پاورپوینت کامل حنفا حنفّیت و رابطه آن با اسلام ۷۸ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل حنفا حنفّیت و رابطه آن با اسلام ۷۸ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل حنفا حنفّیت و رابطه آن با اسلام ۷۸ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل حنفا حنفّیت و رابطه آن با اسلام ۷۸ اسلاید در PowerPoint :

در مورد عقایدآیین حنیف و حنفاء، اطّلاعات زیاد و موثّقی در دست نیست؛ زیرا در مکتوبات جاهلیّت یا یونانی و… چیزی که ما را در این مورد یاری کند، وجود ندارد. بنابراین آشنایی ما از این دوران متوقّف بر تألیفات اسلامی و خصوصاً آیات و اخبار قرآنی است. مسلّم است که آیین حنیف در فراهم ساختن زمینه تحوّل اقتصادی عرب پیش از اسلام، تضعیف مبانی دینی جاهلی، گرایش به ترک و طرد بت پرستی، و توجّه به توحید و یگانه پرستی تأثیر آشکاری داشته است.۱

مفهوم شناسی حنیف

۱) لغت شناسی حنیف

حنف به معنای میل است. «الحنف هو میل عن الضلال الی الاستقامه؛ حنف؛ خروج و عبور از گمراهی به سوی درستی و صراط مستقیم است». «الحنف میل عن الاستقامه الی الضلال؛ حنف، عبور از راه درست و مستقیم به سوی گمراهی است». «الحنیف به معنی مایل».۲ همچنین لفظ «حنف» در نصوص عربی به معنای «صبأ» (میل عن شیء و ترکه) آمده است۳ که معنای خروج از دینی به دین دیگر را افاده می کند.۴

دهخدا در تعریف حنیف می گوید:

حنیف، یعنی مایل از هر دین باطل به سوی دین اسلام…؛ دین راست بدون اعوجاج و برگشته از ملّت های باطل وی حنفاء را به مسلمانان راست دین، پاک دین و مستقیم معنی کرده است.۵

۲) کاربردهای حنیف

۱. کسی که به سوی حق گرایش و تمایل دارد؛

۲. حنیف کسی است که حج بیت الله الحرام انجام می دهد یا ختنه می کند. دهخدا در این مورد می نویسد:

هرگاه در قرآن حنیف با مسلم به کار رفته به معنای حاجی است، مانند: «و لکن کان حنیف مسلما»، و هر گاه به تنهایی به کار رفته است، به معنای مسلم است، مانند: «حنیفا لله».۶

۳.حنیف کسی است که تسلیم امر خداوند باشد.۷

لفظ «حنیف» ده مرتبه و «حنفاء» دو بار در قرآن به کار رفته است؛

۴. علاوه بر موارد فوق، گفته شده حنیف به کسی گفته می شود که در دین و ملّت ابراهیم و در تبعیّت از آن، مستقیم باشد. برخی دوری از بت و انجام غسل جنابت را نیز شرط کرده اند؛ زیرا اگر صرفاً حج و ختنه کردن معیار حنفیّت باشد، باید مشرکان که در جاهلیّت این دو فریضه را انجام می دادند، نیز از حنفاء شمرده شوند؛۸ در حالی که آیات قرآن این معیار را رد می کنند: «وَلَکِن کَانَ حَنِیفًا مُّسْلِمًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ».۹

فخر رازی و طبرسی ذیل آیه «قَالُواْ کُونُواْ هُودًا أَوْ نَصَارَی تَهْتَدُواْ قُلْ بَلْ مِلَّهَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ» (بقره: ۱۳۵) اقوالی را در مورد حنفیّت ذکر کرده اند:

۱.حج بیت الله الحرام؛ ۲. تبعیّت از حق؛ ۳. تبعیّت از شریعت ابراهیم؛ ۴. اخلاص برای خداوند یکتا و اقرار به ربوبیّت و اذعان به عبادت و عبودیّت.۱۰

۵. حنیف به معنای صابئی. دکتر جواد علی می گوید: حنیف به معنای خارج از کیش و آیین قوم و تارک عبادت آنهاست. در ادبیات عرب جنوبی نیز حنیف به معنای «ملحد»، «منافق» و «کافر» به کار رفته است. همچنین اهل مکّه بر پیامبر و اصحابش «الصابئی» و «الصباه» اطلاق می کردند. ۱۱

درکتاب های تفسیری و تاریخی، تصویر روشنی از حنفاء وجود ندارد، چون آنها می گویند حنفاء کتاب های «تورات» و «انجیل» را خوانده و به تحریف آنها آگاه بودند، از این رو به سوی دین حنیف گرایش یافته، «کتاب ابراهیم» را خوانده و به عباداتشان مقیّد می شدند.

اینکه کتاب ابراهیم(ع) چیست و عبادت آن، چه بوده، روشن نیست. بنابراین، ارائه تعریف روشن از حنیف و حنفاء مقدور نیست؛ زیرا سندی تاریخی از دوران جاهلیّت و همچنین کتاب دین ابراهیم و عقاید و عباداتشان وجود ندارد. تنها از طریق تجزیه و تحلیل اشعار می توان برآن واقف شد.۱۲

۴. در قرآن، حنیف به معنی دین فطرت و مستقیم و نیز به معنی دین حضرت ابراهیم(ع) به کار رفته است. بنابراین، حنیف کسی است که در برابر شرک ایستادگی کرده و به حق و توحید ابراهیمی تمایل دارد.

دیدگاه ها در مورد احانف

۱. احیاگر دین ابراهیم(ع): قرآن در مورد حضرت ابراهیم(ع) می گوید:

«وَ ما کانَ إِبْراهیمُ یهُودِیا وَ لا نَصْرانِیا وَ لکنْ کانَ حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکین؛ ۱۵

ابراهیم نه یهودی بود و نه نصرانی؛ بلکه موحّدی خالص و مسلمان بود؛ و هرگز از مشرکان نبود.»

حنفا از یک سو عبادت بت ها را کنار گذاشته بودند، از این رو مشرک نبودند و از سویی دیگر به توحید خالص روی آورده بودند که فوق توحید یهودیّت و نصرانیّت بود و نیز براساس فطرت خود مشی می کردند: نه خود شریعتی داشتند و نه از شریعت یهودیّت و مسیحیّت پیروی می کردند؛ لذا یهودی و مسیحی نیز نبودند. از این رو می شود آنها را احیاگر دین ابراهیم(ع) نامید. «ان الحنفا لم یکونوا یهودا و لا نصاری و أنهم ینتمون فی عقیدتهم الی ابراهیم».۱۶

۲. مشی براساس فطرت: بسیاری ازمحقّقان برآنندکه حنفا نه از دین حضرت ابراهیم(ع) چیز زیادی می دانستند و نه از ادیان دیگر. به جز افراد معدودی از آنان، همچون امیّه بن ابی صلت و قس بن ساعده و… که با مسیحیان و صابئیان ارتباط برقرار کرده و از آنها چیزهایی آموخته بودند، عمدتاً بر اساس فطرت خود، زندگی زاهدانه و مؤمنانه ای برای خود سامان داده بودند و بر دو مبنای فطرت و بقایایی از دین ابراهیم(ع)، اموری را حلال و حرام می شمردند؛ البتّه این کلّیت در مورد برخی حنفا صدق نمی کند، چون برخی تاریخ نگاران از کسانی به عنوان حنفا یاد می کنند که به مسیحیّت روی آورده بودند.۱۷

۳. نصرانی: برخی مستشرقان حنفا را به این دلیل که برخی از آنها مسیحی بوده اند، آنها را نصرانی یا از پیروان مسیحیّت شمرده اند.۱۸

۴. مصلحین: دکتر جواد علی نتیجه می گیرد که آنچه ما می توانیم بر حنفا اطلاق کنیم، عنوان مصلح است، چون آنها با درک عدم نفع وضرر از سوی خدایان سنگی و چوبی، به فرهنگ جاری جاهلی معترض بودند؛ برخی به نصرانیّت گرایش پیدا کردند، البتّه نه نصرانی زمانه که به صلیب و عبادت خاص تمسّک می کردند؛ بلکه به نصرانیّتی که با عقل و فطرت سازگاری داشت و برخی نیز توقّف کرده و به هیچ دینی گرایش نداشتند و فقط به حکم عقل و فطرت عمل می کردند؛ البتّه برخی نیز به نصرانیّت خاص (نصرانیّت زمانه) گرویدند و تا آخر با همان دین مردند؛ ولی آنها را باید نصرانی بدانیم، نه از حنفا (حج: ۳۱-۱۳).۱۹

عقاید و تفکرات حنفا

۱. اعتقاد به توحید

حنفا از شرک و بت پرستی روی برتافته و از دین ابراهیم تبعیّت می کردند: «وَ مَنْ أَحْسَنُ دیناً مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ وَ اتَّبَعَ مِلَّهَ إِبْراهیمَ حَنیفاً وَ اتَّخَذَ اللهُ إِبْراهیمَ خَلیلا؛۲۰ دین و آیین چه کسی بهتر است از آن کس که خود را تسلیم خدا کند، و نیکوکار باشد، و پیرو آیین خالص و پاک ابراهیم گردد؟ و خدا ابراهیم را به دوستی خود، انتخاب کرد.» «… بَلْ مِلَّهَ إِبْراهیمَ حَنیفاً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکین؛ بلکه از آیین خالص ابراهیم پیروی کنید! و او هرگز از مشرکان نبود.»۲۱

قرآن در مورد حنفا می گوید توحید خالص داشتند که فوق توحید یهود و نصار است.۲۲

«حُنَفاءَ لِلَّهِ غَیرَ مُشْرِکینَ بِهِ وَ مَنْ یشْرِک بِاللَّهِ فَکأَنَّما خَرَّ مِنَ السَّماءِ فَتَخْطَفُهُ الطَّیرُ أَوْ تَهْوی بِهِ الرِّیحُ فی مَکانٍ سَحیق؛ (برنامه و مناسک حج را انجام دهید) در حالی که همگی خالص برای خدا باشد!هیچ گونه همتایی برای او قائل نشوید! و هر کس همتایی برای خدا قرار دهد، گویی از آسمان سقوب کرده، و پرندگان(در وسط هوا) او را می ربایند؛ و یا تندباد او را به جای دوردستی پرتاب می کند.»۲۳ آیه شریفه، کسی که به خداوند شک ورزد را مانند کسی دانسته است که از آسمان سقوط کند و مرغ شکاری آن را به سرعت بگیرد. در این آیه، سقوط انسان از درجات انسانیّت، بر اثر شرک ورزیدن و در دام شیطان افتادن، به کسی تشبیه شده است که دارد از آسمان سقوط می کند و عقاب لاشخور، اورا به سرعت می گیرد.۲۴ و معنای اینکه مردمی برای خدا حنفاء باشند، این است که از اغیار (یعنی آلهه و بت ها) به سوی خدا مایل گردند. از این رو، این جمله و جمله «غیرمشرکین» یک معنا را افاده می کند.

این دو جمله، یعنی جمله «حنفاء لله» و جمله «غیر مشرکین به» هر دو حال از فاعل «فاجتنبوا» (که در آیه قبل است) می باشند، و آن را چنین معنا می دهند:

«شما از اوثان و قربانی کردن برای آنها اجتناب کنید؛ در حالی که از غیر خدا مایل به سوی خدا باشید و در حجّ خود به او شرک نورزید.» البتّه نمی توان گفت توحید حنفا کامل بوده است و به توحید، با تمام خصوصیات آن اشراف داشته است، بلکه آنها عقاید بسیط و مبهمی از خدا و دین ابراهیم داشتند؛ برای مثال، امیه بن ابی صلت خداوند را جسم معرفی می کرد.۲۵

۲. اعتقاد به معاد

حنفا اعتقاد به معاد نیز داشتند. علاوه بر نیاکان پیامبر که از عبدالمطلّب مشخصاً اعتقاد به معاد ذکر شده است،۲۶ از برخی حنفای دیگر نیز اشعاری وجود دارد که بر اعتقاد آنها به معاد دلالت می کند.

«هر دینی به جز دین حنیف ابراهیمی نزد خداوند در قیامت باطل و مردود است».۲۷ البتّه این احساس شخصی شاعر است وگرنه دین معتبر زمانه، دین مسیحیّت بود، هر چند که تحریف شده بود.

آنچه از اشعار ایشان به دست می آید عقاید و تفکّرات نزدیک به اسلام در تمام زمینه هاست، مانند توحید، معاد، ثواب و عقاب، جهنّم و بهشت، قصص انبیا و… که معلوم نیست آرایی به این گستردگی را قبل از اسلام داشتند یا بعد از اسلام، از اسلام آموختند.۲۸

۳. اعتقاد به ارزش های اخلاقی

از بسیاری از حنفا اجتناب و نهی از قتل دختران، خوردن شراب، قمار، خوردن ذبیحه بت ها، ظلم و… حسن انفاق، عبادات، تحنث، اعتکاف، صله رحم و…حکایت شده است.

۴. ایمان به خداوند و نبوّت حضرت ابراهیم(ع)

حنفا به خداوند یکتا، خالق و مدبّر اعتقاد داشتند و نیز به نبوّت و مقام شامخ و منحصر به فرد حضرت ابراهیم(ع) ایمان داشتند. از این رو برخی از حنفا برای آگاهی از شریعت، آداب و عقاید دین حضرت ابراهیم(ع) فرسنگ ها راه را طیّ می کردند. امیه و زید بن عمرو نمونه آنها هستند که هر یک تا «بحرین»، «شام» و «موصل» پیش رفتند.۲۹

رفتار و عملکردهای حنفا

۱. تلاش برای اصلاح جامعه

حنفا خطاهای اعتقادی جامعه را برای مردم بازگو و اظهار می کردند که سنگ و چوب، هیچ نفع و ضرری ندارد. همچنین آنها مردم را از اعمال ناپسند و رفتارهای خشن، مانند زنده به گور کردن دختران باز می داشتند برخی از آنها، مانند عبدالمطلّب، و صعصعه و زید بن عمرو، صدها دختر را در عوض شتران خود از پدرانشان خریده و از قتل نجات دادند.

۲. اعتکاف

حنفا در صحرا و دشت یا در مواضع خالی دور از مردم، معتکف می شدند و خود را در آن حبس می کردند و جز برای حاجت ضروری از آنجا خارج نمی شدند. آنها در مکان هایی مانند غار، در آفرینش تأمّل می کردند و برای نیل به صدق و حق، به عبادت و تهجّد می پرداختند؛۳۰ چنان که حضرت پیامبر(ص) نیز شب ها و روزها را در غار به عبادت می پرداختند.۳۱

۳. حجّ توحیدی و عاری از رسومات جاهلی و شعائر شرک آلود

مشرکان در عمل حج، این طور تلبیه می گفتند: «لبیک، لاشریک لک الا شریکا هو لک، تملکه و ما ملک؛ لبیک ای خدا، شریکی برای تو نیست؛ مگر شریکی که مال خود توست، تو هم آن را مالکی و هم ما یملک آن را مالکی».۳۲ امّا حنفا همچنان که از بت پرستی روی بر تافته بودند، از حجّ شرک آمیز و آمیخته با فرهنگ جاهلی نیز اجتناب می کردند.

۴. پرهیز از غذاها و آشامیدنی های حرام و مسکر۳۱

۵. پرهیز از شرکت در اعیاد قریش

گفته شده برخی از احنفا در یکی از روزهایی که قریش به مناسبت عید سالانه، دور بت خود گرد می آمدند، از آنها دوری جسته و به کناری می نشستند؛ و تا هنگام مرگ، در این راه (روی برگرداندن از عبادت قوم) ثابت قدم ماندند. مشهور است که اوّلین بار زید بن عمرو در مقابل عقاید شرک آمیز قوم ایستاده و از آن انتقاد کرد.۳۴

۶. دعوت به یکتاپرستی

برخی از حنفا به طور علنی دین ابراهیم(ع) را تبلیغ می کردند و از پرستش بت ها اعلام ننگ و انزجار می نمودند.

۷. داشتن سواد خواندن و نوشتن

حنفا علاوه بر خواندن و نوشتن از حکمت نیز برخوردار بودند و این خصوصیّت در همه آنها فراگیر بود.۳۵ البتّه مراد از حکمت، حکمت عملی است، نه فلسفه. در مورد