پاورپوینت کامل شریف مرتضی و دوران گذار در گفتمان دینی تشیع ۵۸ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل شریف مرتضی و دوران گذار در گفتمان دینی تشیع ۵۸ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل شریف مرتضی و دوران گذار در گفتمان دینی تشیع ۵۸ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل شریف مرتضی و دوران گذار در گفتمان دینی تشیع ۵۸ اسلاید در PowerPoint :

ابو القاسم ذو المجدین علی بن الحسین بن محمد موسوی، معروف به شریف (السید) مرتضی (۳۵۵ -۴۳۶ق) [۱] ، از بزرگترین و مهمترین متکلمان و اصولیان امامیه است (وی متولی نقابت سادات و پاره ای از مناصب دولتی دیگر بود [۲] ). او در عین حال مهمترین شاگرد شیخ مفید نیز بود.

ابو القاسم ذو المجدین علی بن الحسین بن محمد موسوی، معروف به شریف (السید) مرتضی (۳۵۵ -۴۳۶ق) [۱] ، از بزرگترین و مهمترین متکلمان و اصولیان امامیه است (وی متولی نقابت سادات و پاره ای از مناصب دولتی دیگر بود [۲] ). او در عین حال مهمترین شاگرد شیخ مفید نیز بود. نیای مادریش ناصر کبیر اطروش است که از امامان زیدیه قلمداد می شود و پدرش و یا دست کم خاندان پدریش نیز بر مذهب واقفه بوده اند، اما خود او امامی مذهب بود و با حمایت مادرش [۳] تحت تعلیم شیخ مفید قرار گرفت. وی در درجه نخست یک متکلم بود که در عین حال به سنت متکلمان آن دوره در اصول فقه نیز قلم می زد. اما شریف مرتضی در عین حال شاعر و ادیب نیز بود و همه اینها را در کنار دانش فقه یکجا داشت. وی در دانش فقه آثار برجسته و مهمی داشته که برخی از آنها باقی مانده است. شریف مرتضی همراه استادش شیخ مفید، در بسط جریان اصول گرا و متکلمانه فقه و مقابله با جریان اصحاب حدیث امامیه سهم اصلی را در میان امامیه داشتند. در زمینه اندیشه های کلامی نیز سهم اصلی در ورود اندیشه های کلامی معتزله در میان امامیه با شریف مرتضی بوده است [۴] . به هر حال در سنت امامیه گرچه شریف مرتضی شاگرد شیخ مفید قلمداد می شود اما حقیقت آن است که او تأثیری هم طراز استادش بر فقه شیعه داشته و در دانشهای کلام و اصول فقه تأثیر او بر جامعه امامیه بسی فراتر از استادش بوده است [۵]. شریف مرتضی کتاب مهمی در فقه به نام المصباح [۶] داشته، که از میان رفته اما عمدتا سهم او را باید در تدوین جامع اصول فقه و تبیین ادله فقهی بر اساسی قطعی همچون رد خبر واحد، جانشین کردن آن با اجماع طائفه امامیه و رد صریح قیاس دانست. رهکار اجماع امامیه در فقه شریف مرتضی، برای تضمین قطعیت احکام فقهی شیعه است که همواره بر آن به عنوان یکی از دلایل وجود امام در عقاید امامیه تأکید می شده و پناه بردن به قیاس و اجتهاد الرأی و شیوه های ظنی دیگر که از سوی فقه اهل سنت مورد بهره برداری قرار می گرفت، شدیدا مورد انتقاد بود. در شرایط غیبت امام غائب که دسترسی به قول امام معصوم مستقیما امکان پذیر نیست، اجماع امامیه کاشف از قول معصوم تلقی شد و جانشین آن ارائه گردید [۷]. در نظرگاهی که به وسیله متکلمان به ویژه مورد تأکید قرار گرفت، امام معصوم به عنوان منبع تفسیر و تبیین شریعت قلمداد می شد که قول او متکی بر قطعیت است و بنابراین نیازی به اجتهاد مبتنی بر ظنون شرعی که اهل سنت مطرح می کنند نیست. این دیدگاه ریشه در تحولی در عقاید شیعه امامیه دارد که در آن امام از جایگاه متولی امر حکومت تبدیل به جانشین پیامبر در تبیین شریعت می شود. این تحول که به ویژه با تحول نظریه عصمت مورد توجه قرار گرفت، پروبلماتیک سیاسی را به حاشیه می برد و امام را از مرحله جانشین پیامبر در اداره جامعه مسلمانان به جانشین پیامبر در تفسیر و تأویل شریعت تبدیل می کند. البته تحول از امام به مثابه خلیفه به امام به مثابه پیشوای ملکوتی در گذار از تشیع دوران اولیه به تشیع گروههای شیعی کوفه که بعدها حتی عنوان غلات نیز یافتند، صورت گرفته بود. اما تفاوت دیدگاه جریان متکلمان از دوران هشام بن الحکم به بعد این بود که نقش سیاسی امام بسیار به حاشیه رفته بود و از دیگر سو، به جای آنکه امام به عنوان پیشوای ملکوتی نقش پیامبر گونه پیدا کند و منبع تأویل شریعت باشد و از آن جایگاه تفسیری تکوینی ارائه گردد، به منزله جانشین پیامبر در تفسیر و تبیین احکام شریعت و به تعبیر معمول دیگر “حجت” پیدا کند. در این نظام فکری امام به مثابه حجت جای خلیفه را نمی گرفت، بلکه درست مقارن با تحولات مربوط به تولید نظریه فقیه در جامعه اسلامی به طور عام و نقش آن که شافعی نخستین بار آن را به طور جامعی تبیین کرد، امام در اندیشه این مکتب شیعی جای فقیه را گرفت با این تفاوت که منبع علم او قطعی تلقی شد.

در تشیع کوفی گرچه در آغاز شاید تنها تمایل به امام علی و اهل بیت عمومیت داشت ولی به تدریج شاید در نیمه دوم سده اول و در اواخر آن سده، مسئله امامت بلافصل امام علی پس از پیامبر غلبه بیشتری می یابد. همزمان گرایشات شیعی کوفه نوعی مذهب باطنی و تأویلی را که مبتنی بر نوعی فرجام باوری بود، اشاعه می دادند. گروههای دیگری بیشتر بر مفهوم شورا و ضرورت شورایی بودن انتخاب خلیفه تأکید داشتند. این گروههای شیعی با بسط این نظریه تمایلات سیاسی روشنتری پیدا کردند. در حالی که گروههای نخست بیشتر تمایلات فرجام باورانه را بسط می دادند. در دوران گذار از سده اول به سده دوم، تشیع فاطمی قدرت بیشتری گرفت و همزمان از سوی آنان نظریه وصایت که در تشیع پیشتر تنها درباره انتقال امامت به کار گرفته می شد، به عنوان تفسیری برای جایگاه اهل بیت و فرزندان فاطمه و نسبت آنان با پیامبر ارائه شد. در سده دوم تشیع کوفی در کنار جریان اصلی گروههایی که یا عقاید فرجام باوری و باطنی داشتند و یا گرایشات سیاسی روشنی که محوریت شایستگی اهل بیت را برای تعیین شورایی خلیفه مورد تأکید قرار می دادند، شماری از شیعیان کوفی تنها به مرجعیت اهل بیت در شریعت و تفسیر احکام و ارائه فتاوی علاقمند بودند. این جریان البته در آغاز جریانی حاشیه ای بود، اما به تدریج پس از امام صادق رو به گسترش نهاد و عاقبت زمینه ساز نظریه ای نوین در امامت شد. نظریه ای که به نظر می رسد هشام بن الحکم، متکلم شیعی و امامی در ارائه آن سهم اصلی را داشته است. در این نظریه نقش سیاسی امام به حاشیه می رود و بیشتر امام به عنوان امام معصوم و به دور از خطا معرفی می شود که در شریعت و تفسیر دین نقش حجت را دارد. گفتار و کردار او حجت است و او به مثابه حجت خداوند بر روی زمین جانشین پیامبر است. این نظریه که البته ریشه های خود را در جریان تشیع کوفی که پیش از این از آن سخن گفتیم، پیدا می کرد و در آن مانند آن دیگر جریان، امام پیشوای ملکوتی بود، در عین حال به جایگاه تفسیری امام در فقه و شریعت تکیه بیشتری داشت. این جریان همزمان بود با تولد و پیدایش مکاتب فقهی مختلف اسلامی در بومهای مختلف. گرچه این جریان به وسیله شماری از متکلمان و فقیهان شیعی امامی دنبال شد و بیشتر بر آثار و احادیث فقهی تأکید می گردید، اما عموما امامیان سده سوم باور به این نظریه را با انتقال و گسترش احادیث عام شیعی کوفی با علائم فرجام باوری و باطنی و تأویلی جمع می کردند و بنابراین ضمن آنکه به روایات فقهی عنایت داشتند، اما باورهای کهنتر شیعی را درباره پیشوای ملکوتی مورد توجه قرار می دادند. متکلمانی مانند شیخ مفید و سید مرتضی بعدها در ارائه نظریه فقهی کلامی نوین خود، بیشتر تکیه خود را بر میراث فقهی امامان و نقش تفسیری آنان در شریعت گذاردند.

با وجود اینکه شیخ مفید به ویژه در مباحث امامت و اثبات آن و ارائه نظریه ای منظومه وار در این رابطه بر شاگردش پیشی دارد و مبتکر تلقی می شود و تأثیری جاودانه بر تفکر امامیه در این رابطه داشته، اما دست کم از نقطه نظر حجم کتابهایی که از شریف مرتضی در سده های بعد باقی ماند، باید گفت که وی مورد ارجاع بیشتری بوده است [۸] ؛ خاصتا می دانیم که شریف مرتضی با تألیف الشافی در رد بر قسمت امامت کتاب المغنی قاضی عبدالجبار، و نیز با تدوین چندین کتاب و رساله دیگر درباره امامت توانست نظریه های استادش را بسط و گسترش دهد و دفاع نظامند تری از آموزه امامت شیعی عرضه کند. چارچوبی که شریف مرتضی به تأسی از استادش شیخ مفید در ارائه نظام فکری امامت شیعی پیشنهاد می کند، به دور از نظریات تأویلی و باطنی کهن تشیع بود؛ گرایشاتی که آنان آن را با عنوان گرایشات غالیانه رد می کردند. بنابراین امام محوری تشیع که در بیشتر جریانات شیعی کوفی و امامی گسترش پیدا کرده بود و در کانون نظریه ای جامع درباره جهان شناسی، پیامبرشناسی و فرجام شناسی قرار می گرفت و بیشتر در حول محور طبیعت ملکوتی و معنوی امام دور می زد، جای خود را در طرح متکلمان و به ویژه از عصر شیخ مفید به نظریه ای متناسب با شریعت داد که امام در آن جانشین پیامبر در اداره جامعه و تبیین مسائل دینی است؛ گرچه این نظریه اخیر با همتای سنی خود که برای خلیفه جایگاهی در تبیین و تفسیر شریعت قائل نبود متفاوت بود. بنابراین در طرح شیخ مفید و شاگردانش دو مسئله ضرورت نص و انتصاب امام از سوی پیامبر و نیز مسئله عصمت امام که وی را شایسته مرجعیت در قطعیت دینی و دوری از هرگونه ظن می کرد، بیشتر مطرح بود. احادیث شیعی که از دورانهای نخستین تشیع و دوران امامان نقل می شد، متضمن نگرشی به عالم و نسبت میان خداوند و انسان و جایگاه وجودی امام در عالم بود که متضمن تفسیر متفاوتی از تاریخ نجات و جا