پاورپوینت کامل اعتدال؛ راه زندگی در حکمت اسلامی ۵۷ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل اعتدال؛ راه زندگی در حکمت اسلامی ۵۷ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل اعتدال؛ راه زندگی در حکمت اسلامی ۵۷ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل اعتدال؛ راه زندگی در حکمت اسلامی ۵۷ اسلاید در PowerPoint :

منتقدان و خرده‌گیران برفلسفه‎ ‎باستانی به طور کلی و بر فلسفه‎‌‎‏‌های دینی اعم از مسیحی و اسلامی به طور خاص می‌گویند نتیجه آموزه این گونه دانشها انزوا، ترک دنیا و دوری از لذائذ مادی است‎ ‎و بنابراین نمی‌تواند برای بهینه شدن زندگی دنیای بشریت رهنمون باشد.

منتقدان و خرده‌گیران برفلسفه

‎

‎

باستانی به طور کلی و بر فلسفه

‎

‌

‎

‏‌های دینی اعم از مسیحی و اسلامی به طور خاص می‌گویند نتیجه آموزه این گونه دانشها انزوا، ترک دنیا و دوری از لذائذ مادی است

‎

‎

و بنابراین نمی‌تواند برای بهینه شدن زندگی دنیای بشریت رهنمون باشد. آنان در تبیین مدعای خویش گویند که حکیمان مسیحی با تعلیمات رهبانیت و نیز مسلمانان صوفی از راه و روش سقراط پیروی کرده اند.آنان اضافه می‌کنند که ترک لذائذ دنیوی که شیوه سقراط بوده در فرهنگ مسیحی واسلامی تقویت و تحت عنوان زهد یعنی ترک دنیا نهادینه شده و مسیحیان و مسلمانان به آن راه و رسم سفارش و توصیه اکید شده‌اند.

البته انتساب این روش زندگی به سقراط در میان قدما بابرداشت از تقریر حکمای کلبی مخصوصا «آن تیس تن» رواج داشته است۲ بسیاری او را حکیم «خم نشین» و بیابانگرد دانسته‌اند و حتی پاره‌ای از اقوال دیوجانس را به او منتسب نموده‌اند. ایپکتیتوس درکتاب مقالات خود سقراط را با دیوجانس مقایسه کرده است.۳

در میان مسلمانان نیزابن القفطی در کتاب تاریخ الحکماء در شرح حال سقراط می‌نویسد که او را «سقراط الجب» گویند، چه او در چاه یا خم می‌نشست و هرگز منزلی دیگر اختیار نکرد. ابن اصیبعه نیزبه پیروی ازکتاب مختار الحکم و محاسن الکلم تالیف امیر ابوالوفاء مبشربن فاتک به سال ۴۴۵ هجری که وی نسخه ازآن را داشته سقراط را همین گونه می‌داند۴ و بعضی اقوال معروف دیوجانس را ازقبیل اینکه به اسکندر گفته است «از مقابل آفتاب من برخیز» به سقراط نسبت می‌دهد.

برخی از پژوهشگران مغرب زمین احتمال قوی می‌دهند که منشاء اصلی اینگونه تعرفه از سقراط کتاب تاریخ الحکمای حنین بن اسحق(سده سوم هجری) است که در زمان ما مفقود ولی نزد مولف مختار الحکم بوده است.۵ ‏

جالب توجه آنکه بسیاری از بزرگان مسلمان نیز در مورد انتساب زندگی دیوجانس چنان به خطا رفته‌اند که نه تنها به سقراط بلکه به عموم پیشوایان فلسفه یونان باستان منتسب ساخته‌اند و گویی چنین می‌پنداشتند که این روش زندگی نتیجه ایست که از فلسفه بدست می‌آید.

برای نمونه نظامی گنجوی در هفت پیکر می‌گوید: ‏

فلاطون برآشفت ازآن انجمن

که استادی او داشت در جمله فن

شب و روز ازاندیشه چندان نخفت

کاغانی برون آورید از نهفت

به خم در شد از خلق پی کرد گم

نشان جست ازآواز این هفت خُم

کسی کوسماعی نه دلکش کند

صدای خم آواز او خوش کند۶

حافظ شیرازی نیز که همواره به حکمت طعنه می‌زند و معتقد است که حکمت از گشودن معمای هستی ناتوان است می‌گوید:

سخن از مطرب و می گوی و راز دهر کمتر جو

که کس نگشود و نگشاید به حکمت این معمارا

در جای دیگر در مقام تعریض می‌گوید:

جز فلاطون خم نشین شراب

سرّحکمت به ما که گوید باز

به هرحال زندگی در انزوا و دور از هرگونه التذاذ دنیوی در ادبیات اسلامی به فلاسفه یونان منتسب می‌شده است. ‏

درمسیحیت اصولاً اجتناب از لذائذ دنیوی پیروی از زندگی پیامبرشان حضرت عیسی مسیح (ع)دانسته شده است. درادبیات اسلامی نیززندگی عیسی (ع) همینگونه منعکس گردیده است۷

‎

.

‎

‏ در اسلام صوفیان در کنار باطن‌گرایی به انزوا و اجتناب از لذائذ مادی و ترک دنیا گرایش داشته‌اند. برخی از تاریخنگاران غربی فلسفه اسلامی تاثیر مسیحیت را بر تصوف اسلامی غیر قابل انکار دانسته‌اند و احیاناً بعضی نویسندگان مسلمان نیز ازآنان متاثر شده اند.۸

به هر حال این انتقاد نسبت به حکمت مورد توجه برخی حکیمان اسلامی قرارگرفته و کم و بیش به دفاع ازآن اهتمام نموده‌اند. محمد زکریای رازی که گویی ازاین اتهام رنج می‌برده رساله‌ای دراین موضوع تحت عنوان السیره الفلسفیه تالیف کرده است. از سطور آغازین آن رساله چنین پیداست که سقراط

‎

‎

‏ که خود به امر معیشت و تمشیت زندگی اهتمام داشته و در امور اجتماعی و اختلاط با مردم سعی وافر می‌نموده و با عامه ناس خلط و آمیزش می‌یافته و به امور معاش مشتغل بوده لذا عده از اهل نظر و تمیز و تحصیل به عیب‌جویی و شکستن قدر وی برخاسته و چنین پنداشته‌اند که از وی از سیرت حکما انحراف جسته و مخصوصا ازراه و رسمی که پیشوای او سقراط داشته کناره نموده است. وی از قول معترضان به خویش در خصوص سقراط می‌نویسد:

«…چه ازاین حکیم (سقراط ) نقل است که هیچگاه گرد درگاه ملوک نمی‌گردید و اگر ایشان طالب قرب او می‌شدند دعوت ملوک را به استخفاف رد می‌کرد، طعام لذیذ نمی‌خورد و جامه فاخر نمی‌پوشید. دربند ساختن خانه و گرد کردن توشه و تولید مثل نبود، ازخوردن گوشت و نوشیدن شراب و ملازمه لهو دوری می‌جست، به همان خوردن گیاه و پیچیدن خود در جامه‌ای ژنده قناعت می‌ورزید، در صحرایی در خمی بیتوته می‌کرد، با عوام و سلطان هیچگاه تقیه به کار نمی‌بست بلکه آنچه را برحق می‌دانست در لفظی روشن و بیانی صریح پیش همه برزبان می‌آورد. مخالفان نه تنها سیرت مارا خلاف این می‌دانند، بلکه در طرززندگانی پیشوای ما سقراط نیز زبان به طعن گشوده گویند این سیرت خلاف مقتضای طبیعت و بقای نسل است و نتیجه عمل به آن جز خرابی عالم و فنای مردم نخواهد بود.»۹

آنگاه رازی پس از ذکر این مقدمه در مقام پاسخ این مقوله نخست به دفاع از سقراط و سپس بیان سیره خویش و بالاخره راهی که حکمت برای راه و رسم زندگی به انسانها پیشنهاد می‌کند می‌پردازد.

وی اولاً مدعی است که انتساب آن گونه زندگی به سقراط توسط مخالفان وی ارائه شده ناصحیح است و ثانیاً وی سیرت صحیح و واقعی سقراط را به نحو دیگری معرفی می‌کند. می‌گوید دشمنان سقراط وی را مردی گوشه‌گیر و دشمن انتظامات و مخالف تولید مثل و بقای نسل شناسانده‌اند درصورتی که سقراط مردی است وطن‌پرست و تا حدی شریک در امور اجتماعی هموطنان خود و برخلاف اتهام مخالفان دشمن بقای نسل نبوده و خود نیز دارای زن و فرزند بوده است. رازی اصرار دارد که سقراط دو دوره زندگانی داشته است و اگر در دوره اول چنان می‌زیسته که مخالفان گویند برخلاف آن در دوره دوم سیره‌ای را داشته که خود بیان‌گر آن است. وانگهی سیرت وی در دوره نخستین هم آنگونه و بدان معنا نبوده که مخالفان گفته‌اند معنای و جهت دیگری داشته است. ۱۰

‏ رازی راه حکمت را اینگونه بیان می‌کندکه فیلسوف حقیقى کسى است که از لذاتى که مایه خسران عقل و اخلاق است احتراز جوید و علم و عدل را که سبب لذت واقعى بعد از مرگ است بر لذایذ جسمانى ترجیح نهد، لیکن اختیار این سیرت مستلزم آن نیست که مرد شیوه مرتاضان هند را در سوختن جسد و افکندن خود بر آتش سوزان، یا سیره مانویه را در ترک جماع و گرسنه و تشنه و پلید نگاه‏داشتن خود، یا روش نصارى را در رهبانیت و انزواى در صوامع، یا طریقه جمعى از مسلمین را در اعتکاف در مساجد و ترک مکاسب و اقتصار بر کم‌خوراکى و درشت پوشاکى اختیار کند و از لذات فعلى چشم بپوشد، بلکه باید به دیده عقل در لذایذ ببیند و آنها را پیشه کند که به عواقبى مولم و تبعاتى و خیم نکشد.

مرتاض ناسک به عقیده رازى با نفس خود ظالم است و راهى مى‏رود که با سیره و اخلاق اسلاف سازش ندارد، چه اسلاف گفته‏اند که فلسفه تشبه به خداوند عز و جل است تا آنجا که ممکن شود، و آن نسبت به نفس عادل و رحیم بودن است. فیلسوف واقعى باید سیرتى برگزیند که از زهد و ریا دور، و از تعیش و تفنن برى باشد و در هیچ یک از دو ورطه افراط و تفریط نیفتد. سپس رازی برای لذت طلبی دو حد تعیین می‌کند؛ حد اعلی و حد اسفل. حد اعلی، سرحد بین لذت زیاد و فرو شدن در شهوانیات و ترجیح نهادن آن بر امور دیگر و لذاتی است که رسیدن به آنها جز به ارتکاب ظلم میسر نمی‌شود و بیش از این حد مخالف حکم عقل و عدل است. از این نوع گذشته طلب سایر لذات رواست و این حد اعلای لذت طلبی است. حد اسفل، یعنی حدی که سرحد بین لذت قلیل و ریاضت و امساک محسوب می‌شود، آن است که فرد آنقدر از لذتها بهره گیرد که رنجی نبیند و به ناخوشی نیافتد. اما پایینتر از حد اسفل از حکمت خارج است؛ مانند سیرت هندیان مرتاض، مانویان خود آزار، رهبانان منزوی و مسلمانان معتکف؛ چون براثر تحمیل رنج بر نفس، روشی مخالف حکم عقل و عدل در پیش گرفته اند.

«آنچه بین این دو حد اعلی و اسفل هست رواست و کسی که آن را به کار دارد، از شمار فلاسفه خارج نیست؛ بلکه می‌توان سیره او را سیره‌ای فلسفی خواند؛ گرچه بهتر آن است که فیلسوف به حد اسفل مایلتر باشد تا به حد اعلی».

مستفاد از بیان رازی آن است که الگوی حکمت برای راه و رسم زندگی رعایت اعتدال و میانه‌روی است.

در خصوص توصیه ادیان نیز لازم به ذکر است که قرآن مجید که