باشد ترسیم
شده است. در گفتار چهارم چگونگی تمسک به قرآن و عترت اشاره شده و در گفتار پنجم
دلایل برتری مذهب اهل بیت(علیهم السلام) بیان شده است.

واژه های کلیدی: شرف الدین، وحدت، افتراق، قرآن، عترت، اهل بیت(علیهم السلام)،
مسلمانان، تمسک، اطاعت، اتباع.

مفهوم و مصداق شناسی

الف) قرآن

قرآن مجید همان کتاب الهی است که توسط جبرئیل امین بر قلب نبی مکرم
اسلام(صلی الله علیه و آله) نازل شد و راه رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی بشر در آن
است . به اتفاق همه مکاتب فکری، اعتقاد به وحیانی بودن و عدم تحریف قرآن بر همه
واجب و منکر آن کافر است . درک عظمت قرآن مجید از توان بشر عادی محال است، مگر
اینکه از « راسخون فی العلم» باشد: « لایعلم تأویله الا الله والراسخون فی العلم».۱
برای بیان کرامت قرآن این آیه بس است: « قل لئن اجتمعت الانس والجن علی ان یأتو
بمثل هذا القرآن لایأتون بمثله ولو کان بعضهم لبعض ظهیراً؛۲ بگو، اگر جن و انس
اتفاق کنند که همانند این قرآن را بیاورند، همانند آن را نخواهند آورد ؛ هرچند
یکدیگر را کمک کنند.»

ب) عترت

در دیدگاه واژه شناسان «عترت» یک لفظ مشترک است و به معانی متعدد به کار برده شده
است. برخی از معانی آن عبارت اند از: نزدیک ترین فرد به شخص؛ فرزندان فرد؛
خویشاوندان قریب و بعید کسی؛ فرزندان ذکور کسی.

ابن منظور(م۷۱۱ق) عترت را همان اهل بیت قرار داده است و حدیث ثقلین را دلیل بر
مدعای خود آورده است که رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمود: «انی تارک فیکم
الثقلین کتاب الله وعترتی اهل بیتی.» و گفته: «فجعل العتره اهل البیت.»۳ بنابراین
عترت و اهل بیت از لحاظ مصداق مترادف یکدیگر خواهند بود و در حدیث ثقلین اهل بیت
برای عترت عطف بیان یا بدل خواهد شد. از یک لحاظ عترت اجمال است و اهل بیت تفصیل آن
اجمال است. و اهل بیت نیز همان است که در آیه تطهیر بیان شده است.

ج) اهل بیت

اهل در لغت به معنای، پیرو، تابع، ملت و امت است.۴ خاندان و عائله را به دلیل اینکه
بیشترین تبعیت را دارند اهل گفته اند.

راغب اصفهانی(م۵۰۲ق) اهل را به این شرح ترسیم کرده است:

اهل الرجل کسانی اند که نسبی یا دینی یا چیزی همانند آن مثل خانه ای، شهری و بنایی
آنها را با یکدیگر جمع و مربوط می کند و آنها را اهل و خانواده آن شخص گویند. پس
اهل الرجل در اصل کسانی هستند که مسکن و خانه و واحدی آنها را در یک جا جمع می کند.

سپس این معنا را توسعه داده و گفته اند: «اهل البیت» یعنی کسانی که نسب خانوادگی
وسیله جمع آنهاست و بعداً اصطلاح اهل بیت به طور مطلق به خاندان پیامبر اطلاق شده
است و آنها با این نام شناخته شده اند.۵ چنان که در آیه تطهیر آمده است:

انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت ویطهرکم تطهیرا.۶

آل نبی کیان اند؟ در میان دانش پژوهان در این باره اختلاف وجود دارد. برخی
گفته اند: «آل النبی من اتبعه به او کانت او غیر قرابه.» برخی دیگر گویند: کسانی که
بر آنها صدقه حرام است، آل نبی اند، چنان که شافعی می گوید:

آل محمد هم الذین حرمت علیهم الصدقه وعوضوا عنها الخمس. و آنها خاندان بنی هاشم و
بنی عبدالمطلب اند. اینها کسانی هستند که بعد از نبی اکرم خداوند آنها را برگزیده
است .۷

عترت و اهل البیت در اصطلاح کتاب و سنت

واژه های عترت و اهل بیت از واژگان مشترک اند. بنابراین برای تعیین مصداق آنها باید
به دنبال قرینه رفت. در کتاب و سنت قرائن متعددی یافت می شوند که مراد از آل یا
اهل البیت، چنان که راغب اصفهانی و برخی دیگر هم اشاره کرده اند،
آل محمد(صلی الله علیه و آله) می باشند و کتاب و سنت این واژه را در مورد افراد خاص
به کار برده است. در قرآن مجید دو آیه وجود دارد که یکی درباره خاندان حضرت
ابراهیم(علیه السلام) و دیگری درباره خاندان حضرت محمد(صلی الله علیه و آله)
می باشد. برای اینکه مسئله روشن شود روایت زیر را ملاحظه کنید.

عطاء بن سیار از ام سلمه نقل می کند:

فی بیتی نزلت: « انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت ویطهرکم تطهیراً»
وقالت: فارسل رسول الله الی علی وفاطمه والحسن والحسین فقال هولاء اهل بیتی.۸

دهها روایت معتبر متواتر در کتب فریقین داریم که از آنها روشن می شود مصداق اتم و
اکمل اهل بیت، حضرت علی، فاطمه، حسن و حسین(علیهم السلام) می باشند.

د) تمسک

واژه «تمسک» در لغت چنگ زدن به چیزی است.۹ البته در مورد بحث ما تمسک، چنگ زدن به
دامن قرآن و عترت و تمسک به تعالیم قرآن و اهل بیت اطهار(علیهم السلام) است.

هـ) وحدت

وحدت به معنای یگانه شدن و انفراد است.۱۰ اتحاد نیز در لغت به معنای یکی شدن دو چیز
موجود می باشد: «صیروره الشیئین الموجودین شیئاً واحداً.»۱۱

وحدت؛ اهمیت و مقصود از آن

چنان که گفته شد، وحدت یگانه و یکی شدن دو چیز موجود است، ولی وقتی ما می گوییم
وحدت مسلمانان یا اتحاد بین مسلمین، مراد معنای لغوی آن نیست. معنای اتحاد این است
که تمام مکاتب فکری مسلمانان با حفظ اصولشان که همه آن را قبول دارند، از قبیل:
توحید، رسالت، معاد، قبله، قرآن، اهل بیت(علیهم السلام)، در مقابل دشمن مشترکشان در
یک صف جمع شوند. اتحاد اسلامی به معنای دست برداشتن گروهی از عقاید خودشان و اختیار
نمودن مذهب دیگری نیست، چنان که برخی از بزرگان اتحاد را چنین معنا کرده اند. شیخ
سلیم بشری، رئیس جامعه الازهر مصر، خطاب به علامه شرف الدین چنین می نویسد:

اکنون چه قدر محتاج به اتحاد هستیم و چه قدر محتاج به اخوت و برادری می باشیم و این
اتحاد وقتی به وجود می آید که شما شیعیان مانند همه مسلمانان جهان از این چهار مذهب
پیروی کنید. (آیا غیر از پیروی از مذاهب اربعه راه دیگری برای حل مشکلات
می دانید؟!)۱۲

علامه در جواب ایشان می نویسد:

بیاییم بر سر مسئله مهمی که ما را با آن آگاه ساختید و آن رمز اتحاد مسلمانان بود
متحد شویم. من معتقدم اتحاد مسلمانان منحصر به انحراف شیعه از مذاهب خود نیست و
همچنین محتاج به تغییر مذهب طائفه سنیها نیست. اگر فقط شیعیان بخواهند برای اتحاد
اسلامی دست از عقاید خود بردارند، انتخاب بی امتیاز است بلکه انتخاب ضعیف و کنار
گذاشتن قوی تر است.

من معتقدم اتحاد اسلامی و ریسمان برادری وقتی به دست می آید که شما مذهب شیعه را
آزاد اعلام کنید و آن را مانند یکی از مذاهب چهارگانه بدانید. باید نظر شافعی،
حنفی، مالکی و حنبلی بر پیروان آل محمد(صلی الله علیه و آله) مانند نظرشان به
یکدیگر باشد تا در اثر این احترام به مذهب شیعه اختلافات مسلمانان برطرف شود و
اجتماعات آنان منظم گردد.

اختلافات شیعه و سنی پایه درستی ندارند؛ بلکه سرچشمه آنها دروغها، اتهامات و
تبلیغاتی است که در شرایط زمانی خاصی مطرح شده است و قدرتهای سیاسی گذشته آنها را
اشاعه داده اند.۱۳

رهبر معظم انقلاب می فرماید:

منظور ما از وحدت، هماهنگی و یکنوایی و همصدایی است، تا برادران دیگر در مقابل هم
قرار نگیرند و لوله های تفنگ دشمن به دوست منصرف نشود.۱۴ ما نمی گوییم که سنیهای
عالم بیایند شیعه بشوند یا شیعه های عالم دست از عقیده شان بردارند. حرف ما به
عنوان پیام وحدت این است که مسلمانان بیایند با هم متحد بشوند و با یکدیگر دشمنی
نکنند و محور هم کتاب خدا و سنت نبی اکرم(صلی الله علیه و آله) و شریعت اسلامی
باشد. این حرفی است که هر عاقل بی غرض و منصفی آن را قبول خواهد کرد.

پس وحدت اسلامی به این معناست که تمام مسلمانان عالم با حفظ اصول و عقایدشان مسائل
اختلافی را حل کنند و در مقابل دشمنان اسلام با یکپارچگی قیام کنند و درست به این
آیه عمل نمایند: « محمد رسول الله والذین معه اشداء علی الکفار رحماء بینهم؛۱۵ محمد
رسول خداست و کسانی که با آن حضرت اند در مقابل کفار سختگیر و در مقابل خودشان
رحم دل و مهربان اند.»

ضرورت وحدت و اتحاد از دیدگاه قرآن

قرآن مجید بر وحدت و اتحاد تأکید کرده و در آیات فراوانی از آن سخن گفته است. آیات
زیر ضرورت وحدت و اتحاد را روشن می سازند:

۱. « واعتصموا بحبل الله جمیعاً ولاتفرقوا؛۱۶ همگی به ریسمان خدا چنگ زنید و
پراکنده نشوید.»

۲. « ولاتکونوا کاالذین تفرقوا واختلفوا من بعد ماجاءتهم البیّنات واولئک لهم عذاب
عظیم؛۱۷ و مانند کسانی نباشید که پراکنده شدند و اختلاف کردند، (آن هم) پس از آنکه
نشانه های روشن به آنان رسید و آنها عذاب عظیمی دارند.»

۳. « واطیعوا الله ورسوله ولاتنازعوا فتفشلوا وتذهب ریحکم واصبروا ان الله مع
الصابرین؛۱۸ فرمان خدا و پیامبرش را اطاعت کنید و نزاع نکنید که سست شوید و قدرت (و
شوکت) شما از میان برود! و صبر و استقامت کنید که خداوند با استقامت کنندگان است.»

از آیات مذکور استفاده می شود اتحاد و اتفاق امر پسندیده ای است. البته هر اتفاق و
اتحادی از نظر قرآن کار درستی به حساب نمی آید، بلکه اتحاد و اتفاقی مطلوب است که
مراد خداوند باشد. قرآن گفته است: « واعتصموا بحبل الله»؛ پس اتحادی که برای خدا و
دین اسلام باشد، مورد پسند قرآن است و همین طور تفرقه و جدایی مطلقاً از نظر قرآن
کار قبیحی است.

کسانی که در میان مسلمانان افتراق و جدایی می اندازند، ارتباطشان با خدا و رسول
کاسته خواهد شد و عذاب دردناکی برای آنها تدارک دیده شده است . تنازع بین مؤمنان
باعث تضعیف آنها خواهد شد: « ولاتنازعوا فتفشلوا». بنابراین وحدت و اتحاد کار الهی
و عبادت به شمار می آید.

ضرورت وحدت و اتحاد از دیدگاه روایات

از ژرف نگری در منابع اسلامی به وضوح روشن می شود که وحدت و اتحاد بین مردم از
دیدگاه رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) و ائمه هدی(علیهم السلام) چه قدر ضرورت و
اهمیت دارد. در روایات فراوانی رسول خدا علاوه بر تأکید بر وحدت، راهکارهای وحدت و
محبت و الفت بین مردم را بیان نموده است. در زیر برخی روایات را بررسی می کنیم:

۱. «عن النبی(صلی الله علیه و آله): ذمه المسلمین واحده یسعی بها أدناهم وهم ید علی
من سواهم فمن اخضر مسلما فعلیه لعنه الله والملائکه والناس اجمعین لایقبل منه یوم
القیامه صرف ولاعدل؛۱۹ همه مسلمانان در سایه یک پیمان بوده و ضعیف ترین افرادشان در
سایه آن کار می کند و همه با هم چون یک دست بر سر بیگانگان اند. وای بر کسی که این
پیمان را حتی در مورد یک فرد مسلمان بشکند که لعنت خدا و فرشتگان و همه مردم بر
اوست و از او در روز قیامت هیچ عملی پذیرفته نخواهد شد.»

۲. «وعنه ایضاً: ایاکم والظن فان الظن أکذب الحدیث ولاتجسسوا ولاتسحبوا، ولاتناجشوا
ولاتحاسدوا ولاتدبروا، ولاتباغضوا وکونوا عبادالله اخواناً ولایحل لمسلم أن یهجر
أخاه فوق ثلاثه ایام؛۲۰ از گمان بد بپرهیزید، زیرا دروغ ترین گفتار همان است که از
روی گمان گفته شود. برای به دست آوردن اخبار مخفی به یکدیگر گوش نکشید در امور
یکدیگر تجسس و پی جویی نکنید، حسد نورزید و از هم فاصله نگیرید و با هم دشمنی
نکنید. بندگان خدا و چون برادران باشید و روا نیست مسلمانی بیش از سه روز از برادر
مسلمانش دوری کند!»

۳. «وعنه ایضاً: المسلم اخو المسلم لایظلمه ولایسلمه ومن کان فی حاجه اخیه کان الله
فی حاجته ومن خرج عن مسلم کربه فرج الله عنه کربه من کربات یوم القیامه ومن ستر
مؤمناً ستر الله یوم القیامه؛۲۱ مسلمان برادر مسلمان است و بدو ظلم نمی کند و
تنهایش نمی گذارد. کسی که سرگرم کار مورد نیاز برادر خود باشد، خداوند کار او را
اصلاح می کند. کسی که گرفتاری مسلمانی را برطرف کند، خداوند گرفتاری روز قیامت او
را برطرف می کند و کسی که بر زشتی مسلمانی پرده پوشی نماید، خداوند زشتیهای وی را
در روز قیامت مستور می دارد.»

از روایات مذکور به این نتایج می رسیم: کسی که بین برادران ایمانی و اسلامی
تفرقه اندازی بکند، از رحمت الهی دور می شود. دوری از برادر مؤمن از سه روز بیشتر
روا نیست. برآوری حاجت مؤمن باعث الفت می شود و مورد توجه خدا قرار می گیرد.
محبوب ترین فرد نزد خدا کسی است که با دیگران دوستی کند و دوست یاب باشد و
مبغوض ترین فرد نزد خدا کسی است که بین مسلمانان جدایی و افتراق بیفکند.

عوامل اتحاد

مهم ترین عوامل اتحاد به شرح زیر می باشند:

۱. اسلام و ایمان

به اعتقاد اهل سنت و شیعه، اسلام و ایمان عبارت است از گفتن شهادتین (اشهد ان لا
اله الا الله واشهد ان محمد رسول الله) و اعتراف به قیامت و خواندن نمازهای
پنج گانه شبانه روزی رو به قبله و روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان و پرداختن زکات و
خمس واجب. کتابهای شش گانه معتبر اهل سنت کاملاً این مطلب را روشن می سازد.

بخاری نقل کرده است:

قال رسول الله(صلی الله علیه و آله): من شهد ان الا اله الا الله واستقبل قبلتنا
وصلی صلاتنا وأکل ذبیحتنا فذلک المسلم له ما للمسلم وعلیه ما علی المسلم؛۲۲

کسی که یکتایی خدا را گواهی کند، قبله مسلمانان را قبله خود قرار دهد، همانند آنان
نماز بگزارد و از گوشتی که آنان پاک و حلال می دانند بخورد، مسلمان به شمار می رود
و از مزایای اسلام بهره مند می شود و مشمول وظایف مسلمانان خواهد شد.

اسامه بن زید می گوید:

رسول خدا(صلی الله علیه و آله) ما را به حرقه فرستاد و صبحگاه با مردم آنجا مواجه
شدیم و چون آنها را شکست دادیم، من و شخصی از انصار یکی از آنها را تعقیب کردیم.
همین که بر او دست یافتیم گفت: لا اله الا الله، انصاری از او دست برداشت، ولی من
با نیزه خود بر او تاختم و او را کشتم. چون برگشتم، جریان به
پیغمبر(صلی الله علیه و آله) رسیده بود. حضرت فرمود: اسامه، تو او را کشتی، پس از
اینکه به یکتایی خدا شهادت داد؟ عرض کردم: او فقط می خواست با این گفتار از کشته
شدن نجات یابد. حضرت مکرر فرمود: با آنکه لا اله الا الله گفت او را کشتی؟ این قدر
این جمله تکرار شد که من آرزو کردم ای کاش قبلاً مسلمان نشده بودم!

تنها همین یک روایت برای احترام «لا اله الا الله» و اهل آن کافی است. راستی، در
صورتی که شخصی این جمله را پناهگاه و راه فرار خود قرار دهد و این گونه احترام
داشته باشد، درباره کسی که نطفه او با این گفتار بسته شده و روح آن را همراه شیر
مادر مکیده و با آن استخوان او محکم شده، گوشت روییده و قلبش پرتو درخشان آن گشته،
چه می توان پنداشت؟!۲۳

در روایات متواتر اهل سنت و شیعه تأکید دارند کسی که یکتاپرست باشد اهل بهشت است.
لکن این روایت به اصطلاح فنی آن همه عمومات سابق را به ولایت پیغمبر و عترت تخصیص
می زند، همان عترت که رسول خدا آنها را در حدیث ثقلین، قرین قرآن، باب حطه، کشتی
نجات و ریسمان محکم قرار داده است.۲۴

۲. تمسک به عترت

از همه مهم تر و محکم تر برای اتحاد و وحدت میان مسلمانان تمسک به
اهل بیت(علیهم السلام) است. از قرآن و روایات ثابت است که تمسک به اهل بیت واجب است
و همه مسلمانان اهل بیت(علیهم السلام) را قبول دارند. بنابراین اگر همه مسلمانان
عالم فقط و فقط به اهل بیت(علیهم السلام) تمسک جویند، بی تردید وحدت و اتحاد اسلامی
در جهان برقرار خواهد شد و سعادت دنیوی و اخروی نصیب مسلمانان خواهد شد.

پیغمبر اسلام(صلی الله علیه و آله) تصریح نموده است که اهل بیت(علیهم السلام) عامل
اتحاد، اتفاق، امان از اختلاف و تفرقه اند:

النجوم امان لاهل الارض من الغرق واهل بیتی امان لاهل الارض من الاختلاف.۲۵

ستارگان برای اهل زمین امان از غرق هستند و اهل بیت من برای امتم از اختلاف و
افتراق امان اند.

البته یادمان باشد تمسک به اهل بیت(علیهم السلام) به معنای اطاعت و اتباع از آنهاست
و تمسک بدون پیروی معنا ندارد. لذا حضرت زهرا(سلام الله علیها) فرمود:

وطاعتنا نظاماً للمله وامامتنا اماناً من الفرقه.۲۶

اطاعت ما نظام برای ملت و امامت ما امان از افتراق و جدایی است.

۳. دوستی آل محمد(صلی الله علیه و آله)

یکی از بهترین عوامل اتحاد و وحدت مسلمانان، دوستی با خاندان
محمد(صلی الله علیه و آله) است. محبت و مودت اهل بیت(علیهم السلام) یکی از موارد
اتفاق تمام فرق اسلامی وابسته به هر گروهی و هر جریانی می باشد و همه مسلمانان عالم
آن را یکی از مسلمات اصول دین و از واجبات الهی دانسته اند. بنابراین مودت و محبت
اهل بیت(علیهم السلام) یکی از نکات مشترک بین شیعه و اهل سنت است و این نقطه عطفی
برای وحدت مسلمانان می باشد. پس اگر همه مسلمانان عالم بر سر سفره
اهل بیت(علیهم السلام) جمع شوند، بسیاری از اختلافهای بین فرق مسلمانان کاسته خواهد
شد؛ چنان که ما در زیارت جامعه کبیره می خوانیم:

بموالاتکم تمّت الکلمه وعظمت النعمه وائتلفت الفرقه.۲۷

به موالات و دوستی شما کلمه تمام است و نعمت به بزرگی خود می رسد و افتراق و جدایی
سد باب می شود.

حضرت زهرا(سلام الله علیها) در خطبه خود در دربار حاکم، در ضمن فلسفه احکام الهی
می فرماید:

وطاعتنا نظاماً للمله وامامتنا اماناً من الفرقه.۲۸

اطاعت ما نظام برای دین و شریعت به شمار می آید و امامت ما امان از تفرقه و
پراکندگی است.

پر واضح است که مودت و محبت اهل بیت(علیهم السلام) واجب است، ولی محبت بدون اطاعت و
اتباع سودی ندارد. محبت مقدمه اطاعت است. پس محبتی که زمینه اطاعت نباشد، نفعی
نخواهد رساند. چنان که امام صادق(علیه السلام) می فرماید:

تعصی الاله وانت تظهر حبه، لوکان حبک صادقاً لاطعته، ان المحب لمن یحب مطیع؛۲۹

خدا را نافرمانی کنی و اظهار دوستی او کنی، اگر دوستی تو به خدا راست بود حتماً او
را اطاعت می کردی، همانا شخص محب، از محبوب خود اطاعت می نماید.

۴. شبهه زدایی

یکی از بهترین عوامل وحدت، شبهه زدایی و رفع توهمات در بعضی از اصول و فروع است.
برخی شبهاتی که تا امروزه مطرح شده یا می شود اصلاً اساس و ریشه ندارد؛ مانند اینکه
می گویند شیعه قرآنی جدای از دیگر مسلمانان دارد. روح شیعه هم از این حرف خبر
ندارد، چه رسد به اینکه به آن اعتقاد داشته باشد. عقیده مسلم شیعه آن است که قرآنی
که در دست همه مسلمانان است، همان قرآنی است که توسط جبرئیل بر حضرت
محمد(صلی الله علیه و آله) نازل شده و در آن هیچ نوع کم و زیادتی نیست و از هرگونه
تحریف پاک و منزه است.

بهترین عامل اتحاد شبهه زدایی و رفع و دفع شبهات مطرح شده است و سنجیده ترین طریقه
برای این مسئله گفت وگوی دوستانه و مباحثه برادرانه میان فرق و مذاهب اسلامی به
وسیله جلسات، سمینارها، کمیسیونها و میزگردها است. اگر تمام فرق و مذاهب عاقلانه
برخورد کنند و تمام مسائل اختلافی بین خود را با احترام به یکدیگر از طریق مذکور حل
و فصل کنند، هیچ گونه اختلاف و افتراقی وجود نخواهد داشت.

در طول تاریخ پیشوایان مکتب اهل بیت(علیهم السلام) همین کار را کرده اند. یکی از
این افراد علامه شرف الدین است که همه گفتار و نوشتار او در طریق وحدت اسلامی است.
او به وسیله نامه ها، حقایق مکتب اهل بیت(علیهم السلام) را به بزرگان فرق دیگر
اسلامی رسانده که نتیجه آن کتاب المراجعات می باشد. ایشان تمام حقایق مکتب عترت را
در این کتاب بیان داشته و شبهات و اعتراضهایی را که احیاناً از طرف مقابل مطرح
می شده به احسن طریق جواب داده تا آنجا که شیخ سلیم، رئیس جامعه الازهر، مجبور به
اعتراف به حقانیت مکتب اهل بیت(علیهم السلام) شده است.

امروزه هم زمانی که اطلاع رسانی به اوج خود رسیده، بهترین کار برای شبهه زدایی همان
طریقه علامه شرف الدین است که پاسخ شبهات را با استدلال قوی و متین و منطقی به
وسیله نامه، اینترنت و دیگر وسایل اطلاع رسانی مطرح کنیم. اگر استدلال ما قوی و
منطقی باشد، آن گاه بعید نیست که همه و حداقل اغلب مردم جهان به پیروی مکتب
اهل بیت(علیهم السلام) تن دهند؛ زیرا فطرت انسانی دنبال حقیقت و واقعیت است. وقتی
حقیقت روشن شود، فطرت انسانی به دنبال آن خواهد رفت.

ضرورت تمسک به قرآن

همه مسلمانان قبول دارند که قرآن کتابی است که هیچ گونه باطلی در آن راه ندارد:

« لایأتیه الباطل من بین یدیه ولا من خلفه».۳۰

قرآن کتابی است که هیچ گونه اختلافی در آن وجود ندارد: « افلا یتدبرون القرآن ولو
کان من عند غیرالله لوجدوا فیه اختلافاً کثیراً».۳۱ آیات و روایات فراوانی به لزوم
تمسک به قرآن دلالت دارند . البته این نوشتار مجال ضبط آن همه را ندارد و فقط به
برخی از روایات اشاره می کنیم.

۱. رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمود: «اذا التبست علیکم الامور کقطع اللیل
المظلم فعلیکم بالقرآن فانه شافع مشفع وحامل مصدق، من جعله امامه قاده الجنه ومن
جعله خلفه ساقه الی النار؛۳۲هرگاه فتنه ها به شما رو آورد و محیط جامعه مانند شب
تاریک سیاه گردید، بر شما باد تمسک به قرآن ؛ زیرا قرآن شفیعی است که شفاعتش
پذیرفته است و گواهی است که شهادتش مقبول است . هر کس که قرآن را راهنمای خود قرار
دهد، او را به بهشت رهنمون می کند و هر که قرآن را پشت سر بیندازد، سرانجام در آتش
سرنگون خواهد شد.»

۲. وعنه: «علیکم بالقرآن فاتخذوه اماماً وقائداً؛۳۳ بر شما باد که قرآن را امام و
رهبر خود قرار دهید .»

۳. وعنه: «تمسک بحبل القرآن واستنصحه واحل حلاله وحرم حرامه؛۳۴ به ریسمان قرآن چنگ
بزن و از آن طلب نصیحت کن، حلالش را حلال و حرامش را حرام بدان .»

از مجموعه روایات، لزوم تمسک به قرآن توسط اهل آن روشن می گردد و هر کس آن را از
غیر اهل قرآن بگیرد، گویا اصلاً به قرآن تمسک نجسته است.

ارتباط قرآن و اهل بیت(علیهم السلام)

قرآن برای هدایت بشر آمده است، ولی درک آن برای عموم مردم بسی مشکل است . بنابراین
رسول خدا(صلی الله علیه و آله) به عنوان مفسر و مبین قرآن معرفی شده است:

« وانزلنا الیک الذکر لتبین للناس مانزل الیهم لعلهم یتفکرون؛۳۵ ما قرآن را بر تو
نازل کردیم تا آنچه را به سوی مردم نازل شده است برای آنها روشن سازی ، شاید اندیشه
کنند.» با توجه به حدیث ثقلین، بعد از رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) رابطه
تنگاتنگی بین قرآن و عترت وجود دارد. بنابراین تبیین و تفسیر قرآن به عهده عترت
است .

رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) می فرماید: «معاشر الناس هذا علی اخی ووصیی وواعی
علمی وخلیفتی فی امتی علی من آمن بی، الا ان التنزیل القرآن علیّ وتأویله وتفسیره
بعدی علیه؛۳۶ ای مردم! این علی، برادر، وصی، امین علم و خلیفه من است برای کسانی که
بر من ایمان آورده اند.» خود امیرالمؤمنین(علیه السلام) هم ارتباط خود را با قرآن
به این صورت بیان داشته است: «والله مانزلت آیه الا وقد علمت فیما نزلت واین نزلت
وعلی من نزلت ان ربی وهب لی قلبا عقولاً ولسانا ناطقاً؛۳۷ به خدا سوگند، آیه ای
نازل نشده است مگر من خوب می دانم درباره چه، کجا و بر چه کسی نازل شده است. زیرا
خدا به من قلب فکرگرا و زبان گویا عنایت فرموده است .»

اهل بیت(علیهم السلام) اعلم به قرآن اند، چنان که در ضمن حدیث ثقلین آمده است:
«فلاتقدموهم فتهلکوا ولاتقصروا عنهم فتهلکوا ولاتعلموهم فانهم اعلم منکم؛۳۸ از
اهل بیت نه مقدم شوید و نه متأخر بمانید که هر دو سبب هلاکت است و نه سعی کنید آنها
را تعلیم دهید، آنها از شما داناترند .» بنابراین بدون عترت و تمسک به آنها درک
قرآن برای مردم مشکل است .

ضرورت تمسک به عترت از دیدگاه قرآن

ضرورت تمسک به اهل بیت(علیهم السلام) یکی از بدیهیات قرآن است. آیات فراوانی دال بر
این مطلب است؛ چنان که علامه شرف الدین در کتاب ارزشمند المراجعات حدود پنجاه و
چهار آیه را آورده و به آنها بر تمسک اهل بیت(علیهم السلام) استدلال نموده است.
بنابر اختصار این نوشتار، برخی از آن آیات مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

۱. آیه اعتصام

« واعتصموا بحبل الله جمیعاً ولاتفرقوا…؛۳۹ و همگی به ریسمان خدا چنگ زنید و
پراکنده نشوید… .» پرسش اساسی این است که در آیه مراد از « حبل الله» چیست. پاسخ
این است که بی تردید چیزی غیر از خداست، زیرا « حبل الله» از اسمای الهی نیست. این

« حبل الله» می تواند قرآن، اسلام، پیامبر، ائمه و… باشد و دانشمندان اسلام معانی
مختلفی برای « حبل الله» بیان کرده اند. ابن جوزی « حبل الله» را به «کتاب خدا»،
«جماعت»، «اسلام»، «عهد الهی»، «اخلاص»، «امر خدا» و «اطاعت» معنا کرده است.
ژرف نگری در روایات اسلامی نشان می دهد « حبل الله» به قرآن،۴۰ ائمه هدی و در برخی
روایات به قرآن و اهل بیت(علیهم السلام) هر دو تفسیر شده است.

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان در ضمن بحث « حبل الله» می نویسد:

« حبل الله» همان کتاب مُنزل است؛ کتابی که بنده را به خدا متصل می کند یا « حبل
الله» کتاب خدا و رسول است.

از یک سو رسول خدا گفته است: «ان هذا القرآن سبب طرفه بیدالله وطرفه بایدیکم
فتمسکوا به فانکم لن تزالوا ولن تهلکوا بعده ابداً.»۴۱ از سوی دیگر، عیاشی از امام
باقر(علیه السلام) نقل کرده است: «آل محمد هم حبل الله.» مؤید این روایت روایتی است
که در درالمنثور از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) آمده است: «انی لکم سقرط وانکم
واردون علی الحوض فانظروا کیف تخلفونی فی الثقلین قیل وما الثقلان یا رسول الله.
قال الاکبر کتاب سبب طرفه بیدالله وطرفه بایدیکم فتمسکوا لن تزالوا والاصغر عترتی
وانهما لن یفترق حتی یردا علی الحوض وسألت لهما ذلک ربی فلاتقدموهما فتهلکوا
ولاتعلموهما فانهما اعلم منکم.»۴۲ همه می دانند حدیث ثقلین متواتر است. پس از اینجا
معلوم می شود مراد از « حبل الله»، قرآن و اهل بیت(علیهم السلام) است.

در برخی روایات تصریح شده که مراد از « حبل الله»، عترت پاک است. از امام
صادق(علیه السلام) روایت شده است: «نحن حبل الله؛۴۳ ما ریسمان خدا هستیم.» امام
باقر(علیه السلام) نیز فرموده است: «آل محمد هم حبل الله المتین الذی امر بالاعتصام
فقال واعتصموا بحبل الله.»۴۴

از امام باقر(علیه السلام) نقل شده است: مردی از رسول خدا(صلی الله علیه و آله)
پرسید: یا رسول الله، این قول خدا را شنیده ام: « واعتصموا بحبل الله…». این حبل
چیست که با چنگ زدن به آن از افتراق در امان بمانیم ؟ رسول خدا با دست به طرف
علی(علیه السلام) اشاره کرد و گفت: «هذا حبل الله الذی من تمسک به عصم فی دنیاه
ولم یضل به فی آخرته؛ این همان ریسمان خداست . هر کس به آن تمسک کند در دنیا در
امان است و در آخرت هم گمراه نمی شود.» اعرابی امیرالمؤمنین را در آغوش گرفت و گفت:
«اعتصمت بحبل الله وحبل رسوله.»۴۵ مانند این روایت در تفسیر فرات کوفی از ابن عباس
هم روایت شده است که وقتی اعرابی پرسید حبل الله چیست، فرمود: «یا اعرابی انا نبیه
وعلی حبله؛۴۶ ای اعرابی! من نبی خدایم و علی ریسمان اوست .»

پس آیه کریمه امر به تمسک به « حبل الله» است که سبب حصول رضای خدا و سبب نجات از
گمراهی دنیا و نجات اخروی و سبب دخول در بهشت باشد . لذا هر چیز سبب تقرب به خدا
شود، مصداق « حبل الله» محسوب می شود. بنابراین اسلام، قرآن، عهد، اطاعت و امر خدا
همه می توانند « حبل الله» باشند، ولی همه چیز به قرآن و اهل بیت(علیهم السلام)
برمی گردد . اطاعت از امر خدا بدون تمسک به قرآن و اهل بیت(علیهم السلام) میسر
نیست . همچنین عمل به اسلام و قرآن بدون تمسک به اهل بیت(علیهم السلام) برای همه
آسان نیست . بنابراین مصداق اتم ریسمان خدا در آیه کریمه اهل بیت
اطهار(علیهم السلام) می باشند .

۲. آیه تطهیر

« انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت ویطهرکم تطهیراً؛۴۷ خداوند فقط
می خواهد پلیدی و گناه را از شما اهل بیت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد.»
درباره اینکه مقصود از اهل بیت در آیه تطهیر چه کسانی اند، اقوال و دیدگاههای
مختلفی بیان شده است. به اعتقاد شیعه و بسیاری از علمای اهل سنت، مقصود از اهل بیت
در آیه تطهیر، علاوه بر پیامبر، حضرت علی، حضرت فاطمه، امام حسن و امام
حسین(علیهم السلام) می باشد.

چون این دیدگاه مورد اجماع شیعه است و از مسائل مسلم و روشن به شمار می رود، به نقل
اقوال در این باره نیازی نیست. از این رو به نقل سخن برخی از دانشمندان اهل سنت در
این باره بسنده می کنیم.

ابوبکر نقاش گفته است:

اجمع اکثر اهل التفسیر انها نزلت فی علی وفاطمه والحسن والحسین ؛۴۸

اکثر مفسران بر این عقیده اند که آیه تطهیر در شأن علی، فاطمه، حسن و
حسین(علیهم السلام) نازل شده است.

ابوبکر حضرمی در کتاب رشفه الصاری گفته است:

آنچه اکثریت علما گفته اند و بزرگان ائمه به صورت قطع برگزیده اند و براهین بر آن
اقامه شده و دلایل فراوانی بر آن دلالت می کند این است که مقصود از اهل بیت در آیه،
علی، فاطمه و دو فرزندان آنان است و اختصاص آیه به آنان از جانب پیامبر
خدا(صلی الله علیه و آله) جز به امر الهی و وحی آسمانی نبوده است. روایات در
این باره بسیار است.