پاورپوینت کامل مناسک حج در کتاب خداوند ۱۱۹ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مناسک حج در کتاب خداوند ۱۱۹ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۱۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مناسک حج در کتاب خداوند ۱۱۹ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل مناسک حج در کتاب خداوند ۱۱۹ اسلاید در PowerPoint :

۶

* مناسک حج

اهمیت مناسک حج

لزوم رعایت تقوای الهی درباره
احکام و مناسک حج و پرهیز از هرگونه
کوتاهی و اهمال کاری در مورد آن:

وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَهَ لِلّهِ فَإِنْ
أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ وَ لا تَحْلِقُوا
رُوءُسَکُمْ حَتّی یَبْلُغَ الْهَدْیُ مَحِلَّهُ فَمَنْ کانَ
مِنْکُمْ مَرِیضاً أَوْ بِهِ أَذیً مِنْ رَأْسِهِ فَفِدْیَهٌ مِنْ
صِیامٍ أَوْ صَدَقَهٍ أَوْ نُسُکٍ فَإِذا أَمِنْتُمْ فَمَنْ
تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَهِ إِلَی الْحَجِّ فَمَا اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ
فَمَنْ لَمْ یَجِدْ فَصِیامُ ثَلاثَهِ أَیّامٍ فِی الْحَجِّ وَ
سَبْعَهٍ إِذا رَجَعْتُمْ تِلْکَ عَشَرَهٌ کامِلَهٌ ذلِکَ لِمَنْ لَمْ
یَکُنْ أَهْلُهُ حاضِرِی الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ اتَّقُوا
اللّه َ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللّه َ شَدِیدُ
الْعِقابِ .(بقره۱۹۶)

مناسک حج از شعائر الهی و
شایسته تعظیم و بزرگداشت:

ذلِکَ وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللّه ِ فَإِنَّها مِنْ
تَقْوَی الْقُلُوبِ * لَکُمْ فِیها مَنافِعُ إِلی أَجَلٍ
مُسَمًّی ثُمَّ مَحِلُّها إِلَی الْبَیْتِ الْعَتِیقِ .(حج :
۳۳ ـ ۳۲)

در اینکه مقصود از «شعائراللّه » در
آیه بالا چیست، مفسّران سه احتمال ذکر
کرده اند:

«تمام معالم دین»، «خصوص
مناسک حج» یا «خصوص دام های
قربانی».

(نک : مجمع البیان؛ المیزان، ذیل آیه)

نکته بالا، بر اساس احتمال دوم
است.

گفتنی است در این صورت، معنای
لَکُمْ فِیها مَنافِعُ إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی… این
است که مناسک حج وسیله کسب در
آمد
و تجارت برای شما مسلمانان است.
(نک : همان)

۱ . احرام

احرام از مناسک و واجبات حج و
عمره:

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ
أُحِلَّتْ لَکُمْ بَهِیمَهُ اْلأَنْعامِ إِلاّ ما یُتْلی عَلَیْکُمْ
غَیْرَ مُحِلِّی الصَّیْدِ وَ أَنْتُمْ حُرُمٌ… .(مائده: ۱)

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَقْتُلُوا الصَّیْدَ وَ
أَنْتُمْ حُرُمٌ…وَ حُرِّمَ عَلَیْکُمْ صَیْدُ الْبَرِّ ما دُمْتُمْ
حُرُماً… .(مائده : ۹۶ ـ ۹۵)

در این آیات، اصلِ وجوبِ احرام
مسلّم فرض شده است.

محرمات احرام

الف ـ آمیزش جنسی

حرمت آمیزش جنسی با همسر در
حال احرام:

الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُوماتٌ فَمَنْ فَرَضَ
فِیهِنَّ الْحَجَّ فَلا رَفَثَ وَ لا فُسُوقَ وَ لا جِدالَ
فِی الْحَجِّ…(بقره : ۱۹۷)

«رفث» در لغت به معنای سخن از
امور زشت و در روایات و فقه، کنایه از
آمیزش جنسی است.

ب ـ جدال

سوگند خوردن به مثل «آری واللّه »
و «نه واللّه » در مقام اثبات یا نفی چیزی:

الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُوماتٌ فَمَنْ فَرَضَ
فِیهِنَّ الْحَجَّ فَلا رَفَثَ وَ لا فُسُوقَ وَ لا جِدالَ
فِی الْحَجِّ…(بقره : ۱۹۷)

«جدال» در لغت به معنای مطلق
نزاع است؛ اما در روایات و به تبع آن،
در فقه به معنایی که ذکر گردیده، تفسیر
شده است.

پ ـ سر تراشیدن پیش از قربانی:

جایز نبودن تراشیدن سر پیش از
ذبح یا نحر قربانی:

وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَهَ لِلّهِ فَإِنْ
أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ وَ لا تَحْلِقُوا
رُوءُسَکُمْ حَتّی یَبْلُغَ الْهَدْیُ مَحِلَّهُ… .(بقره :
۱۹۶)

سر تراشیدن قبل از قربانی سبب
وجوب کفاره، حتی در صورت مریض و
معذور بودن:

وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَهَ لِلّهِ فَإِنْ
أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ وَ لا تَحْلِقُوا
رُوءُسَکُمْ حَتّی یَبْلُغَ الْهَدْیُ مَحِلَّهُ فَمَنْ کانَ
مِنْکُمْ مَرِیضاً أَوْ بِهِ أَذیً مِنْ رَأْسِهِ
فَفِدْیَهٌ… .(بقره : ۹۶)

روزه (سه روز)، یا صدقه (ده مد
طعام به شش مسکین)، یا قربانی (یک
گوسفند)، کفاره سر تراشیدن قبل از
قربانی:

وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَهَ لِلّهِ فَإِنْ
أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ وَ لا تَحْلِقُوا
رُوءُسَکُمْ حَتّی یَبْلُغَ الْهَدْیُ مَحِلَّهُ فَمَنْ کانَ
مِنْکُمْ مَرِیضاً أَوْ بِهِ أَذیً مِنْ رَأْسِهِ فَفِدْیَهٌ مِنْ
صِیامٍ أَوْ صَدَقَهٍ أَوْ نُسُکٍ… .(بقره : ۱۹۶)

ت ـ شکار حیوانات وحشی:

حرام بودن شکار هر نوع حیوان
وحشی، در حال احرام:

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ
أُحِلَّتْ لَکُمْ بَهِیمَهُ اْلأَنْعامِ إِلاّ ما یُتْلی عَلَیْکُمْ
غَیْرَ مُحِلِّی الصَّیْدِ وَ أَنْتُمْ حُرُمٌ… .(مائده: ۱)

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَقْتُلُوا الصَّیْدَ وَ
أَنْتُمْ حُرُمٌ…وَ حُرِّمَ عَلَیْکُمْ صَیْدُ الْبَرِّ ما دُمْتُمْ
حُرُماً… .(مائده : ۹۶ ـ ۹۵)

شکار حیوانات وحشی در حال
احرام، حرامی مؤکّد و در پی دارنده عذاب
سخت خداوند:

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَیَبْلُوَنَّکُمُ اللّه ُ
بِشَیْءٍ مِنَ الصَّیْدِ تَنالُهُ أَیْدِیکُمْ وَ رِماحُکُمْ
لِیَعْلَمَ اللّه ُ مَنْ یَخافُهُ بِالْغَیْبِ فَمَنِ اعْتَدی بَعْدَ
ذلِکَ فَلَهُ عَذابٌ أَلِیمٌ * یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا
لا تَقْتُلُوا الصَّیْدَ وَ أَنْتُمْ حُرُمٌ وَ مَنْ قَتَلَهُ مِنْکُمْ
مُتَعَمِّداً فَجَزاءٌ مِثْلُ ما قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ… وَ مَنْ
عادَ فَیَنْتَقِمُ اللّه ُ مِنْهُ وَ اللّه ُ عَزِیزٌ ذُو
انْتِقامٍ .(مائده : ۹۵ ـ ۹۴)

شکار حیوانات وحشی در حال
احرام، سبب وجوب کفاره:

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَقْتُلُوا الصَّیْدَ وَ
أَنْتُمْ حُرُمٌ وَ مَنْ قَتَلَهُ مِنْکُمْ مُتَعَمِّداً فَجَزاءٌ مِثْلُ
ما قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ یَحْکُمُ بِهِ ذَوا عَدْلٍ مِنْکُمْ
هَدْیاً بالِغَ الْکَعْبَهِ أَوْ کَفّارَهٌ طَعامُ مَساکِینَ أَوْ
عَدْلُ ذلِکَ صِیاماً لِیَذُوقَ وَبالَ
أَمْرِهِ… .(مائده : ۹۵)

جایگزین شدن انتقام و عذاب خدا
به جای کفاره، در صورت تکرار شکار
حیوانات وحشی از سوی شخص مُحرِم:

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَقْتُلُوا الصَّیْدَ وَ
أَنْتُمْ حُرُمٌ وَ مَنْ قَتَلَهُ مِنْکُمْ مُتَعَمِّداً فَجَزاءٌ مِثْلُ
ما قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ… وَ مَنْ عادَ فَیَنْتَقِمُ اللّه ُ مِنْهُ وَ
اللّه ُ عَزِیزٌ ذُو انْتِقامٍ .(مائده : ۹۵)

حلبی از امام صادق علیه السلام در باره
شخصی که در حال احرام شکار نماید
پرسید، حضرت فرمود: بر او کفاره
واجب می شود. گفت اگر دوباره شکار
کند (حکمش چیست)؟ فرمود: بر او
کفاره ای نیست و این همان کسی است
که خدای تعالی فرمود:

وَ مَنْ عادَ فَیَنْتَقِمُ اللّه ُ
مِنْهُ(نورالثقلین، ج۳، ص۶۷۸، ح۳۸۸)

حرام بودنِ خوردن از گوشت
حیوان شکار شده بر مُحرم:

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ
أُحِلَّتْ لَکُمْ بَهِیمَهُ اْلأَنْعامِ إِلاّ ما یُتْلی عَلَیْکُمْ
غَیْرَ مُحِلِّی الصَّیْدِ وَ أَنْتُمْ حُرُمٌ… وَ حُرِّمَ عَلَیْکُمْ
صَیْدُ الْبَرِّ ما دُمْتُمْ حُرُماً… . .(مائده: ۱ و
۹۶)

این برداشت بنا بر این احتمال است
که «صید» به معنای اسم مفعول (حیوان
شکار شده) باشد.

جایز بودن شکار حیوانات دریایی
و خوردن از آنها برای مُحرم:

أُحِلَّ لَکُمْ صَیْدُ الْبَحْرِ وَ طَعامُهُ مَتاعاً
لَکُمْ وَ لِلسَّیّارَهِ وَ حُرِّمَ عَلَیْکُمْ صَیْدُ الْبَرِّ ما
دُمْتُمْ حُرُماً…(مائده : ۹۶)

حلال شدن شکار برای مُحرم پس
از خروج از احرام:

…وَ إِذا حَلَلْتُمْ فَاصْطادُوا… .(مائده :
۲)

فلسفه تحریم صید

آزمایش مؤمنان از سوی خداوند،
فلسفه حرام شدن صید بر محرم، علی رغم
قرار گرفتن حیوانات شکاری در دسترس
آنان:

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَیَبْلُوَنَّکُمُ اللّه ُ
بِشَیْءٍ مِنَ الصَّیْدِ تَنالُهُ أَیْدِیکُمْ وَ رِماحُکُمْ
لِیَعْلَمَ اللّه ُ مَنْ یَخافُهُ بِالْغَیْبِ… .(مائده : ۹۴)

کفاره صید

قربانی حیوان (شتر، گاو یا
گوسفند) معادل حیوان شکار شده یا اطعام
به مسکینان معادل قیمت حیوان شکار شده
یا روزه گرفتن (در برابر هر یک یا دو مد
طعام یک روز) کفاره صید عمدی در حال
احرام:

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَقْتُلُوا الصَّیْدَ وَ
أَنْتُمْ حُرُمٌ وَ مَنْ قَتَلَهُ مِنْکُمْ مُتَعَمِّداً فَجَزاءٌ مِثْلُ
ما قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ یَحْکُمُ بِهِ ذَوا عَدْلٍ مِنْکُمْ
هَدْیاً بالِغَ الْکَعْبَهِ أَوْ کَفّارَهٌ طَعامُ مَساکِینَ أَوْ
عَدْلُ ذلِکَ صِیاماً… .(مائده : ۹۵)

کفارات صید، کیفری بر ضد نادیده
گیرندگان حکم حرمت صید در حال احرام:

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَقْتُلُوا الصَّیْدَ وَ
أَنْتُمْ حُرُمٌ وَ مَنْ قَتَلَهُ مِنْکُمْ مُتَعَمِّداً فَجَزاءٌ مِثْلُ
ما قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ یَحْکُمُ بِهِ ذَوا عَدْلٍ مِنْکُمْ
هَدْیاً بالِغَ الْکَعْبَهِ أَوْ کَفّارَهٌ طَعامُ مَساکِینَ أَوْ
عَدْلُ ذلِکَ صِیاماً لِیَذُوقَ وَبالَ
أَمْرِهِ… .(مائده : ۹۵)

ث ـ فسوق (دروغ گفتن، فحش دادن و

فخر به دیگران):

الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُوماتٌ فَمَنْ فَرَضَ
فِیهِنَّ الْحَجَّ فَلا رَفَثَ وَ لا فُسُوقَ وَ لا جِدالَ
فِی الْحَجِّ…(بقره : ۱۹۷)

۲ . وقوف به عرفات

وقوف به عرفات از مناسک و
واجبات حج:

فَإِذا أَفَضْتُمْ مِنْ عَرَفاتٍ فَاذْکُرُوا اللّه َ
عِنْدَ الْمَشْعَرِ الْحَرامِ… ثُمَّ أَفِیضُوا مِنْ حَیْثُ
أَفاضَ النّاسُ… .(بقره : ۱۹۹ ـ ۱۹۸)

کوچ از عرفات که در آیه آمده،
فرع بر وقوف به آن است.

شایسته بودن استغفار و طلب
آمرزش از خداوند هنگام کوچ از عرفات:

ثُمَّ أَفِیضُوا مِنْ حَیْثُ أَفاضَ النّاسُ وَ
اسْتَغْفِرُوا اللّه َ… .(بقره : ۱۹۹)

وقوف به عرفات در روزگار جاهلیت

ترک وقوف به عرفات از سوی
قرشیان در حج روزگار جاهلیت:

ثُمَّ أَفِیضُوا مِنْ حَیْثُ أَفاضَ
النّاسُ… .(بقره : ۱۹۹)

۳ . وقوف به مشعرالحرام

وقوف به مشعرالحرام از مناسک و
واجبات حج:

فَإِذا أَفَضْتُمْ مِنْ عَرَفاتٍ فَاذْکُرُوا اللّه َ
عِنْدَ الْمَشْعَرِ الْحَرامِ… .(بقره : ۱۹۸)

لزوم یاد و ذکر خدا در وقوف به
مشعرالحرام:

فَإِذا أَفَضْتُمْ مِنْ عَرَفاتٍ فَاذْکُرُوا اللّه َ
عِنْدَ الْمَشْعَرِ الْحَرامِ… .(بقره : ۱۹۸)

قداست مشعر

مشعر الحرام مکانی مقدس و دارای
حرمت ویژه در پیشگاه خداوند:

فَإِذا أَفَضْتُمْ مِنْ عَرَفاتٍ فَاذْکُرُوا اللّه َ
عِنْدَ الْمَشْعَرِ الْحَرامِ… .(بقره : ۱۹۸(

۴ . قربانی:

قربانی از واجبات حج تمتع:

…فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَهِ إِلَی الْحَجِّ فَمَا
اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ… .(بقره : ۱۹۶)

وَأَذِّنْ فِی النّاسِ بِالْحَجِّ یَأْتُوکَ
رِجالاً… لِیَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ وَ یَذْکُرُوا اسْمَ اللّه ِ
فِی أَیّامٍ مَعْلُوماتٍ عَلی ما رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِیمَهِ
اْلأَنْعامِ… .(حج : ۲۸ ـ ۲۷)

نیز نک : حج ۳۴ ـ ۳۳ و ۳۶

سهل و میسور بودن، حد وجوب
قربانی در حج:

وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَهَ لِلّهِ فَإِنْ
أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ وَ لا تَحْلِقُوا
رُوءُسَکُمْ حَتّی یَبْلُغَ الْهَدْیُ مَحِلَّهُ… .(بقره :
۱۹۶

انجام تکلیف قربانی حج، موقوف
به زمانی خاص و معین (دهم تا سیزدهم
ذیحجه):

وَ أَذِّنْ فِی النّاسِ بِالْحَجِّ یَأْتُوکَ
رِجالاً… لِیَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ وَ یَذْکُرُوا اسْمَ اللّه ِ
فِی أَیّامٍ مَعْلُوماتٍ عَلی ما رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِیمَهِ
اْلأَنْعامِ… .(حج : ۲۸ ـ ۲۷)

«أَیّامٍ مَعْلُوماتٍ» در برخی روایات به
روز عید و سه روز بعد آن (ایام تشریق)
تفسیر شده است.(مجمع البیان، ذیل آیه).

ضرروت ذبح قربانی حج در محل و
مکان خاص (منا):

وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَهَ لِلّهِ فَإِنْ
أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ وَ لا تَحْلِقُوا
رُوءُسَکُمْ حَتّی یَبْلُغَ الْهَدْیُ مَحِلَّهُ… .(بقره :
۱۹۶)

لزوم ذکر نام خدا به هنگام ذبح و
نحر قربانی در حج:

وَ أَذِّنْ فِی النّاسِ بِالْحَجِّ یَأْتُوکَ
رِجالاً… لِیَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ وَ یَذْکُرُوا اسْمَ اللّه ِ
فِی أَیّامٍ مَعْلُوماتٍ عَلی ما رَزَقَهُمْ مِنْ
بَهِیمَهِ اْلأَنْعامِ… .(حج : ۲۸ ـ ۲۷)

وَ الْبُدْنَ جَعَلْناها لَکُمْ مِنْ شَعائِرِ اللّه ِ
لَکُمْ فِیها خَیْرٌ فَاذْکُرُوا اسْمَ اللّه ِ عَلَیْها
صَوافَّ…(حج : ۳۱)

جواز قربانی کردن هر یک از شتر،
گاو و گوسفند در حج:

وَ یَذْکُرُوا اسْمَ اللّه ِ فِی أَیّامٍ مَعْلُوماتٍ
عَلی ما رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِیمَهِ
اْلأَنْعامِ… .(حج : ۲۸)

«انعام» در اصل به معنای شتر است
و به گاو و گوسفندی که در ضمنشان شتر
باشد نیز انعام گفته می شود.

یک گوسفند اقلّ قربانی در حج:

…فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَهِ إِلَی الْحَجِّ فَمَا
اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ… .(بقره : ۱۹۶)

امام رضا علیه السلام فرمود: «فَمَا اسْتَیْسَرَ مِنَ
الْهَدْیِ» یعنی یک گوسفند»

(عیون اخبار الرضا ، ج۲، ص۱۲۰، ح۱)

مطلوب تر بودن گزینش شتران
درشت و چاق برای قربانی در حج:

وَ الْبُدْنَ جَعَلْناها لَکُمْ مِنْ شَعائِرِ
اللّه ِ…(حج : ۳۱)

«البدن» در اینجا به معنای شتر
درشت و چاق است (نک : مجمع البیان،
ذیل آیه).

جواز استفاده از قسمتی از گوشت
قربانی برای حج گزاران:

…وَ یَذْکُرُوا اسْمَ اللّه ِ فِی أَیّامٍ
مَعْلُوماتٍ عَلی ما رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِیمَهِ
اْلأَنْعامِ… .(حج : ۲۸)

وَ الْبُدْنَ جَعَلْناها لَکُمْ مِنْ شَعائِرِ اللّه ِ
لَکُمْ فِیها خَیْرٌ فَاذْکُرُوا اسْمَ اللّه ِ عَلَیْها صَوافَّ
فَإِذا وَجَبَتْ جُنُوبُها فَکُلُوا مِنْها… .(حج : ۳۱)

«مِنْها» بیانگر این است که فقط
بخشی از گوشت قربانی سهم حج گزار
قربانی کننده است. شایان ذکر است که
«فَکُلُوا» فرمان وجوبی نیست.

لزوم اطعام مستمندان از گوشت
قربانی حج:

…وَ یَذْکُرُوا اسْمَ اللّه ِ فِی أَیّامٍ
مَعْلُوماتٍ عَلی ما رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِیمَهِ اْلأَنْعامِ
فَکُلُوا مِنْها وَ أَطْعِمُوا الْبائِسَ
الْفَقِیرَ… .(حج : ۲۸)

وَ الْبُدْنَ جَعَلْناها لَکُمْ مِنْ شَعائِرِ اللّه ِ
لَکُمْ فِیها خَیْرٌ فَاذْکُرُوا اسْمَ اللّه ِ عَلَیْها صَوافَّ
فَإِذا وَجَبَتْ جُنُوبُها فَکُلُوا مِنْها وَ أَطْعِمُوا
الْقانِعَ وَ الْمُعْتَرَّ… .(حج : ۳۱)

جواز استفاده از دام های قربانی تا
هنگام ذبح و نحر آن:

ذلِکَ وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللّه ِ فَإِنَّها مِنْ
تَقْوَی الْقُلُوبِ * کُمْ فِیها مَنافِعُ إِلی أَجَلٍ
مُسَمًّی ثُمَّ مَحِلُّها إِلَی الْبَیْتِ الْعَتِیقِ .(حج :
۳۳ ـ ۳۲)

این برداشت بنابراین احتمال است
که مقصود از «شعائر» در آیه پیشین
خصوص دام های قربانی باشد.

انواع قربانی های حج

قربانی های حج، دارای دو نوع؛
نشان دار و بی نشان:

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُحِلُّوا شَعائِرَ
اللّه ِ… وَ لاَ الْهَدْیَ وَ لاَ الْقَلائِدَ… .(مائده : ۲)

جَعَلَ اللّه ُ الْکَعْبَهَ الْبَیْتَ الْحَرامَ قِیاماً
لِلنّاسِ وَالشَّهْرَ الْحَرامَ وَالْهَدْیَ
وَالْقَلائِدَ… .(مائده : ۹۷)

«هدی» قربانی عادی و بی نشانه و
«قلائد» قربانی نشان دار است.

بدل قربانی حج

ده روز روزه ـ سه روز در موسم
حج و هفت روز در وطن پس از باز گشت
از حج ـ بدل قربانی، در صورت ناتوانی
حج گزار متمتع از تهیه قربانی:

…فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَهِ إِلَی الْحَجِّ فَمَا
اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ فَمَنْ لَمْ یَجِدْ فَصِیامُ ثَلاثَهِ
أَیّامٍ فِی الْحَجِّ وَ سَبْعَهٍ إِذا رَجَعْتُمْ تِلْکَ عَشَرَهٌ
کامِلَهٌ ذلِکَ لِمَنْ لَمْ یَکُنْ أَهْلُهُ حاضِرِی
الْمَسْجِدِ الْحَرامِ… .(بقره : ۱۹۶)

فلسفه قربانی در حج

ذکر و یاد نام خدا و شکر و
سپاسگزاری در برابر نعمت های او، از
فلسفه های وجوب قربانی بر حج گزار:

وَ أَذِّنْ فِی النّاسِ بِالْحَجِّ یَأْتُوکَ
رِجالاً… وَیَذْکُرُوا اسْمَ اللّه ِ فِی أَیّامٍ مَعْلُوماتٍ
عَلی ما رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِیمَهِ اْلأَنْعامِ… .(حج :
۲۸ ـ ۲۷)

وَ الْبُدْنَ جَعَلْناها لَکُمْ مِنْ شَعائِرِ اللّه ِ
لَکُمْ فِیها خَیْرٌ فَاذْکُرُوا اسْمَ اللّه ِ عَلَیْها صَوافَّ
فَإِذا وَجَبَتْ جُنُوبُها فَکُلُوا مِنْها… کَذلِکَ
سَخَّرَها لَکُمْ لِتُکَبِّرُوا اللّه َ عَلی ما
هَداکُمْ .(حج : ۳۷ ـ ۳۶)

رسیدن به روح تقوا از حکمت های
واجب شدن ذبح و نحر قربانی در حج:

وَ الْبُدْنَ جَعَلْناها لَکُمْ مِنْ شَعائِرِ اللّه ِ…
لَنْ یَنالَ اللّه َ لُحُومُها وَ لا دِماوءُها وَ لکِنْ یَنالُهُ
التَّقْوی مِنْکُمْ… .(حج : ۳۷ ـ ۳۶)

رفع فقر و کمک به نیازمندان از
فلسفه های لزوم قربانی در حج:

وَ یَذْکُرُوا اسْمَ اللّه ِ فِی أَیّامٍ مَعْلُوماتٍ
عَلی ما رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِیمَهِ اْلأَنْعامِ فَکُلُوا مِنْها وَ
أَطْعِمُوا الْبائِسَ الْفَقِیرَ… .(حج : ۲۸)

وَ الْبُدْنَ جَعَلْناها لَکُمْ مِنْ شَعائِرِ اللّه ِ
لَکُمْ فِیها خَیْرٌ فَاذْکُرُوا اسْمَ اللّه ِ عَلَیْها صَوافَّ
فَإِذا وَجَبَتْ جُنُوبُها فَکُلُوا مِنْها وَ أَطْعِمُوا
الْقانِعَ وَ الْمُعْتَرَّ… .(حج : ۳۱)

قداست دام های قربانی حج

دام های قربانی (دام هایی که
حاجیان برای قربانی کردن در حج به همراه
می برند) از شعائر الهی و دارای حرمت و
قداست در پیشگاه خداوند:

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُحِلُّوا شَعائِرَ
اللّه ِ وَ لاَ الشَّهْرَ الْحَرامَ وَ لاَ الْهَدْیَ وَ لاَ
الْقَلائِدَ… .(مائده : ۲)

وَ الْبُدْنَ جَعَلْناها لَکُمْ مِنْ
شَعائِرِ… .(حج : ۳۱)

بزرگداشت دام های قربانی و
حرمت نهادن به آنها، نشانه تقوای دل و
خداترسی:

ذلِکَ وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللّه ِ فَإِنَّها مِنْ
تَقْوَی الْقُلُوبِ… .(حج : ۳۲)

مطلوب بودن نشانه گزاری دام های
مورد نظر برای قربانی در حج:

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُحِلُّوا شَعائِرَ
اللّه ِ وَ لاَ الشَّهْرَ الْحَرامَ وَ لاَ الْهَدْیَ وَ لاَ
الْقَلائِدَ… .(مائده : ۲)

قربانی ارزشمند

قربانی برخاسته از روح تقوا
ارزشمند و مورد عنایت خداوند:

وَ الْبُدْنَ جَعَلْناها لَکُمْ مِنْ شَعائِرِ اللّه ِ…
لَنْ یَنالَ اللّه َ لُحُومُها وَ لا دِماوءُها وَ لکِنْ یَنالُهُ
التَّقْوی مِنْکُمْ… .(حج : ۳۷ ـ ۳۶)

قربانی درعصرجاهلیت

حرام پنداشتنِ خوردن از گوشت
قربانیِ حج توسط حج گزاران عصر
جاهلیت:

…وَ یَذْکُرُوا اسْمَ اللّه ِ فِی أَیّامٍ
مَعْلُوماتٍ عَلی ما رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِیمَهِ اْلأَنْعامِ
فَکُلُوا مِنْها… .(حج : ۲۸)

وَ الْبُدْنَ جَعَلْناها لَکُمْ مِنْ شَعائِرِ اللّه ِ
لَکُمْ فِیها خَیْرٌ فَاذْکُرُوا اسْمَ اللّه ِ عَلَیْها صَوافَّ
فَإِذا وَجَبَتْ جُنُوبُها فَکُلُوا مِنْها… .(حج : ۳۱)

«فَکُلُوا» فرمان وجوبی نیست بلکه
امری است که جایز بودن خوردن از
گوشت قربانی حج را اعلان می دارد؛
زیرا مردم روزگار جاهلی خوردن آن را
حرام می پنداشتند.

(مجمع البیان، ج۷ و ۸ ، ص۱۳۷).

ممنوع بودن ا