پاورپوینت کامل اتحاد و انسجام اسلامی در نهج البلاغه ۹۸ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل اتحاد و انسجام اسلامی در نهج البلاغه ۹۸ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل اتحاد و انسجام اسلامی در نهج البلاغه ۹۸ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل اتحاد و انسجام اسلامی در نهج البلاغه ۹۸ اسلاید در PowerPoint :

۴۳

چکیده

اتحاد و انسجام اسلامی در آیینه سخنان امیرالمؤمنین، علی(ع)، در اثر گران سنگ
نهج البلاغه، از چنان جایگاهی برخوردار است که حضرتش آن را موهبت بی بدیل الهی
معرفی کرده و گرانبهاترین نعمت برشمرده است. این ارزش دینی و اجتماعی، برابر فرموده
حضرت علی(ع)، بر پایه اعتقاد به یگانگی خدا (= توحید)، باور به رسالت پیامبر خاتم
(= نبوت) و معجزه جاودان ایشان (= قرآن کریم) بنا نهاده شده و در سایه رعایت حقوق
حاکم از سوی مردم و پرداخت حقوق مردم از جانب والی، در جامعه اسلامی نمود خواهد
یافت.

واژه های کلیدی: اتحاد، انسجام، تفرقه، اختلاف، نهج البلاغه.

۱. اهمیت و جایگاه اتحاد و انسجام اسلامی

از آموزه های اثر شریف نهج البلاغه این گونه برداشت می شود که حضرت علی(ع) جایگاه و
منزلتی بس والا برای «وحدت امت اسلامی» قائل بوده اند؛ به گونه ای که آن را منت و
موهبتی بی بدیل از جانب خداوند متعال برشمرده اند و در نکوهش کوفیان ـ که قدردان
این نعمت نبوده اند ـ می فرمایند:

آگاه باشید! که شما دست از رشته اطاعت کشیده و با زنده کردن ارزشهای عصر جاهلیت، دژ
محکم الهی را در هم شکسته اید؛ در حالی که خداوند بر این امت اسلامی بر «وحدت و
برادری» منت گذارده بود که در سایه آن زندگی کنند؛ نعمتی که هیچ کس نمی تواند بهای
آن را تعیین نماید؛ زیرا از هر ارزشی برتر و از هر کرامتی والاتر است.[۱]

اهتمام و عنایت حضرت علی(ع) به مسئله «وحدت و انسجام اسلامی» به حدی است که ایشان
برای تحقق این مهم، از حق مسلّم و منصوص خود ـ که همانا خلافت پس از پیامبر اکرم(ص)
است ـ گذشته اند و می فرمایند:

آن گاه که پیامبر به سوی خدا رفت، مسلمانان پس از وی در کار حکومت با هم درگیر
شدند؛ سوگند به خدا نه در فکرم می گذشت و نه در خاطرم می آمد که عرب، خلافت را پس
از رسول خدا[(ص)] از اهل بیت او بگرداند یا مرا پس از وی از عهده دار شدن آن باز
دارد![۲]

ایشان در ادامه، حفظ دین را ـ که بی تردید یکی از مهم ترین مبانی اتحاد اسلامی به
شمار می آید ـ عامل پذیرش حکومت، عنوان و تصریح می کنند:

پس ]از خلافت [برتافتم تا آنجا که دیدم گروهی از اسلام بازگشته، می خواهند دین
محمد[(ص)] را نابود سازند؛ پس بیم داشتم که اگر اسلام و اهلش را یاری نکنم، رخنه ای
در آن دیده، یا شاهد نابودی آن باشم که مصیبت آن بر من سخت تر از رها کردن حکومت
بر شماست. پس در میان آن آشوب و غوغا به پا خاستم؛ تا آنکه باطل از میان رفت و کشتی
دین در ساحل امن آرامش، پهلو گرفت.[۳]

۲. مبانی اتحاد اسلامی

پس از بیان اهمیت و جایگاه اتحاد و انسجام اسلامی، شایسته است در این بخش از گفتار،
«مبانی وحدت مسلمانان» تبیین گردد. حضرت علی(ع) در بخشی از نهج البلاغه، که شماری
از عالمان را به سبب اختلاف رأی در احکام قطعی اسلام نکوهش می کند، آنها را به
مبانی اتحاد و انسجام اسلامی توجه می دهد و می فرماید:

دعوایی در مورد یکی از احکام اجتماعی نزد عالمی می برند؛ وی با رأی خود حکمی صادر
می کند؛ همان دعوا را نزد دیگری می برند که او درست برخلاف رأی اولی حکم می دهد؛
سپس همه قضات نزد رئیس خود ـ که آنها را به قضاوت منصوب کرده است ـ گرد هم می آیند؛
او رأی همگی را برحق می شمارد. در صورتی که خدایشان یکی، پیامبرشان یکی و کتابشان
یکی است.[۴]

نیز ایشان در نامه ای ـ که طی آن حوادث و رخدادهای صفین را بیان می کنند ـ[۵] تصریح
می نمایند:

در آغاز، با مردم شام دیدار کردیم؛ در حالی که ظاهراً پروردگار ما یکی، پیامبر ما
یکی و دعوت ما در اسلام یکی بود و در ایمان به خدا و تصدیق پیامبرش، هیچ کدام از ما
بر دیگری برتری نداشت و با هم متحد بودیم.[۶]

از عبارات یاد شده می توان دریافت که مبانی اتحاد اسلامی، خدای یگانه، پیامبر
عظیم الشأن(ص) و قرآن جاوید هستند، که برای تفهیم بهتر این بخش، نقش رسول خدا(ص) و
معجزه جاودان وی در وحدت مسلمانان به تفصیل مورد بررسی قرار می گیرد.

۲ـ۱. بعثت رسول اکرم(ص) و نقش ایشان در وحدت

شریف رضی(ره) در نخستین خطبه اثر گران سنگ نهج البلاغه، به نقل از حضرت امیر(ع) آورده
است:

قرنها پدید آمد و روزگاران سپری شد؛ پدران رفتند و فرزندان جای آنها را گرفتند، تا
اینکه خدای سبحان برای وفای به وعده خود و کامل گردانیدن دوران نبوت، حضرت
محمد[(ص)] را به پیامبری برگزید… در روزگاری که مردم روی زمین، دارای مذاهب
پراکنده، خواسته های گوناگون و روشهای متفاوت بودند.

همو در بخش دیگری از نهج البلاغه ـ خطبه ای که حضرتش در سرزمین ذی قار[۷] ایراد
فرمود ـ[۸] به گردآوری سخنان علی(ع) درباره پیامدهای سودمند و پر خیر و برکت بعثت
پیامبر اکرم(ص) پرداخته و آورده است:

خداوند با مبعوث کردن پیامبر، شکافهای اجتماعی را به وحدت اصلاح کرد و فاصله ها را
به هم پیوند داد و پس از آنکه آتش دشمنیها و کینه های بر افروخته، در دلها راه
یافته بود، میان خویشان همدلی ایجاد کرد.[۹]

افزون بر فقره های یاد شده، در بخشهای دیگر نهج البلاغه نیز با بیانی مشابه به این
مهم پرداخته شده است.[۱۰]

۲ ـ ۲. نقش قرآن کریم در وحدت

دیگر از مبانی اتحاد و انسجام مسلمانان، «قرآن کریم»، معجزه ماندگار خاتم پیامبران،
است. حضرت در زمان انعقاد صلح نامه میان قبیله های «ربیعه و یمن» توجه دو گروه را
به همین مبنا معطوف ساخته و فرموده اند:

این پیمان نامه ای است که مردم یمن و ربیعه آن را پذیرفته اند؛ چه آنان که در شهر
حضور دارند و چه آنها که در بیابان زندگی می کنند. آنها پیرو قرآن اند و به کتاب
خدا دعوت می کنند و به انجام دستورهای آن فرمان می دهند و هر کس که آنها را به کتاب
خدا بخواند، پاسخ می دهند؛ نه به جای آن مزد می خواهند و نه عوض آن چیز دیگری را
می پذیرند. آنان در برابر کسی که خلاف این پیمان رفتار کرده و یا آن را ترک نماید،
ایستادگی خواهند کرد.[۱۱]

ایشان در مقام بیان علل پذیرش حکمیت در ماجرای صفین،[۱۲] فرمودند:

هنگامی که شامیان، ما را دعوت کردند تا قر آن را میان خویش داور کنیم، ما گروهی
نبودیم که به کتاب خدای سبحان پشت کنیم؛ در حالی که خدای بزرگ فرمود: اگر در چیزی
خصومت کردید، آن را به خدا و رسول بازگردانید؛ از این رو، بازگرداندن به خداوند آن
است که کتابش را به داوری بپذیریم و بازگرداندن به پیامبر آن است که سنتش را
برگزینیم.[۱۳]

حضرتش در بیانی دیگر، هدف از واگذاری حکمیت به ابوموسی اشعری و عمروبن عاص را حفظ
صلابت و سلامت همین مبنا عنوان کرده اند و می فرمایند:

اگر به آن دو نفر رأی به داوری داده شد، تنها برای این بود که آنچه را قرآن زنده
کرد، زنده سازند و آنچه را که آن میراند، بمیرانند؛ زنده کردن قرآن این است که این
دو، دست وحدت به هم دهند و به آن عمل نمایند و میراندن آن، از بین بردن، پراکندگی و
جدایی است؛ پس اگر قرآن ما را به سوی آنها بکشاند، باید پیروی کنیم و اگر آنها را
هم به سوی ما بکشاند، باید پیروی کنند.[۱۴]

با درنگ در این عبارات نورانی، روشن می شود که همه مسلمانان عالم ـ هر مذهب و
گرایشی که داشته و به هر فرقه و شاخه ای که منتسب باشند ـ مبانی واحد و وجوه مشترکی
دارند که در سایه آن و با تمسک به آن می توانند به یکپارچگی و انسجام برسند و در
بین پیروان سایر ادیان، زبانزد باشند. این مبانی سه گانه، به هرمی می ماند که در
رأس آن، ایمان به خداوند یکتا (=توحید) قرار دارد و اعتقاد به رسالت خاتم پیامبران
(= نبوت) و معجزه جاودان ایشان (= قرآن) مؤلفه های دیگر آن به شمار می آیند.

۳. عامل مؤثر در پایداری و تداوم وحدت

یکی از مهم ترین گزاره ها در بحث انسجام و اتحاد اسلامی این است که عامل پیدایش و
تداوم این ارزش دینی، به درستی تبیین گردد. حضرت علی(ع) در سخنرانی روشنگر خود در
صحرای صفین[۱۵] ـ که بی تردید منشور تربیتی و رفتاری حکمرانان و مردم جای جای جهان
تلقی می شود ـ در این خصوص می فرماید:

در میان حقوق الهی، بزرگ ترین حق، حق رهبر بر مردم و حق مردم بر رهبر است؛ حق واجبی
که خدای سبحان بر هر دو گروه لازم شمرد و آن را عامل پایداری پیوند مردم و رهبر و
عزت دین قرار داد؛ پس رعیت اصلاح نمی شوند جز آنکه زمامداران اصلاح گردند و
زمامداران اصلاح نمی شوند جز با درستکاری رعیت.[۱۶]

ایشان در ادامه به بیان ابعاد مختلف این موضوع می پردازند و تصریح می کنند:

آن گاه که مردم، حق رهبری را ادا کنند و زمامدار، حق مردم را بپردازد، حق در جامعه
عزت یافته، راههای دین پدیدار، نشانه های عدالت برقرار و سنت پیامبر پایدار
می گردد؛ پس روزگار اصلاح شده، مردم در تداوم حکومت امیدوار می شوند و دشمن در
آرزوهایش مأیوس می گردد. اما اگر مردم بر حکومت چیره شوند، یا زمامدار بر رعیت ستم
کند، وحدت کلمه از بین می رود، نشانه های ستم آشکار و نیرنگ بازی در دین فراوان
می گردد و راه گسترده سنت پیامبر متروک، هوا پرستی فراوان، احکام دین تعطیل و
بیماریهای دل فراوان می شود؛ مردم از اینکه حق بزرگی فراموش می شود یا باطل خطرناکی
در جامعه رواج می یابد، احساس نگرانی نمی کنند! پس در آن زمان نیکان، خوار و بدان،
قدرتمند می شوند و کیفر الهی بر بندگان، بزرگ و دردناک خواهد بود؛ پس بر شماست که
یکدیگر را نصیحت کنید و نیکو همکاری نمایید.[۱۷]

از عبارات یاد شده می توان دریافت آنچه سبب پیدایش اتحاد و انسجام در سطح جامعه
می شود و تداوم و بقای آن را رقم می زند، «رعایت حقوق حاکم از سوی مردم و پرداخت
حقوق مردم از جانب زمامدار» است. از این رو، حضرت علی(ع) به عنوان زمامدار برهه
کوتاهی از تاریخ اسلام، در راه تحقق این مهم (= وحدت اسلامی) بسیار کوشیده و مسیر
رسیدن به این آرمان را برای زمامداران حقیقت جو ترسیم نموده است. در این بخش از
گفتار، شیوه نقش آفرینی زمامدار در ایجاد وحدت، بر پایه پاره ای الگوهای ارائه شده
در نهج البلاغه مورد بررسی قرار می گیرد.

۳ ـ۱. محوریت زمامدار در ایجاد وحدت

در سال شانزدهم هجری و پیش از وقوع جنگ قادسیه ـ[۱۸] که بین اعراب و ایرانیان در
گرفت ـ «عمر» با حضرت علی(ع) رایزنی کرد که آیا در این نبرد شرکت کند یا خیر.
علی(ع) خطاب به وی فرمود:

جایگاه رهبر یک ملت چونان ریسمانی محکم است که مهره ها را متحد ساخته و به هم پیوند
می دهد؛ اگر این رشته از هم بگسلد، مهره ها پراکنده شده و هر کدام به سویی خواهند
افتاد؛ به گونه ای که هرگز نتوان آنها را جمع کرد… همانا عجم، اگر تو را در
کارزار رؤیت کنند، گویند: این ریشه عرب است؛ اگر آن را ببرید، آسوده می گردید.[۱۹]

بر پایه همین باور و بر اساس چنین نگرشی است که حضرتش در نامه ای خطاب به ابوموسی
اشعری خاطر نشان می کند:

پس بدان در امت اسلام، هیچ کس وجود ندارد که به وحدت امت محمد[(ص)] و به انس گرفتن
آنان با یکدیگر، از من دلسوزتر باشد؛ من در انجام این کار، پاداش نیک و فرجام
شایسته را از خداوند طلب می نمایم.[۲۰]

ناگفته پیداست، رویکرد بزرگ منادی وحدت اسلامی به جایگاه و منزلت رهبر و زمامدار
جامعه در ایجاد اتحاد و همدلی، رویکردی «اصولی و محوری» است و آن گاه که ندای وحدت
سر می دهد و ولی امر مسلمانان را مدار اتحاد و انسجام معرفی می کند، این گردن آویز
افتخار را پیش از همه، از آن خود اعلام می دارد و با حرکت در پیشاپیش سلسله منادیان
وحدت اسلامی، اقتدار و توانمندی خود را در تحقق این امر، به رخ می کشاند.

۳-۲. تلاش برای خاموش کردن آتش فتنه ها

از جمله راهکارهای ارائه شده در نهج البلاغه شریف که زمامدار می تواند با به
کارگیری آن در دستیابی به اتحاد و انسجام در جامعه اسلامی توفیق یابد، این است که
با هوشیاری و خردورزی توطئه ها، فتنه ها و شبیخونها را شناسایی کند و پیش از بروز
هرگونه رویداد ناگوار، به نحوی شایسته به خنثاسازی آنها اقدام نماید.

حضرت علی(ع) به شیوه ای هوشمندانه، با فتنه زمان خود (= خونخواهی عثمان) رو به رو
می شود و با توجه دادن فتنه گران به «قرآن»، یکی از مهم ترین مبانی اتحاد اسلامی،
خطاب به آنان می فرماید:

آیا شناختی که بنی امیه از روحیات من دارند، آنها را از عیب جویی بر من باز
نمی دارد؟ و آیا سوابق مبارزات من نادانان را بر سر جای خود نمی نشاند که به من
تهمت نزنند… شبهات را باید در پرتو کتاب خدا (=قرآن) شناخت.[۲۱]

نیز ایشان در نامه ای ـ که به شهرهای دور فرستاده و در آن به شرح رخداد صفین
پرداخته اندـ می نویسند:

آغاز کار چنین بود که با مردم شام دیدار کردیم که در ظاهر پروردگار ما یکی، پیامبر
ما یکی و دعوت ما در اسلام یکی بود و در ایمان به خدا و تصدیق پیامبرش، هیچ یک از
ما بر دیگری برتری نداشت و با هم متحد بودیم؛ جز در خون عثمان که ما از آن
برکناریم؛ پس به آنها گفتیم: بیایید با خاموش ساختن آتش جنگ و آرام کردن مردم به
چاره جویی و درمان بپردازیم تا کار مسلمانان استوار شود و به وحدت برسند و ما برای
اجرای عدالت نیرومند شویم.[۲۲]

از فقره اخیر برداشت می شود، امیرالمؤمنین(ع) شیوه گفت وگو را برای فرونشاندن فتنه،
مورد استفاده قرار دادند؛ هر چند شامیان متعصب و کینه توز، تحت تأثیر عصبیتهای
جاهلی، زیر بار نرفتند و با اصرار بر فتنه گری و آتش افروزی، بر طبل مبارزه
کوبیدند.

۳.۳. یادآوری رویدادهای گذشته و تحذیر از تحرکات تفرقه انگیز

علی(ع) در «خطبهالقاصعه» ـ که آن را در رد ارزشهای جاهلی در سال چهلم هجری ایراد
کرد ـ می فرماید:

پس آن گاه که زندگی گذشتگان را مطالعه می کنید، آنچه را سبب عزت آنها شد و دشمنان
را از سر راهشان برداشت و سلامت و عافیت زندگی آنها را فراهم آورد و نعمتهای فراوان
را در اختیارشان گذاشت و بدانها کرامت و شخصیتی بخشید، که در سایه آن از تفرقه و
جدایی اجتناب کنند و بر وحدت و همدلی همت گمارند و یکدیگر را به وحدت واداشته و به
آن سفارش نمایند، از آنها اخذ کنید و از کارهایی که پشتشان را شکست و قدرت آنها را
در هم کوبید، همچون کینه توزی نسبت به یکدیگر، پر کردن دلها از بخل و حسد، پشت کردن
به یکدیگر، از هم بریدن و دست از یاری یکدیگر کشیدن، بپرهیزید.[۲۳]

از این رو و بر پایه همین اعتقاد، آن گاه که شماری از صحابه از وی درخواست می کنند
که شورشیان بر ضد عثمان را مجازات کند،[۲۴] با تدبیر و آینده نگری مثال زدنی، این
عمل را سبب شکل گیری جنگها و اختلافهای داخلی معرفی می کند و می فرماید:

کاری که پیش آمده از جاهلیت است؛ شورشیان یار و یاور دارند؛ چنانچه برای مجازاتشان
حرکتی آغاز شود، مردم به چند گروه تقسیم می شوند؛ برخی، دیدگاه شما را دارند؛
دسته ای دیدگاه مخالف دارند؛ و گروه سوم نه این را می پسندند، نه آن را؛ پس صبر
کنید تا مردم آرام شوند و دلهای مضطرب در جای خود قرار گیرد و حقوق از دست رفته با
مدارا گرفته شود. اکنون مرا آسوده گذارید و در انتظار فرمان من باشید؛ کاری نکنید
که قدرت ما را تضعیف کند و اقتدار امت ما را متزلزل سازد و سستی و زبونی به بار
آورد.[۲۵]

حضرتش با مرور رخدادهای گذشته و پند پذیری از آنها، هر گونه آشوب و خروش فرقه های
مختلف مسلمانان بر یکدیگر را نفی می کند و آنها را به آرامش و سعه صدر فرا می خواند
و با پرهیز از هر گونه شتاب زدگی در امر حکومت، همچنان بر وحدت مسلمانان پافشاری
می نماید و اذعان می دارد: «این جریان سیاسی را تا آنجا که می توا