پاورپوینت کامل فراز و فرود یک نظریه؛ استبداد شرقی ۵۲ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل فراز و فرود یک نظریه؛ استبداد شرقی ۵۲ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل فراز و فرود یک نظریه؛ استبداد شرقی ۵۲ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل فراز و فرود یک نظریه؛ استبداد شرقی ۵۲ اسلاید در PowerPoint :

نظریه استبداد شرقی یا چنانکه برخی چپ‌گرایان بر آن تاکید می‌کنند، «شیوه تولید آسیایی» یکی از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نظریه‌ها برای تبیین و توجیه وضعیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع شرقی است. خاستگاه این نظریه در نگاه مستشرقان و برخی نظریه‌پردازان غربی است.آنها با یک کاسه کردن تمام جوامع شرقی و اطلاق انگ‌هایی چون استبداد شرقی بدون در نظر گرفتن پیچیدگی‌ها و دشواری‌ها، تمام این جوامع را در یک قالب کنار هم می‌گذاشتند و به زعم خود و با قیاس از تجربه جوامع اروپایی می‌کوشیدند با یک نظریه تمام مشکلات جوامع مورد مطالعه‌شان را توضیح دهند.

نظریه استبداد شرقی یا چنانکه برخی چپ‌گرایان بر آن تاکید می‌کنند، «شیوه تولید آسیایی» یکی از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نظریه‌ها برای تبیین و توجیه وضعیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع شرقی است. خاستگاه این نظریه در نگاه مستشرقان و برخی نظریه‌پردازان غربی است.آنها با یک کاسه کردن تمام جوامع شرقی و اطلاق انگ‌هایی چون استبداد شرقی بدون در نظر گرفتن پیچیدگی‌ها و دشواری‌ها، تمام این جوامع را در یک قالب کنار هم می‌گذاشتند و به زعم خود و با قیاس از تجربه جوامع اروپایی می‌کوشیدند با یک نظریه تمام مشکلات جوامع مورد مطالعه‌شان را توضیح دهند. این نظریه البته از صورت خام و اولیه خود در قرون شانزدهم و هفدهم میلادی تا شکل پیچیده و مستندی که در آثار کسانی چون کارل آگوست ویتفوگل مطرح شد،تحولات فراوانی را از سر گذراند اما امروز عمده صاحب‌نظران علوم سیاسی و جامعه‌شناسی به اطلاق و کلیت و دربرگیرندگی این نظریه نقدهای جدی دارند. در گفتار حاضر نویسنده کوشیده این نظریه را با توجه به آثار اندیشمندانی چون آدام اسمیت، مارکس و ویتفوگل تشریح کند و فراز و فرود آن را نشان دهد؛ ضمن آنکه در این میان به دیدگاه‌های احسان طبری نظریه‌پرداز چپ‌گرای ایرانی هم در این رابطه پرداخته است.

تحلیل وضعیت جامعه و تاریخ ایران در عرصه‌های گوناگون بدون یک بررسی جامع پیشینی امکان‌پذیر نیست. از این رو نباید روند امروزین حوادث در کشور چندان شگفت‌انگیز باشد. شگفت‌آور آنجاست که برخی تحلیل‌های کلیشه‌ای هنوز فارغ از بررسی توالی رشته رخدادهای تاریخی در شکل دادن فرآیند سیاست جاری در کشور به سر می‌برند. در واقع این به نوعی نشان‌دهنده فقدان و غفلت از دارا بودن یک افق دید وسیع تر- چه در گذشته و چه اکنون- نزد بیشتر نخبگان فکری مشرب‌های مختلف سیاسی در تئوری و پراکسیس در برهه‌های زمانی و چرخش‌های تاریخی کشور بوده است.

وارث یک سنت

کشورهای شرق از دیر باز به نظر بسیاری از پژوهشگران سرشناس علوم انسانی، وارث نوعی «استبداد شرقی»اند. آنان از نزدیک به چند سده پیش همواره در پی یافتن علل و عوامل تفاوت‌های بنیادین تمدنی و ساختاری جوامع باستانی شرق همچون چین، هند، مصر و ایران با جوامع غرب بوده‌اند. سنت‌های به جا مانده از دنیای پیشامدرن در عرصه‌های گوناگون همچنان بر دوش جوامع شرق سنگینی می‌کنند. این جوامع هنوز درگیر تناقض‌های تمدنی و فرهنگی خود هستند. اینکه چه گره‌گاه‌ها و اسباب و عواملی زمینه‌ساز بروز پدیده گسیختگی و دوگانگی در ساخت جوامع پیش‌گفته شده‌اند را البته نخست باید در تفاوت موجودیت کلان روند‌های تاریخی در هر یک از آنها جست‌وجو کرد. بی‌شک عوامل گوناگون اقتصادی، جغرافیایی و سرزمینی، جمعیتی، تاریخی، نژادی یا تبارشناسی، انسان‌شناسی(آنتروپولوژیک) و همپای آنها فرهنگی از آغاز در شکل‌گیری این جوامع دخالت تام داشته‌اند و نمی‌توان این همه را در چارچوب جبرگرایی(دترمینیسم) و فرمول تک‌‌‌خطی «ماتریالیسم تاریخی»، تفسیر اقتصادی تاریخ و استعمار محصور کرد. افزون بر اینها با قطعیت می‌توان گفت که همه تمدن‌ها، چه تمدن‌های مضمحل شده باستانی و چه امروزین، خودساخته محض نبوده‌اند و نیستند. این تمدن‌ها نیز همواره در معرض ستیزه‌جویی‌ها و سیطره‌طلبی‌ها و تعامل با بیگانگان بوده‌اند.

مساله آب

از دیدگاه شماری از پژوهشگران، در جوامع شرقی به سبب خشک و نیمه‌ خشک بودن جغرافیای این سرزمین‌ها «مساله آب» یکی از عوامل اساسی و تعیین‌کننده در پدیداری آنچه پیش‌تر اشاره شد است. اقتصاددانان کلاسیکی مانند ریچارد جونز و جان استوارت میل و پیش‌تر از آنان آدام اسمیت و جیمز میل در آن زمره‌اند.

آدام اسمیت شباهت‌ فعالیت‌های اقتصادی به ویژه قدرت تملکی فرمانروایان در چین، مصر باستان، هند و البته بسیاری دیگر جوامع آسیایی را در نظر داشت. او اصطلاح «جوامع آسیایی» را برای آنها برگزید و جان استوارت میل اصطلاحات «استبداد شرقی» و «جامعه شرقی» را. او الگوی «آسیایی حکومت» را یک گونه نهادی و فراگیر ارزیابی می‌کرد و با «فئودالیسم اروپایی» از اساس متفاوت می‌دانست. ریچارد جونز نیز به همین گونه به این خصلت پیش‌گفته باور داشت. او اصطلاح «جامعه آسیایی» را برای این جوامع درست‌تر دانست و جان استوارت میل اصطلاح «جامعه شرقی» را مناسب‌تر یافت. پس از آنان این گزاره کنجکاوی کارل مارکس را برانگیخت. نظرات مارکس بیشتر براساس دیدگاه‌های اقتصاددانان کلاسیکی نظیر جونز و میل بنا شده است. او درباره کشورهای شرق استدلال کرد که «آب و هوا و شرایط منطقه‌ای» باعث شدند آبیاری مصنوعی و عملیات آبرسانی مبنای کشاورزی شرقی شوند…. مهار آب «دخالت قدرت حکومت مرکزی را در شرق که تمدنی در سطح پایین داشت و وسعت منطقه‌ای‌اش آنقدر گسترده بود که از شکل‌گیری هر گونه هم‌پیوستگی داوطلبانه جلوگیری می‌کرد،گریزناپذیر ساخته بود» (به نقل از: استبداد شرقی،کارل ویتفوگل، ترجمه محسن ثلاثی، نشر ثالث، چاپ دوم ۱۳۹۱، صص ۵۷۵- ۵۷۴). مارکس در آثار مطرح خویش(گروندریسه و سرمایه) نیز به این مفاهیم اشاره می‌کند.

ویتفوگل از تاریخدانان برجسته مکتب فرانکفورت می‌نویسد:«مقایسه نخستین جلد کتاب سرمایه و نوشته‌های مارکس در سال‌های ۱۸۵۳، ۱۸۵۸، ۱۷۵۷ نشان می‌دهد که او در نخستین سال‌های کارش به جنبه آب‌سالارانه استبداد شرقی دقت بیشتری نشان می‌داد. بسیاری از عبارت‌ها در سرمایه و کتاب نقد نظر‌های ارزش اضافی که شرایط جامعه شرقی را در تضاد با شرایط جوامع یونان و رم باستان، فئودالی و سرمایه‌داری مطرح می‌کنند، نشان می‌دهند که مارکس بعد‌ها تصمیم گرفت جامعه آسیایی را به عنوان شکل‌بندی نهادی خاص معرفی کند و از بحث درباره جنبه مدیریتی استبداد شرقی بپرهیزد» (همان، ص ۵۸۵).

طبری و استبداد شرقی

حتی احسان طبری-که همواره صحت «ماتریالیسم تاریخی» را یادآوری می‌کرد- نیز بر این مساله تاکید داشت و بر آن بود:«خود مارکس در سلسله‌آثار خود، شیوه تولید آسیایی و جامعه کهن آسیایی را مورد تحلیل قرار می‌دهد و از آن جمله می‌نویسد:«شرایط اقلیمی، وضع زمین، فضای عظیم، بیابانی که از صحرای آفریقا از طریق عربستان، ایرانف هندوستان و تاتار ستان تا ارتفاعات فلات آسیا ممتد است، سیستم آبیاری مصنوعی را به کمک ترعه‌ها و تاسیسات آبیاری، پایه زراعت شرقی کرده است.» و «ضرورت بدیهی استفاده صرفه‌‌جویانه از آب… در شرق ناگزیر مداخله متمرکز دولت را می‌طلبید. منشأ آن وظیفه اقتصادی یعنی به ویژه وظیفه سازمان دادن امور عمومی که دولت‌های آسیایی مجبور بودند اجرا کنند از همین‌جاست.» مارکس از همین منشأ دسپوتیسم شرقی را توضیح می‌دهد. انگلس براساس همین تکامل قدرت دولتی است که دولت ساسانیان را «سلطنت منتظم ایرانی ساسانیان» می‌نامد (احسان طبری، برخی بررسی‌ها درباره جهان‌بینی‌ها و جنبش‌های اجتماعی در ایران، ۱۳۴۸، صص ۱۳- ۱۲).

طبری در جای دیگر درباره خصلت «استبداد شرقی» یادآور می‌شود:«در حقیقت دسپوتیسم شرقی از میان دو اسلوب خدعه و زور که هر دو را با غلو به کار می‌برد، توسل به زور را، آن هم به شکل حاد و عریان آن، برای ایجاد رعب و اطاعت عمومی … سخت موثر می‌شمرد» (فروپاشی نظام سنتی و زایش سرمایه‌داری در ایران، ص ۲۰). قطعا این نگرش طبری پس از مرگ استالین و بایگانی کردن تز مزبور بوده است.

جامعه آب ‌سالار

ویتفوگل در عین حال در بررسی خویش در نظر گرفتن عامل مهمی را گوشزد می‌کند:«تحقیق ما به چندین نتیجه‌گیری بنیادی رسیده است. نخست اینکه سامان نهادی و جامعه آب‌سالار را تنها با ارجاع به عوامل جغراف