پاورپوینت کامل نگاهی به جایگاه عقل و عقلانیت در دولت و حکومت اسلامی;دولت عقلانی ۵۵ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نگاهی به جایگاه عقل و عقلانیت در دولت و حکومت اسلامی;دولت عقلانی ۵۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نگاهی به جایگاه عقل و عقلانیت در دولت و حکومت اسلامی;دولت عقلانی ۵۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل نگاهی به جایگاه عقل و عقلانیت در دولت و حکومت اسلامی;دولت عقلانی ۵۵ اسلاید در PowerPoint :

۴

نظام هستی را از دو زاویه می توان ارزیابی کرد: نخست، ساحت تکوینی آن است که خداوند متعال در قرآن کریم از آن به «نظام احسن» یاد کرده و خود، علاوه بر خلقش، شخصاً آن را ربوبیت می کند و دوم، ساحت تشریعی آن است که حسب آموزه های دینی در تعامل و تجانس با حیث تکوینی است.

ساحت تشریعی نظام هستی را باید از دو سو فهم کرد: نخست، قوس صعودی آن است که مربوط به شارع مقدس می شود و ساحت آن، ساحت «امر و نهی» است و دوم، قوس نزولی آن است که مربوط به مخلوقات مکلف (انس و جنّ) می شود و ساحت آن، ساحت «اطاعت و امتثال» است.

خداوند متعال در قرآن کریم، از دین مبین اسلام به عنوان دین قیم یاد کرده است. قیّم بودن دین اسلام حسب برخی تفاسیر به هماهنگی نظام تشریع آن با نظام تکوین است. نمونه هایی از این هماهنگی در احکام روزمره مسلمانان مشهود است. به عنوان مثال؛ می توان به قصر شدن نماز مسافر، به تأخیر افتادن وجوب روزه انسان مسافر و مریض، نگاه میسور به انسان ذی عسر و… که در آن ها احکام دینی، مناسب با شرایط تکوینی فعلی ای که انسان مکلف دارد، جعل شده است اشاره کرد.

بهترین شرایط برای هماهنگ کردن نظام تکوین و تشریع آن گاه صورت می گیرد که مدیریت ساحت تشریع در قوس نزول یعنی مدیریت ساحت اجتماع بشری در دست کسی باشد که به رموز تکوین و تشریع بیش ترین آگاهی را داشته باشد: یعنی انسان کامل. از همین روست که خداوند متعال برای این منظور، در هر عصری، کامل ترین انسان آن عصر را به عنوان راهنمای اجتماع انسانی برگزیده تا با در دست گرفتن مدیریت اجتماع بشری، بهترین زیست گاه (دنیا) را برای آن ها فراهم کند. فراهم شدن بهترین زیست گاه، البته خود به معنی مهیا شدن بهترین آخرت نیز می باشد؛ چرا که «دنیا مزرعه آخرت است» و بی شک، کشت گاه آباد، خرمنی بابرکت را نتیجه می دهد.

فلسفه ارسال رسل و انزال شرایع توسط خداوند متعال، پیوند شایسته نظام تکوین و تشریع بوده است. گو این که انسان بدون مدد از رسولان الهی و بدون تمسک به قوانین شرایع آسمانی خود قادر به این پیوند نبوده است. خداوند متعال، از دو سو، امکان این پیوند را فراهم کرده است: از یک سو، انسان را مجهز به منبع معرفتی به نام عقل کرده تا قادر به درک کلیت دو نظام تکوین و تشریع باشد و از سوی دیگر، به او قوانین شریعت را عطا کرده تا پیوند میان دو نظام مذکور را در جزئی ترین لایه هایش مقدور سازد. رابطه عقل و شریعت از مهم ترین دغدغه های انسانی در طول تاریخ بوده است. تجربه تاریخی بشر گواه است که هرگاه این دو منبع معرفت در کنار یکدیگر و در تعامل با هم به مدیریت اجتماع بشری پرداخته اند، تاریخی بانشاط و پویا رقم زده و هرگاه در تعارض و تضاد با یک دیگر قرار گرفته اند، هم جوامع انسانی و هم خود را تباه کرده اند.

از منظر معرفت دینی، بهترین پیوند میان عقل و شریعت در ساختاری به نام حکومت دینی رقم می خورد که در آن، وحی، آشنا به زبان عقل بوده و عقل، آشنا به زبان به وحی و این دو، پشتیبان یک دیگرند. در حکومت دینی، تکامل عقل و عقلاء باید به تقویت دین بینجامد و دین و نهادهای دینی نباید در برابر عقل قرار گیرد. البته این باید و نباید، اعتباری نیست، بلکه وجودی است؛ بدین معنی که عقل اگر عقل باشد، نمی تواند با دین قیم تضاد داشته باشد، چه این که دین هم اگر به راستی قیّم باشد، نمی تواند با عقل سر ستیز داشته باشد. پس با این حساب، حکومت دینی به لحاظ نظری هیچ خطری برای عقل نمی تواند داشته باشد و بالعکس.

نحوه تعامل عقل و وحی بسیار ظریف می باشد. توجه به ظرافت های این تعامل باعث می شود تا بسیاری از شبهات لاحقه برای انسان به وجود نیاید. برخی از نکاتی که بیان گر این ظرافت هستند، عبارتند از:

۱) نقل (وحی)، حجیت ابتدایی خود را به مدد عقل اثبات می کند؛ بدین معنی که اگر عقل در برابر نقل خاضع نشود و حجیت آن را نپذیرد، اساساً وجودی برای نقل نخواهد بود تا به ایفای نقش بپردازد. به عبارت دیگر؛ وحیِ معقول است که مورد دعوت و پذیرش قرار میگیرد.

۲) عقل، آن گاه که به وحی رسید و در برابرش خاضع شد، در فرایند تکاملش از آن متأثر می شود. این تأثر، عقل را از اصالتش نمی اندازد و به معنای اسارت عقل در دام وحی نیست، بلکه به این معنا است که عقل در جوشش درونی اش دریافته که کمالش در هماهنگی و تجانس با وحی است: عقل وحیانی.

۳) هم جهت شدن عقل و وحی نه فیلسوف را متکلم و نه عقل را اسیر وحی و نسبی می کند، بلکه نحوه ظهور تاریخی عقل را عوض می کند. «عقل در هر دورانی و حتی در هر قلمروی یک ظهوری دارد. مقصود این نیست که عقل تابع حوادث است و بر حسب روش و چرخ زمان رسمی دگرگون می شود. عقل مظهر زمان است و هر صورتی که داشته باشد و به هر صورت که متحقق شود، حوادث به مقتضای آن امکان وقوع می یابد، پس نمی توانیم بگوییم که عقل نسبی است». اگر عقل در محیطی قرار گیرد که رنگ و بوی وحی دارد، ظهور تاریخی اش عوض می شود: ظهور تاریخی وحیانی عقل.

۴) وقتی عقل، ظهور وحیانی می یابد، هم پرسش ها و هم پاسخ هایش متفاوت می شود. ارسطو و ابن سینا هر دو از یک چیز نمی پرسند (از همین روست که معاد جسمانی مسأله و دغدغه ابن سینا و نه ارسطوست) و اگر هم از یک چیز بپرسند، یک پاسخ بدان نخواهند داد. علت این امر این است که «فلسفه حسب و نسب دارد». حسب و نسب فلسفه، عقاید فیلسوف است که در جامعه مبتنی بر وحی، این عقاید، وحیانی است و فیلسوف در مقام تفلسف ورزیدن موظف است که از عقاید خود فاصله بگیرد. هم چنان که ابن سینا، زکریای رازی و… چنین کرده اند و نهایتاً در برخی موارد به نتایجی رسیده اند که در کلام، آن نتایج را نپذیرفته اند.

۵) اگر عقل، همواره ظهور تاریخی دارد، باید همواره نوعی عقلانیت بومی وجود داشته باشد که حجیتش از طریق سنجش آن با عقل آزاد از زمان (عقل بحت و صرف) به اثبات می رسد نه از طریق مقایسه آن با دیگر عقلانیت ها. در هر زمانی، یکی از عقلانیت های بومی یا به دلیل قوت و انسجام درونی آن و یا به دلایلی خارج از مناسبات درونی اش غلبه می یابد و همین غلبه باعث می شود که به غلط آن را معیار سنجش دیگر عقلانیت های بومی قرار دهند. در عصر ما، عقلانیت غربی که امتزاجی از سلطه سیاسی، نظامی و اقتصادیِ تاریخی، تبلیغات و نهایتاً کارآمدی درونی باعث غلبه آن بر دیگر عقلانیت های بومی شده است به غلط ملاک سنجش همه عقلانیت ها قرار گرفته است و بدتر این که حتی عیار سنجش عقل بحت نیز قرار گرفته است!

حکومت اسلامی؛ حکومت مبتنی بر عقل و وحی

عقلانیت دینی، عقلانیتی برآمده از مثلث «وحی، عقل آزاد و تاریخ خاص» است. در هر زمان و مکانی که عقلانیت دینی حاکم بوده، عقل آزاد در سیر تحولش به وحی رسیده و پس از خضوع و خشوع در برابر آن، هر دو، مناسب با اقتضائات زمانی مکانی ظهور تاریخی یافته اند. هم داده های عقل آزاد و هم قوانین وحی، آزاد از زمان و مکان هستند، اما آن گاه که برای مردم گرفتار زمان و مکان نازل می شوند و مبنای فکر و رفتار آن ها می خواهند قرار بگیرند، ناگزیرند که رنگ و بوی زمان و مکان را بگیرند.

عقلانیت اسلامی، همان عقلانیت دینی است که وحی و تاریخ آن خاص شده است. منظور از وحی خاص اسلامی، محتوای وحی ای هست که بر پیامبر اسلام (ص) نازل شده است. این وحی، اگرچه به لحاظ ماهیت، همان وحی ای است که دیگر پیامبران با آن مواجه می شدند، اما به لحاظ محتوا و قالب، متفاوت از آن هاست، هرچند این تفاوت، از جنس تضاد نیست، بلکه از جنس کمال است. محتوای وحی اسلامی و نیز قالبی که محمل آن هست، هر دو مناسب با انسان های عصر پایان نبوت اند؛ انسان هایی که حسب فرض هم خود و هم زمانه شان باید از ظرفیت ادراکی بیش تر و مناسبت تری برای دریافت وحی و شریعت الهی برخوردار باشند.

عقل در عقلانیت دینی، تنها نیست، بلکه یار و معاضدی چون وحی دارد. این در حالی است که عقل در عقلانیت مدرن تنهاست. روشنفکران اسلامی که خود در ذیل عقلانیت مدرن قرار دارند، به غلط پنداشته اند که اگر عقل در معاضدت وحی قرار بگیرد، قدرت جولان خود را از دست می دهد و بلکه از عقل بودن هم می افتد، در اندیشه اسلامی، آن گاه که عقل به وحی می رسد، چشمش به منظری فراتر از حدّ وجودی اش باز می شود. وحی به عقل، مسأله و پرسش و بلکه منظر و مرئی می دهد. اگر وحی نباشد، عقل به خودی خود با مفاهیمی مثل فرشته، جن، معاد و… نمی تواند آشنا شود. وحی، بستر تلاش عقل را افزایش می دهد. عقل بدون آشنایی با وحی، نحیف و لاغر