پاورپوینت کامل آموزه‌های سبک عراقی در آثار خواجوی کرمانی ۵۷ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل آموزه‌های سبک عراقی در آثار خواجوی کرمانی ۵۷ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل آموزه‌های سبک عراقی در آثار خواجوی کرمانی ۵۷ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل آموزه‌های سبک عراقی در آثار خواجوی کرمانی ۵۷ اسلاید در PowerPoint :

بیست‌وسومین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌خواجوی به «روضه‌الانوار خواجو در آینه سبک عراقی» اختصاص داشت که با سخنرانی دکتر عبدالرضا مدرس‌زاده، چهارشنبه چهارم مرداد در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد. دکترمدرس‌زاده در این نشست به بازکاری روضه‌الانوار خواجو که بر وزن مخزن الاسرار نظامی است، پرداخت. ذیلاً متن کامل این سخنرانی را تقدیم می کنیم.

اشاره: بیست‌وسومین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌خواجوی به «روضه‌الانوار خواجو در آینه سبک عراقی» اختصاص داشت که با سخنرانی دکتر عبدالرضا مدرس‌زاده، چهارشنبه چهارم مرداد در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد. دکترمدرس‌زاده در این نشست به بازکاری روضه‌الانوار خواجو که بر وزن مخزن الاسرار نظامی است، پرداخت. ذیلاً متن کامل این سخنرانی را تقدیم می کنیم.

***

روضه‌الانوار و مخزن‌الاسرار

خواجوی کرمانی که به تشخیص درست خویش شیوه مثنوی‌سرایی نظامی را دنبال کرده، به سبب توجهی که به کارکردهای سبک عراقی در قرن هشتم دارد، بیشتر منظومه‌های خود را بر اساس آموزه‌های برآمده از سبک عراقی و احوال خویش در قرن هشتم فراهم کرده است. بی‌تردید خواجو همچنان که خسرو و شیرین را به گل و نوروز بدل کرده و در وزن شاهنامه و اسکندرنامه، همای و همایون را سروده است، هنرورزی‌هایی مانند متحول کردن اجزای داستان‌ها و تأکید بر سلوک عرفانی در میان منظومه‌ها را هم در کارنامه دارد.

منظومه روضه‌الانوار سومین منظومه کمال‌الدین خواجوی کرمانی است که بر وزن مخزن‌الاسرار نظامی شکل گرفته است؛ با این تفاوت که مخزن‌الاسرار اولین منظومه نظامی در خمسه است، ولی در خمسه خواجو به دلایلی گل و نوروز و همای و همایون پیش از روضه‌الانوار هستند و آنچه در اول کتاب خمسه‌خواجو به عنوان روضه‌الانوار آمده، به دلیل ترتیب چاپ است که با خمسه نظامی شباهت داشته باشد.

خمسه‌سرایی یا بدین شکل منظومه‌سرایی، کارکرد و دستاورد قرن ششم است و حکیم بزرگ نظامی سلسله‌جنبان و محرک و پدیدآورنده همین شیوه‌ای است که بعدها موسوم شد به مثنوی‌های بزمی یا خمسه یا خمسه‌سرایی. درستی کار نظامی و موقعیت‌شناسی او و اینکه او به درستی تشخیص داده بود که جامعه به چنین منظومه‌هایی نیاز دارد، وقتی بیشتر خودش را نشان داد که تقریباً بیشتر شاعران مطرح یا صاحب‌سبک بعد از نظامی به سرودن خمسه یا منظومه‌های از این دست اقدام کردند. به عبارتی می‌شود گفت انگیزه‌ای شد تا آنها وسوسه شوند که خمسه‌سرایی را دنبال کنند. بلافاصله بعد از نظامی در قرن ششم، در قرن هفتم شاعرانی هستند که از جمله‌آنها خواجوی کرمانی، امیرخسرو دهلوی، جامی، وحشی بافقی و شاعران متفاوت و متمایز دیگری این کار را دنبال کردند.

می‌توان گفت خمسه‌سرایی، به عبارتی تلفیق گونه‌های ادبی با هم است. یعنی وقتی کسی مثل نظامی پنج منظومه دارد که این پنج منظومه علی‌الظاهر هیچ ارتباطی به هم ندارند؛ یعنی لیلی و مجنون هیچ نسبتی با اسکندرنامه ندارد، خسرو و شیرین هیچ نسبتی با بهرام‌نامه یا هفت پیکر ندارد و مثلاً مخزن‌الاسرار یک متن حکمی، اخلاقی و فلسفی است که هیچ ربطی به این داستان‌های عاشقانه و اجتماعی و این چیزها ندارد، این ظاهر ماجرا است.

در این کثرت، وحدتی نهفته است. یعنی کسی مثل نظامی که به‌راستی زیبنده لقب حکیم است، آمده و چنین اقدامی انجام داده است و آن‌گونه که استاد نامدار روزگار ما، شادروان دکتر زرین‌کوب گفته‌اند، این منظومه‌های علی‌الظاهر متفاوت یک حرف بیشتر ندارند و آن، توجه به آرمان‌گرایی است. نظامی زمانی که می‌خواهد فوندانسیون، پایه‌ها و زیرساخت مدینه فاضله را فراهم کند، روی عناصری دست می‌گذارد که اگر آن عناصر نباشد، مدینه فاضله شکل نمی‌گیرد.

نظامی و فلسفه یونانی

عناصر شکل‌دهنده مدینه فاضله در پندار نظامی، یکی اخلاق و دین است. یعنی اگر جامعه می‌خواهد به سمت آرمان‌ها حرکت کند و مطلوب‌های آرمانی خود را پیدا کند، اول اخلاق و دین مهم است. اخلاق و دین از هم جدا نیستند، ما اخلاق دینی و دین اخلاقی داریم. دینی نداریم که ضد اخلاق باشد، اخلاق درستی هم نداریم که مغایر با باورهای دینی باشد. نکته دوم اینکه در آرمان‌گرایی، ما نوع‌دوستی می‌خواهیم. نام دیگر نوع‌دوستی عشق و تا پای جان یکدیگر را پاس داشتن است. در بیرون از مدینه فاضله مردم پا روی گردن هم می‌‌گذارند. اگر بتوانند همدیگر را له می‌کنند، اما در مدینه فاضله آنچه که هست، نوع‌دوستی است.

عنصر دیگری که مدینه فاضله می‌خواهد یک پادشاه قادر و توانا و منصف است که نظامی این را در بهرام‌نامه پیاده می‌کند و بهرام نمونه اعلای پادشاهی است که به تعبیری شهروندان کشور خود را دوست دارد. مدینه فاضله آنقدر ارزش و اعتبار دارد که می‌شود برای آن همه کاری کرد، از جمله حکمت و خردگرایی را حتی از بیرون آن جامعه وارد کرد. می‌بینیم برخلاف سنت رایجی که در قرن ششم هست، در همه شاعران بزرگ ادب فارسی از سنایی تا خاقانی فلسفه یونانی را می‌کوبند و محکوم می‌کنند. نظامی متعهدانه و هوشمندانه از یونان و فلسفه یونانی یاد می‌کند، چون اعتقاد دارد که حکمت و خرد آنقدر ارزش دارد که حتی اگر وارداتی هم باشد ارزشمند، قابل اتکا و قابل استفاده است.

نظامی در خمسه‌، ارکان مدینه فاضله یا جامعه آرمانی را به درستی بنا نهاد. همین که امیرخسرو در هندوستان، خواجو در کرمان یا شیراز، وحشی بافقی در یزد، جامی در هرات و در جای‌جای جغرافیای زبان و شعر فارسی، کسانی مترصد این بودند و این شیوه را تعقیب کردند، نشان می‌دهد این شیوه کاربرد داشته و نیاز به این شکل منظومه‌سرایی بوده است. همان‌طور که در همه این دیوان‌ها غزل، رباعی و قصیده ملاحظه می‌کنید، به همان اندازه ما به منظومه‌هایی که عرفان، اخلاق، دین و عشق و هرچه در آن بیاید، رویکرد جست‌وجوی مدینه فاضله و آرمان شهر خواهد داشت.

ملاحظات فرهنگی و اعتقادی در عشق باستان

به نظر می‌رسد اکنون هم در شعر معاصر، درست است که گفته شده غزل باید ۱۴ بیت باشد، جوانان به عنوان شاعر و ما به عنوان شنوندگان مشتاق، غزل بیش از پنج بیت را حوصله نداریم و غزل چهار یا پنج بیت شده است؛ اما راست این است که اگر همین شاعران جوان، به آن اندازه از درایت، مطالعه، تدبیر و تعهد برسند و شروع به منظومه‌سرایی کنند، می‌شود گفت که ما خیلی جاهای خالی و حفره‌ها را با آن پر خواهیم کرد. یعنی کسی که الان بیاید سه هزار بیت درباره یک رابطه عاشقانه بگوید یا شاعری که اکنون و در همین دوران خاص عشق‌بازی و نوع‌دوستی و شل‌حجابی و سفت‌حجابی و این حرف‌ها بخواهد سه، چهار هزار بیت شعر عاشقانه بگوید، به اعتبار حکمت شعری مجبور خواهد بود، منظومه عاشقانه‌ای بگوید که درست و حسابی باشد. درست مثل همان کاری که نظامی کرده است. قهرمان داستان نظامی، خسروپرویز ساسانی است که ما در دین اسلام و در تمدن اسلامی هیچ علاقه و ارادتی به او نداریم؛ چون نامه پیامبر اسلام را پاره کرده است. خود نظامی اینقدر انصاف دارد که قهرمان داستانش که خسرو پرویز است را سر ماجرای پاره کردن نامه پیامبر محکوم می‌کند.

بنابراین نظامی هم که می‌خواهد از یک عشق عصر ساسانی سخن بگوید، ملاحظات فرهنگی و اعتقادی خود را در آن پیاده می‌کند. به همین خاطر می‌بینیم که خسرو و شیرین یک عشق درباری حرمسرایی اما با کمترین آلودگی یا پلیدی یا آغشتگی است. چون قلم دست نظامی است و نظامی است که این کار را انجام می‌دهد نه یک آدم لاابالی. می‌خواهم بگویم که منظومه‌سرایی‌ها، منظومه‌های بزمی، به زعم من اگر حتی تا روزگار ما بیاید، می‌تواند نقشه راه و زیرساختی باشد که سمت و سوی حرکت جامعه را تعیین می‌کند. به هر حال این اتفاق با نظامی‌می‌افتد و شروع می‌شود و شاعران هوشمندی که توفیق داشتند یا سلیقه‌شان اقتضا می‌کرده یا حوصله داشتند و… مثل شاعران مطرحی چون جامی، امیرخسرو و خواجو این کار را به نیکی دنبال کردند و از پس کار برآمدند.

طبیعی است که این منظومه‌سرایی‌ها باید به‌روزرسانی شوند. یعنی اگر شاعر جوان امروز بخواهد یک منظومه عاشقانه بگوید، حتماً باید به جای شتر و محمل و کاروان و… از عناصر زندگی امروز استفاده کند. کاری که امثال خواجو و امیرخسرو و جامی کردند. پیداست که کسانی مثل خواجو نمی‌خواستند کاملاً مقلد و رونویس درس یا سرمشق‌های نظامی باشند. ما در نظریه «استراق تأثیر» به این مسأله توجه می‌کنیم که شاعران متأخر صاحب‌سبک کسانی هستند که کاملاً تحت تأثیر شاعران اول نیستند. مثلاً خواجوی کرمانی عنوان، ساختار و وزن را از نظامی گفته و چیز دیگری ساخته و خلق کرده است. امیرخسرو دهلوی از یک معشوقه هندی نام برده و جامی آمده کار دیگری کرده است. یعنی اینها مقلد صرف نی