پاورپوینت کامل سرزمینی بین دو نهر; دورنمایی از جغرافیای فرهنگی کوفه در آستانه قیام حسینی ۵۵ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل سرزمینی بین دو نهر; دورنمایی از جغرافیای فرهنگی کوفه در آستانه قیام حسینی ۵۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل سرزمینی بین دو نهر; دورنمایی از جغرافیای فرهنگی کوفه در آستانه قیام حسینی ۵۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل سرزمینی بین دو نهر; دورنمایی از جغرافیای فرهنگی کوفه در آستانه قیام حسینی ۵۵ اسلاید در PowerPoint :

>

۲۰

کوفه در گذرگاه تاریخ

کوفه در لغت به معنای «توده ریگ» و «ریگ زار» است. گفته اند
کوفه را به این دلیل به چنین نامی خوانده اند که مردم به آن روی آوردند و در آن
مانند توده بزرگی از ریگ به هم پیوستند.

کوفه شهری است در بین النهرین با پیشینه ای دور و باستانی بر کرانه رود فرات.
گویا کوفه پیشتر قصبه ای بوده و در زمان خلافت عمر به شهر تبدیل شده است و شهر
شدن آن با بصره همزمان بوده و در سال ۱۷ هجری روی داده است. این شهر به دلیل
وجود دانشمندان بسیار همواره در بلاد عراق به سرزمین ادب و دانش معروف بوده
است. از جمله افتخارات این شهر مسجد کوفه است که چون ستاره ای بر پیشانی شهر
می فروزد و دارای اعمال، مقام ها و اماکن مقدسه زیادی است.

حَبّه عُرَنی می گوید:

«نزد مولایم امیرالمؤمنین (علیه السلام) نشسته بودم که مرد
عربی نزد امام آمد و عرض کرد: ای امیر مؤمنان! زاد و توشه راهم را آماده
کرده ام و می خواهم به زیارت بیت المقدس بروم و اکنون نزد شما برای خداحافظی
شرفیاب شده ام. امیرالمؤمنین(علیه السلام) به او فرمود: زاد و توشه ات را
واگذار! بر تو باد به زیارت همین مسجد و به مسجد کوفه اشاره نمود و فرمود:

به درستی که این مسجد یکی از مساجد چهارگانه اسلام است و
ثواب دو رکعت نماز در آن ده برابر دیگر مساجد است… این مسجد در مکانی است که
در آن ابراهیم (علیه السلام) و نوح (علیه السلام) نماز گزارده اند و هزار
پیامبر و هزار جانشین پیامبر در آن نماز برپا داشته اند. عصای موسی
(علیه السلام) و درخت یقطین در آن است و از این مکان هفتاد هزار نفر برانگیخته
و مبعوث می شوند که بر هیچ کدام آنها حساب روز رستاخیز نیست. اینجا باغی از
باغهای بهشت است و سه چشمه جاری بهشت از آن فوران می کند که مؤمنان را پاک
می گرداند. اگر مردم می دانستند این مسجد چه فضلی دارد دسته دسته به سویش
می آمدند».

ساختار اجتماعی کوفه

کوفه به دلیل سکونت قبایل، اقلیت ها و قومیت های مختلف
دارای ساخت اجتماعی فرهنگی پیچیده ای بود. برای شناخت چهره واقعی این شهر و
مردم شناسی آن، ابتدا بایستی از چند بعد به ساختار آن نگاه انداخت:

۱. اقلیت های دینی

در کوفه اقلیت های گوناگونی زندگی می کردند از جمله آنان
یهودیان، مسیحیان، صابئیان (ستاره پرستان) و مجوسیان. یهودیان در دوران خلافت
عمر از مدینه و حجاز به کوفه تبعید شدند و در آنجا سکنی گزیدند. مسیحیان نیز از
تَغلَب و نَجران بدان جا آمده و سکونت اختیار کردند. آنان نیز در دوران خلفاء
راشدین به ویژه عثمان به کوفه راه یافتند.

حضور یهود و نصارا سهم مهمی در مخدوش شدن فرهنگ اسلامی مردم کوفه داشت. چرا که
دشمنی ریشه دار و فتنه انگیزی یهودیان و بی بندوباری مسیحیان ضربه مهلکی به
فرهنگ اسلامی شهر زد. آن گونه که نوشته اند ولید بن عقبه در دوران فرمانداری
خود در کوفه که در زمان عثمان این حکم به او تفویض شده بود به آسانی شراب و
گوشت خوک در اختیار آنان قرار می داد و حتی یکی از آنان را برای اداره مسجد
کوفه برگزیده بود.

صائبیان و مجوسیان نیز از سوی دیگر بر این گونه مشکلات دامن می زدند.

۲. فرق اسلامی

پس از درگذشت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرقه های
عقیدتی زیادی در بین مسلمانان به وجود آمد که عمدتا منحرف بود و سردمداران آنها
برای حفظ منافع شخصی خود این فرقه ها را به وجود آورده بودند. هر از چند گاهی
منفعت طلبی و یا قرائت نوینی از دین، سبب ظهور مکتبی جدید می شد و زمزمه ای
تازه و سخنی جدید در بین مسلمانان شیوع پیدا می کرد. این فرقه ها به قرار زیر
بودند:

الف) خوارج: بزرگ ترین و سرسخت ترین این فرق خوارج بودند.
آنان پس از بازگشت امام از جنگ صفین به وجود آمدند. آنها حکمیت را در جنگ صفین
باطل انگاشته و آن را حقی فقط از آن خداوند به شمار آوردند و شعار لا حُکْم
اِلاّ لِلّه سر دادند. از جمله سرشناسان این فرقه اشعث بن قیس کندی، مسعر بن
فدکی تمیمی و زید بن حصین طایی بودند.

ب) مرجئه: آنان خود به چند فرقه دیگر تقسیم می شدند که خوارج هم جزو آن بودند.
مرجئه خوارج، مرجئه جبریه، مرجئه خاصه و مرجئه قدریه. آنان پس از شهادت امام
علی (علیه السلام) ظهور یافتند و نه علی (علیه السلام) را قبول داشتند و نه
بنی امیه را. آنان کسی را که مرتکب گناه کبیره شود هم چنان مؤمن می انگاشتند بر
خلاف خوارج که او را کافر می نمودند. این مسئله سبب می شد تا آنها سیاست خود را
بر سکوت بنا نهاده و حاکمی را که گناهی کبیره مرتکب شده بود هم چنان
واجب الاطاعه بدانند.

ناگفته پیداست که این اندیشه شوم تا چه اندازه به بنی امیه در رسیدن به
اهدافشان یاری می کرد زیرا آنان هرگز حاکم خود را به خاطر گناهش مورد مؤاخذه
قرار نمی دادند.

در این بین گروهها و دسته های دیگری نیز وجود داشتند که
عقاید آنان به صورت رسمی شناخته شده نبود و بهتر است از آنها به اسم «هوادار و
هواخواه» نامبرده شود. گروههایی چون امویان و ناصبی ها که هواداران معاویه و یا
عثمانی مسلک هایی بودند که امیرالمؤمنین (علیه السلام) را قاتل عثمان
می انگاشتند و از اموی ها و عثمانی ها طرفداری می نمودند.

۳. قومیت ها

به دلیل موقعیت سوق الجیشی کوفه، این سرزمین رفته رفته به
نقطه مهم و استراتژیکی در جنگ ها بدل شد و به دلیل لشگرکشی ها و رویارویی های
زیاد، سربازان، اسرا و برده های زیادی از ملیت ها و قومیت های مختلف در کوفه
زندگی می کردند. از مهم ترین گروه های قومی می توان به این قومیت ها اشاره کرد:

الف) ترکان دارای موقعیت مشخصی در کوفه بودند.

ب) کردها تعداد آنها قابل توجه بود اما از جایگاهی در کوفه
برخوردار نبودند.

ج) پارسیان جمعیت آنها نسبت به دیگر اقوام بیشتر بود تا
جایی که گفته اند حدود نیمی از جمعیت کوفه را تشکیل می دادند.

د) رومیان پس از پارسیان جمعیت آنها از همه بیشتر بود و
قابل توجه بودند.

ه ) سریانیان این اقوام پس از فتح عراق توسط مسلمانان در
کوفه سکونت یافتند و عمدتا از جندی شاپور، حرّان و نصیبین بودند.

و) آشوریان ساکنان قدیم بین النهرین بودند که هم چنان در
این سرزمین ها حضور داشتند.

با نگاهی گذرا به این اقوام به خوبی تشتت فرهنگی کوفه در آن
دوران مشخص می شود چرا که هر کدام از این قومیت ها فرهنگ و تمدنی خاص خود
داشتند که با فرهنگ اسلامی کوفیان فاصله زیادی داشت.

۴. قبایل و عشیره ها

اعراب از دیرباز زندگی قبیله ای داشته اند و بسیاری اعراب
امروز نیز هم چنان به زندگی قبیله ای پایبند بوده و حفظ عشیره و قبیله خود را
از افتخارات خویش می دانند. هفت قبیله بزرگ در کوفه آن روز اقامت داشت که قلمرو
اقامت هر یک مشخص بوده و همین قلمرو، کوفه را به هفت بخش مجزا و یا هفت محله
تقسیم کرده بود. هر یک از این قبایل به همراه هم پیمانان و بستگان سببی خود در
این محله ها زندگی می کردند که به شرح زیر است:

الف) قبیله کنانه و هم پیمانانش از احابیش که از هواداران حکومت مرکزی بودند.

ب) قبیله قضاعه که به همراه دیگر عشیره هایی چون: غسان،
بجیله، خثعم، کنده، حضرموت و ازد زندگی می کرد.

ج) قبیله مذحج به همراه حِمیَر، هَمْدان و هم پیمانان آنها
که با حکومت مخالف بودند و گاه با آنان درگیر می شدند.

د) قبیله تمیم به همراه قبیله رباب و هم پیمانان خود.

ه) قبیله اسد به همراه غطفان، ضبیعه، تغلب، نمر و معارب.

و) قبیله طیّ که از یمن آمده بودند.

ز) قبیله ایاد با قبایل عبد شمس و عکّ که اهل هجر و حمراء
بودند.

این قبایل نیز در برخورد با حکومت مرکزی مواضع گوناگونی
داشتند و هر یک به نحوی یا طرفداری می نمودند و یا مخالفت.

این مسئله سبب بروز درگیری ها و اصطکاک هایی بین کوفیان با
حاکمیت می شد. از این رو همواره کوفه در نابسامانی های گوناگون در شرایط و
مواضع مختلف به سر می برد که حادثه کربلا از این دست به شمار می رود.

۵. اختلاف طبقاتی

هر جامعه ای وقتی تشکّل می یابد افراد و طبقات به تناسب
وضعیت اقتصادی و اجتماعی و سیاسی خود به طبقات گوناگونی تبدیل می شوند و هر یک
به تناسب دستیابی به منابع قدرت و ثروت طبقه ای را به خود اختصاص می دهند. هرم
طبقات در جامعه کوفه آن دوران به این شرح بود:

الف) طبقه اعیان و اشراف: آنان بیشتر سران قبایل و بزرگان کوفه بودند که از
موقعیت اجتماعی ویژه ای برخوردار بودند.

ب) طبقه کارگزاران: این طبقه را معمولاً فرماندهان نظامی،
مأموران جمع آوری مالیات و خزانه دارها تشکیل می دادند. آنان افرادی بودند که
به نوعی در دستگاه مسئولیتی داشتند و نظم و تدب