پاورپوینت کامل شاخصه های عدالت گستری در حکومت دینی (۱) ۵۹ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل شاخصه های عدالت گستری در حکومت دینی (۱) ۵۹ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل شاخصه های عدالت گستری در حکومت دینی (۱) ۵۹ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل شاخصه های عدالت گستری در حکومت دینی (۱) ۵۹ اسلاید در PowerPoint :

۷۵

عدالت، ریشه در فطرت انسان دارد. هر انسانی به طور فطری تشنه عدالت
است و این تشنگی و شیفتگی از اعماق وجود او نشأت می گیرد. عدالت قانونی
است فراگیر که همه ابعاد زندگی اجتماعی را در برمی گیرد و نظام هستی نیز
بر محور آن می چرخد. اگر در جامعه ای حق هر صاحب حقی به او برسد،
عدالت اجتماعی در میان آنها رعایت شده است. عدالت اجتماعی مفهوم
بسیار گسترده ای دارد که ابعاد روحی، جسمی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی،
قضایی و… را در بر می گیرد. عدالت خواهی فریاد بلند فطرت انسان است که
در گستره زمین و در طول تاریخ با گوش جان شنیده می شود.

اندیشه بنا نهادن جامعه بر بنیان مرصوصِ عدالت از جمله مسائلی است که
به اندازه تاریخ، قدمت دارد و غالب متفکران بدان پرداخته اند. عجز بشریت
از خارج کردن ایده عدالت از حیطه مفهوم و ذهن به سطح و متن جامعه، این
مفهوم را به صورت آرمان بشری در آورده است.

آنچه دوام و بقای حکومتها به آن

۷۶

وابسته است، ایجاد زمینه های قسط و عدل در جامعه است. حکومت دینی با
فراهم آوردن زمینه عدالت گستری و از بین بردن فقر و تبعیض در جامعه و با
ایجاد وسعت در معیشت، رشد و کمال حقیقی انسان را در امور مادی و معنوی
فراهم می نماید.

عدالت جایگاه ممتازی در حکومت دینی؛ به ویژه در حکومت آرمانی آخر
الزمان دارد.

مفهوم شناسی عدل

واژه شناسان، عدل را به معنای برابری، همسانی و همانند مساوات گرفته و
گفته اند: عَدل و عِدل در معنی نزدیک هم اند؛ ولی عَدل در چیزی است که
تساوی آن با بصیرت درک شود و عِدل در مورد چیزی است که تساوی آن با
حس فهمیده می شود.(۱)

راغب اصفهانی می گوید:

عدل، عدالت و معادله، واژه هایی است که معنای مساوات را در بر دارد؛
پس عدل، تقسیم مساوی است و بر این اصل روایت شده است: «بالعدل قامت السموات و الارض؛ بر
اصل عدل آسمانها و زمین بر پا شده است.»(۲)

در مجموع می توان گفت: در تصریف عدالت، رعایت تساوی و نفی هرگونه
تبعیض، رعایت حقوق افراد، دادن حق به حق دار و قرار گرفتن هر چیزی در
جای خود، از بهترین تعریفهاست که شامل جمله معروفِ: «العدل اعطاء کل ذی حقٍ حقَّه» و جمله
معروف امیرالمؤمنین «وضع کل شی ءٍ فی موضعه»(۳) هم می شود.

عدل چه بُوَد؟ وضع اندر موضعش

ظلم چه بُوَد؟ وضع در ناموقعش

عدل چه بود؟ آب ده اشجار را

ظلم چه بود؟ آب دادن خار را

عدل وضع نعمتی در موضعش

نه به هربیخی که باشد آب کش(۴)

قطعا میان دو واژه عدل و قسط تفاوتهایی وجود دارد. قسط آن است که
حق و حقوق دیگران رعایت شود و تجاوزی صورت نگیرد، در حالی که عدل،
رعایت تعادل و برابری در تمامی امور به مقتضای احوال آنهاست

______________________________

۱. لسان العرب، ج ۱، ص ۴۳۶.

۲. مفردات فی غریب القران، ص ۳۲۵ و۴۰۳.

۳. نهج البلاغه، حکمت ۴۳۷.

۴. مولانا.

۷۷

و علاوه بر رفتار به گرایشها، علایق و احساسات و تمایلات درونی نیز توجه
دارد.

ارزش عدل

از اصول و سنّتهای تغییرناپذیر الهی که بر آسمان و زمین حاکم است، اصل
عدالت است. در سیره و تاریخ رهبران دینی، این موضوع مورد توجه قرار
گرفته است، چنانچه حضرت علی علیه السلام می فرماید:

«وَالْعَدْلُ اَساسٌ بِهِ قِوامُ الْعالَمِ؛(۱) عدل پایه و ستونی است که هستی بدان پابرجا و استوار است.»

در اندیشه حضرت علی علیه السلام حتی پایه های آبادانی و عمران شهرها نیز وابسته
به اجرای عدالت است:

«ماعُمِّرَتِ الْبُلْدانُ بِمِثْلِ الْعَدْلِ؛(۲) هیچ چیز مانند عدل باعث آبادانی شهرها نیست.»

در اصل، عدالت، عامل بقای دولتها و ضامن استمرار ملتهاست. اگر جامعه و
ملتی خود را با این اصل هماهنگ سازد، با کل هستی هماهنگ و هم آوا
می شود و ماندگار و پویا خواهد ماند. تعبیری که قرآن مجید دارد، ارزش
عدالت را بسیار شفاف ساخته است، آنجا که پروردگار عالم را اولین اقامه
کننده عدل معرفی می کند که خودش و ملائکه و صاحبان دانش گواه این
ماجرا هستند.(۳)

در فرهنگ قرآنی اهمیت بسزایی در روابط اجتماعی به رفتار عادلانه داده
شده و در گفتار، روابط خانوادگی، اصلاح بین دو گروه از مسلمانان، برخورد
با یتیمان(۴) و… رعایت آن لازم شمرده شده است. استاد مطهری در مورد
جایگاه عدل در قرآن می گوید:

در قرآن از توحید تا معاد، از نبوت تا امامت و زعامت و از آرمانهای فردی
گرفته تا هدفهای اجتماعی، همه بر محور عدل استوار شده است. عدل قرآن
همدوش توحید، رکنِ معاد، هدف تشریع نبوت و فلسفه زعامت و امامت، معیار
کمال فرد و مقیاس سلامت اجتماع است.»(۵)

______________________________

۱. بحارالانوار، ج ۷۸،ص ۸۳.

۲. غررالحکم، ص ۴۰۷.

۳. آل عمران/۱۸.

۴. بقره /۲۸۲؛ انعام/ ۱۵۲؛ نساء/۳؛ احزاب/ ۵ و حجرات/ ۹.

۵. عدل الهی، ص ۳۸.

۷۸

اهمیت و ارزش عدل و احسان در فرهنگ شیعه را می توان در گفتگویی که
میان امام صادق علیه السلام با شخصی در حضور اسماعیل بن مسلم رخ داده است به
دست آورد. اسماعیل بن مسلم می گوید: از امام پرسیدم: یابن رسول اللّه !
جمع بین این دو آیه چگونه است: «اِنَّ اللّه َ یَأْمُرُبِالْعَدْلِ والْاِحْسانِ»(۱)؛ «خداوند به عدل و نیکی
کردن فرمان می دهد.» و:«اَمَرَاَلّاتَعْبُدوا اِلّاأِیّاهُ»(۲)؛ «[خداوند] امر کرده است که جز او را
بندگی نکنید.» حضرت فرمودند: آری هیچ امری در میان بندگان خدا جز
اجرای عدل و احسان نیست.(۳)

عدالت در قرآن

ارزش و عظمت عدالت در سطح اجتماع از منظر قرآن به حدی است که
خداوند به طور قاطع به آن فرمان می دهد:

«إنَّ اللّه َ یأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ…»؛(۴) «خداوند به دادگری و…فرمان می دهد.»

قرآن کریم در همین راستا به جامعه اسلامی متذکر می شود که بدیها و
دشمنیهای مخالفان، نباید شما را از راه عدالت منحرف سازد؛ بلکه باید نسبت
به دشمنانتان نیز با عدالت رفتار کنید:

«… وَ لا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلی أَلاّ تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوی…»؛(۵) «دشمنی با جمعیّتی، شما را به [گناه و [ترک
عدالت نکشاند. عدالت کنید که به پرهیزکاری نزدیک تر است.»

بر همین اساس یکی از اهداف عمده پیامبران را اقامه عدل و قسط
می شمارد و می فرماید:

«لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمِیزانَ لِیَقُومَ النّاسُ بِالْقِسْطِ»؛(۶) «به راستی پیامبران خود را با دلایل
روشن فرستادیم و با آنها کتاب و میزان [شناسایی حق از باطل و قوانین عادلانه[
را فرود آوردیم تا مردم قیام به عدالت کنند.»

این اصل قرآنی یعنی اجرای عدالت کامل در جامعه بشری در سیره عملی
رسول خدا صلی الله علیه و آله آشکار بود. امام

______________________________

۱. نحل /۹۰.

۲. یوسف /۴۰.

۳. تفسیرنورالثقلین، ج ۳، ص ۷۸.

۴. نحل/۹۰.

۵. مائده/ ۸.

۶. حدید/ ۲۵.

۷۹

باقر علیه السلام در این باره می فرماید:

«اَبْطَلَ ما کانَ فِی الْجاهِلِیَّهِ وَاسْتَقْبَلَ النّاسَ بِالْعَدْلِ؛(۱) [پیامبر صلی الله علیه و آله ] آنچه را در جاهلیت بود از میان برد و با
عدالت به سوی مردم روی آورد.»

از نظر امام علی علیه السلام آن اصلی که می تواند تعادل اجتماعی را حفظ کند و همه
را راضی نگهدارد و به پیکر اجتماع، سلامت و به روح اجتماع آرامش ببخشد،
عدالت است.(۲)

در جامعه متعادلی که همه افراد از مهم ترین ارزشهای اجتماعی، مانند:
قدرت، ثروت و موقعیت به طور یکسان برخوردار شوند و موقعیتها و ثروتها در
اختیار افراد خاصی نباشد، طبعا میان آحاد مردم همدلی و روحیه «اخوت»
برقرار می شود؛ لذا از امام علی علیه السلام نقل شده است که:

«اَلْعَدْلُ مَأْلُوفٌ؛(۳) عدالت دلپذیر و عامل الفت است.»

قوام نظام به تعدیل و کارآیی همه بخشهای آن است. مثلاً با اصلاحِ بخش
نظامی، در عین وجود و تبعیض در بخش قضا و حقوقی جامعه، حیات
اجتماعی، سامان نمی یابد یا با راه اندازی بخش قضایی براساس عدل، در
عین فساد و بی عدالتی در قسمت اقتصادی و تجاری، جامعه صلاح نمی پذیرد.
اینکه قرآن تأکید می کند «لِیَقُومَ النّاسُ بِالْقِسْطِ»(۴) یا «اَقْسِطُوا»(۵)، «اِعْدِلُوا»(۶)، «قَوّامینَ بِالْقِسْطِ»(۷)، منظور عدالت
اجتماعی فراگیر در همه بخشهاست.

عدالت، بنیاد حکومت اسلامی

نقطه مقابل عدالت اجتماعی، ظلم و بی عدالتی است که باعث نابودی
حکومت است. پایمال کردن حقوق دیگران موجب دگرگونی نعمتهای الهی و
نزدیک سازی خشم و غضب الهی است. امام علی علیه السلام نتیجه بد فرجام ظلم را در
یک کلمه خلاصه فرموده است. «اَلْجَوْرُ مُمْحاهٌ؛(۸) جور و ستم محو کننده است.»

______________________________

۱. الحیاه، ج۶، ص۳۵۹.

۲. سیری در نهج البلاغه، شهید مطهری، ص۸۰.

۳. غرر و درر، آمدی، ج۱، ص۱۱.

۴. حدید/ ۲۵.

۵. حجرات/ ۹.

۶. مائده/ ۸.

۷. نساء/ ۱۳۵.

۸. غرر و درر، آمدی، ج۱، ص۶۵.

۸۰

بنابراین، تحقق عدالت اجتماعی به عنوان یکی از اهداف بعثت انبیا و
حکومت دینی بسیار حائز اهمیت است. تلاش صادقانه و پی گیر انبیا و
جانشینان آنان برای تشکیل حکومت، فقط برای تحقق بخشیدن به عدالت
اجتماعی در تمام زمینه ها بوده