پاورپوینت کامل نگرشی به جایگاه و مفهوم قرآنی اتحاد ملی ۹۴ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نگرشی به جایگاه و مفهوم قرآنی اتحاد ملی ۹۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نگرشی به جایگاه و مفهوم قرآنی اتحاد ملی ۹۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل نگرشی به جایگاه و مفهوم قرآنی اتحاد ملی ۹۴ اسلاید در PowerPoint :

۱۳۵

چکیده

اتحاد ملی، از معدود واژه ها و مفاهیمی است که در تمامی مکاتب و شرایع آسمانی و
بشری مورد تأکید قرار گرفته و همگان قوام و دوام جامعه را بدان وابسته می دانند.
قرآن کریم با توجه به گستره یگانگی انسانها و چگونگی روابط ایشان جهت اتحاد ملی،
انواع و نمونه هایی از قبیل اتحاد جامعه جهانی، اتحاد ادیان آسمانی، اتحاد مؤمنان و
وحدت در نهاد خانواده را نام می برد و توجه به جنبه های مهم دینی و معنوی را در حفظ
اتحاد از مهم ترین عوامل گسترش وحدت جوامع اسلامی می داند. سعی نگارنده در این
مقاله آن است که به مفهوم شناسی اتحاد ملی بپردازد و سیر معنایی آن را از دیدگاه
قرآن مورد بحث قرار دهد.

واژه های کلیدی: اتحاد ملی، گستره اتحاد، قرآن کریم، وحدت اسلامی.

مقدمه

اتحاد ملی، همواره از پایه های قوام و استواری جامعه بوده است. جامعه ای که در آن
وحدت ملی وجود داشته و چون یک جسم واحد، بین اعضای آن پیوستگی و ارتباط حاکم باشد،
همواره در برابر دشمنان و تهدیدهای بیرونی، محکم و استوار در جهت رشد و تعالی خویش
گام بر می دارد؛ اما جامعه ای که در آن تشتت و پراکندگی و اختلاف وجود داشته باشد،
موانع رشد و اعتلای خود را در درون خویش پرورش می دهد و در نهایت با یک ضربه و
تهاجم بیرونی دچار تهدید و فروپاشی می گردد.

اتحاد ملی از راهکارهای مطلوب جامعه سازی دینی در همه اعصار و قرون به شمار می آید؛
زیرا موجب ایجاد امتی یگانه، فراگیر، معتدل و متعادل، حق مدار، عدالت گستر، نمونه،
شاهد بر همگان و به بیان دیگر، بهترین جامعه و امت از آغاز خلقت تاکنون می شود. بر
این اساس، فریقین باید با تمسک به جنبه های قرآنی اتحاد ملی، از قومیت گرایی، تفرقه
و شکاف در جهان اسلام جلوگیری کنند و با توجه به مشترکات معنوی، چون پرستش خدای
واحد، قبله واحد، دین واحد، اصول اعتقادی واحد و کتاب واحد، به وحدت دامن زنند و در
برابر توطئه های دشمنان بایستند و امیدهای آنان را مبدل به یأس نمایند و بر جایگاه
قوی و شوکت و عظمت ملت اسلام بیفزایند، به طوری که در درون ملل اسلامی، اتحاد کلمه
همه آحاد ملت و قومیتها و مذاهب گوناگون و اصناف گوناگون ملی و در سطح بین المللی
روابط برادرانه و وحدت همه مسلمانان امکان پذیر گردد.

مفهوم اتحاد ملی

کلمه اتحاد، خود به معنای یکی شدن، یگانگی داشتن،[۱] از ریشه «و ح د» به مفهوم
یکتایی و یگانگی است.[۲] توجه به کارکرد مفهومی واژه اتفاق،[۳] نشان می دهد که
مفهوم این واژه با واژه اتحاد بسیار نزدیک است. اتحاد می تواند به دو صورت حقیقی و
مجازی تصور شود. اتحاد حقیقی به معنای تبدیل دو چیز به یک چیز است؛ اگر چه تحقق
چنین اتحادی در خارج محال است.[۴] اتحاد مجازی نیز تبدیل یک چیز به چیز دیگر است که
خود بر دو نوع است: یکی آن است که بر اثر ضمیمه شدن یک شیء به شیء دیگر، محصول سومی
پدید می آید؛ نظیر آنکه خاک با در آمیختن با آب، به گِل تبدیل شود و دیگر آنکه چیزی
بدون ممزوج شدن با چیز دیگر صورت جدیدی بپذیرد؛ مانند تبدیل شدن آب به بخار بر اثر
حرارت.[۵]

اتحاد ملی در اصطلاح، آن است که آرا و اندیشه ها متفق و هماهنگ باشد و همه مردم از
هر رنگ و نژاد و قوم و قبیله، با هم همکاری داشته و در کنار یکدیگر باشند و مشکلات
یکدیگر را حل کنند و علیه یکدیگر کارشکنی و خیانت نکنند.[۶]

در سطح جهانی نیز با رویکرد سیاسی، یگانه شدن دو یا چند کشور و پذیرش نظام سیاسی،
نظامی و اقتصادی واحد است که در پی آن، به همه آنها یک امت و کشور اطلاق شود.[۷] در
علوم و از جمله فلسفه و کلام نیز از گونه های مختلف اتحاد، در سطح حقیقی و مجازی،
سخن به میان آمده و درباره امکان یا امتناع هر یک، مباحثی طرح شده است. از جمله
مباحث قابل توجه در این زمینه، بحث اتحاد عاقل و معقول است که وجوهی در تبیین آن
ذکر گردیده است.[۸]

قرآن کریم به مسئله اتحاد از بُعد ملی و اجتماعی آن می نگرد و بر اهمیت آن میان
جهانیان، ادیان، مسلمانان و نهاد خانواده تأکید دارد و پیوند میان قلوب مؤمنان را
نوعی تصرف الهی می شمارد و برای حفظ آن، ارسال پیامبران به همراه شرایع را ضروری
می داند. این واژه در قرآن با مضامین متنوعی چون موارد ذیل آمده است:

امت واحده: «کان الناس امه واحده».[۹]

اعتصام به حبل الله: «واعتصموا بحبل الله جمیعاً ولاتفرقوا…».[۱۰]

کلمه سواء: «قل یا اهل الکتاب تعالوا الی کلمه سواءٍ بیننا وبینکم…».[۱۱] این به
معنای باورهای دینی مشترک است که اهل کتاب نیز باید بدان ملزم باشند.

صراط مستقیم: «وان هذا صراطی مستقیماً فاتبعوه ولاتتبعوا السبل فتفرق بکم عن
سبیله…».[۱۲] یاد کرد این واژه به صورت مفرد در برابر واژه «سبیل» که گاه به صورت
جمع می آید، حکایت از وحدت و یکپارچگی راه مؤمنان دارد.

تألیف میان دلها: «والف بین قلوبهم…».[۱۳]

اخوت و برادری: «انما المؤمنون إخوه فاصلحوا بین أخویکم».[۱۴]

بنیان مرصوص: «إن الله یحب الذین یقاتلون فی سبیله صفاً کانهم بنیانٌ مرصوص».[۱۵]
این تعبیر بیانگر یکپارچگی مؤمنان در رویارویی با کافران است.

«کافه»[۱۶] نیز واژه ای است که در قرآن و بر اساس برخی تفاسیر که آن را صفت مؤمنان
دانسته اند، به معنای همدلی، یکپارچگی و وحدت ملی آنان در پذیرش اسلام است.[۱۷]
«حزب الله»،[۱۸] «اصلاح ذات البین»[۱۹] «شرکت مؤمنان در امور اجتماعی»[۲۰] و
«ارتباط مؤمنان با یکدیگر»، از جمله مضامین قرآنی در این باره است.[۲۱]

پیشینه اتحاد ملی

شایان ذکر است که قرآن با بغی و ستم دانستن اختلاف و تفرقه،[۲۲] در صدد تبیین این
نکته بر می آید که اتحاد و یگانگی انسانها در دین و در سطح ملی، امری فطری است. در
جایی نیز از یگانگی نخستین مردم سخن به میان می آورد و اختلاف را امری عارضی
می شناسد که در پی آن، بعثت پیامبران و ارسال کتب آسمانی ضرورت یافته است.[۲۳]

غالب مفسران معتقدند: در این آیه ایجاز حذف صورت گرفته و جمله «فاختلفوا» پیش از
«فبَعَثَ» حذف شده است؛[۲۴] زیرا فقط در این صورت است که ارتباط میان برانگیختن
پیامبران پس از یکپارچه بودن اجتماعات بشری معنا می یابد.

درباره این موضوع که مقصود از امت واحده و یگانگی آنها چیست، میان مفسران اختلاف
چشمگیری وجود دارد. بسیاری، آن را یگانگی بر دین واحد که ایمان حقیقی برگرفته از
دین الهی است، دانسته اند.[۲۵] برخی دیگر، آنان را در تمسک به شرایع عقلانی که
اعتراف به وجود صانع و پرهیز از قبائح عقلی است، یگانه شمرده اند.[۲۶] گروهی از
مفسران نیز معتقدند که آنان، در اعتقاد و عمل به دین کفر، یگانگی و اتحاد ملی
داشته اند.[۲۷] برخی نیز یگانگی را به معنای فطرتهای سالم و دست نخورده، همزمان با
زندگی ساده و نخستین انسانها دانسته اند.[۲۸] در میان این دیدگاهها، یگانه دانستن
انسانها در پذیرش کفر، درست نیست؛ زیرا افزون بر آنکه سرشته شدن فطرت آدمی با کفر
در آغازین روزهای حیات را در پی دارد، خلاف آموزه های قرآن است که توحید و خداشناسی
را فطرت آدمی می شناسد.[۲۹] آیه۴۸ سوره مبارکه مائده (مطابق با اراده تکوینی الهی
در یکدست کردن مردم) در مقام تمجید و ستایش این اتحاد و یگانگی است. دیگر اینکه
لازم می آید خداوند انسانها را در این دوره به نسبت طولانی، در حالت کفر و بدون
هدایت پیامبران رها کرده باشد که با آیه۲۴ سوره مبارکه فاطر، ناسازگار است. اگر
قرار بود پیامبران برانگیخته شوند، باید در این دوره که بر باطل اتفاق وجود داشت،
انجام می پذیرفت.[۳۰]

فقدان شریعت آسمانی و بسنده کردن به رهنمودهای عقل و درک فطری بشر که در ارائه
برنامه زندگی ناتوان است، در این زمان نیز به دلیل ناسازگاری با آیه۲۴ سوره فاطر و
اینکه لازمه اش عدم بعثت انبیا در قرون اولیه بشر است، منطقی به نظر نمی رسد.
بنابراین، با توجه به اینکه طبق آموزه های دینی، آدم(ع) در جایگاه پیامبر خدا حامل
پاره ای از تعالیم وحیانی است، دیدگاه نخست که یگانگی بر پیروی از دین الهی است،
تقویت می شود، با این تفاوت که این تعالیم، بسیار ساده و با فطرتهای ساده مردم آن
عصر منطبق بوده است. بعدها نیز بر اثر اختلافات پدید آمده و پیچیدگی زندگی اجتماعی،
پیامبران با آوردن شرایع و تعالیم کامل تر به رفع آنها پرداختند.[۳۱]

درباره زمان این یگانگی نیز اختلاف وجود دارد. عالم ذر،[۳۲] دوران آدم(ع)،[۳۳] ده
قرن فاصله زمانی میان آدم و نوحH،[۳۴] دوران آدم تا ادریس،[۳۵] دوران آدم(ع) تا
رسالت پیامبر اعظم(ص)،[۳۶] دوران ابراهیم(ع)[۳۷] و دوران بنی اسرائیل،[۳۸]
دیدگاههایی است که در تبیین آن ارائه شده است. در میان این دیدگاهها، دیدگاه سوم
یعنی دوران میان آدم تا نوحH منطقی تر به نظر می رسد؛ زیرا انسانها از زمان آدم تا
نوح بر دین الهی پایبند بودند و از این دوران به بعد در اثر پیچیده شدن نظام
اجتماعی و رهیافت نحله های فکری، اختلاف عقیدتی و اجتماعی میان مردم رخ
می نماید.[۳۹]

ارزش و اهمیت اتحاد ملی

قرآن اتحاد ملی را نعمتی بزرگ و یادکردنی دانسته و از مؤمنان خواسته است تا تلخی و
خطرآفرینی دوران تفرقه را از یاد نبرند و به یاد داشته باشند که چگونه خداوند میان
آنان اُنس و الفت برقرار ساخت.[۴۰] در این آیه، دو بار از نعمت اتحاد و گستره ملی
آن یاد شده که جایگاه و اهمیت آن را نشان می دهد. اتحاد و همبستگی ملی و درونی همه
انسانها چنان مطلوب و در برابر، اختلاف چنان نکوهیده است که قرآن در پنج آیه اعلام
داشته: اگر مصلحت ایجاب می کرد، خداوند با اراده تکوینی خود، همه مردم را یکپارچه و
از یک امت و ملت قرار می داد.[۴۱]

همچنین از آیه۶ سوره شریفه انعام و آیه۱۰ سوره شریفه یونس برمی آید که مقصود از
«امت واحده»، همان یکپارچگی ملی در پذیرش دین الهی است.[۴۲] آیه۴۸ سوره مبارکه
مائده، بیان می دارد مصلحتی که مانع تحقق این اراده تکوینی الهی شده، ابتلا و
آزمایش مردم با برخورداری از اصل اختیار است. حضرت علی(ع) در گفتاری بلند، سرگذشت
امتهای پیشین را گوشزد می کند که هنگام اتحاد و یکپارچگی ملی، چگونه دارای عزت و
شوکت بودند و بر جهانیان فرمانروایی داشتند؛ اما آن گاه که از هم پراکنده و دچار
تفرقه شدند، خواری و ذلت به آنان روی آورد و از هر سو تاراج شدند.[۴۳]

مفهوم شناسی تحلیلی اتحاد ملی

اتحاد ملی در معنا و مفهوم، در قالب گزاره ها و موارد ذیل قابل تحلیل است:

۱. بافت متن اتحاد ملی، بافتی اجتماعی ـ سیاسی است.

۲. بافت موضوعی آن نیز «همگرایی» میان واحدهای انسانی، گروهی، جمعی و سازمانی است
که می تواند رسالتی نهادی را به همراه داشته باشد.[۴۴]

۳. بافت موقعیتی اتحاد ملی نیز در مرزهای جغرافیایی تعریف شده در چارچوب ملت ـ
دولت است، که نقطه عزیمت تجلی یا منزلگه بروز آن را باید در عرصه حیات اجتماعی ـ
سیاسی دنبال و جست و جو کرد.[۴۵]

۴. مفهوم اتحاد ملی در ادبیات سیاسی از دو ویژگی «یگانگی درونی و پیوستگی بیرونی»
برخوردار است، که در هر دو منظر، متوجه خط دوام و ثبوت وحدت در عرصه حیات جمعی جهت
رسیدن به هدف یا اهداف تعریف شده فردی، اجتماعی و ملی پذیرفته شده است. از همین رو،
یک ملت با حصول به یگانگی درونی و تسری آن به لایه های بیرونی در قالب پیوستگیهای
اجتماعی و بسط آن در تمامی عرصه ها، حوزه ها و بخشهای جامعه ملی می تواند به اتحاد
ملی دست یابد.[۴۶]

۵. «وحدت» نقطه عطف و وجه پروتونی اتم «اتحاد ملی» را تشکیل می دهد، که در حول آن،
وجه نوترونی وفاق آن را گسترش می دهد و سپس با پیوند با «اتحاد» در مقام وجه
الکترونی آن، اتم سازنده حیات اجتماعی و سیاسی قدرتمند را حاصل می نماید.[۴۷]

۶. یگانگی در ساحت حیات ملی، حالت فربه شده، گسترش یافته و تعمیق پذیرفته هویت ملی
را به تصویر می کشد که از دالان وحدت و وفاق گذشته و در سراپرده «خرد سیاسی»
استحکام پذیرفته است. از همین رو، باید اتحاد ملی را اتم قدرت ملی یک کشور دانست و
میان مفاهیم یگانه گرایی، یگانگی شخصیت، یگانگی فرهنگی و یگانگی اجتماعی ارتباط
وثیق و معناداری قائل بود؛ زیرا در یگانگی شخصیت، نظام شخصیتی خاصی ایجاد می شود که
در پیوند با یگانگی فرهنگی به یگانگی اجتماعی می پیوندد. حاصل این یگانگی اجتماعی
نیز دستیابی به قدرت ملی استحکام یافته ای است که بنیاد امنیت ملی، توسعه ملی و
حصول به اهداف ملی تعریف شده یک ملت محسوب می گردد.[۴۸]

گستره قرآنی اتحاد ملی

با توجه به گستره مورد نظر قرآن درباره یگانگی و اتحاد ملی و درونی انسانها و نیز
چگونگی آن، مواردی را می توان برشمرد:

۱. اتحاد جامعه جهانی: یگانگی انسانها در تمام گیتی در برخورداری از حقوق با
صرف نظر از زبان، رنگ، ملیت و دین آنان مورد حمایت و تشویق اسلام است؛[۴۹] زیرا
اتحاد در این مرتبه که ضعیف ترین انواع یگانگی است، خود آثار مثبتی در روابط میان
انسانها و احترام متقابل بر جای می گذارد و می تواند مانع برتری جویی برخی بر برخی
دیگر و نژادپرستی باشد.[۵۰]

محور این نوع اتحاد انسانیت انسانهاست. بر این اساس، قرآن انسانها را آفریده شده از
یک گوهر[۵۱] و از یک پدر و مادر می داند[۵۲] و رنگ و زبان آنها را نه مایه امتیاز و
برتری جویی، بلکه از نشانه های قدرت الهی می شمرد[۵۳] و چند گونگی قبیله ای و
طایفه ای را راهی برای شناسایی بهتر یکدیگر می شناسد[۵۴] و فقط تقوای الهی را مایه
گرامی بودن آنان می داند.[۵۵] حضرت علی(ع) با استناد به همین آموزه قرآنی در
عهدنامه مالک اشتر، مردم را به دو دسته همسان در آفرینش و برادر دینی تقسیم می کند:
«إما أخ لکَ فی الدین أو نظیر لکَ فی الخلق»[۵۶] و رعایت حقوق همه آنان را بر حاکم
فرض می داند.

۲. اتحاد ادیان آسمانی: قرآن، گوهر ادیان آسمانی را یکسان و تسلیم در برابر خداوند
معرفی کرده و از این رو از دین آسمانی با عنوان اسلام یاد نموده است.[۵۷] همچنین
ادیان آسمانی را در پذیرش و دعوت به سه اصل بنیادین توحید، نبوت و معاد برابر
می داند[۵۸] و اختلاف میان ادیان را در شرایع هر یک که با مقتضیات و ضرورتهای هر
عصر منطبق است، می شناسد؛[۵۹] و[۶۰] چنان که تفاوت اسلام را با دیگر ادیان در بیان
تفصیلی و جامعیت آن می داند.[۶۱] بدین سبب قرآن از اهل کتاب دعوت می کند که در سایه
سخن مشترک با مسلمانان گرد آیند،[۶۲] و جهت گسترش اتحاد ملی، در دو آیه دیگر نیز،
پیروان ادیان دیگر چون یهود، نصارا و صائبان را در صورتی که به خدا و روز قیامت
ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند که بالطبع مفهوم چنین شرایطی پذیرش رسالت پیامبر
اعظم(ص) و حقانیت اسلام است، اهل نجات معرفی می کند.[۶۳] و[۶۴] همچنین قرآن پیروان
دیگر ادیان آسمانی را در پذیرش اسلام[۶۵] با پرداخت جزیه مختار می داند[۶۶] و در
صورت پرداخت جزیه، حفظ حرمت، حقوق و امنیت آنان را در جایگاه اقلیتهای دینی بر
حکومت اسلامی لازم می شمرد و آنان را در عمل به شریعت خود آزاد می شمارد و حفظ
کلیساها، کنیسه ها و صومعه های آنان را برای خداوند، امری مط