توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نعمان بن ربعی خزرجی ۹۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نعمان بن ربعی خزرجی ۹۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل نعمان بن ربعی خزرجی ۹۴ اسلاید در PowerPoint :

ابوقتاده حارث بن ربعی انصاری

ابوقتاده حارث بن ربعی بن بلدمه انصاری خزرجی (د ۵۴ق/۶۷۴م)، از طایفه بنی‌سلمه (یکی از طایفه‌های خزرج) و بزرگان انصار از صحابه مشهور و مورد اعتماد پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) و از اصحاب امام علی (علیه‌السلام) و والی مکه از سوی امام علی (علیه‌السّلام) بوده است.

فهرست مندرجات

۱ – نسب‌شناسی
۲ – معرفی ابوقتاده
۲.۱ – سوارکار پیامبر
۳ – شرکت در غزوات
۳.۱ – همدردی با پیامبر
۳.۲ – مامور از بین بردن ابورافع
۳.۳ – شجاعت ابوقتاده
۳.۴ – حمله بر بنی‌غطفان
۳.۵ – جریان سریه ابوقتاده
۳.۶ – سریه سال نهم هجری
۴ – ابوقتاده در دوران خلفا
۵ – قاتل یزدگرد سوم
۶ – ابوقتاده در روزگار امیرالمؤمنین
۶.۱ – والی مکه
۷ – روایات منقول از ابوقتاده
۷.۱ – روایتی از عایشه
۸ – فوت ابوقتاده
۹ – منابع
۱۰ – پانویس
۱۱ – منبع

نسب‌شناسی

نسبش را چنین آورده‌اند: الحارث بن ربعی بن بلدمه بن خنّاس بن عبید بن غنم بن کعب بن سلمه بن سعد الانصاری الخزرجی السّلمیّ.

[۱] ابن الاثیر، عزالدین، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹/۱۹۸۹، ج۵، ص۲۵۰.

نسب پدرش را به صورت ربعی بن بلدمه (یا تلذمه) بن خناس بن سنان بن عبید بن عدی بن غنم بن کعب بن سلمه نیز آورده‌اند.

[۲] ابن حبان، محمد، تاریخ الصحابه ،ص ۶۹ ، به کوشش بوران ضناوی، بیروت، ۱۹۸۸م

مادرش کبشه دختر مطهر بن حرام بن سواد بن غنم بود.

[۳] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه فی تمییز الصحابه، تحقیق عادل احمد عبد الموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیه، ط الاولی، ۱۴۱۵/۱۹۹۵، ج‌۷، ص۲۷۲.

[۴] ابن الاثیر، عزالدین، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹/۱۹۸۹، ج۵، ص۲۵۰.

پسرانش عبداللّه و عبدالرحمن نام داشتند.

[۵] ابن حزم اندلسی، علی بن احمد، ‌جمهره انساب العرب، ‌ بیروت‌، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸، ص۳۶۰.

معرفی ابوقتاده

درباره نام او اختلاف است. نام او را نعمان و برخی عمرو ضبط کرده‌اند؛

[۶] ابن اثیر، عزالدین، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹/۱۹۸۹، ج‌۱، ص۳۹۱.

[۷] ابن اثیر، عزالدین، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹/۱۹۸۹، ج‌۵، ص۲۵۰.

امّا حارث از دیگر اسامی‌ وی مشهورتر است.

[۸] ابن اثیر، عزالدین، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹/۱۹۸۹، ج‌۳، ص۷۱۹.

حارث بن ربعی بن بلدمه انصاری، معروف به ابوقتاده، از بنی سلمه بن سعد خزرجی و در شمار بزرگان انصار بود. و از صحابه پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) است.

[۹] شیخ طوسی، محمد بن حسن، الابواب (رجال طوسی)، ص۸۳، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، ۱۴۲۷ق.

[۱۰] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۴ ص۳۴۱، بیروت، دارالکتاب العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.

[۱۱] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۹۴.

[۱۲] ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۹.

[۱۳] ابن اثیر، علی بن محمد الجزری، اسد الغابه، ج۱، ص۳۹۱.

سوارکار پیامبر

ابوقتاده یکی از سواران رشید لشکر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) بوده که به فارسُ رسول‌الله (سوارکار) رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) شهرت یافته بود.

[۱۴] ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب، ج۴، ص۱۷۳۱.

[۱۵] ابن اثیر، علی بن محمد الجزری، اسد الغابه، ج۱، ص۳۹۱.

[۱۶] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، ج۷، ص۲۷۲.

روایت شده که رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) در غزوه غابه که ابوقتاده مسعده را به انتقام خون محرز بن نضله به قتل آورد، او را از بهترین سواران خود خواند.

[۱۷] واقدی، محمد بن عمر، المغازی، ج۲، ص۷۶۲، به کوشش مارسدن جونز، لندن، ۱۹۶۶م.

[۱۸] ابن سعد‌، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۸۱.

[۱۹] ابن سعد‌، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۱، لیدن، ۱۹۰۴-۱۹۱۸م.

[۲۰] طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۲، ص۶۰۰.

از اخبار مربوط به او در جنگ‌ها بر می‌آید که وی سوارکاری شجاع و مطیع پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) بوده است.

[۲۱] ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب، ج۴، ص۱۷۳۱.

[۲۲] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۴۵۰.

شرکت در غزوات

او در همه غزوه‌ها تلاش‌مندانه شرکت داشت و افزون بر حضور در برخی سریه‌ها، فرماندهی شماری از آن‌ها را عهده‌دار شد.

[۲۳] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۰-۱۰۱.

[۲۴] واقدی، محمد بن عمر، المغازی، ج۲، ص۷۷۷-۷۷۸، به کوشش مارسدن جونز، لندن، ۱۹۶۶م.

در جنگ‌ها غالباً از سواران لشکر بوده.

[۲۵] واقدی، محمد بن عمر، المغازی، ج۱، ص۳۸۴-۳۸۵، به کوشش مارسدن جونز، لندن، ۱۹۶۶م.

[۲۶] واقدی، محمد بن عمر، المغازی، ج۱، ص۴۰۴-۴۰۵، به کوشش مارسدن جونز، لندن، ۱۹۶۶م.

حضور او در جنگ بدر مورد اختلاف است. به رغم تصریح خود وی به حضورش در جنگ بدر در سخنانش خطاب به معاویه،

[۲۷] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۴۵۳.

برخی نام او را در شمار بدریون نیاورده‌اند.

[۲۸] ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب، ج۴، ص۱۷۳۱.

[۲۹] ابن اثیر، علی بن محمد الجزری، اسد الغابه، ج۵، ص۲۵۰.

[۳۰] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، ج۷، ص۲۷۲.

واقدی حضور او را در جنگ بدر تایید می‌کند.

[۳۱] واقدی، محمد بن عمر، المغازی، تحقیق مارسدن جونس، بیروت، مؤسسه الاعلمی، ط الثالثه، ۱۴۰۹/۱۹۸۹، ج۱، ص۳۸۷‌.

ابن‌اثیر

[۳۲] ابن اثیر، عزالدین، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹/۱۹۸۹، ج‌۵، ص۲۵۰.

و طبرانی نیز او را از بدریون می‌دانند. به روایت طبرانی در شب قبل از آغاز جنگ بدر، ابوقتاده نگهبان پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بوده است.

[۳۳] هیثمی، علی بن ابی‌بکر، مجمع الزوائد، ج۹، ص۳۱۹، بیروت، بی جا، ۱۴۰۲ق/۱۹۸۲م.

در گزارشی، فرزندان او نیز از مسئولیتش در پاسداری از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) در بدر خبر داده‌اند.

[۳۴] هیثمی، نورالدین، مجمع الزوائد، ج۹، ص۳۲۲.

[۳۵] صالحی، محمد بن یوسف، سبل الهدی، ج۱۱، ص۳۹۷.

شعبی بر بدری بودن او تاکید دارد.

[۳۶] ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب، ج۴، ص۱۷۳۲.

[۳۷] ابن اثیر، علی بن محمد الجزری، اسد الغابه، ج۵، ص۲۵۰.

امّا در این‌که وی در جنگ احد و غزوات بعد از آن شرکت داشته، اتفاق نظر وجود دارد.

[۳۸] ابن اثیر، عزالدین، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹/۱۹۸۹، ج‌۵، ص۲۵۰.

[۳۹] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۷۴.

[۴۰] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، ج۴، ص۱۵۸، قاهره، ۱۳۲۸ق.

[۴۱] حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۵۴۶، بیروت، دارالمعرفه، ۱۴۰۶ق.

[۴۲] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۱۷۱، بیروت، دارالغرب الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.

او از دلیران سپاه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) بود؛ و پیامبر از وی به عنوان یکی از بهترین رزم‌آوران سپاهش یاد کرد.

[۴۳] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۴ ص۳۴۱، بیروت، دارالکتاب العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.

[۴۴] ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، ج۱، ص۲۸۹، بیروت، دارالجیل، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.

همدردی با پیامبر

ابوقتاده پس از نبرد احد به سال سوم ق. آن‌گاه که اندوه شدید رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) را در پی مثله شدن عمویش حمزه دید، تصمیم به انتقام از قریش گرفت. رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) سه بار او را به آرامش، دعوت کرد؛ اما وی نمی‌توانست غم و اندوه پیامبر را فراموش کند. به هر روی، رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) او را از انتقام گرفتن بر حذر داشت و وی را فردی راستگو و قریش را قومی بد برای پیامبرشان نامید.

[۴۵] واقدی، محمد بن عمر، المغازی، ج۱، ص۲۹۰-۲۹۱.

مامور از بین بردن ابورافع

در سال چهارم هجری پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) ابوقتاده و چهار تن دیگر (به نام‌های عبدالله بن عتیک، عبدالله بن انیس، اسود بن خزاعی و مسعود بن سنان)

[۴۶] واقدی، محمد بن عمر، المغازی، تحقیق مارسدن جونس، بیروت، مؤسسه الاعلمی، ط الثالثه، ۱۴۰۹/۱۹۸۹، ج۱، ص۳۹۱.

را برای کشتن ابورافع سلام بن ابی‌الحقیق (از یهودیانی که پیوسته علیه مسلمانان فعالیّت می‌کرد) به سوی قلعه خیبر فرستاد. زیرا ابورافع نه تنها همواره یهودیان، بلکه قبیله غطفان و اعراب مجاور را نیز با تعیین پاداش‌های بزرگ برای جنگ با آن حضرت تحریک می‌کرد، ابوقتاده در این ماموریّت موفق به کشتن ابورافع شد.

[۴۷] واقدی، محمد بن عمر، المغازی، تحقیق مارسدن جونس، بیروت، مؤسسه الاعلمی، ط الثالثه، ۱۴۰۹/۱۹۸۹، ج۱، ص۳۹۱-۳۹۳.

[۴۸] عبدالملک ابن هشام، السیره النبویه، ج۱، ص۵۱۴.

شجاعت ابوقتاده

در غزوه بنی مصطلق (مریسع) به سال پنجم ق. آن‌گونه که از خود ابوقتاده نقل شده، او پرچم‌دار مشرکان را کشت و بدین‌سان مسلمانان پیروز شدند.

[۴۹] واقدی، محمد بن عمر، المغازی، ج۱، ص۴۰۷.

در غزوه غابه (غزوه ذی‌قرد) (ربیع‌الاول سال ششم هجری) ‌

[۵۰] واقدی، محمد بن عمر، المغازی، تحقیق مارسدن جونس، بیروت، مؤسسه الاعلمی، ط الثالثه، ۱۴۰۹/۱۹۸۹، ج‌۲، ص۵۳۷ – ۵۳۸.

که ابوقتاده، مسعده را به انتقام خون محرز بن نضله کشت،

[۵۱] ابن عبد البر، ابو عمر یوسف، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دار الجیل، ۱۴۱۲/۱۹۹۲، ج‌۲، ص۵۸۴.

خود نیز زخمی شد. رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) او را «بهترین سواران» خود خواند

[۵۲] واقدی، محمد بن عمر، المغازی، تحقیق مارسدن جونس، بیروت، مؤسسه الاعلمی، ط الثالثه، ۱۴۰۹/۱۹۸۹، ج‌۲، ص۷۶۲.

[۵۳] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابو الفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ط الثانیه، ۱۳۸۷/۱۹۶۷، ج‌۲، ص۶۰۰.

[۵۴] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه فی تمییز الصحابه، تحقیق عادل احمد عبد الموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیه، ط الاولی، ۱۴۱۵/۱۹۹۵، ج‌۷، ص۲۷۳.

و به «فارسُ رسول‌الله» شهرت یافت.

[۵۵] ابن اثیر، عزالدین، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹/۱۹۸۹، ج‌۵، ص۲۵۰.

[۵۶] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه فی تمییز الصحابه، تحقیق عادل احمد عبد الموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیه، ط الاولی، ۱۴۱۵/۱۹۹۵، ج‌۷، ص۲۷۳.

رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) دعایش کرد و آب دهان مبارکش را بر زخم‌های او کشید.

[۵۷] واقدی، محمد بن عمر، المغازی، ج۲، ص۵۴۴-۵۴۵.

حمله بر بنی‌غطفان

در شعبان سال هشتم هجری، ابوقتاده بن ربعی انصاری با پانزده تن به دستور پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) طی سریّه‌ای به سرزمین محارب نجد‌

[۵۸] مسعودی، ابو الحسن علی بن حسین، التنبیه و الاشراف، تصحیح عبدالله اسماعیل الصاوی، القاهره، دار الصاوی، بی تا (افست قم مؤسسه نشر المنابع الثقافه الاسلامیه)، ص۲۳۱.

به نام خَضِره

[۵۹] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، ط الثانیه، ۱۹۹۵، ج‌۲، ص۳۷۷.

بر بنی‌غطفان حمله بردند و دویست شتر و دو هزار گوسفند و عده زیادی اسیر گرفتند. خمس غنایم را کنار نهادند و بقیه را میان مردمی‌ که در آن سریّه حاضر بودند، قسمت کردند.

[۶۰] ابن سعد، محمد بن سعد،، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبد القادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، ط الاولی، ۱۴۱۰/۱۹۹۰، ج‌۲، ص۱۰۰ – ۱۰۱.

جریان سریه ابوقتاده

ابوقتاده از پنج نفری بود که سلام بن ابی حقیق یهودی، از بانیان جنگ احزاب،

[۶۱] واقدی، محمد بن عمر، المغازی، ج۱، ص۳۹۱-۳۹۴.

را به دستور رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) در خیبر کشتند.

[۶۲] ابن هشام، عبد الملک، السیره النبویه، ج۱، ص۵۱۴.

در رمضان سال هشتم هجری نیز پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) قبل از فتح مکه، ابوقتاده را با هشت تن به وادی اضم (ناحیه‌ای در سه منزلی مدینه، میان ذو خشب و ذو المروه)

[۶۳] مسعودی، ابو الحسن علی بن حسین، التنبیه و الاشراف، تصحیح عبدالله اسماعیل الصاوی، القاهره، دار الصاوی، بی تا (افست قم مؤسسه نشر المنابع الثقافه الاسلامیه)، ص۲۳۱.

گسیل داشت. تا مشرکان گمان کنند، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) قصد حمله بر آن ناحیه را دارد. عامر بن اضبط اشجعی در حین عبور از کنار آنان به روش مسلمانان سلام داد و مسلمانان از حمله به او خودداری کردند؛ ولی محلّم بن جثّامه، یکی از حاضران در سریّه بر او حمله برد و او را کشت و شتر و کالاهایش را با مشکی شیر تصرف کرد. چون به حضور پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) رسیدند،

[۶۴] مسعودی، ابو الحسن علی بن حسین، التنبیه و الاشراف، تصحیح عبدالله اسماعیل الصاوی، القاهره، دار الصاوی، بی تا (افست قم مؤسسه نشر المنابع الثقافه الاسلامیه)، ص۲۲۹.

این آیه در مورد او نازل شد:
«ای کسانی که ایمان آورده‌اید چون در راه خدا سفر می‌کنید بی‌اندیشه شتاب مورزید و کسی را که به شما سلام می‌دهد مگویید مؤمن نیستی، مال این جهانی را می‌جویید و حال آن‌که نزد خدا غنایم زیادی است».

[۶۵] نساء/سوره۴، آیه۹۴.

[۶۶] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، بیروت، چاپ بیروت، ۱۳۷۹ ق، ج۳، ص۱۶۴.

از این ماجرا به سریه ابی قتاده یاد شده است.

[۶۷] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۳۳.

[۶۸] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۲۱۲.

[۶۹] مقریزی، احمد بن علی، امتاع الاسماع، ج۱، ص۳۴۷.

افراد این سریّه چون به ذو خشب رسیدند به آنان خبر رسید که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آهنگ مکه کرده است. پس آنان از راه بیبن خود را به سقیا (موضعی است نزدیک مدینه)

[۷۰] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، ط الثانیه، ۱۹۹۵، ج‌۳، ص۲۲۸.

رسانده در آن جا به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) پیوستند.

[۷۱] ابن سعد، محمد بن سعد،، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبد القادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، ط الاولی، ۱۴۱۰/۱۹۹۰، ج‌۲، ص۱۰۱.

[۷۲] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۱.

[۷۳] ابن سید الناس، محمد بن محمد، عیون الاثر، ج۲، ص۲۰۷.

[۷۴] مقریزی، احمد بن علی، امتاع الاسماع، ج۱، ص۳۴۷.

سریه سال نهم هجری

در ربیع الآخر سال نهم هجری یکصد و پنجاه تن از انصار از جمله ابوقتاده، همراه علی‌ (علیه‌السّلام) در سریه‌ای به سوی قبیله طیّئ (خاندان عدی بن حاتم) برای نابودی بت فلس شرکت کرد. در این سریه علی (علیه‌السّلام) ابو قتاده را بر اسیران گماشت.

[۷۵] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، تح