توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل ویژگی موصول حرفی ۸۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل ویژگی موصول حرفی ۸۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل ویژگی موصول حرفی ۸۰ اسلاید در PowerPoint :

کاربرد موصول حرفی

موصول حرفی به تعدادی از حروف عنوان شده و کاربردهایی با شرایطی برای آنها تعریف شده که در این مقاله به طور خلاصه به جایگاه و برخی ویژگی‌های آنان می‌پردازیم.

فهرست مندرجات

۱ – معرفی اجمالی
۲ – اولین حرف موصول
۲.۱ – جایگاه ان مصدری در کلام
۲.۲ – برخی ویژگی‌ها‌ی ان مصدری
۲.۲.۱ – وجوب ظاهر شدن ان
۲.۲.۲ – حکم وجوب تقدیر ان
۲.۲.۳ – حکم جواز تقدیر ان
۳ – دومین حرف موصول
۳.۱ – جایگاه و نحوه‌ی کاربرد
۳.۲ – برخی ویژگی‌های انّ
۳.۲.۱ – احکام ان مخففه
۴ – سومین حرف موصول
۴.۱ – ویژگی‌های کی مصدریه
۴.۱.۱ – شرایط فاصله کی از فعل
۴.۲ – ویژگی دیگر کی مصدریه
۴.۲.۱ – نشانه مصدری بودن کی
۵ – چهارمین حرف موصول
۵.۱ – انواع ما مصدریه
۵.۱.۱ – مصدری ظرفی
۵.۱.۲ – مصدری غیر ظرفی
۵.۲ – نکته
۶ – پنجمین حرف موصول
۶.۱ – ویژگی‌های لو
۶.۱.۱ – صله لو مصدری
۷ – ششمین حرف موصول
۷.۱ – جایگاه همزه تسویه
۷.۲ – کاربرد
۸ – نکته
۹ – پانویس
۱۰ – منبع

معرفی اجمالی

ویژگی و نحوه کاربرد موصول حرفی از مجموعه مباحث “موصول حرفی” بوده که به جهت اهمیت و تفصیل آن به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می‌گیرد، از این رو به خواننده‌ی محترم توصیه می‌شود جهت فهم مطالب این نوشتار و شناخت جایگاه و اهمیت عنوان آن به مدخل “موصول حرفی” و مطالب مذکور در آن مراجعه کند. ‌در این نوشتار جایگاه و ویژگی‌های هر یک از “ادات مصدری” (موصول حرفی) به صورت جداگانه بررسی می‌شود.

اولین حرف موصول

انْ مصدری یکی از حروف موصوله می‌باشد و در دو مکان واقع می‌شود:

جایگاه ان مصدری در کلام

۱. ‌ابتدای جمله، در این صورت “انْ” به همراه صله‌ی خود (فعل مضارع)، به عنوان مبتدا در محل رفع است، از این رو “انْ” در عبارت «انْ تصبروا خیرٌ لکم» به همراه صله خود (تصبروا…) به عنوان مبتدا در محل رفع است. ‌

[۱] ابن هشام انصاری، عبدالله بن یوسف، مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب، ج۱، ص۴۱، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۸ ه ق، چاپ دوم. ‌

۲. ‌بعد از فعلی که به معنای یقین نباشد، در این صورت محل اعرابی “انْ” و صله‌ی آن طبق اقتضای جمله، متفاوت بوده و در هر یک از سه حالت اعرابی اسم (رفع، نصب و جرّ) واقع می‌شود،

[۲] ابن هشام انصاری، عبدالله بن یوسف، مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب، ج۱، ص۴۲، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۸ ه ق، چاپ دوم. ‌

به عنوان مثال “ان تکرهوا” در آیه‌ی شریفه‌ی «عسی ان تکرهوا شیئاً»

[۳] بقره/سوره۲، آیه۲۱۶. ‌

«چه بسا چیزی را خوش نداشته باشید…». ‌به عنوان فاعل “عسی” «”عسی” در این آیه فعل تامّ، ماضی و جامد بوده و مصدر مؤول (ان تکرهوا…) در محل رفع و فاعل آن است.»

[۴] صافی، محمود بن عبدالرحیم، الجدول فی اعراب القرآن، ج۲، ص۴۴۵، ‌بیروت، دارالرشید مؤسسه الایمان، ۱۴۱۸ ه ق، چاپ چهارم. ‌

در محل رفع بوده و “ان یفتری” در آیه‌ی شریفه‌ی «وَ مَا کاَنَ هَذَا الْقُرْءَانُ اَنْ یُفْترَی مِن دُونِ الله‌»

[۵] یونس/سوره۱۰، آیه۳۷. ‌

«شایسته نبود (و امکان نداشت) که این قرآن، بدون وحی الهی به خدا نسبت داده شود». به عنوان خبر “کان” در محل نصب واقع شده است. ‌

[۶] صافی، محمود بن عبدالرحیم، الجدول فی اعراب القرآن، ج۱۱، ص۱۲۷، ‌بیروت، دارالرشید مؤسسه الایمان، ۱۴۱۸ ه ق، چاپ چهارم. ‌

برخی ویژگی‌ها‌ی ان مصدری

۱. ‌صله‌ی “انْ”، جمله‌ی فعلیه‌ای است که فعل آن ماضی یا مضارع متصرف” «علت متصرف بودن فعلی که بعد از “موصول حرفی” واقع می‌شود این است که فعل غیر متصرف، مصدری ندارد تا حرف مصدری به همراه صله آن به تاویل مصدر برود.»

[۷] استرآبادی، محمد بن حسن، شرح الرضی علی الکافیه، ج۴، ص۴۴۱، تهران، مؤسسه الصادق، ۱۳۸۴، چاپ اول. ‌

بوده و یا به صیغه‌ی امر «طبق نظر سیبویه، فعل امر و نهی نیز صله‌ی “ان” مصدری واقع می‌شوند.»

[۸] استرآبادی، محمد بن حسن، شرح الرضی علی الکافیه، ج۴، ص۴۴۱، تهران، مؤسسه الصادق، ۱۳۸۴، چاپ اول. ‌

به کار می‌رود،

[۹] ابن هشام انصاری، عبدالله بن یوسف، مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب، ج۱، ص۲۶، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۸ ه ق، چاپ دوم. ‌

از این رو بعد از آن، فعل جامد همچون “لیْس” واقع نمی‌شود. ‌
۲. ‌”انْ” زمان فعل مضارع را به آینده‌ی محض (استقبال) اختصاص می‌دهد. و در صورت وارد شدن بر فعل ماضی، زمان آن را تغییر نمی‌دهد. ‌

[۱۰] استر آبادی، محمد بن حسن، شرح الرضی علی الکافیه، ج۴، ص۴۴۱، تهران، مؤسسه الصادق، ۱۳۸۴، چاپ اول. ‌

[۱۱] حسن، عباس، النحو الوافی، ج۴، ص۲۷۸، تهران، ناصر خسرو، ۱۴۲۶ ه ق. ‌

۳. ‌”انْ” در صورتی که بر فعل مضارع وارد شود، آن را نصب داده هر چند بر خلاف سایر ادات ناصب فعل مضارع، مقدر باشد. ‌

[۱۲] ابن هشام، عبدالله بن یوسف، شرح قطری الندی و بل الصدی، ص۶۱، قم، سید الشهداء، ۱۳۷۰ ه ش، چاپ چهارم. ‌

۴. ‌بین “انْ” و فعل بعد از آن، چیزی به جز “لا”ی نافیه یا زائده فاصله نمی‌شود. ‌

[۱۳] ابن هشام، عبدالله بن یوسف، اوضح المسالک الی الفیه ابن مالک و معه مصباح السالک الی اوضح المسالک، ج۴، ص۱۴۶، پ۱، تالیف برکات یوسف، بیروت، دار الفکر، ۱۴۲۷ـ ۱۴۲۸ هـ، چاپ اول. ‌

۵. ‌از ویژگی‌های “ان” مصدری این است که در مواردی پیش از فعل مضارع، مقدّر است. ‌حکم ظاهر شدن و مقدّر بودن “ان” بر سه گونه است:

وجوب ظاهر شدن ان

وجوب ظاهر شدن “ان”

[۱۴] ابن هشام، عبدالله بن یوسف، اوضح المسالک الی الفیه ابن مالک و معه مصباح السالک الی اوضح المسالک، ج۴، ص۱۵۷، پ۱، تالیف برکات یوسف، بیروت، دار الفکر، ۱۴۲۷ـ ۱۴۲۸ هـ، چاپ اول. ‌

میان “لام” جارّه و “لا”ی نافیه ضروری است،

[۱۵] استرآبادی، محمد بن حسن، شرح الرضی علی الکافیه، ج۴، ص۷۹، تهران، مؤسسه الصادق، ۱۳۸۴، چاپ اول. ‌

از این رو “ان” «نون “ان” به لام تبدیل شده و در لام حرف “لا” ادغام شده است، این ادغام از نوع متقارب بوده که در دو صورت جایز است:
الف. ‌ادغام لام “ال” در حروف شمسی، مانند: «الرّجل»، ب. ‌ادغام نون ساکن در حروف یرملون (ی، ر، م، ل، و، ن) مشروط به این که در دو کلمه باشند، مانند: «ان لا».

[۱۶] طباطبایی، محمد رضا، صرف ساده، ص۱۳۲، ادامه پ ۲، قم، دار العلم، ۱۳۸۵، چاپ شصت و دوم. ‌

در آیه شریفه‌ی «لِئَلَّا یَکُونَ لِلنَّاسِ عَلَیْکُمْ حُجَّه»

[۱۷] بقره/سوره۲، آیه۱۵۰. ‌

«تا مردم، جز ظالمان (که دست از لجاجت برنمی‌دارند) دلیلی بر ضدّ شما نداشته باشند». مصدری

[۱۸] صافی، محمود بن عبدالرحیم، الجدول فی اعراب القرآن، ج۲، ص۳۰۵، ‌بیروت، دارالرشید مؤسسه الایمان، ۱۴۱۸ ه ق، چاپ چهارم. ‌

بوده و میان “لام” جاره و “لا”ی نافیه، ظاهر شده است. ‌

حکم وجوب تقدیر ان

وجوب مقدر بودن “ان”

[۱۹] حسن، عباس، النحو الوافی، ج۴، ص۲۸۵، تهران، ناصر خسرو، ۱۴۲۶ ه ق. ‌

بعد از پنج «برخی “ثمّ” را به “واو” معیت ملحق کرده‌اند، بنابراین مقدر بودن “ان” بعد از شش حرف، واجب است.»

[۲۰] حسن، عباس، النحو الوافی، ج۴، ص۲۸۵، تهران، ناصر خسرو، ۱۴۲۶ ه ق. ‌

حرف “لام جحود” «لام جحود، لام جارّه‌ای است که بر فعل مضارع وارد شده و برای تاکید نفی بعد از “کان” منفی در کلام آورده می‌شود که به جهت ملازمت با جحد (نفی) جحود نامیده می‌شود.»،

[۲۱] شرتونی، رشید، مبادی العربیه، ج۴، ص۱۷۱، قسم النحو، تنقیح و اعداد حمید محمدی، قم، دار العلم، ۱۴۲۷ ه ق، چاپ بیست و پنچم. ‌

“او” «در صورتی که “او” به معنای “الی” یا “الّا” باشد.»،

[۲۲] صفائی بوشهری، غلامعلی، بداءه النحو، ص۳۱۳، قم، مدیریت حوزه علمیه قم، ۱۳۸۶هـ ش، چاپ دوم. ‌

“حتّی” «”حتی” در اینجا حرف جاره بوده و بر علت، نهایت یا استثنا دلالت می‌کند.»،

[۲۳] ابن هشام، عبدالله بن یوسف، اوضح المسالک الی الفیه ابن مالک و معه مصباح السالک الی اوضح المسالک، ج۴، ص۱۶۱، پ۱، تالیف برکات یوسف، بیروت، دار الفکر، ۱۴۲۷ـ ۱۴۲۸ هـ، چاپ اول. ‌

“فاء سبب” «”فاء” سبب، حرف عاطفه‌ای است که بعد از آن نتیجه و حاصل قبل از “فاء” است و قبل از آن نفی یا طلب محض واقع شود.»

[۲۴] ابن هشام، عبدالله بن یوسف، اوضح المسالک الی الفیه ابن مالک و معه مصباح السالک الی اوضح المسالک، ج۴، ص۱۶۲، پ۹، تالیف برکات یوسف، بیروت، دار الفکر، ۱۴۲۷ـ ۱۴۲۸ هـ، چاپ اول. ‌

و “واو معیّت” «”واو” معیت، حرفی است که بر متلازم بودن قبل و بعد از خود دلالت دارد در حالی که قبل و بعد از آن، با هم و در یک زمان حاصل می‌شوند، بنابراین “واو” معیت به معنای “مع” بوده و بر جمع و همراهی دلالت می‌کند. ‌”ان” ناصبه بعد از “واو” معیت نیز به شرط تقدم نفی یا طلب محض، فعل مضارع را نصب می‌دهد»،

[۲۵] ابن هشام، عبدالله بن یوسف، اوضح المسالک الی الفیه ابن مالک و معه مصباح السالک الی اوضح المسالک، ج۴، ص۱۶۲، پ۹، تالیف برکات یوسف، بیروت، دار الفکر، ۱۴۲۷ـ ۱۴۲۸ هـ، چاپ اول. ‌

ضروری است، از این رو “ان” در آیه‌ی شریفه‌ی «قالوا لن نبرحَ عَلَیه عاکفین حتّی یرجعَ الَینا مُوسی»

[۲۶] طه/سوره۲۰، آیه۹۱. ‌

«ولی آنها گفتند: «ما هم چنان گرد آن می‌گردیم (و به پرستش گوساله ادامه می‌دهیم) تا موسی به سوی ما بازگردد!». ‌بعد از “حتی” و قبل از فعل مضارع (یرجع) مقدّر است. ‌

حکم جواز تقدیر ان

در دو مورد ظاهر شدن یا مقدر بودن “ان” جایز است:
۱. ‌”انْ” بعد از “لام جارّه” «”لام جاره” در اینجا به معنای تعلیل است که در اصطلاح لام “کی” نامیده می‌شود.»

[۲۷] استرآبادی، محمد بن حسن، شرح الرضی علی الکافیه، ج۴، ص۷۸، تهران، مؤسسه الصادق، ۱۳۸۴، چاپ اول. ‌

و پیش از فعل مضارع واقع شود،

[۲۸] استرآبادی، محمد بن حسن، شرح الرضی علی الکافیه، ج۴، ص۷۸، تهران، مؤسسه الصادق، ۱۳۸۴، چاپ اول. ‌

از این رو “انْ” در آیه‌ی شریفه‌ی «وَ اُمِرْنَا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَمِینَ»

[۲۹] انعام/سوره۶، آیه۷۱. ‌

«و ما دستور دادیم که تسلیم پروردگار عالمیان باشیم‌».
بعد از “لام” جارّه و پیش از فعل مضارع (نُسْلِمَ) مقدر است اگر چه ظاهر شدن آن (لِان نسلمَ) نیز جایز است. ‌
۲. ‌”ان” بعد از یکی از حروف عطف “واو”، “فاء”، “ثُم” و “او” و پیش از فعل مضارع واقع شود مشروط بر این که حرف عطف مورد نظر بر معنایی از معانی وجوب مقدر بودن “ان” دلالت نکند و معطوف علیه اسم جامدی باشد که معنای فعلی نداشته باشد،

[۳۰] حسن، عباس، النحو الوافی، ج۴، ص۲۸۷، تهران، ناصر خسرو، ۱۴۲۶ ه ق. ‌

از این رو “ان” در عبارت «مقاومتُکَ العَدُوّ ثمَّ تَنتَصِرَ فخرٌ عظیمٌ» بعد از حرف عطف (ثمّ) و پیش از فعل مضارع (تنتصر) مقدر است اگر چه ظاهر شدن آن (ثمّ ان تنتصر) نیز جایز است. ‌

دومین حرف موصول

“انَّ” یکی دیگر از حروف موصوله است که همزه “انّ”، مفتوح است. ‌

جایگاه و نحوه‌ی کاربرد

با دو معمول خود جزئی از جمله‌ است و آن جمله نیازمند اسم می‌باشد، بنابر‌این “انَّ” در مکانی وارد می‌شود که به اسم مرفوع، منصوب و یا مجرور نیاز است و اسم مذکور تنها مصدر به تاویل رفته از “انّ” و دو معمول آن می‌تواند باشد،

[۳۱] حسن، عباس، النحو الوافی، ج۱، ص۶۴۲، تهران، ناصر خسرو، ۱۴۲۶ ه ق. ‌

به عنوان مثال در عبارت «سرّنی انَّک بارٌّ باهلک»، فعل (سرَّنی) نیازمند فاعل و اسم مرفوع است و آن اسم مصدری است که از به تاویل رفتن “انَّ” و دو معمول آن حاصل می‌شود، تقدیر عبارت «سرّنی برّک باهلک» است. ‌

برخی ویژگی‌های انّ

۱. ‌”انَّ” از حروف مشبّهه بالفعل بوده و معنای آن غالبا تاکید است، به این بیان که نسبت خبر به مبتدا را تاکید کرده و شک یا انکار موجود در نسبت مذکور را از بین می‌برد. ‌

[۳۲] حسن، عباس، النحو الوافی، ج۱، ص۶۴۴، تهران، ناصر خسرو، ۱۴۲۶ ه ق. ‌

[۳۳] حسن، عباس، النحو الوافی، ج۱، ص۶۴۴، تهران، ناصر خسرو، ۱۴۲۶ ه ق. ‌

۲. ‌”انَّ” از حروف مصدری عامل است، به این بیان که بر جمله‌ی اسمیه وارد شده، مبتدا را به عنوان اسم خود نصب و خبر را به عنوان خبر خود رفع می‌دهد،

[۳۴] صفائی بوشهری، غلامعلی، بداءه النحو، ص۳۱۰، قم، مدیریت حوزه علمیه قم، ۱۳۸۶هـ ش، چاپ دوم. ‌

از این رو “انَّ” در جمله‌ی «عَجِبتُ انَّ زیداً قائمٌ» از ادات مصدری عامل بوده که بر جمله‌ی اسمیه وارد شده، “زیداً” را به عنوان اسم خود نصب و “قائمٌ” را به عنوان خبر رفع داده است. ‌
۳. ‌جایگاه “انَّ” و دو معمول آن مکانی است که به اسم نیاز باشد و این اسم در جمله ممکن است نقشه‌ایی از قبیل فاعل، نائب فاعل، مبتدا، خبر از اسم معنا «اسم معنا، اسم