پاورپوینت کامل مشکل قربانی در منی; و راه حل فقهی آن ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مشکل قربانی در منی; و راه حل فقهی آن ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مشکل قربانی در منی; و راه حل فقهی آن ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل مشکل قربانی در منی; و راه حل فقهی آن ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

۶۳

قربانی منی

مقدمه: پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران که اسلام بعد از قرنها
انزوا، در عرصه اجتماع به صورت یک نظام حاکم و جلودار امور سیاسی و اجتماعی و دیگر
مسائل انسانی مطرح گردید، از سویی استکبار جهانی تحت عنوان خطر «بنیاد گرایی»! یا
«اصول گرایی»!، نتوانسته است نگرانی، ترس و وحشت خود را از حاکمیّت اسلام پنهان
کند؛ از این رو با شتابزدگی و طیّ برنامه های شیطنت آمیز، تخریب و ویرانگری فرهنگی
عجیبی در سطح جهانی انجام داده و می دهد.

و از سویی دیگر، خود مسلمانان هم، بویژه مشعلداران انقلاب و فقیهان اسلام شناس لزوم
تفقّه بیشتر در دین را بر اساس وسعت نظر شارع مقدّس، کاملاً احساس کرده اند و به
این حقیقت رسیده اند که باید در جهان امروز، پاسخگوی همه نیازها و سؤال ها باشند تا
بتوانند با اوضاع پیچیده جهان و مسائل جاری مسلمانان برخورد فعّال داشته و هدایت و
رهبری همه جانبه را عهده دار باشند.

نکته قابل توجّه دیگر، که ذکر آن در این مقدّمه می تواند سودمند باشد و اصولاً غفلت
از آن شایسته نیست، این است که: «فقه» و «تفقّه» به معنای «فهم و تلاش بیشتر در
بهتر فهمیدن»، ریشه قرآنی دارد.

امّا کلمه «اجتهاد» و «مجتهد» به مفهوم اصطلاحی، علاوه از آنکه در قرآن کریم مطرح
نیست، لااقل در فرهنگ تشیّع، اصالت ندارد.

هرچند که بعداً درگفتگوها و برخوردهای خلفا و حاکمان و در بحث های کلامی و عقیدتی و
در کتب معارف، بر زبان ها و قلم ها جاری شده و معانی اصطلاحی ویژه ای پیدا کرده
است.

مدّعای ما آنست که فقه اسلامی و شیعی با همان تعریف و هویّتش، آنچنان دارای وسعت
نظر و جامعیّت محتوایی است که اگر با ملاکات و دیدگاه های گسترده شارع مقدّس به
مسائل و موضوعات، نگریسته شود و با آنها با نظر عمیق و ژرف برخورد بعمل آید و قواعد
و اصول، همواره مدّ نظر باشد، خواهیم دید که برای همه نیازها و مشکلات زندگی راه حل
های مناسب، و برای همه سؤالات برخاسته از احتیاجات و روابط گونه گون انسان ها در
سطوح مختلف، پاسخ های منطقی و قانع کننده، می توان یافت.

طرح مسأله:

مطلبی که می خواهم در این مقاله مطرح کنم، مسأله «قربانی در مِنی » است
و این مسأله ای است از مسائل بسیار که در سالهای اخیر – با ملاحظه تحوّلات عظیم در
حیات بشری و کشورهای مسلمان و از آن جمله عربستان، در موسم حج – همواره مورد سؤال و
جواب و اظهار نظرهای گوناگون بوده و هست.

سرزمین مِنی محدوده ای است مشخّص و با مناسک و اعمالی معیّن و در روزهای معلوم، که
از روزگاران کهن، محل انجام عبادتهای ویژه ای بوده است که در آئین اسلام بشکل
کاملتری در آمده است.

کشورهای ثروتمند اسلامی از جمله خود عربستان، با وجود ثروت خدادادی فراوان، جز در
موارد ناچیز، کار چشمگیری که متناسب با روند پیشرفت و مدنیّت معاصر باشد، انجام
نداده اند و آنچه اخیراً انجام شده در مقایسه با آن همه اسراف کاری و کاخ سازی و
رفاه طلبی های افراطی ملوک و شاهان اسلام پناه بسیار ناچیز است که این درد دل جایی
دیگر و فرصت و مجالی متناسب می خواهد.

البته اشاره به این نکته ضروری است که مِنی در محدوده فعلی اش، گنجایش حاجیان و
زائران خانه خدا را دارد و خدماتی نیز به حجاج ارائه می شود، لیکن می بایست: اولاً:
تنگ نظری و قشریگری برخی باصطلاح، علمای وهّابی که به بهانه «جلوگیری از بدعت»!،
جلوی اقدامات اصلاحی را می گیرند و مانع از انجام کارهای بنیادی و اساسی می شوند،
از بین برود.

ثانیاً ملّت ها و دولت های مسلمان به اتّحاد و اتّفاق بیشتری بیاندیشند و به توطئه
های استکبار جهانی و خصومت های جهانخواران صهیونیست و صلیبی، توجّه کنند و در اداره
امور حجّ، تشریک مساعی بیشتری بنمایند و بدانند که جهان اسلام، واحد به هم پیوسته
است، بویژه اماکن مقدّسی چون مکّه، مدینه و قدس که از آنِ همه مسلمانان عالم است.

بنابراین همه کشورهای مسلمان باید در اداره کردن آنها شریک و سهیم باشند و باید در
برنامه ریزی های مربوط به حج و اماکن و مشاعر مقدّس، مشاوره و رایزنی به عمل آید و
لازم است برای رسیدن به این مقصد، سمینارهاو نشست های مفید و ثمربخش، همه ساله قبل
و بعد از حج برگزار شود و تصمیمات اتّخاذ شده به اجرا درآید.

قربانی منی :

کشتن قربانی ها در منی از مسائل بغرنج و از موضوعات سؤال برانگیز در
سالهای اخیر است و چنانکه خاطرنشان شد، راه حلی معقول و اسلامی می طلبد.

در زمانهای دور و حتی در عصر رسول اکر – صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم – نیاز به
گوشت قربانی ها در حدّی بوده که همه آنها به مصرف محتاجان می رسیده است.

حتی رسول اکرم – ص – در سفر حج، به نیابت هر یک از همسرانش یک رأس گاو و خودش شصت و
شش شتر و علی – علیه السّلام – سی و چهار شتر، قربانی کردند.

۱ و بدون تردید همه آن گوشت ها مورد استفاده قرار گرفته و شاید یک کیلو هم ضایع نمی
شده، لیکن این نکته نیز قابل توجه است که با بودن وسایل و ابزاری مثل یخچال و امثال
آن، چگونه آن همه گوشت به مصرف می رسیده و از نظر بهداشتی قابل استفاده بوده است؟
به هر حال از زمانی که وسایل سفر، ماشینی شده و نقل و انتقال مسافر سهل و آسان
گردیده است، اولاً: تعداد حاجیان رو به فزونی نهاده و ثانیاً: زندگی از نظر بهداشتی
بهتر شده و به امور صحّت و سلامت، عنایت بیشتری می شود و ثالثاً: مسلمانان طبق حکم
شرعی در فریضه حج، قربانی می کشند، لیکن آن همه قربانی جز بسیار اندک، به مصرف
خوراک و طعام نمی رسند، بلکه روی هم انباشته می شوند و بعد با بولدزرها زیر خاک دفن
می گردند.

در حالی که این کار، اولاً: اسراف و تبذیر مال است، ثانیاً: در نقاط مختلفِ جهان
اسلام بلکه عالم بشریّت، جمعیّتی هستند که با فقر و گرسنگی دست به گریبانند و شاید
به کیلویی از آن گوشت ها نیاز مبرم داشته باشند.

مسأله این است که آیا راه حلّی وجود دارد که قربانی ها را از وضع فعلی بیرون آورده
و این حکم شرعی و عبادت اسلامی، بصورت مطلوبتر برگزار شود و از آنه همه قربانی ها
حداکثر استفاده به عمل آید؟ ما این مسأله را از دو دیدگاه قابل مطالعه می دانیم:

۱ – حکومت عربستان با شرکت و کمک دیگر کشورهای مسلمان با امکانات و ثروت های عظیمی
که دارند از تکنیک و صنعت بهره بگیرند و در زمینهای اطراف منی و در کنار کشتارگاه
ها سردخانه های عظیم بسازند تا پس از آن که حاجیان در روز دهم ذی الحجه و در روز
عید قربان قربانی خود را در منی کشتند.

آنها بطور اتوماتیک و با وسایل برقی به سردخانه های حاشیه منی منتقل شوند و قبلاً
در سالن های مجهّز، توسط افراد متخصّص – که ممکن است از میان خود حاجی های کشورهای
مختلف انتخاب شوند – پاک، تفکیک و تجزیه گردند و به صورت بهداشتی برای استفاده فقرا
و مساکین جهان، نگه داری شوند و سپس میان آنان توزیع گردد.

۲ – در وضعیّت فعلی که آخوندهای درباری و برخی علمای وهّابی تحت عنوان «سلفی گری» و
به بهانه «مبارزه با بدعت و نوآوری»! مانع از ایجاد تأسیسات در منی و اطراف آن می
شوند و رهبران و ملوک و امرای مسلمان با وجود ثروت عظیم خدادادی به فکر حل این
مشکلات نیستند، چه راه حلّی می توان ارائه داد؟ به نظر نگارنده برای پیدا کردن پاسخ
علمی و مستند، لازم است نگاهی به سیر تاریخی مسأله انداخته و در مضامین آیات قرآنی
و احادیث نبوی و روایات و اولیای معصوم، دقّت کافی بکنیم.

مروری بر آیات قرآن:

آیه های زیادی در سوره های مختلف قرآن کریم، به موضوع قربانی
حج مربوط می شود.

آیات ۲۰۳ – ۱۹۶ از سوره بقره راجع به حج بوده و در باره قربانی روز اضحی هم مطلب
دارند که ترجمه بخشی از آنها بدین قرار است: «حج و عمره را به قصد تقرّب به خدا به
پایان رسانید و اگر به محاصره درآمدید و راه بر شما بسته شد، در فرستادن قربانی، به
آنچه که ممکن است، بسنده کنید و سر متراشید تا قربانی به محل خود برسد.

پس هر گاه از محاصره بیرون آمدید و احساس امنیّت کردید آنانکه از عمره به حج می
پردازند هر چه بتوانند قربانی بکشند و هر که ندارد سه روز در حج و هفت روز پس از
بازگشت از حج – که مجموعاً ده روز تمام می شود – در میهن خود روزه بگیرد.

تقوا پیشه سازید و بدانید که کیفر خداوند، بسیار سخت است.

حج در ماههای معیّنی است.

پس هر که را حج واجب شود، او در حین حج نباید زناشویی کند و فسوق نباید مرتکب شود و
جدال نباید بکند و خداوند از هر عملِ خیر و نیک شما آگاه است.

توشه برگیرید که تقوا و پارسایی، بهترین توشه است و فقط از من پروا داشته باشید ای
خردمندان! گناهی نیست و عیب ندارد که شما بدنبال فضل الهی باشید و پس از آنکه از
عرفات افاضه کردید خدا را در مشعر الحرام یاد کنید و فراوان به یاد او باشید.

اوست که شما را هدایت فرموده و بدون هدایت او گمراه و گم گشته اید.

«سپس از همان راهی که مردم به سوی عرفات می کوچند و افاضه می کنند، شما هم افاضه
کنید و بکوچید.

از خداوند مغفرت بخواهید که او آمرزنده و مهربان است.

وقتی مناسک و عبادات خود را انجام دادید به یاد خدا باشید آنطور که پدرانتان را یاد
می کنید، بلکه شدیدتر و بیشتر.

برخی مردم می گویند خدایا! به ما در دنیا عطا کن، برای اینان در آخرت بهره ای نیست.

و برخی دیگر گویند: پروردگارا! به ما در دنیا حسنه و چیز نیکو عطا کن و در آخرت هم
حسنه و چیز نیکو بده و ما را از عذابِ آتش نگاهدار.

فقط اینان بهره ای از عملکرد خود دارند و حسابرسی خداوند، سریع و تند می باشد …»
آیه های ۳۷ – ۲۵ سوره حج نیز به حج مربوط است که ضمن آن ها نکاتی درباره قربانی هم
آمده است و ترجمه بخشی را ذیلاً می خوانید.

«هنگامی که مکانِ بیت را برای ابراهیم مهیّا می ساختیم؛ یعنی به من شریک قرار مده و
خانه ام را برای طواف کنندگان، قیام کنندگان، راکعان و ساجدان پاکیزه گردان و در
میان مردم بانگ حج کن تا پیادگان و سواران بر شتران لاغر اندام از هر راهی دور به
سوی تو آیند و شاهد منافع و سودهایی برای خویشتن باشند و نام خدا را در روزهای
برشمرده، روی چهارپایان ببرند.

پس از آنها بخورید و بینوایان، تهیدستان و گرفتاران را از آنها بخورانید» – فکلوا
منها واطعموا البائس الفقیر – بزرگداشت حرمت های الهی، بهتر است در نزد پروردگار.

برای شما چهارپایان، فقط آنچه یاد می شود حلال گردیده.

پس، از وثن های پلید و زورگوی، اجتناب کنید.

برای خدا خالص و حنیف بوده و هرگز مشرک نباشید.

هر که برای خدا شریک انگارد، گویا از آسمان فروافتاده باشد و مرغان در هوا گوشت تن
او پاره پاره کنند و یا همچون کسی است که باد تندی او را به جایی دور دست پرت کند
(بیان این حقایق در قالب مثل) برای آنست که بزرگداشت شعائر الهی نشانه تقوا و
پارسایی دل است.

برای شما در این قربانیها (شتر، گاو، گوسفند و غیره) منافع و سودهایی است تا وقت
معیّن، سپس محل آنها بیت عتیق می باشد.

برای هر امّتی، مناسک و عباداتی مقرّر داشته ایم.

آنان بر حیوان هایی که او روزیشان کرده است باید نام خدا را ببرند.

پروردگار شما، خدای یگانه است تسلیم او باشید.

مژده باد مخلصان را آنان که هرگاه نام خدا برده شود دلهایشان می لرزد و آنان که در
برابر مصایب و تلخی ها، صابر و شکیبایند و نماز بپادارندگانند و از آنچه خداوند
روزی شان فرموده انفاق می کنند.

قربانی شتران، از جمله شعائر الهی است برای شما، در آنها خیر و سود است، پس بهنگام
نحر و ذبح تا ایستاده اند نام خدا را بر زبان آورید و وقتی به پهلو افتادند و جان
دادند از گوشت آنها بخورید و به بینوایان و گدایان اطعام کنید.

خداوند، شتران را برای شما رام و مسخّر کرد شاید سپاسگزار باشید».

– لن ینال اللَّه لحومها ولا دمائها و لکن یناله التقوی منکم – «هرگز گوشت ها و یا
خون های قربانی ها به خدا نمی رسد ولی تقوا و پارسایی شما به او می رسد».

برخی آیات سوره مائده نیز به حج مربوط می شود که ترجمه آنها ذیلاً ذکر می شود: «ای
مردمی که ایمان آورده اید؛ شعائر الهی را پاس بدارید و ماه حرام، قربانی ها، زائران
خانه خدا را که به امید فضل الهی و رسیدن به رضا و خشنودی خدا، راه افتاده اند،
حرمت نگاه دارید و مورد تعرّضشان قرار مدهید …».

خداوند، کعبه و بیت حرام را برای کارپردازی مردم و قیام به سود ایشان قرار داده؛
چنانکه حرمت ماههای حرام و قربانی ها نیز به همین هدف می باشد.

۲ مفاد آیات:

از مجموع آیات تلاوت شده با تکیه روی جمله های «کلوا منها»، «اطعموا
البائس الفقیر»، «لا تُحرّموا شعائر اللَّه و لا الهدی»، «لن ینال اللَّه لحومها و
لا دمائها …» و «قیاماً للناس» و امثال آن ها، چنین استفاده می شود که مناسک و
آداب حجّ، مثل همه نهادهای عبادی و فرائض دینی، دستوراتی عملی و برنامه هایی تمرینی
هستند و برای تربیت انسان و رساندن او به کمال مطلوب و ممکن، تشریع شده اند.

از آن جایی که انسان دارای هویّتی خاصّ است و ممکن است او بدست خویش بر سر راه
کمال، موانعی بوجود آوَرد و در نتیجه، از طیّ مراحل رشد و کمال انسانی در بعد فردی
و اجتماعی و حتّی مادی و معنوی باز مانَد و از عمده ترین موانع، در مسیر تکاملی
انسان، ظلم ها، نابرابری ها، خودپسندی ها، خودبینی ها، ثروت اندوزی ها و فقرو فلاکت
هاست، حج یکی از آن کلاسهای انسان ساز است که او در این کلاس ها پس از شناخت آن
سلسله موانع، زمینه رشد و تعالی خود را فراهم می سازد و بر قلّه بلند انسانیت صعود
می کند.

پس، مهمّ آنست که انسان، عنصری فداکار، نوعدوست بار آید و نیکو تربیت شود و دارای
روح گذشت بوده از مال و داراییش انفاق کند، تهی دستان، بینوایان و سائلان و گدایان
و گرفتاران را طعام دهد و یاریشان نماید تا بطور طبیعی، تبعیض های ناروا و عاملهای
کین، نفاق و عداوت از میان برداشته شوند و انسان ها به یک «زندگی ایده آل» و «ایده
آل زندگی» برسند.

بنابراین،
وجوب قربانی در حج به انگیزه اطعام، انفاق و برای سیر کردن شکمهای مردمی است که
بعلّتی نادارند و گرسنه مانده اند و دچار محرومیّتند و سرانجام خود تباه می شوند و
جامعه را از تعالی و تکامل بازمی دارند و گرنه صرف ریختن خون حیوانی بی زبان، بی
آنکه فایده ای بر آن مترتّب باشد، هدف شارع نیست. بعبارت روشن تر، مقصود شارع از
تشریع قربانی در حجّ و بصورت سمبولیک در روز عید قربان اوّلاً: اطعام و انفاق است.
و ثانیاً: حصول تقوا و پارسایی و روح گذشت است و ثالثاً: کارپردازی و اقدام به حل
مشکل مردم و رفع نیاز از محرومان می باشد. علامه سیوری ضمن تفسیر آیه ۹۷ مائده
می نویسد: هدف از تشریع احکام، دفع ضررها و آسیب ها و جلب منافع و سودمندیهاست و
احکام اسلامی در حقیقت، الطاف الهی هستند در چهارچوب ادراک عقل و یا حتی فراتر از
آن، که فقط شارع به آنها محیط است.۳ و همو در توضیح جمله «قیاماً للناس» از همان
آیه سوره مائده می نویسد: یعنی در معاش و معاد مردم که آنان در صورت خوف و ترس به
بیت پناهنده اند و در وقت ضعف و ناتوانی به آن رو می کنند و بازرگانان در کنار آن
سود می برند خلاصه آن که با اجتماع در کنار بیت، سروسامان پیدا می کنند.۴ و همو در
توضیح و تفسیر آیه دوم سوره مائده و بیان معنای «عدم رعایت حرمت قربانی ها» چنین
می نویسد: «و اجلال الهدی و القلائد عدم صرفها فی جهاتها او منع اهلها من ذلک بالصد
او الغصب او السرقه …».۵ یعنی: حلال انگاشتن قربانی ها و عدم رعایت حرمت آن ها به
این است که آنها در جای خود به مصرف نرسند و از اطعام و دادن آنها به اهلش با
ممانعت و غصب و سرقت و امثال آن، دریغ شود. و فاضل جواد در توضیح جمله تعظیم «شعائر
اللَّه» می نویسد: منظور از شعائراللَّه معالم دین و مناسک حج است و گفته شده: مراد
هدی و قربانی حجّ است و این معنی با جمله بعد سازگارتر می باشد «و تعظیمها أن یختار
سماناً حساناً غالیه الأثمان»۶ یعنی: بزرگداشت قربانی ها این است که حاجی، حیوانی
چاق، زیبا و گران قیمت، برگزیند. آیا انتخاب شتر، گاو و یا گوسفند چاق، زیبا و
سرحال و گرانقیمت جز برای آنست که گوشت چنین حیوانی دلپذیرتر، بهداشتی تر و مفیدتر
است؟ و آیا معقول است که بهترین را انتخاب کنیم ولی بدانیم که کسی از آن سودی
نخواهد برد و کلاً دور ریخته خواهد شد؟!

مروری بر احادیث:

احادیث مربوط به هَدْی و
قربانی حجّ و نیز اضحیه روز اضحی فراوان است و هر کدام نکته ای در بردارد. ما به
ذکر نمونه هایی می پردازیم که در آنها برخی رهنمودها در اهداف مقاله، یافت می شود.
رسول اللَّه – صلی اللَّه علیه و آله و سلّم – فرمود: «ما انفق الناس نفقه اعظم من
دم یهراق فی هذا الیوم …».۷ «مردم، احسان و انفاقی نکرده اند با عظمت تر و با
فضیلت تر از قربانئی باشد که در روز عید اضحی می کشند». علی بن ابیطالب از رسول خدا
– صلی اللَّه علیهما : «انّما جعل اللَّه هذا الاضحی لیشبع منه مسکینکم من اللحم
فاطعموه».۸ «جز این نیست که خداوند قربانی را برای آن تشریع کرد که بینوایان شما از
گوشت سیر شوند، پس اطعامشان کنید و گوشت را به ایشان بخورانید». امام جعفر صادق –
علیه السّلام – فرمود: رسول خدا از خوردن گوشت قربانی ها پس از گذشت سه روز، منع
می فرمود ولی بعد اجازه داد و فرمود: «کلوا من لحوم الأضاحی بعد ذلک و ادّخروا».۹
«پس از این از گوشت های قربانی بخورید و ذخیره کنید». جابربن عبداللَّه انصاری:
رسول خدا فرمان داد که از گوشت قربانی ها ولو پس از سه روز تناول کنیم و بعد اجازه
داد که هم بخوریم و هم قورمه درست کنیم و خشک نماییم و به خویشاوندان و کسانمان،
هدیه دهیم.۱۰ محمد بن علی یا جعفر بن محمد – علیهماالسّلام – : «نهی رسول اللَّه –
صلی اللَّه علیه و آله و سلّم – عن ادّخار لحوم الأضاحی فوق ثلثه ایّام من أجل حاجه
الناس یومئذ فامّا الیوم فلا بأس به»۱۱. «رسول خدا – ص – از ذخیره کردن گوشت قربانی
بیش از سه روز نهی کرد؛ چون مردم آن روزگار نیاز داشتند ولی امروز عیب ندارد». شیخ
صدوق – علیه الرحمه – گفت: امام صادق – علیه السّلام – فرمود: «کنّا ننهی عن اخراج
لحوم الأضاحی بعد ثلاثه ایّام لقلّه اللحم و کثره الناس فامّا الیوم فقد کثر اللحم
و قلّ النّاس فلا بأس باخراجه».۱۲ «ما از بیرون بردن گوشت قربانی پس از سه روز نهی
می کردیم چون گوشت کم بود و مردم زیاد بودند، امّا امروز گوشت فراوان شده و مردم
کمترند، مانعی ندارد که گوشتها بیرون برده شوند». و در حدیث ابو ابراهیم موسی
الکاظم – علیه السّلام – آمده: «لا بأس ان یشتری الحاج من لحم منی و تیزوده».۱۳
«عیب ندارد که حاجی از گوشت منی بخرد و ذخیره نماید». امام صادق – علیه السّلام –
فرمود: «رسول خدا – صلّی اللَّه علیه و آله – نهی فرمود از این که پوست و جُل حیوان
به قصّاب داده شود۱۴ (و همه باید صدقه داده شود)». و در روایتی دیگر فرمود: می توان
پوست قربانی را فروخت و با آن متاعی دیگر خرید و یا بطور کلی از پوست آن استفاده
کرد، لیکن افضل آنست که همه اش را در راه خدا به فقیر و بینوا بدهد.۱۵ و اسحاق بن
عمار می گوید: از امام موسی کاظم پرسیدم آیا گوشت قربانی (هدی) را می توان از منی
بیرو برده فرمود: پوست و کوهان و هر چه را که می توان از آن سود برد می شود بیرون
برد. راوی پرسید از پدر بزرگوار شما نقل است: چیزی از «هَدی مضمون» را نمی توان
بیرون برد. امام فرمود: خیر، چیزی که (در منی مورد استفاده نیست) می توان بیرون برد
و از آن استفاده کرد، گوشت را نمی توان از حرم بیرون نمود.۱۶ از این احادیث و از
هدایت پیامبر و اوصیای معصوم او چندین نکته استفاده می شود: ۱ – حکم گوشت قربانی
اعمّ از هدی و اَضحیّه، متناسب با وضع جامعه و نیاز مردم و هماهنگ با واقعیات
اجتماعی، بیان شده است چنانکه «کمی و فراوانی گوشت»، «فزونی و قلّت مردم»، «نیاز و
عدم نیاز» و «مورد استفاده واقع شدن و نشدن» در بیان نوع حکم تأثیر داشته است. ۲ –
قربانی در اصل برای اطعام انسان و تکمیل تغذیه مردم محروم و بینوا و سدّ گرسنگی
گدایان و فقیران است، چنانکه از آیات قرآن نیز همین مستفاد می باشد. ۳ – اولویّت با
فقرا و بینوایان حاضر در منی و مکّه است و گوشت قربانی ابتدا باید در منی به مصرف
برسد و از آنجا بیرون برده نشود. ۴ – در صورت فراوانی گوشت و کمی مردم، برای
جلوگیری از تضییع گوشت، نه تنها خارج کردن از مِنی جایز است، بلکه حاجی می تواند
آن را بخرد و ذخیره سازد. ۵ – بخش هایی از قربانی را که در