پاورپوینت کامل اسلام و کثرت گرایی دینی ۷۵ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل اسلام و کثرت گرایی دینی ۷۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل اسلام و کثرت گرایی دینی ۷۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل اسلام و کثرت گرایی دینی ۷۵ اسلاید در PowerPoint :

>

چکیده:

کثرت گرایی دینی به معنای آن است که ادیان بزرگ جهان برآیند برداشت های متغیر، دریافت ها و واکنش های گوناگون از حقیقت غایی و مرموز الوهی است. از نگاه باورمندان به کثرت گرایی دینی، حقیقت مطلق و رستگاری، در دین یا مذهبی ویژه منحصر نیست، بلکه میان جملگی ادیان و مذاهب گونه گون مشترک است و در نتیجه پیروان آنها از هدایت و نجات بهره منداند.

این موضوع در نیمه دوم قرن بیستم در ایران نیز مطرح و رفته رفته به یکی از مباحث بنیادی تبدیل شد و اندیشمندان دینی را واداشت تا پیرامون آن قلم فرسایی کنند. برخی به گونه مطلق از آن پشتیبانی کردند و آن را همسو با دیدگاه اسلام دانستند و برخی نیز به گونه مطلق مخالفت کردند و آن را رویارو با اندیشه اسلامی دانستند.

با درنگی افزونتر باید گفت: اسلام پیرامون این موضوع نگاهی دیگر دارد؛ در قلمرو حقیقت شناختی شمول گرایی را می پذیرد و در قلمرو نجات شناختی، کثرت گرایی را. حقانیت با نجات نسبت مستقیم ندارد.

مقدمه:

کثرت گرایی (پلورالیسم) از موضوعات مهم فلسفی دوران معاصر است که به حوزه های متعددی همچون دین، فلسف دین، اخلاق، فلسفه اخلاق، فلسفه، هنر، فرهنگ، سیاست، جامعه شناسی و… تسری یافته است. در این میان کثرت گرایی دینی, که نخستین بار در آرای جانهیک، فیلسوف معاصر مطرح گردید، اهمیتی ویژه دارد.

اگر نیک بنگریم، کثرت گرایی دینی با بیشتر مباحث مربوط به فلسفه دین همچون هرمنوتیک، تجربه دینی و تجربه عرفانی، معرفت شناسی دینی, زبان دین، معناداری و اثبات پذیری گزاره های دین، گوهر و صدف دین، شکاکیت و نسبی گرایی و.. . ارتباط دارد و این مباحث با یکدیگر در هم تنیدگی شگفتی دارند.

کثرت گرایی دینی خود به چند شاخه تقسیم شده است: ۱- کثرت گرایی دینی هنجاری؛ ۲- کثرت گرایی دینی معرفت شناختی؛ ۳- کثرت گرایی دینی وظیفه شناختی؛ ۴- کثرتگرایی دینی حقیقت شناختی و ۵- کثرت گرایی دینی نجات شناختی. در بیشتر کتاب ها و مقاله هایی که به وسیله فیلسوفان غرب و پس از آنان فیلسوفان اسلامی نگارش یافته شاخه حقیقت شناختی و پس از آن شاخه معرفت شناختی کاویده شده است و کمتر به شاخه نجات شناختی پرداخته شده است که شاید دلیل آن پیشینگی رتبی این سه شاخه بر یکدیگر باشد.

به همه شاخه های یادشده می توان از نگرگاه درون دینی و برون دینی نگریست. برای بررسی نسبت میان کثرت گرایی دینی و آموزه های اسلامی می بایست ابتدا کثرت گرایی دینی را به درستی بشناسیم و سپس نسبت میان آن دو را بررسی کنیم.

از میان گونه های کثرتگرایی دینی، شاخه حقیقت شناختی و نجات شناختی اهمیت بیشتر دارد و بحث انگیزتر است که در این نوشتار این دو و نسبتی که با هم دارند مورد بررسی قرار گرفته شده است.

معنای لغوی

واژه پلورالیسم از Plural به معنای جمع (حق شناس و دیگران،۱۳۸۰؛ اکبری و دیگران،۱۳۷۲،واژه Pluralism) و به معنای مکتب (همان، واژه Ism) برگرفته است و آن را به معنای بسگانه انگاری، کثرت باوری، چندسِمَتی، چندگانگی، بسگانگی (آشوری، ۱۳۷۶ ش،: ۲۷۹، ذیل واژه پلورالیسم) چندگرایی، آیین کثرت (بابایی، ۱۳۷۴ ش،: ۳۰۵، ذیل واژه پلورالیسم) و کثرت گرایی (قاسمی، ۱۳۸۵ ش،: ۱۱۲، ذیل واژه پلورالیسم) دانسته اند.

معنای اصطلاحی

در فرهنگ آکسفورد در معنای پلورالیسم آمده است:

الف) زندگی در جامعه ای که از گروه های نژادی گونه گون و گروه هایی با زندگی سیاسی و دینی گونه گون تشکیل شده است؛

ب) پذیرفتن این اصل که گروه های گونه گون یادشده می توانند در جامعه با یکدیگر همزیستی مسالمت آمیز داشته باشند. در فرهنگ های فلسفی نیز چنین می خوانیم:

۱- «پلورالیسم واژه گسترده ای است که در هر نظریه ای که وجود اشیای غایی زیاد یا انواع گوناگون را بیانگر است کاربرد دارد و ضد آن واژه monism است. رایج ترین استعمال آن در فلسفه اواخر قرن بیستم و برای توضیح دیدگاه هایی که تعداد زیادی از باورها یا ملاک های ارزیابی را به طور برابر و صحیح برمی تابد به کار می رود.

جامعه ها گاهی پلورالیستیک نامیده می شود و آن جامعه ای است که نوعی گوناگونی در روش های زندگی، معیارهای اخلاقی و ادیان متعدد را دربردارنده است. کسی که به این امر نه به عنوان التقاطی نامطلوب، بلکه به عنوان حالتی مناسب از اشیا می نگرد با واژه پلورالیسم از آن یاد می کند»[۱]؛

۲- «باور به اینکه واقعیت غایی انواع گوناگون دارد یا اینکه چندین نماد را با چندین نمود در بر دارد[۲]»؛

۳- «هر نظریه متافیزیکی که با باور به وجود غایی دو یا بیش از دو گونه از اشیاء همراه است[۳]».

کثرت گرایی دینی

این اصطلاح به معنای آن است که ادیان بزرگ جهان برآیند برداشت های متغیر، درکها، دریافت ها و واکنش های گوناگون از حقیقت غایی و مرموز الوهی است. با برابر نهادن این نظریه با دیگر نظریه های رقیب – انحصارگرایی و شمول گرایی- بهتر می توان آن را دریافت. ( الیاده، ۱۳۷۵: ۳۰۱) از نگاه باورمندان به کثرت گرایی دینی، حقیقت مطلق و رستگاری، در دین یا مذهبی ویژه منحصر نیست، بلکه میان جملگی ادیان و مذاهب گونه گون مشترک است و در نتیجه پیروان آنها از هدایت و نجات بهره منداند. (ربانی گلپایگانی، ۱۳۷۶: ۱۳۳)

صورت بندی کثرت گرایی دینی

کثرت گرایی دینی، به مثابه پاسخی برای پرسش از چگونه نگریستن به گوناگونی ادیان، خود صورت ها و شاخه هایی دارد:

۱- کثرت گرایی دینی حقیقت شناختی

به نظر می رسد این نوع از کثرت گرایی مهمترین صورت کثرت گرایی باشد؛ از آن رو که مهمترین ویژگی ادیان، حقانیت را بر می رسد و آن عبارت است از این که باورهای دینی بزرگ جهان از درون شیوه های فرهنگی گوناگون انسان بودن دربردارنده برداشت ها و درکهای گوناگونی راجع به حق یا حقیقت غایی هستی است که این تصورها و درک های گوناگون در برابر حقیقت یادشده واکنش های گوناگونی نیز از خود نشان می دهد و نیز درون هر یک از سنت های دینی یادشده تحول و دگرگونی افراد بشر از خودمحوری به حقیقت محوری (خدامحوری) رخ می دهد. (هیک، ۱۳۷۸ ش:۱۶۱)

از نگاه جان هیک نجات بدون ایمان درست، دست یافتنی نیست (لگنهاوزن، ۱۳۸۴: ۹۷) و کثرت گرایی دینی او دربردارنده ادیان ناآسمانی نیست؛ چه خود گفته است: کثرت گرایی را برای آشکار کردن نسبت ادیان با یکدیگر مطرح کرده ام.«اگر کسی خدا را قبول ندارد، دیندار نیست.

کسانی را که به خداوند باورمند نباشند در دایره کثرتگرایی دینی نمیدانیم». (رشاد، ۱۳۸۵: ۱۶۳) از نظر نگارنده اسلام در قلمرو حقانیت، پشتیبان شمولگرایی است.

جان هیک می گوید: شمول گرایی آن است که آدمی تنها سنت دینی خویش را دربردارنده جملگی حقیقت بداند، اما ادیان دیگر را نیز به گونه کمرنگ از حقیقت بهره مند بداند.(هیک: ۱۶۱،۱۶۰) قرآن کریم ادیان آسمانی[۴] و کتابهای آنرا تصدیق می کند[۵]، آنها را بر حق می داند و برخی از پیروان آن را تصدیق می کند[۶]،«ولی خود از همه آن کتابها برتر و بر آنها حاکم و « مهیمن» است» (مائده، ۴۸). قرآن کریم دین خاتم را برحق و مصداق روشن صراط مستقیم می داند، اما اسلام و صراط مستقیم را در دین خاتم منحصر نمی داند، بلکه جملگی ادیان آسمانی را برحق و مصداق اسلام و صراط مستقیم دانسته است؛ البته از نظرگاه قرآن و حدیث پس از بعثت نبی مکرم دیگر گرایش به ادیان دیگر و پیروی از آنان جایز نیست، ولی این به آن معنا نیست که اسلام، آنگونه که بسیاری می اندیشند، ادیان دیگر را باطل، منحرف و فاسد بداند.

اسلام همگان را به پیروی از دین خاتم، که برترین و کامل ترین تجلی دین واحد خداوندی است، دعوت کرده، سرپیچی از این دعوت را جایز ندانسته و ادیان پیشین را بی اعتبار و منسوخ دانسته است, نه باطل و فاسد.

۲- کثرت گرایی دینی نجاتشناختی

این صورت از کثرت گرایی دینی گویای آن است که جملگی ادیان راه هایی برای رسیدن به نجات است. کثرت گرایی جان هیک به ادیان آسمانی مربوط است و مطلق کثرت گرایی را در بر ندارد؛ هرچند او قلمرو ادیان آسمانی را گسترده می داند. (رشاد، ۱۳۸۵: ۱۶۳) از دیدگاه هیک هر که انانیت را کنار گذارد و واقعیت غایی را بپذیرد، رستگار می شود، (لگنهاوزن: ۱۱۶)

اما لگنهاوزن این دگرگونی را برای نجات یافتن بسنده نمی داند و برای نمونه می گوید: «هدف فرد بودایی نیروانا است و تنها با دگرگونی از خودمحوری به حقیقت محوری به مقصود خویش نمی رسد». (همان: ۴۳ – ۴۲)

هیک در دیدگاه نجات شناختی خود بر لطف و محبت خداوند نیز تکیه می کند. او می پرسد: «آیا می توان پذیرفت که خدای بامحبت، که نجات جملگی آدمیان را می خواهد، نجات را طوری رقم زده باشد که دست آخر تنها عده ای اندک از آن بهره مند شوند؟» (اصلان، ۱۳۸۵ ش: ۲۰۴) در نقد این سخن چند نکته قابل توجه است:

اول. اینکه حضرت حق نجات جملگی آدمیان را می پسندد و می خواهد، دلیل آن نیست که وظیفه هایی را بر عهده آنان ننهد یا اگر نهاده باشد و ایشان به آن ملتزم نباشند، خداوند نیز خرده نگیرد.

دوم. با لطف و محبت بودن خداوند دلیل آن نیست که همگان را نجات بخشد، بلکه اگر تنها عده ای رستگار شوند نیز لطمه ای به حکمت او نمی زند؛ در ضمن رحمت و محبت او اقتضا می کند که هر کس را در جای خویش جای دهد. در دنیا هر که اهل هرچه بوده، خوی او به آن آمیخته و عادت کرده است؛ پس در قیامت نیز سزا است که همان وضعیت برای او فراهم باشد؛ این ادعا که نجات در دیگرسرا بسیار گسترده و فراگیر باشد، نیازمند دلیل عقلی و علمی استوار است و دلیل آوری هیک پختگی لازم را ندارد. رحمت خداوند به تنهایی، فراگیری نجات را ثابت نمی کند، بلکه تنها در کنار دلیل های دیگر می توان تا اندازهای از آن سود جست؛ از جمله:

۱- جاهل قاصر و جاهل مقصر

از نظر اسلام آن که به عمد کوتاهی کرده و با اینکه حق برایش آشکار شده، سرپیچی نموده است، دوزخ سزا است و آمرزیده نمی شود(حج:۴۷). حکیمانی چون ابن سینا و ملاصدرا معتقدند بیشتر کسانی که به حقیقت اعتراف ندارند قاصرند، نه مقصر؛ یعنی از روی عمد کوتاهی نکرده اند.

چنین کسانی اگر به خدا و رستاخیز باورمند باشند و کار نیک کنند، پاداش نیک نیز خواهند داشت. ابن سینا گوید:« بیگمان بیشتر مردم رستگارند». (ابنسینا، ۱۳۸۲ ش، ج ۱، نمط ۷، فصل ۲۴: ۴۰۴) رحمت خدای را گشاده بدان(همان، فصل ۲۵: ۴۰۵).

ملاصدرا نیز گوید: «بی گمان جستار در اصل های ایمانی و قاعده های عقلی می رساند که بیشتر مردم در سرای دیگر رستگارند».(صدرالمتألهین، ۱۳۶۸ش، ج ۷: ۸۰). «همانا هدف اصلی از برانگیختن پیامبران و فرود آوردن کتاب های آسمانی، ایمان به خداوند سبحان و رستاخیز، به همراه کردار نیک است؛ حتی چنانچه کسی پیامبری از پیامبران را ندیده باشد و از او خبردار نشده باشد یا در روزگاری که پیامبری فرستاده نشده زیسته است، ولی با این حال به خداوند متعال و رستاخیز، دانا بوده و کار نیک می کرده است، بی گمان از نیکبختان و نجات یافتگان خواهد بود» (همان، ۱۴۱۵ ه-، ج ۳: ۴۵۴)

به گفته شهیدمطهری خداوند سبحان آنگاه آدمی را عذاب می کند که از روی تقصیر و به عمد گناه کند، نه از روی قصور و نبود دسترسی(مطهری،۱۳۸۳: ۲۹۵). اینکه در قرآنکریم آمده است: پیامبران از کسانی شفاعت می کنند که دینشان را بپسندند، دین فطری مورد نظر است، نه دینی که از سر قصور (کوتاهی ناخواسته) به آن نرسیده اند، ولی با آن عناد نیز نورزیده اند. (همان،ص۳۰۵). علامه مجلسی (۱۴۰۳،ج۶۴: ۱۳۷)، علامه طباطبایی (۱۴۱۷: ۵۱)، آیت الله جوادی آملی (۱۳۸۳: ۲۳۲)، آیت الله سبحانی(ج۲: ۳۱۹)، آیت الله مصباح یزدی(۱۳۸۱: ۴۴۶) و دکتر لگنهاوزن(۱۳۸۴: ۱۵۷) نیز میان جاهل قاصر و مقصر فرق می نهند.

۲- مستضعفان

در قرآن و حدیث،گروهی را می یابیم که بر دستیابی به حقیقت