پاورپوینت کامل سیرى در ساقى نامه سرایى در ادبیات ایران ۵۵ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل سیرى در ساقى نامه سرایى در ادبیات ایران ۵۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل سیرى در ساقى نامه سرایى در ادبیات ایران ۵۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل سیرى در ساقى نامه سرایى در ادبیات ایران ۵۵ اسلاید در PowerPoint :

منشاء و چگونگى ساقى نامه‌ها

ساقى نامه که مطاوى ابیاتش غالباً مجزا از قسم نامه نیست، از اقسام شور انگیز ادبیات منظوم ماست که به اقتباس ازخمریات ادب عرب مورد توجّه وتقلید شاعران ایران قرار گرفت. در بدو امر در قصائد وقطعات منظوم رودکى سمرقندى وبشار مرغزى وسپس در قصیده‌ها ومسمطات منوچهرى دامغانى در وصف مى ظاهر شد و به مرور با ظهور و بروز مضامین دیگر در سروده‌هاى سخنوران ایرانى،کاربردى جدید یافت که مقرون به معانى بلند،حاصل از تدقیق در نفسانیات بود.

منشاء و چگونگى ساقى نامه‌ها

ساقى نامه که مطاوى ابیاتش غالباً مجزا از قسم نامه نیست، از اقسام شور انگیز ادبیات منظوم ماست که به اقتباس ازخمریات ادب عرب مورد توجّه وتقلید شاعران ایران قرار گرفت. در بدو امر در قصائد وقطعات منظوم رودکى سمرقندى وبشار مرغزى وسپس در قصیده‌ها ومسمطات منوچهرى دامغانى در وصف مى ظاهر شد و به مرور با ظهور و بروز مضامین دیگر در سروده‌هاى سخنوران ایرانى،کاربردى جدید یافت که مقرون به معانى بلند،حاصل از تدقیق در نفسانیات بود.

درپى این تطوّر معنوى به صورت ابیات پراکنده در سروده‌هاى نظامى گنجوى مُّبِین بى وفایى و ناپایدارى مظاهر مادى جهان شد. بدین سان که نظامى با یاد آورى سرانجام نا خجسته زندگانى زود گذر آدمى،معانى بلند حکمى را با بیانى مؤثر که سبک و سیاقى ویژه دارد،در تلو ابیات پراکنده اى به رشته نظم کشید. جولانگاه اندیشه اى در گذرگاه بینش سرایندگان دیگر گشود که موجب شد با دیدى ژرف نگر به مظاهر جهان هستى بنگرند واز نادیدنى‌هاى پنهان درحجاب پندار، به نیروى کلک حقایق نگار پرده بر گیرند.

نظامى در کتاب پنج گنج،دو سوگندنامه جانسوز سرود. یک جا در داستان خسرو وشیرین هنگام زارى کردن شیرین در دورى خسرو و جاى دیگر در اسکندر نامه،هنگامى که اسکندر در نامه اى که از بستر مرگ به مادر مى‌نویسد، او را سوگند مى دهد که با شکیبائى بر ماتم پور به قضاى آسمانى تن در دهد.

دو سوگند نامه نظامى، دردناک‌ترین قسم نامه‌هاى سروده شده در ادب ایرانى است.همه گویندگانى که پس از او در این باب سخن سرایى کرده‌اند، به دو سروده وى نظر داشته اند و تحت تاثیر او بوده اند.همچنین نخستین شاعرى که در بین پیشینیان به سرودن ساقى نامه پرداخت، نظامى بود. او ابتدا در کتاب لیلى ومجنون ساقى نامه مختصرى سرود که ابیات آغازینش چنین است:

ساقى مى لاله رنگ بر گیر

جامى به نواى چنگ برگیر

آن مى که منادى صبوح است

آباد کن سراى روح است

نظامى بعد از آن تاریخ، ضمن داستان اسکندر (در شرفنامه واقبال نامه) تلو ابیاتى پراکنده در بحر متقارب مثمن مقصور یا محذوف۱رشحات طبع گهر بارى ظاهر ساخت که عبدالنبى فخرالزمانى قزوینى در قرن یازدهم هجرى با ذوقى سرشار،از مجموع دویست بیت پراکنده وى، ساقى نامه اى فراهم ساخت که در تذکره میخانه مندرج است واغلب شعراى بزرگ و سخنوران نامى،به پیرویش در عرصه سخنورى طبع آزمایى و ساقى نامه سرایى کرده اند.۲

گرچه امیر خسرو دهلوى،خواجوى کرمانى، خواجه حافظ شیرازى،هاتفى، جامى وبسیارى از شعراى عهد صفوى ودیگران، ساقى نامه نظامى را تقلید کردند وبه پیروى ازآن حکیم بزرگ وشاعر فحل سترگ، ساقى نامه‌هاى پر شمار به صورت متّصل یا منفصل از سروده‌ها بر دو وجه موجز و مختصر یا مطوّل ومفصّل سرودند؛ اما باز هیچ یک ازحیث فضیلت تقدّم ونیز به لحاظ ذوق سلیم و فخامت کلام وقدرت بیان که مقرون به انسجام الفاظ ورقت معانى است،لطف سخنشان به پایه سروده سخته نظامى نرسید.

سخنوران بزرگى مانند امیر خسرو دهلوى وپس از او خواجوى کرمانى که در تلو ابیاتى به بحر متقارب در اسکندرنامه و هُماى وهمایون، با ساقى ومغنّى از بیش وکمى وناپایدارى جهان، باعنوان نکوهش وطلب روزگارونه عنوان صریح ساقى نامه سخن گفتند. ونیزخواجه حافظ شیرازى که در سلک مثنوى کوتاهى با عنوان ساقى نامه ، نغماتى دلچسب به رشته نظم کشید،هیچ یک به بیان معنى ژرف ترى از سروده نظامى توفیق نیافتند وبه ارائه سخنى که جلوه تازه ‌تر وجذابیتى بیشتر داشته باشد، نائل نیامدند.

در فاصله زمانى سده ششم تا آغاز سده دهم تحولاتى در زمینه ساقى نامه سرایى پدید آمد که علاوه بر آنکه منجر به نظم ساقى نامه‌هاى منفصل در همان قالب مثنوى به بحر متقارب مثمن مقصور یا محذوف شد،ساقى نامه‌هاى نو آیینى در قالب ترکیب بند یا ترجیع بند باب کرد؛ به این نحو که فخرالدین عراقى که شیدایى ِ شاعرانه وعاشقى صوفیانه را توأمان داشت، بر خلاف دیگران در راه تازه اى قدم نهاد.

او ترجیع بندى سرود به ترجیعِ «در میکده مى کشم سبوئى رباشد که بیابم از تو بوئى»،در غالب بند‌ها،در جایگاه صوفى وارسته حقیقت جوى، ازساقى پیمانه پیماى ازلى، پیمانه مى الست طلبید وخواستار جام جهان نمایى شد که سرانجام جهان را در پى تابش ِروى ساقى درآن بنگرد. به این ترتیب، عراقى بانى ساقى نامه اى شد که از حیث قالب با ساقى نامه‌هاى پیشین همانندى نداشت،ولى به لحاظ معنى ومضمون متضمّن همان معانى ومضامین سابق بود. به همین سبب بود که فخرالزمانى قزوینى، آن را در شمار ساقى نامه‌ها در تذکره میخانه نقل کرد.

سرودن ساقى نامه‌هاى متّصل در شعر فارسى تا پایان عهد تیمورى وآغاز دوران صفوى متداول بود وبعد از آن ساختن ساقى نامه هاى منفصل به شیوه حافظ نیز باب شد. پیشگام این دسته از ساقى نامه گویان،«امیدى تهرانى» مقتول به سال ۹۲۹هجرى است که ساقى نامه مجزاى او جاذبه وگیرندگى ویژه اى دارد.

از سده دهم به بعد، سرودن ساقى نامه، بیش از پیش باب شد؛ به گونه اى که رکن رکین شاعرى به حساب آمد و کمتر سخنورى از جمع سخنوران شناخته شده دوران بود که در صدد طبع آزمایى در زمینه ساقى نامه سرایى بر نیاید. ساقى نامه اى مجزا ومستقل از سایر سروده‌ها ویا در مطاوى ابیات منظومه اى دیگر به بحر متقارب نسراید.

نوع اندیشه در ساقى نامه‌ها تقریباً یکسان وبیشتر بر روال سابق است؛ یعنى همان اظهار عواطف مشعر بر ناپایدارى وبیهودگى زندگى و سرانجام نابه سامان وناستوده حیات فنا پذیرِ آدمى،تعلّق گریزى وپناه بردن به عوالم مستى براى رهایى از بار منّت ایمان و تهمت کفرِ هستى، آرزوى دسترسى به جلوه شهود راستى،جست وجوى گمشده آرزو در پاى مصطبه پیر مغان،گوشه گیرى در خلوتگه دل وسلوک باطنى درعرصه ناسوتى جهت حصولِ سیر در عوالم لاهوتى وملکوتى بامخاطب قرار دادن ساقى وگاه آویختن به دامان مغَّنى براى نیل به مستى، که البته مستى در ساقى نامه ‌ها جنبه عرفانى دارد.

مى به آن جرعه ازجام حقیقتى اطلاق مى شود که باعث رهایى از عالم مجاز مى گردد و جلوه شکوه مند هستىِ پایدار را مى نماید. اساساً واژه‌هاى مى ومى فروش ومى آشام و میگسار و میخانه ونیز واژه‌هاى چنگ ودف ونى و مانند آن،از زمره مصطلحات ویژه نمادینى است که در جرگه کاربران عرفان مدار وشاعران ساقى نامه سرا، معنى ومفهوم ظاهرى ندارد. چنان که نظامى پس از آن که مى‌گوید:

بیا ساقى آن آتش توبه سوز

به آتشگه مغز من بر فروز

شرابى بمن ده که مستى کنم

بدان آب آتش پرستى کنم

مغنى مدار از غنا دست باز

که این کار بى سازناید بساز

و ابیاتى دیگر از این دست، در پایان مقال چنین اظهار مى دارد:

تو پندارى اى خضر فرخنده پى

که از مى مرا هست مقصود مى

از آن مى همه بیخودى خواستم

وزان بیخودى مجلس آراستم

مرا ساقى از وعده ایزدی است

صبوح از خرابى،مى از بى خودی است

وگرنه بایزد که تا بوده ام

به مى دامن لب نیالوده ام

با این که ساقى نامه سرایى، در عرصه ادب ایران ،فراورده نوینى از دریاى طبع وقریحه شاعرانى است که به سائقه علائق عرفانى وجنبه نو آورى فکرى،متوّجه به عوالم معنوى بودند و به تقابل با ستایشگرى قصیده سرایان مدّاح نظرداشتند، بازبرخى از ساقى نامه‌ها به مدح پایان مى یابد. اعم از مدح امامان،خاصه ستایش حضرت على (ع)؛ مانند ساقى نامه شرف جهان (تذکره میخانه ،ص ۱۶۱) ویا مدح پادشاهان وبزرگان،مثلِ ساقى نامه قاسم گنابادى درستایش شاه تهماسب (تذکره میخانه، ص۱۷۳) ونیز ساقى نامه قدسى ( تذکره میخانه، ص ۲۴۳) که به مدح شاه عباس ختم سخن مى شود.

از حیث بیان ونحوه تنظیم سخن نیز برخى از سرایندگان ساقى نامه‌ها مبدع ابداعاتى شدند، مانند مولانا پرتوى شیرازى (متوفى به سال ۹۴۱ه) که سیاق سخنش در ساقى نامه سرایان معاصر وپس آیندش مؤثر بود.

حکیم پرتوى شیرازى، زاده لاهیجان، نشو نما یافته شیراز، همدوره شهیدى قمى و اهلى شیرازى،از شاگردان ملّا جلال الدین محمد دوانى وازمعاصران شاه تهماسب صفوى بود. ساقى نامه وى به قدرى نغز ومؤثر است که برخى بانسبت دادن به فردوسى،اظهار داشته‌اند که حکیم ابوالقاسم در آغاز پرتوى تخلص مى کرده؛ مطلبى که فخر الزمانى قاطعانه آن را فاقد اعتبار مى داند.( میخانه ، ص ۱۲۴)