پاورپوینت کامل تدبر در قرآن (سوره مبارکه فجر) ۵۸ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تدبر در قرآن (سوره مبارکه فجر) ۵۸ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تدبر در قرآن (سوره مبارکه فجر) ۵۸ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل تدبر در قرآن (سوره مبارکه فجر) ۵۸ اسلاید در PowerPoint :

>

بعضی از سپیده های بزرگ، ایّام الله می باشند که برای رسیدن به آن لازم است ده شب را سپری کرد. اما بعضی از سپیده ها برای آمدنشان یک شب هم بگذرد کافی است.

از سلسله درس های استاد الهی زاده

در شماره ی قبلی شمیم نرجس اشاره کردیم که روش تدبر در قرآن ابتدا آیاتی که از نظر ادبی پیوستگی دارند در یک دسته و سیاق قرار می دهیم و در گام دوم جهت هدایتی سوره را که تاثیر هدایت گرایانه دارد کشف می کنیم و در گام سوم که مقصود اصلی در تدبر است «تفهیم متن» می باشد.

در تفهیم متن ابتدا از فهم سباقی آیات بهره می گیریم یعنی معنایی که از ظاهر و نص آیات به ذهن سبقت می گیرد و بعد به فهم سیاقی می پردازیم؛

یعنی معنایی که از ملاحظه ی ارتباط بین جملات و بین آیه ای با آیه ی قبل و بعد آن به دست می آید و در مرحله ی بعد فهم قیاسی که تناسب ها و تقابل ها و مشترکات در دسته ها و سیاق ها وجود دارد به دست می آید و در بعضی موارد علاوه بر این سه فهم، فهم مجموعی و هدایتی هم استفاده می شود. یعنی تفهیم مجموعه ی نکات اصلی و کانونی میان دسته ها در کل متن که یک سیر واحدی دارند و ما را به رویکرد هدایتی سوره می رسانند.

سوره مبارکه ی فجر سی آیه دارد که در سه سیاق قرار گرفته اند:

سیاق اول: آیات ۵-۱؛ سیاق دوم: آیات ۲۶-۶؛ سیاق سوم: آیات ۳۰-۲۷

دلیل پیوستگی لفظی آیات در هر سیاق:

در سیاق اول چهار قَسَم است و اسم اشاره «ذلک» در آیه ی پنجم که به چهار آیه ی قبل برمی گردد.

در سیاق دوم آیات ۶ تا ۲۶ به وسیله ی حروف عطف و ضمایر و موصول به همدیگر پیوند خورده اند.

در سیاق سوم آیات ۲۷ تا ۳۰ نیز به وسیله ی حروف عطف و ضمیر پیوند دارند.

دلیل جدا بودن هر سیاق از سیاق دیگراین است که در سیاق دوم اولین آیه با استفهام تقریری خطاب به پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) می باشد که از نظر لفظی از آیات قبلی منفصل شده و در سیاق سوم آیه ی ۲۷ با حرف ندا و منادا شروع شده و از آیات قبل جدا گردیده است.

دلیل پیوستگی محتوایی هر سیاق:

سیاق اول با پنج قَسَم آغاز شده و بعد با استفهام تقریری پرسیده که آیا در این موارد سوگندی برای خردمند نیست؟ که پاسخ آری است و به جواب قسم به روشنی اشاره نشده است.

سیاق دوم از طغیانگری و افساد قوم عاد و ثمود و فرعون یاد می کند که مستحق عذاب دنیوی و اخروی شدند و اشاره به این که انسان های دنیاگرا نگرشی شبیه اقوام مذکور دارند و ریشه و عامل تفکرشان حب شدید مال می باشد.

سیاق سوم: نفس مطمئنه مورد خطاب قرار گرفته که آسوده از همه ی پریشانی های محشر، مستقیم به سوی پروردگار خود باز می گردد.

جهت هدایتی سوره:

آیات سوره ی فجر در فضایی نازل شد که ظلمت دنیاگرایی همه جا را فرا گرفته بود و عده ای با داشتن قدرت و ثروت به طغیان و فساد می پرداختند. (آیه ی ۱۱و۱۲) و اندوختن مال، معیاری برای کسب ارج و قرب بود و هر کس بر اساس میزان دارایی اش برای خود کرامت الهی قایل بود. (۱۵)

و آن کس که در تنگنای معیشتی بود خودش را مورد اهانت پروردگار می دانست. (۱۶) در حالی که حق یتیم و مسکین پایمال شده و انسان ها بی توجه به این ظلم ها دنیاگرایی را هدف و آرمان خود قرار داده بودند (۲۰) سوره ی فجر در سه سیاق سعی بر حلّ این مشکل دارد.

سیاق اول، آیات ۱ تا ۵ با پنج سوگند آغاز شده: «وَ الْفَجْرِ» سوگند به سپیده ی صبح هنگامی که تاریکی شب را می شکافد. «وَ لَیالٍ عَشْرٍ» و سوگند به شب های دهگانه (فهم سباقی).

ارتباط این دو قسم به این صورت است که شب های ده گانه ی مورد نظر مربوط به فجر قبلی است. فجری که بعد از ده شب رخ داده است که می توان فجر را روز عید قربان دانست و شب های ده گانه را دهه ی اول ماه ذیحجه دانست (فهم سباقی).

«وَ الشَّفْعِ وَ الْوَتْرِ» سوگند به زوج و فرد (منظور ایام تشریق روزهای ۱۱ و ۱۲ (شفع) و روز ۱۳ (وتر) ذیحجه که اعمال حج تمام می شود. «وَ اللَّیلِ إِذا یسْرِ» قسم به شب هنگامی که به سوی روشنایی حرکت می کند و این گونه سپری می شود (فهم سیاقی).

مجموع قَسَم ها پایدار نبودن شب را می فهماند. ابتدا سپیده دغدغه است به همین جهت آن چه بعد از گذشت شب پایدار می شود، که فجر و شفع و وتر است بیان شده و در قَسَم بعدی فقط می خواهد بگوید که شب می گذرد اما آیا سپیده می آید یا نه، چیزی بیان نشده است.

این برای آن است که بعضی از سپیده های بزرگ، ایّام الله می باشند که برای رسیدن به آن لازم است ده شب را سپری کرد.

اما بعضی از سپیده ها برای آمدنشان یک شب هم بگذرد کافی است (فهم سیاقی- هدایتی). بعد از قَسَم ها این پرسش مطرح شده که آیا در این موارد سوگندی برای خردمند نیست؟ «هَلْ فی ذلِک قَسَمٌ لِذی حِجْرٍ» این گونه بیان در حقیقت به عظمت و اهمیت سوگندها اشاره می کند، زیرا:

۱. استفهام تقریری برای تأیید و تأکید می آید. ۲. اشاره ی دور (ذلک) برای اشاره به سوگندها تفخیم و تعظیم را می فهماند. ۳. تخصیص سوگندها به صاحبان خرد برای این است که فرومایگان آن چنان که شایسته است این سوگندها را در نمی یابند.

با توجه به تصریح نشدن جواب قسم، می توان جواب قسم محذوف را تأکید بر محتوای کل سوره دانست که به عاقبت شوم دنیوی و اخروی طغیانگران دنیاگرا و سرانجام نیک خداگرایان توجه دارد.

ارتباط قسم و جواب نیز چنین است. در قسم ها برای تبیین یک امر عقلی از محسوسات استفاده شده (تشبیه معقول به محسوس) به این صورت که فجر را می توان نشان خداگرایی و ظلمت شب را نشان دنیاگرایی و طغیان دانست و چون ظلمت ها رفتنی اند ظلم و طغیان از بین می روند و این فجر و خداگرایی است که اصالت و دوام دارد. پس سرانجام خیر و حق پیروزمند خواهد بود (فهم مقایسه ای).

سوره با مطرح نمودن نمونه های تاریکی و سرانجام آنان، این زوال را به اثبات می رساند و فجر که نشان از عاقبت نیکو برای خداگرایان است، ظهور پیدا می کند. جهت هدایتی سیاق اول می شودعبارت از: میعادگاه های دل بریدن از دنیا در راستای تأکید بر جهت هدایتی سوره است (پایان شب سیه سپید است).

سیاق دوم آیات ۶ تا ۲۶

در آیه ی ششم استفهام تقریری ادامه یافته و این بار از پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) درباره ی عاقبت قوم عاد و ثمود و فرعون سؤال می شود. «أَ لَمْ تَرَ کیفَ فَعَلَ رَبُّک بِعادٍ» آیا ندیده ای که پروردگارت با قوم عاد چه کرد (فهم سباقی).

این بیان نشان از آگاهی دقیق پیامبر(صلی الله علیه وآله) از سرنوشت هلاکت بار این قوم دارد. قوم عاد صاحب شهر «ارم» بودند. «إِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ» شهری با ستون هایی بلند. «الَّتی لَمْ یخْلَقْ مِثْلُها فِی الْبِلادِ» که نظیر آن ستون ها در دیگر سرزمین ها ساخته نشده بود.

این گونه وصف قوم عاد (بدل آوردن نام شهر «ارم» برای قوم عاد) نشان می دهد که خداوند تنها به قوم آن ها کار نداشته، بلکه شهر آن ها را هم کار داشته و از طریق ویران کردن شهرشان آن ها را نابود کرد هم خودشان و هم شهرشان نابود شد (فهم سیاقی).

هم چنین درباره ی قوم ثمود سؤال می شود. «وَ ثَمُودَ الَّذینَ جابُوا الصَّخْرَ بِالْوادِ» همانان که خانه های خود را با برش سنگ ها در میان درّه بنا می کردند. (ساختمان سازی شان خیلی پیشرفته بوده)؛ «وَ فِرْعَوْنَ ذِی الْأَوْتادِ» و فرعونی که صاحب میخ ها بود (فهم سباقی).

کنایه از استحکام قدرت فرعونی است. این وصف به خاطر آن است که به دستور فرعون مخالفانش به چهار میخ به زمین یا چوب بسته و شکنجه می شدند.

وصف های یاد شده برای هر سه قوم حاکی از قدرت خاص ظاهری و دنیوی (پیشرفت صنعتی) آنان نسبت به اقوام دیگر و در نتیجه بهره مندی از نعمات و امکانات مادی است(فهم مجموعی) اما این اقوام به جای این که به خاطر این قدرت ها و نعمت ها شکر خدا را به جا آورند، در شهرها به طغیانگری پرداختند.

«الَّذینَ طَغَوْا فِی الْبِلادِ* فَأَکثَرُوا فیهَا الْفَسادَ» (سه گروه را با هم جمع کرده) آنان که در شهرها طغیان و سرکشی کردند و سرکشی ایشان زمینه ساز افزایش فساد در سرزمین ها گشت.

«فَصَبَّ عَلَیهِمْ رَبُّک سَوْطَ عَذابٍ» به همین خاطر مستحق عذاب سخت دنیوی شدند و پروردگارت تازیانه های عذاب را بر سر آنان فرو ریخت. این آیه در واقع بیان تفصیلی استفهامی است که در قبل مطرح شد.

«إِنَّ رَبَّک لَبِالْمِرْصادِ» علت این سرنوشت دردناک اقوام مذکور، مراقبت خداوند از اعمال بندگان است و این هشداری است برای بقیه طغیانگران که از کمین الهی غافلند (فهم سباقی).

«فَأَمَّا الْإِنْسانُ إِذا مَا ابْتَلاهُ رَبُّهُ فَأَکرَمَهُ وَ نَعَّمَهُ فَیقُولُ رَبِّی أَکرَمَنِ» (با کلمه ی انسان که اسم جنس است به نوع انسان نظر کرده و از نگرش مادی گرانه ی انسان نسبت به آزمایش و ابتلا (وسیله ی آزمایش) سخن به میان می آورد که) هرگاه خداوند انسان را آزمایش کند به این شکل که او را اکرام و انعام کند

دلیل بر ارزش و عزت خودش می داند و می گوی