پاورپوینت کامل سخت ترین چالش در اندیشه اسلامی معاصر ۷۶ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل سخت ترین چالش در اندیشه اسلامی معاصر ۷۶ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل سخت ترین چالش در اندیشه اسلامی معاصر ۷۶ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل سخت ترین چالش در اندیشه اسلامی معاصر ۷۶ اسلاید در PowerPoint :

۲۰

«قسمت دوم »

تجربه دوباره اسلام، راه کارهای نو

در دهه هشتاد، اندیشه اسلامی به کلی دگرگون شد، چرا که توان حیات بخشی و قدرت انگیزش هدفمندی را پیدا کرد که آن را از
حالت تدافعی بیرون برد و به وضعیتی کاملا متفاوت کشاند . از این زمان تا اواخر دهه هشتاد فرصتی برای تجربه کردن رهیافت ها
و مفاهیم اسلامی پیش آمد و دستاوردها و داده های آن، به نوعی نو و تازه شد . پس از مقطع تجربه، اندیشه اسلامی، دست به نقد و
ارزیابی خود در بسیاری از مسائل از جمله مسایل زنان زد که در پی آن اوضاع اجتماعی زن، دستخوش دگرگونی هایی شد و روز به
روز بر حضورش افزوده شد .

از کسانی که مجال نقد در موضوعات زنان را گشودند، شیخ محمد غزالی است . وی اثری نگاشت که در زمان خود باعث نزاع
فکری میان اسلام گرایان شد . اثر وی (السنه النبویه بین اهل الفقه و اهل الحدیث) شش بار در سال انتشار (۱۹۸۹) تجدید چاپ
شد . فصلی از این اثر درباره زنان بود و برخی ظواهر منفی در محدوده دینی را مورد انتقاد قرار داده، به فهم متحجرانه در مورد
برخی مسائل اعتراض می کرد; مانند حجاب و روبند، زن و خانواده، زن و وظایف عمومی، رابطه زن با مسجد و گواهی وی در
حدود و قصاص . شیخ غزالی در اثر دیگر خود (قضایا المراه بین التقالید الراکده و الوافده) بار دیگر به این مسائل پرداخت . (۱)

در دهه نود، صدای زن که از زمان های دور، ضعیف شنیده می شد، رسا به گوش رسید و او آشکارا ناخشنودی خود را از آنچه
پیش تر اظهار آن، مشکل بود، اعلام داشت . در این زمان برخی آثار درباره زنان توسط اسلام گرایان نوشته شد که از وضع زنان و
برخی اندیشه ها و باورهای اسلامی انتقاد می کرد و آن را به نقد می کشید . از این پس به طور کلی ادبیات اندیشه اسلامی درباره زن،
رو به دگرگونی و بازنگری و درنگ و نقد نهاد .

ارزیابی نگاشته های اسلامی درباره زن

افزایش کمی نوشته های اسلامی درباره زن، به طور مطلق نشان دهنده تراکم کیفی و پیشرفت و دگرگونی اندیشه ها و مفاهیم و
ابزار و شیوه بحث و یا سطح آگاهی و تجربه ها و راهکارهای اجرایی نیست .

اگر کتاب «حقوق النساء فی الاسلام » شیخ محمد رشید رضا (۱۲۸۲ – ۱۳۵۴ ه/۱۸۶۵ – ۱۹۳۵ م) را که در سال ۱۹۳۰ منتشر شده،
بررسی کنیم، این اثر را بسیار پیشگام تر از گروه کتاب هایی که بعدا منتشر شد و حتی هنوز هم چاپ می شود، می یابیم . بهتر
نبودن آثار اخیر، به سبب نداشتن معرفت کیفی از ادبیات اندیشه اسلامی درباره زن است . نگرش اسلامی می توانست برخی
اشکال های ذهنی و اجتماعی را از هم جدا کند و به رهاوردهای فکری و فقهی به گونه پیشرو و همخوان با بسیاری از زمینه های
حساس، یعنی زمینه های مربوط به مشارکت زنان در وظایف و مسئولیت های اجتماعی و سیاسی، رهنمون سازد . رشید رضا در
آغاز کتابش از زمینه های مشارکت، به دور از بحث های جدل برانگیز و استدلالی سخن گفته، عنوان «مشارکت زنان; مردان در
شعائر دینی و فعالیت های اجتماعی و سیاسی » را گشوده، از حضور زنان، همگام با مردان در عبادات جمعی مثل نماز جماعت و
جمعه و عید فطر و قربان و عبادت حج سخن می گوید و می افزاید: بیش از این امور اجتماعی و سیاسی، برای زنان مشروع و رواست
. وی این آیه را گواه می آورد: مردان و زنان مؤمن، ولی (یار) یکدیگرند . امر به معروف و نهی از منکر می کنند . . . (۲)

رشید رضا در تفسیر آیه می نویسد: خدا برای زنان مؤمن همگام با مردان مؤمن، ولایت مطلقه را ثابت کرده، ولایت و سرپرستی
برادران و مودت و همکاری مالی و اجتماعی، نیز همیاری در جنگ و سیاست، جزء معنای آیه است . (۳)

رشید رضا در بحث «زن و امر به معروف و نهی از منکر» می گوید: آیه، انجام امر به معروف و نهی از منکر را بر زنان همچون مردان
واجب کرده است; چه امر و نهی با گفتار و چه با نوشتار . نیز حق انتقاد از حاکمان را بدو داده است . زنان نیز این احکام را یاد گرفته،
بدان عمل می کردند . (۴)

این گونه آرا و نظریات، نه تنها مبنای تراکمی معرفتی قرار نگرفت، بلکه مواجه با نقض و عدم پذیرش نیز شد . مثلا شیخ محمد
ناصرالدین البانی، حاشیه ای بر کتاب رشید رضا زده، می نویسد: این گونه کلی گویی ها نارواست; به دلیل آیه و قرن فی بیوتکن; «ای
زنان! در خانه بمانید» . دلیل دیگر، شیوه و عمل زنان پیشین است که در سیاست دخالت نمی کردند . (۵)

به طور کلی اندیشه معاصر اسلامی، هنوز از مشکلات و سختی های پیشرفت فکری و واقعی زنان رنج می برد . علت این مشکلات،
دغدغه های نگران کننده به سبب وضع موجود اجتماعی و اخلاقی است که در جهان عرب و اسلام، بر زن چیره است . عامل دیگر
این نگرانی تاثیرات شدیدی است که الگوی غربی بر جهان داشته است . این دغدغه ها وامی دارد که اهتمام بیشتری برای حمایت و
حفظ زن شود; حتی اگر به نام و بهانه کامل کردن آموزش و پرورش وی باشد . سنت ها و باورهای به جامانده اجتماعی و دینی در
زمینه علم حدیث، افزون بر این دغدغه هاست . در مورد روایات، به ظاهر آن ها بسنده می شود، بی آن که تلاش شود میزان وثوق و
اطمینان سند آن ها بررسی شود یا در فهم و معنا ژرف اندیشی شود و یا همخوانی با آن ها با قرآن کریم بررسی گردد . شیخ محمد
غزالی از این وضع استفاده کرده، می گوید: در مورد چگونگی رفتار با زنان، مسلمانان از آموزه های دینی خود منحرف شده، روایات
سیاه و تیره میان شان رواج یافته است . این گونه احادیث یا جعلی اند و یا نزدیک به آن، که منجر شده زن مسلمان گرفتار نادانی
کامل گردد یا از دین و دنیا بسیار غافل باشد! (۶)

دکتر طه جابر العلوانی در ارزیابی آثار اسلامی که گرایش به راهکارها و چارچوب های غربی دارد، می نویسد: بیش از یک سده است
که اندیشوران مسلمان موضع متزلزل و نااستواری در برابر مسائلی دارند که اندیشه غربی مقابل آنان می نهد، از جمله مسائل زنان .
نویسندگان اسلامی گاه بدین مسئله از راه مقایسه و تدافعی یا تاویل و تفسیر می پردازند، اما سودی برایشان ندارد و سیل
پرسش هایی را که در این باره و موضوعات دیگر هست، از حرکت باز نمی دارد، مگر این که اندیشه غربی بتواند پایانی برای این
مسئله و گره قرار دهد! (۷)

سید محمد خاتمی، رئیس جمهور ایران بی رمقی بازنگری اسلام گرایان در مسائل زنان و دست اندازهای موجود را چنین توصیف
می کند: از زمان پیروزی انقلاب تاکنون و پس از رهایی نیروهای عظیم فکری و در اختیار نهادن امکانات به آن ها، کتاب یا جزوه ای
در سطح آنچه شهید مطهری درباره زن و حقوق وی نوشته، چاپ و منتشر نشده است! (۸)

آنچه شهید مطهری (۱۳۳۸ – ۱۳۹۹ ه/۱۹۱۸ – ۱۹۷۹ م) درباره زن نوشته، دو کتاب با نام «نظام حقوق زن در اسلام » و «مسئله
حجاب » است . آقای خاتمی در ادامه می نگارد: به رغم گذشت نزدیک به ربع قرن از چاپ این دو کتاب، و حدود چهارده سال از
پیروزی انقلاب [در زمان نگارش در ۱۹۹۱] هنوز شاهدیم که کسانی منکر شخصیت و ارزش زن هستند و با پیشرفت و تکامل وی و
اعطای حقوق اجتماعی اش مخالفت می ورزند . آیا برخی از اینان نمی گویند که زن حق ندارد که به فعالیت های اجتماعی بپردازد یا
در آن دخالت کند؟ ! (۹)

خاتمی در جای دیگر و در انتقاد از دیدگاهی که هنوز به جای مانده، به رغم تمامی دگرگونی های جوهری و بنیادینی که به دست
آمده، می گوید: کسانی یافت می شوند که می گویند می بایست زن در خانه محبوس بماند; زیرا حضور وی در زندگی عمومی، به
فساد می انجامد! اینان نمی پذیرند که باید به زن اجازه داده شود که به تحصیلات عالی ادامه دهد و با حضور وی در فعالیت های
اجتماعی مخالفند . اینان نظر خود را با نام اسلام مطرح می کنند . گروهی از اشخاص محترم کوشیدند پس از پایان دور نخست
مجلس شورای اسلامی، امام خمینی را قانع کنند که اجازه ندهد زنان در انتخابات دور دوم مجلس شرکت کنند و زنان را از این
حق محروم نمایند، اما امام با قاطعیت در برابر این گروه ایستاد و از حق مشارکت زنان در عضویت مجلس شورا به شدت دفاع کرد .
(۱۰)

نگاشته های نقادانه و اصلاح گرایانه ادبیات اندیشه اسلامی، قابل مقایسه با آثاری که چاپ و منتشر می شود و از زن ذهنیتی مانند
ذهنیت قرون وسطی دارند، نیست . شیخ یوسف قرضاوی، ذهنیت گروه دوم را این گونه گزارش می کند: کسانی وجود دارند که در
حق زن، نگاهی کوته فکرانه و نظری توهین آمیز دارند و مرد را برتر از وی می دانند . در نظر اینان زن دام شیطان و کمند ابلیس
برای فریب و اغواست و عقل و دینش ناقص است! اینان زن را مخلوقی کم ارج می دانند و او از نظر مرد، کنیز یا کلفت است . . . وی
باید در خانه زندانی شود و نباید برای دانش آموزی یا کارورزی از خانه بیرون رود و حق ندارد در فعالیت های سودمند و در
دمت به جامعه – هر چه که باشد – نقش داشته باشد . (۱۱)

آثار نوشته شده با اعتقاد و باور قرون وسطایی – یا کمی معتدل تر از آن – بیشتر رواج داشته و نوعا مورد پذیرش جوامع اسلامی
است; زیرا با واقعیت و وضع موجودی که این جوامع در آن به سر می برند، بیشتر همخوانی دارد و همین وضع موجود، بیشتر اثر
می نهد تا آثار نقادانه و اصلاح گرایانه اسلامی . مسائل زن در شمار چالش های فرهنگی ریشه دار در سطح دگرگونی های عمومی و
اجتماعی است . جامعه نظر و نگرش خود را بر زن تحمیل می کند . این نگرش ها از ذهنیت فرهنگی و ساختار فکری جامعه حکایت
می کند و وضع کلی و عمومی اجتماع را نشان می دهد . همگان اتفاق نظر دارند که این جامعه، عقب مانده و واپس گراست و
نمایاینده حقیقت و اصالت نگرش اسلامی نیست و نمی توان وضع جامعه را بازتاب نظر اسلام دانست . از این رو شایسته است که
تغییر و دگرگونی از خود زن آغاز شود . بدین صورت که درباره خود بازنگری کرده، شایستگی و توانش را ثابت کند و با تمام نیرو و
قدرت به پا خیزد و نظر خود را ابراز نماید و نگرش جامعه را نسبت به خود تغییر دهد . تمامی این اقدامات، می بایست بر پایه اسلام
باشد .

بازنگری نگاشته های اسلامی درباره زن

نکته قابل ملاحظه در مورد بیشتر نگاشته های اسلامی در مورد زن، تکراری بودن آن ها است و آنچه را در سطوح گوناگون گفته و
مطرح کرده، دوباره بازگو می کند، اما رشد و ارتقای زیادی ندارد . از این رو نوآوری و پیشرفت در این ادبیات کم و محدود است، به
رغم آن که آثار نخستین و پیشگام می توانست ادبیات اندیشه اسلامی را در مسائل و زمینه هایی مانند مشارکت زنان در
فعالیت های اجتماعی و سیاسی که دچار ایستایی و در جا زدن شده بود، به پیشرفت و نوآوری وادارد و برانگیزاند; اما این امر محقق
نشد; چرا که روند پیشرفت و دگرگونی کلی و عمومی در جوامع اسلامی، دچار شکست پی در پی شده، بر زندگی مردم در تمامی
جنبه ها و رویکردها تاثیر نهاد .

از اقدامات فکری مهمی که در دهه آخر قرن بیستم به نفع زن پیش آمد و اثر سترگی بر اندیشه های اسلامی و زنجیره فکری
مربوط به مسائل زنان نهاد، پژوهش های حدیثی و فقهی بود .

در زمینه نخست، کتاب «تحریر المراه فی عصر الرساله » توسط عبدالحلیم ابوشقه در شانزده جزء نوشته شد . وی به پیرایش و
تنقیح روایات پرداخته، از کتب شش گانه صحاح – به ویژه صحیح بخاری و مسلم – احادیثی را برگزید و صورتی متفاوت با وضعیت
کنونی زن و ذهنیات و انگاره های اسلامی درباره زن ارائه داد; چنان که خود نویسنده می گوید که از آگاهی به آنچه در کتاب های
سیره و سنت نبوی در مورد زن آمده، متعجب و شگفت زده شده است . وی می نویسد: از احایث مربوط به رفتار زن و چگونگی
رفتار و برخورد مردان با زنان در زمینه های مختلف زندگی، دچار شگفتی و ناباوری شدم . علت تعجب من آن است که این احادیث
کاملا متفاوت با آنچه بود که می دانستم و عمل می کردم، حتی با فهم و عمل دیندارانی که در ارتباط با آنها بودم; از هر طیف و
گرایش که بودند . کار فقط به شگفت