پاورپوینت کامل گفتگو با نماینده محترم ولی فقیه در امور حج و زیارت ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل گفتگو با نماینده محترم ولی فقیه در امور حج و زیارت ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل گفتگو با نماینده محترم ولی فقیه در امور حج و زیارت ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل گفتگو با نماینده محترم ولی فقیه در امور حج و زیارت ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

۱۵۶

میقات: از این که این فرصت را دراختیار «فصلنامه میقات حج» گذاشتید تا از نظرات ارزشمند شما درباره حج و مسائل
مربوط به آن، استفاده کنیم متشکّریم. لطفا بفرمایید تاکنون چند سفر و در چه سالهایی به حج مشرف شده اید؟

ج ـ بسم اللّه الرحمن الرحیم، چون این اولین گفتگویی است که با فصلنامه وزین و ارزشمند «میقات حج» دارم، لازم است
ابتدا متذکر شوم که واقعا جای این مجله در نوشتارهای ما و در کتب و مجلاتی که در عالم اسلام ـ نه تنها در جمهوری اسلامی ـ
منتشر می شود خالی بود، خوشبختانه با یاری خداوند و به همّت برادران عزیز در معاونت آموزش و تحقیقات بعثه مقام معظم
رهبری، این خلاء پر شد. امیدوارم با همکاری و همدلی همه نویسندگان متعهّد در جهان اسلام، این نشریه راه تکاملی خود را طی
کند و در جهان اسلام جایگاه واقعی خود را بیابد.

در جواب سؤالی که مطرح شد، باید عرض کنم: من قبل از پیروزی انقلاب به حج مشرف نشده بودم، اما بعد از پیروزی
انقلاب اسلامی، قبل از این که سرپرست حجاج شوم دو مرتبه مشرّف شدم؛ یکبار در سال ۱۳۵۸ که روحانی کاروان بودم و مرتبه
دوم نیز به عنوان زائر رفتم که احتمالاً سال ۱۳۶۲ بود. ولی از سال ۱۳۷۰ که مقام معظم رهبری مسؤولیّت سرپرستی زائران ایرانی
خانه خدا را به بنده واگذار کردند، تاکنون چهار سفر توفیق تشرّف پیدا کرده ام.

میقات: حج سفری الهی و معنوی است و معمولاً کسانی که موفق به این سفر می شوند، خاطرات شیرینی ـ مخصوصا از

سفر اوّل ـ دارند، شما نیز بی گمان یادها و خاطره هایی شنیدنی دارید. بفرمایید نخستین باری که وارد حرمین شریفین شدید
چه احساسی داشتید؟

ج ـ احساسی که در آن لحظات به انسان دست می دهد قابل توصیف و انتقال به دیگری نیست. حالی که انسان در سفر اوّل
پیدا می کند، در سفرهای بعد دیگر تکرار نمی شود، احساس نزدیکی به خدا و عظمتی که آن دو مکان مقدس برای انسان تداعی
می کند، هر دو از خاطرات فراموش ناشدنی این سفر الهی است. مکان های مقدسی که می توان گفت همه پیامبران بزرگ الهی در
آنجا حضور یافته اند و اولیای خدا برگرد آن خانه طواف کرده اند. مکانی که ولی عصر ارواحنا فداه در موسم، آنجا حضور دارد. سرزمینی
که همه حوادث مهم تاریخ اسلام در آنجا تحقق پیدا کرده و نقطه آغازین اسلام است.

وقتی که انسان برای اولین بار، با این فضا آشنا می شود و تمام این معانی، کم و بیش، در خاطره اش زنده می شود، حال خاصی
در او ایجاد می شود، و چه زیباست که آدمی از آن حال و احساس برای تزکیه نفس و تقرّب بیشتر به حضرت حق بهره برداری کند.

میقات: اکنون سالهاست که با احادیث و روایات دمسازید و با حفظ تمام قرآن بی گمان به معارف ثقلین درباره حج
آشنایی فراوانی دارید. بفرمایید حج در تعالیم قرآن و حدیث از چه جایگاهی برخوردار است؟

ج ـ در این باره مطلب بسی فراوان است که اندکی از آن همه را نیز نمی توان در مقاله ای گنجاند و باید برای رساندن ابعاد
گسترده آن، کتابها نوشت، البته تا حدودی آثاری نوشته شده و حقایقی بازگفته شده است، ولی آنچه بطور خلاصه و در یک مصاحبه
می شود مطرح کرد این است که: حج یکی از پایگاههای عظیم فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در اسلام است. حج در کنار نماز، روزه،
خمس، زکات و سایر فروع دین، به عنوان یکی از مهمترین فروع اسلام مطرح است و نسبت به دیگر فروع دین، امتیازی دارد و آن
جامعیت حج است. در حج سیاست در کنار عبادت است. مسائل فرهنگی در کنار عبادت است. و بطور خلاصه می شود گفت که حج
تجلّی معارف اسلام است. و می تواند نمایانگر ابعاد مختلف اسلام باشد و در یک جمله، باید همان تعبیر زیبای قرآن را آورد که حجّ
«قیاما لِلنّاس» و مبدأ یک خیزش عمومی در جهان اسلام است. و به همین جهت امام بزرگوار عنایت زیادی به بهره برداری از
فضای ملکوتی حج در زمینه های مختلفی، که جامعه اسلامی نیاز دارد، داشتند.

قرآن کریم دو تعبیر دارد که قابل تأمل است و می توان جایگاه حج را از دیدگاه قرآن و اسلام شناخت.

تعبیر اوّل، همان «قیاما للناس» است که یعنی حج مبدأ قیام و خیزش عمومی است.

و دوّم، «لیشهدُوا منافِع لَهُم»، از این آیه استفاده می شود که وقتی ملل مسلمان در آن دیار مقدس حضور پیدا می کنند، خود و
یا نمایندگانشان باید شاهد منافع امت اسلام باشند. همانطور که امام ـ رضوان اللّه تعالی علیه ـ در پیام های ارزشمند خود آن را بیان
کرده اند؛ منافع مطلق است و اختصاص به منفعت خاصّی ندارد. در روایت هم آمده که وقتی از امام ـ علیه السلام ـ سؤال می کنند، که
کدام یک از منافع مراد است؟ مراد منافع دنیوی است یا اخروی و یا هردو؟ امام ـ علیه السلام ـ می فرمایند: همه منافع، اعم از منافع
دنیوی و اخروی.

امام بزرگوار از «لیشهدوا منافع لهم» برداشت جالبی دارند و می فرمایند: بزرگترین و ضروری ترین منافعی که جامعه اسلامی
در جهان امروز دارد، این است که باید حق خودش را از مستکبرین بگیرد، این سرمایه عظیم مسلمین یعنی نفت را که استکبار جهانی
مُفت از جامعه اسلامی می برد، باید جلویش گرفته شود. و باید امت اسلامی دست به دست همدیگر بدهند و این ماده حیاتی مادی را
از حلقوم استکبار جهانی بیرون بکشند و حق خودشان را و حق امّت اسلام را از غارتگران بگیرند و این مسأله را حج می تواند تأمین
کند. مسلمانها می توانند در آن کنگره عظیم به تفاهم و توافق برسند و با هم متحد شوند و در برابر مستکبرین، برای تأمین منافع ـ
لااقل ـ مادیشان، ایستادگی کنند.

میقات: به نکته بسیار خوبی اشاره فرمودید، مسأله «قیاما للناس» و «لِیَشْهَدوا مَنافِعَ لَهُمْ»؛ جهان اسلام در زمینه های
مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و… می تواند از حج بهره بگیرد. اینک جا دارد این سؤال را مطرح کنیم: بین وضعیت موجود
حج و جایگاهی که اسلام برای حج در نظر گرفته چقدر تفاوت می بینید و بدیگر سخن، تا رسیدن به حج مطلوب چه کارهایی باید
انجام شود؟

ج ـ بین حـجّ واقعی یا به تعبیر امام امت ـ رضوان اللّه تعالی علیه ـ حجّ ابراهیمی و حج کنونی و فاقد محتوای لازم، تفاوت
بسیار است. در واقع این دو قابل مقایسه نبوده و در نقطه مقابل هم هستند. حجّی که اسلام ناب از مسلمانان می خواهد، حجی است
که مبدأ خیزش و قیام باشد. حجی است که بتواند منافع جامعه اسلامی را تأمین کند نه آن که در راستای منافع دشمنان اسلام باشد.
مستکبرین و دشمنان اسلام می خواهند حج وسیله ای باشد برای آرام کردن جامعه اسلامی و توجیه سلطه آنان بر سرزمینهای اسلام.

باید بگویم که حجّ پس از پیروزی انقلاب، یک تفاوت اصولی پیدا کرد با حجّ قبل از انقلاب. امام راحل ـ قدّس سرّه الشریف ـ
برای این که حج واقعی و اصیل را تجدید حیات کند بعد سیاسی آن را زنده کرد. با بینش عمیقی که درباره مسائل داشت و نقشی که
برای حج قائل بود، در زمان حیات خود تلاش کرد این بُعد را زنده نماید و امروز به صورت یک امانت گرانبها و ارزنده، در اختیار امت
اسلام قرار دهد. اینک مسؤولان جمهوری اسلامی امانتدار این امانتند که امیدواریم بتوانیم به خوبی و شایستگی، این امانت بزرگ
الهی را نگهبانی کنیم. احیای بُعد سیاسی حج بود که توانست، حج را در جهت واقعی خود قرار دهد. گرچه باید اعتراف کنیم که هنوز تا
رسیدن به جایگاه واقعی حج فاصله زیادی داریم، ولی در هر صورت این حرکت به وسیله حضرت امام ـ قدس سرّه ـ و نظام مقدس
جمهوری اسلامی ایران آغاز شد و امید است تا تحقق کامل آن اهداف ادامه یابد.

میقات: درست است که وضعیت کنونی حج در مقایسه با قبل از انقلاب، بسیار بهتر شده اما به نظر می رسد هنوز کارهای
انجام نشده فراوان است. حضرت عالی برای بهتر برگزار شدن و تکامل هرچه بیشتر حج چه پیشنهادی دارید؟

ج ـ اوّلین بهره ای که باید از حج گرفت، «خودسازی» است که یکی از مشکلات مهم و اصلیِ جهان اسلام نپرداختن به این
مسأله است. اگر در جوامع اسلامی، بر تعداد نیروهای خودساخته، آگاه، مسؤولیت شناس و افرادی که به نیازهای جهان اسلام
می اندیشند، افزوده شود، بطور طبیعی قدرت به دست آنان خواهد افتاد و در نهایت به حلّ مشکلات مسلمین خواهد انجامید. البته در
شرایط کنونی به برکت انقلاب اسلامی، جرقه آگاهی و مسؤولیت شناسی، در جهان اسلام زده شده و جوانان مسلمان در اکثر
کشورهای اسلامی بیدار و هشیار شده اند و خودسازی را آغاز کرده اند. و این امیدواری به وجود آمده است که ـ انشاءَاللّه ـ این حرکت
تداوم یابد و به جایی برسد که کشورهای اسلامی سرنوشت خودشان را خود به دست گیرند. تا انسان خودساخته نباشد، نمی تواند
برای بازسازی جامعه اسلامی گام مؤثر بردارد و همچنین نمی تواند برای مشکلات جهان اسلام چاره اندیشی کند. اگر مسلمانان
موفق شوند که در حج این گام را بردارند، آماده می شوند با مشکلات مختلفی که امروز جهان اسلام گرفتار آن است برخورد کنند.

دوّمین بهره و ره آوردی که انسان می تواند از حج بگیرد و آن برای برخورد با مشکلات جهان اسلام ضروری است، «وحدت
جهان اسلام» می باشد. اگر بیش از یک میلیارد مسلمان، دست به دست هم دهند، و از امکانات و اماکن حسّاس و استراتژیکی که در
اختیار دارند بخوبی استفاده کنند، هیچ قدرتی در برابر آنها توان مقاومت نخواهد داشت، و مسلمانان می توانند حرف اوّل را نه تنها در
جهان اسلام که در کلّ جهان بزنند. بهترین مرکزی که می تواند وحدت را برای مسلمانان تأمین کند، همانا حج است.

موسم حج مجمع التقریب واقعی جهان اسلام است. در آنجا سران کشورهای اسلامی ـ سران علمی و سیاسی ـ می توانند در
کنار هم بنشینند و ـ به جای اختلافاتی که منشأ اصلی آن مسائل نفسانی و وسوسه های شیاطین انس و جن است ـ دست وحدت به
همدیگر دهند و فکری برای حل معضلات کنونی جهان اسلام کنند.

اگر حج ما این دو ره آورد (خودسازی و وحدت) را داشته باشد، حلّ مشکلات جهان اسلام برای مسلمانان به سادگی قابل حلّ
است، در این صورت هیچ مشکلی وجود نخواهد داشت که قابل حل نباشد. اگر ما امروز شاهد گرفتاری و قتل عام مسلمانان در
کشورهای اسلامی؛ مثل بوسنی و هرزگوین، فلسطین اشغالی، چچن و برخی مناطق دیگر هستیم که دل هر انسانی برای مظلومیّت
آنان به درد می آید، به خاطر نبودن وحدت میان مسلمانان است. به هر حال از حج، در رابطه با مسائل مختلف، فردی، اجتماعی و
همچنین مسائل فرهنگی، عقیدتی، سیاسی و اقتصادی و حتی نظامی، می توان به نفع جوامع اسلامی بهره برداری فراوان کرد.

امام امت ـ رضوان اللّه تعالی علیه ـ مهمترین پیامهایشان را در ایام حج می دادند و این نشان می دهد که آن بزرگوار تا چه حد
به این پایگاه شکوهمند و عظیم امیدوار بود! امام ـ قدس سرّه ـ معتقد بود که باید از این مرکز نور استضائه کرد و برای حلّ مشکلات
جهان اسلام اقدام نمود.

میقات: اعمال عمره و حج تمتع، از احرام گرفته تا مراحل آخر، هر یک ویژگی خاصی را داراست، به نظر حضرت عالی

انسان در کدامیک از این اعمال، می تواند اوج معنویت را احساس کند.

ج ـ مناسک حج، از احرام گرفته تا آخرین عمل، مظهر شکوه و عظمت است. وقتی که مسلمانان از اقصی نقاط جهان در آن
دیار مقدس حضور یافته و همه تشخّصها را کنار می گذارند؛ فقیر و غنی، سفید و سیاه، رئیس و مرئوس و زن و مرد در کنار هم یک
سلسله اعمال را انجام می دهند، به نیایش می ایستند و خدا را می خوانند و… شاید هیچ منظره ای از مناظر عبادی و اجتماعی، از این
منظره شکوهمندتر و عظیم تر نباشد. ولی در میان همه اعمال، برخی اعمال هست که از ویژگی و برجستگی و از اوج شگفتی
برخوردار است مانند وقوف در عرفات، و وقوف در مَشعر، آنجا که همه حجاج در یک مکان، در میان کوههای عرفات و یا در بیابان
مَشعر جمع می شوند، در آن لحظه خاص بین الطلوعین دلها را بخدا می سپارند. و بعد از این یکپارچه و با شکوهی وصف ناشدنی در
منا حضور می یابند که براستی عظمت و شکوه معنوی به نهایت اوج خود می رسد.

میقات: از آن سالی که حضرت عالی به حج مشرف شده اید تا کنون بسیاری از آثار اسلامی را در طرح توسعه حرمین ـ و

حتی بیرون از طرح ـ تخریب کرده و از بین برده اند از آن زمان تاکنون چه تحوّل و تغییری را در این اماکن و مواقف، شاهد
بوده اید؟

ج ـ مقداری از این تغییرات، که در ابنیه تاریخی اسلامی بوجود آمده، مربوط به قبل از پیروزی انقلاب و از زمانی که آل سعود
بر کشور حجاز حاکم شده اند می باشد و من قبل از پیروزی انقلاب توفیق تشرف پیدا نکردم تا بتوانم در این مورد مقایسه کنم. البته
کتابهایی در این رابطه نوشته شده و به چاپ رسیده است که می توان به آنها مراجعه کرد.

لیکن از سال ۵۸ ـ که اولین سفرم به حج بود ـ تاکنون مسجدالنبی در مدینه منوره تغییر زیادی کرده است. در سال ۱۳۵۸،
تمام آنچه که الآن در طرح توسعه مسجدالنبی است، بازار، منزل و یا هتل بود و هیچ اثری از آنچه که الآن هست وجود نداشت و
همه این تغییرات در طول این مدت، حدود پانزده سال، انجام شده، و همچنین در این مدت تغییراتی در بقیع ایجاد شده است.
مسجد قبا، به این شکلی که الآن هست نبود بلکه یک مسجد کوچکی بود. کوچه بنی هاشم و منزل امام صادق ـ ع ـ آن موقع
تخریب نشده بود. مسجد قبلتین به این شکلی که الآن هست، نبود. مسجد شجره در شکل فعلی نبود و یک مسجد کوچکی بود.
این ها تغییراتی است که در مدینه به وجود آمده است.

در راه مکه، میقاتها وضع کنونی را نداشت. مسجد جحفه مسجدی بود بسیار کوچک که در و پیکر درستی نداشت. حتّی
راهش نیز مشکل زیاد داشت. ساختمان قرن المنازل هم جدید است.

توسعه و گسترشهایی که الآن در مسجدالحرام به وجود آمده، همه اش جدید است چه آن مسجد بزرگی که اضافه شده و چه
آن قسمتهایی که در طرف سمت راست مسعی ایجاد گردیده است.

در عرفات تغییرات اساسی ایجاد شده، که قبلاً بسیاری از اینها نبود و مردم با مشکلات زیادی مواجه می شدند. و همینطور در
منا، البته درختکاری در اینجا مثل عرفات نیست. جمرات تحوّل پیدا کرده است. جمره عقبه به کوه چسبیده بود؛ یعنی یک قسمتش
بیشتر باز نبود که از یک در وارد و از درِ دیگر خارج می شدند. البته اینها مجموعه تغییراتی است که برای ما محسوس بود چه بسیار
جاهایی که از بین رفته و دیگر اثری از آنها باقی نیست.

میقات: دنیا روی آثار گذشته اش حساب باز کرده و همیشه تلاش دارد که آن آثار را نگهدارد. باتوجه به این که می دانیم

حضرت عالی با توسعه حرمین و طرحهای جدید مخالف نیستید و خود با توجه به نیازی که احساس می شود در توسعه حرم
حضرت عبدالعظیم ـ س ـ تلاش می کنید، آیا این نظر را تأیید می کنید که اماکن و آثار مکه و مدینه باید به همان شکل گذشته اش
بازسازی می شد تا آثار همانگونه که بود باقی بماند و اطراف آن را برای رفع نیاز توسعه می دادند؟

ج ـ دو مطلب در اینجا هست:

اوّل این که ما باید مطابق نیازهای هر عصر، اماکن مذهبی را توسعه دهیم تا رفاه و آسایش زائران را فراهم کنیم که در این
زمینه، باید گفت: آنچه که الآن در حرمین شریفین انجـام شده، بایـد قبـل از اینهـا انجام مـی شد. مکـه و مدینـه حـرم خـدا و رسول
خدا ـ ص ـ متعلّق به یک میلیارد مسلمان جهان است و باید پاسخگوی نیازهای آنان باشد. پس آنچه که انجام شده، لازم بوده، بلکه
باید بیش از آن انجام شود. وقتی متولّیان سیاسی کشور عربستان مدعی هستند ـ هرچند که از نظر ما این ادعا، ادعای صحیحی
نیست ـ که از ایران بیش از ۶۰ هزار نفر نمی توانند بپذیرند یا از سایر کشورها، می گویند از هر هزار نفر یک نفر می توانیم قبول کنیم!
این وضع پاسخگوی نیاز جامعه اسلامی نیست و آنها با این برخورد ضعف خودشان را در اداره حرمین شریفین نشان می دهند. آنها
باید شرایطی را ایجاد کنند تا در جهان اسلام کسانی که واجب الحج می شوند، بتوانند این تکلیف الهی را انجام دهند. ده سال است که
ما از مردمی که واجب الحج بودند ثبت نام کرده ایم و آنها نتوانسته اند به حج بروند و همچنان انتظار می کشند و حتّی عدّه ای از آنان با
این آرزو از دنیا رفته اند. افراد ثبت نام کرده، شاید تا ۵ یا ۶ سال دیگر، نتوانند حج واجبشان را انجام دهند. هرچه امکانات و مواهب
الهی که در عربستان وجود دارد، همه از این دو مرکز نور (مکه و مدینه) است. جا دارد که بیش از اینها سرمایه گذاری شود. بنابراین در
مورد توسعه و ایجاد امکانات رفاه و آسایش، ما نه تنها مخالف نیستیم که مدّعی هستیم، آنچه که انجام داده اند کم است.

مسأله دوم از بین بردن آثار تاریخی است که تمامی کشورها برای این مسأله اهمیّت زیادی قائلند و سعی دارند آثار تمدن و
فرهنگ گذشته خود را حفظ نمایند. ما باید در این رابطه از قرآن الهام بگیریم که حتی آثار مربوط به مخالفین حق و عدالت و معاندین
خدا را از بین نبریم. قرآن کریم در مورد فرعون می فرماید:

«الیوم نُنَجِّیکَ بِبَدِنِکَ لِتکوُنَ لِمَنْ خَلْفَکَ آیَهً وَاِنَّ کَثیرا مِنَ النّاسِ عَنْ آیاتنا لغافلون.»(۱)

به فرموده قرآن بدن فرعون (که مومیایی شده و در موزه مصر است) باید بماند تا آیه و نشانه برای دیگران باشد.

و نیز در مورد قوم لوط می فرماید:

«وَ اِنَّکُمْ لَتَمُرُّون عَلَیْهِمْ مُصْبِحینَ وَ بِالَّیْلِ أَفَلا تَعْقِلُونَ.»(۲)

باید این آثار بماند تا مایه عبرت دیگران باشد. وقتی بنا است که آثار دشمنان خدا و اسلام حفظ شود، چرا از آثار افتخارآمیز
اسلام پاسداری و حفاظت نشود؟! پیامبر اسلام و پیشوایان دین، این آثار مهمّ را برای امّت اسلام به ارث گذاشته اند. من تصور
نمی کنم هیچ کشوری حاضر باشد آثار گذشتگانش را از بین ببرد. اما با کمال تأسف، به دلیل تعصب کور و خشکی که در عربستان
حاکم است، بتدریج این آثار ارزنده اسلامی از بین می رود و این جای بسی تأسف است.

میقات: معمولاً سفر حج همراه با خاطرات شیرین و گفتنی است، حضرت عالی چه خاطراتی از سفرهای حج دارید؟

ج ـ در این چهار سفری که مسؤولیت سرپرستی را داشتم، خاطراتم از حج بسیار زیاد است و امیدواریم ـ انشاءاللّه ـ بتوانم آنها
را برای بهره برداری دیگران تدوین و منتشر کنم. امّا یک خاطره معنوی مربوط به قبل از این سفرها دارم که ابتدا آن را بیان می کنم:

سال اوّل با کاروانی از ساوه مشرّف شدم، یک نفر از زائران به بیماری آسم مبتلا بود و سخت رنج می برد. شاید پانزده یا
بیست سال بود که این بیماری را داشت و مزمن شده بود. مرتب از دارو و آمپول استفاده می کرد و حتی دوستان هم اطاقیش
می گفتند: شبها از بس ناراحتی و سرفه می کند مزاحم خواب ماست. خود او برایم تعریف می کرد که: «من آمده بودم تا در این دیار
مقدس از دنیا بروم!» یعنی تا این حدّ وضعش بد بود.

این حادثه جالب در منا پیش آمد صبح که از مشعر به سوی منا حرکت کردیم این شخص هم همراه ما آمد و من در آن سال
روحانی کاروان بودم. گرچه خود وسائلی به همراه داشتم، لیکن چون او بیمار بود تصمیم گرفتم در حمل وسائلش به او کمک کنم.

وقتی به منا رسیدیم، متوجه شدیم که اصلاً مجموعه کاروان ما، تا نزدیک ظهر چادر را گم کرده اند. یعنی تقریبا حدود یک
ساعت